کلیات
عراق یکی از کشورهای جنوب غرب آسیا است که با کشورهایی، چون ایران، کویت، سوریه، ترکیه، اردن و عربستان سعودی مرز مشترک دارد. در این کشور جمعیتی بالغ بر ۳۷ میلیون نفر زندگی میکنند که ۷۵-۸۰ درصد آنها عرب، ۱۵-۲۰ درصد کرد، ترکمن و آشوری و ۵ درصد را سایر قومیتها تشکیل میدهند.
جغرافیا
مساحت تقریبی کشور عراق ۴۳۸٬۳۱۷ کیلومتر مربع است که این مساحت تقریباً یک چهارم مساحت ایران است و کشور عراق را از این لحاظ در رده پنجاه و هشتمین کشور پهناور جهان قرار داده است. به لحاظ جغرافیایی بیشتر سرزمین عراق پست و هموار و گرمسیری است. غرب عراق کویر است و شرق آن جلگههای حاصلخیز؛ ولی بخشی از کردستان عراق (شمال شرق) کوهستانی و سردسیر میباشد. همچنین عراق یکی از بزرگترین کشورهای دارای منابع نفت میباشد. این کشور دارای ۱۴۳ میلیارد بشکه ذخایر تاییدشده نفتی میباشد.
کردها در نواحی شمال و شمال شرقی عراق که به کردستان عراق مشهور است زندگی میکنند و از لحاظ فرهنگی، زبانی و طