کلیات
عراق یکی از کشورهای جنوب غرب آسیا است که با کشورهایی، چون ایران، کویت، سوریه، ترکیه، اردن و عربستان سعودی مرز مشترک دارد. در این کشور جمعیتی بالغ بر ۳۷ میلیون نفر زندگی میکنند که ۷۵-۸۰ درصد آن‌ها عرب، ۱۵-۲۰ درصد کرد، ترکمن و آشوری و ۵ درصد را سایر قومیت‌ها تشکیل میدهند.
جغرافیا
مساحت تقریبی کشور عراق ۴۳۸٬۳۱۷ کیلومتر مربع است که این مساحت تقریباً یک چهارم مساحت ایران است و کشور عراق را از این لحاظ در رده پنجاه و هشتمین کشور پهناور جهان قرار داده است. به لحاظ جغرافیایی بیشتر سرزمین عراق پست و هموار و گرمسیری است. غرب عراق کویر است و شرق آن جلگه‌های حاصلخیز؛ ولی بخشی از کردستان عراق (شمال شرق) کوهستانی و سردسیر میباشد. همچنین عراق یکی از بزرگترین کشورهای دارای منابع نفت میباشد. این کشور دارای ۱۴۳ میلیارد بشکه ذخایر تاییدشده نفتی میباشد.
کرد‌ها در نواحی شمال و شمال شرقی عراق که به کردستان عراق مشهور است زندگی میکنند و از لحاظ فرهنگی، زبانی و طرز پوشش با عرب‌ها متفاوت هستند. کشور عراق از نظر ساختار اجتماعی-فرهنگی به سه حوزه کاملاً متفاوت تقسیم میشود، در حوزه مرکزی عراق اعراب سنی، در شمال کرد‌ها و در جنوب شیعیان سکونت دارند و هر کدام از این گروه‌ها دارای شاخصه‌های فرهنگی و اجتماعی خاص خود هستند. البته در کنار این سه گروه اصلی، هویت‌های فرهنگی اجتماعی کوچکتری نظیر ترکمنها، آشوری‌ها و یزیدی‌ها نیز وجود دارند که دارای فرهنگ و عقاید متمایزی هستند. با ما همراه باشید تا با آداب و رسوم مردم عراق بیشتر آشنا شوید.
مردم
شهروندان عراقی را از نظر مذهبی باید به دو گروه بزرگ اسلامی شیعه و سنی تقسیم کرد که به لحاظ ترکیبی حدود ۶۰ درصد مردم عراق شیعه، ۳۷ درصد سنی و ۳ درصد پیروان سایر ادیان (مسیحیان، یهودیان، آشوریان و...) هستند.
شیعیان که اکثریت جمعیت عراق را تشکیل میدهند، بیشتر در مناطق جنوبی و مرکزی عراق سکونت دارند. وجود مقبره امامان شیعی در شهر‌های مقدس عراق همچون کربلا و نجف، و همچنین وجود حوزه علمیه نجف و در نتیجه حضور دایمی علمای شیعی در این شهر‌ها باعث تقویت فرهنگ شیعی شده و این امر شیعیان عراق را از نظر فرهنگی به ایرانیان شیعیمذهب نزدیک کرده است. بعد از سرنگونی حکومت صدام، شیعه قدرت و نفوذ بیشتری پیدا کرده است و میتوانند خیلی آزادانهتر راجع به هویت مذهبی خود صحبت کنند.
در کنار مسلمانان شیعی مذهب، اعراب سنی بخش دیگری از ساختار فرهنگی اجتماعی عراق را تشکیل میدهند که براساس قومیت عربی و مذهب سنی ایجاد شده و به دلیل حاکمیت اقلیت اعراب سنی در طول دهه‌های گذشته در عراق تقویت شده است.
عربی و کردی زبان‌های رسمی مردم عراق است. البته زبان‌های دیگری نظیر ترکی آذربایجانی (ترکمن‌های عراق)، فارسی، لری فیلی، کلدانی نو (از زبان‌های آرامی)، ارمنی، آشوری، دوماری (زبان کولیها)، گورانی (از شاخه شمال غربی زبان‌های کردی) و ... نیز در این کشور صحبت میشود.
به لحاظ فرهنگی باید گفت: عراقی‌ها ارزش زیادی برای خانواده قائل هستند و خانواده‌های بزرگ یا قبایل بزرگ از قدرت سیاسی و اجتماعی برخوردارند. اعضای خانواده باید مسئولیت رفتار و کردار خود را بپذیرند و هر گونه خطایی باعث بیآبروی کل خانواده میشود.
وفاداری به خانواده قبل از سایر روابط اجتماعی و حتی کسب و کار قرار میگیرد. خویشاوندسالاری در بین مردم عراق به چشم میخورد و از آنجا که دیدگاه منفی نسبت به این قضیه ندارند، طبیعتا پیشنهادات کاری را به خانواده خود میدهند، زیرا افراد مورد اعتمادشان هستند. اغلب خانواده‌های بزرگ در یک خانه، محله یا روستا زندگی میکنند. در مناطق شهری مردم لزوما در یک خانه در کنار هم زندگی نمیکنند، هر چند که عموما در یک خیابان یا نزدیک به هم هستند.
نظام سیاسی
دولت مرکزی عراق که پیش از انقلاب اسلامی ایران و به واسطه قرار داد الجزایر با ایران اختلافاتی داشت، در نهایت پس از انقلاب اسلامی و در شهریورماه ۱۳۵۹ به مرز‌های غربی ایران حمله کرد؛ اقدامی که مقدمه یک جنگ طولانی و تمام عیار دو کشور همسایه شد و صد‌ها هزار نفر در این جنگ هشت ساله جان خود را از دست دادند.
حضور صدام در رأس هرم قدرتی عراق که در دهه ۷۰ میلادی قدرت را از نخسین رئیس جمهور عراق یعنی احمد حسن البکر گرفت، مقدمه نا امنی‌های فراوانی در عراق شد که جنگ هشت ساله علیه ایران تنها یک مورد آن بود.
با پذیرش قطعنامه ۵۹۸ توسط ایران و عراق و بازگشت دو کشور به مرز‌های مندرج در قرارداد الجرایز، صدام به کویت حمله و مقدمه آغاز جنگ خلیج فارس را فراهم کرد.
نوع حکومت داری صدام در عراق در نهایت سبب شد تا دولت آمریکا در اواخر زمستان سال ۱۳۸۱ به این کشور حمله نظامی کند و مقدمه سقوط دولت صدام را فراهم کند. یک روز بیشتر به نوروز ۱۳۸۲ (۲۰ مارس ۲۰۰۳) نمانده بود که آمریکا با تشکیل یک ائتلاف به عراق حمله کرد. این کشور دست نکشیدن عراق از برنامهٔ سلاح‌های کشتار جمعی که خلاف قطعنامهٔ ۶۸۷ شورای امنیت بود را به عنوان دلیل این تهاجم اعلام کرد.
درگیری‌ها در سال ۲۰۰۸ در عراق ادامه پیدا کردند و نیرو‌های مسلح تازه آموزشدیدهٔ عراقی با شبه نظامیان درگیر شدند. دولت عراق توافقی را با آمریکا امضا کرد که نیرو‌های مسلح آمریکا را ملزم به خروج از شهر‌های عراق تا ۹ تیرماه ۱۳۸۸ و خروج از کل خاک عراق تا ۱۰ دیماه ۱۳۹۰ میکرد.
جنگ داخلی
با خروج نیرو‌های آمریکایی در سال ۱۳۹۰ ناآرامی‌ها ادامه یافت و عراق دچار بیثباتی سیاسی شد. بهار عربی در بهمن ۱۳۸۹ به عراق رسید و مخالفت‌ها در شهر‌ها گسترش یافت، اما مخالفت‌های ابتدایی نتوانستند دولت را ساقط کنند. ائتلاف میهنی عراق که گفته میشود بزرگترین مجموعهٔ سنیان عراق است به دلیل آنکه دولت عراق را تحت سیطره شیعیانی میدانست که میخواهند سنی‌ها را کنار بزنند، مجلس عراق را به مدت چند هفته در ماه‌های پایانی ۱۳۹۰ تحریم کرد.
گروه‌های شبه نظامی سنی در سال ۲۰۱۳ حملات زیادی را علیه اکثریت شیعهٔ عراق انجام دادند تا اعتماد عمومی نسبت به دولت نوری المالکی را زیر سؤال ببرند. جنگ طلبان سنیمذهب عضو دولت اسلامی عراق و شام در سال ۱۳۹۳ کنترل بخش‌های وسیعی از عراق از جمله شهر‌های بزرگی، چون تکریت، فلوجه و موصل را به دست آوردند و باعث شدند صد‌ها هزار نفر از خانه و کاشانهٔ خود فرار کنند و در ادامه این گروه‌ها که اقدامات تروریستی خود را گسترش دادند به شکل گیری گروه تروریستی داعش کمک کرد؛ گروهی تروریستی که زمینه جنگ‌های داخلی طولانی در عراق را فراهم کرد و در نهایت با کمک‌های ایران و دیگر کشورهای متحد از پای درآمد.
مدیریت سیاسی عراق به شکل فدرالی است و دولت فدرال عراق تحت قانون اساسی فعلی به شکل یک جمهوری فدرالی دموکراتیک پارلمانی اسلامی تعریف میشود. دولت فدرال مشتمل بر قوای مجریه، مقننه و قضاییه و کمیسیون‌های مستقل متعدد دیگر است. جدای از دولت فدرال مناطق (مشتمل بر چند استان)، استان‌ها و بخش‌هایی وجود دارند که طبق قانون دارای اختیاراتی هستند.
عراق دارای هجده استان است که هر استان به چند شهرستان تقسیم شده است. کردستان عراق تنها ناحیه تعریفشده در قانون عراق است که برای خود دولت و ارتش نیمه رسمی به نام پیشمرگه دارد.
بغداد، صلاحالدین، دیاله، واسط، میسان، بصره، ذیقار، مثنی، قادسیه، بابل، کربلا، نجف، انبار، نینوا، دهوک، اربیل، کرکوک، سلیمانیه و حلبچه استان‌های عراق هستند.
اقتصاد
صادرات نفت از گذشته نقش اصلی را در اقتصاد عراق بر عهده داشته بهطوری که ۹۵٪ از درآمد خارجی این کشور را تشکیل می دهد. عدم توسعه در سایر زمینه‌ها باعث بروز بیکاری ۱۸ تا ۳۰ درصدی و درآمد سرانه ۴۰۰۰ دلاری شدهاست. در سال ۲۰۱۱ استخدام تمام وقت در بخش عمومی نزدیک به ۶۰ درصد از کل استخدام‌ها را شامل میشد. بخش صادرات نفت شغل‌های بسیار کمی برای عراقی‌ها ایجاد کرده است.
در مورد عراق در ویکی تابناک بیشتر بخوانید
منابع عراق ی از کشته شدن چهار نفر و زخمی شدن ۲۰ نفر دیگر بر اثر انفجار مخازن سوخت در میدان نفتی زبیر استان بصره خبر دادند
کد خبر: ۱۳۳۶۵۷۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۸/۰۴
سفیر ونزوئلا در عراق با حضور در حرم امام حسین (ع)، گفت که زیارت این اماکن مقدس را فرصتی برای دعا به‌منظور رفع تهدیدها علیه کشورش و طلب آرامش برای ملت ونزوئلا و آمریکای جنوبی دانسته است.
کد خبر: ۱۳۳۶۳۲۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۸/۰۳
در حالی که این حقیقت دارد که در عراق احساسات ضدآمریکایی وجود دارد، اما در عین حال، آن‌ها از بسیاری از سیستم‌های تسلیحاتی ساخت آمریکا استفاده میکنند.
کد خبر: ۱۳۳۶۲۴۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۸/۰۳
کارشناس مسائل عراق با اشاره به اقدام رییس‌جمهور آمریکا در انتصاب نماینده ویژه در امور عراق به تشریح راهبرد جدید واشنگتن در مقابل بغداد در سه قالب سیاسی، اقتصادی و امنیتی پرداخت.
کد خبر: ۱۳۳۶۲۳۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۸/۰۳
تصاویری از رود دجله در بغداد در پی خشکسالی بی‌سابقه در عراق .
کد خبر: ۱۳۳۶۰۲۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۸/۰۲
عراق پلتفرم آمریکایی روبلاکس، که بازی‌های رایانشی تولید شده توسط کاربران را منتشر می‌کند، به دلیل نگرانی‌ها درباره امنیت کودکان، مسدود کرد.
کد خبر: ۱۳۳۵۹۵۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۸/۰۱
برخی منابع آگاه در بغداد خبر دادند که فرمانده نیروی قدس سپاه ایران روز گذشته سفری کوتاه به پایتخت عراق داشته و در جریان این سفر با رهبران سیاسی و فرماندهان گروه‌های مسلح درباره پرونده‌های مختلف گفت‌وگو کرده است.
کد خبر: ۱۳۳۵۸۳۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۷/۳۰
آمریکایی‌ها به شدت نگران گروه‌های مقاومت عراق هستند و برای تأمین امنیت رژیم صهیونیستی، از هیچ توطئه‌ای علیه این گروه‌ها، دریغ نمیکنند.
کد خبر: ۱۳۳۵۷۰۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۷/۲۹
رئیس مجلس شورای اسلامی در دیدار با مشاور امنیت ملی عراق با تأکید بر ضرورت اجرایی شدن پیمان امنیتی امضا شده میان دو کشور گفت: این تفاهم‌نامه، مقدمه حرکت جدی برای ایجاد امنیت پایدار با افق طولانی برای هر دو کشور و منطقه را ترسیم می‌کند.
کد خبر: ۱۳۳۵۶۹۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۷/۲۹
رئیس جمهور از اتصال شبکه حمل‌ونقل ریلی ایران و عراق به عنوان یکی از مهم‌ترین محورهای همکاری‌های فیمابین یاد کرد و گفت: تسریع در اجرای این پروژه از سوی دولت عراق ، افزون بر تقویت مناسبات تجاری، اقتصادی و فرهنگی میان دو کشور، زمینه اتصال گسترده‌تر کشورهای منطقه را فراهم و پیوندهای اقتصادی را تحکیم می‌کند.
کد خبر: ۱۳۳۵۶۷۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۷/۲۹
قاسم الاعرجی مشاور امنیت ملی عراق در تهران با رئیس مجلس شورای اسلامی دیدار و گفتگو کرد.
کد خبر: ۱۳۳۵۶۴۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۷/۲۹
فرمانده کل سپاه پاسداران گفت: اگر تعدی به ایران صورت گیرد پاسخ ما قوی‌تر از دفاع مقدس ۱۲ روزه خواهد بود و برای دشمن جهنم برپا می‌کنیم.
کد خبر: ۱۳۳۵۶۳۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۷/۲۹
بهروز، بعد از ۵ ماه اسارت در زندان عراق ، راهی ایران شد تا مجازات جنایتی که مرتکب شده بود را تحمل کند. او مدعی است که دیگر دلش نمی‌خواسته فرار کند و با پای خود به ایران آمده است.
کد خبر: ۱۳۳۵۶۱۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۷/۲۹
متهم پرونده جنایت در اتوبان کردستان که یکسال و نیم پس از قتل تحویل ماموران اداره آگاهی شد از ۵ ماه جهنمی در زندان اربیل عراق سخن گفت.
کد خبر: ۱۳۳۵۵۱۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۷/۲۸
قاسم الاعرجی، مشاور امنیت ملی جمهوری عراق با سید عباس عراق چی وزیر خارجه دیدار و گفتگو کرد. «قاسم الاعرجی» که به تهران سفر کرده است، عصر امروز دوشنبه (۲۸ مهرماه) با «علی لاریجانی» دبیر شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران دیدار و گفت وگو کرده بود.
کد خبر: ۱۳۳۵۴۹۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۷/۲۸
دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران اعلام کرد: محور دیدار با الاعرجی، توسعه روابط اقتصادی ایران و عراق بود. روشن است که دوام اقتصادی، امنیت پایدار می‌خواهد.
کد خبر: ۱۳۳۵۴۸۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۷/۲۸
دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان تاکید کرد: اگر آژانس برای همکاری با ایران پیشنهادی دارد درخواست دهد تا در کمیته‌ای که در شورای امنیت ملی است، بررسی شود.
کد خبر: ۱۳۳۵۴۵۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۷/۲۸
کارشناس مسائل غرب آسیا در گفتگو با تابناک:
«سید رضا صدرالحسینی» معتقد است سفر مشاور امنیت ملی عراق به ایران در این مقطع زمانی بسیار حائز اهمیت است.
کد خبر: ۱۳۳۵۴۳۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۷/۲۸
دونالد ترامپ با اعلام اینکه یک غول فروشگاه ماریجوانا در دیترویت، نماینده ویژه جدید دولتش در عراق خواهد بود، یک پست دولتی دیگر را به یکی از حامیان کمپین ریاست جمهوری ۲۰۲۴ خود اعطا کرد.
کد خبر: ۱۳۳۵۳۶۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۷/۲۸
قاسم الاعرجی، مشاور امنیت ملی عراق ، فردا وارد تهران میشود.
کد خبر: ۱۳۳۵۲۹۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۷/۲۷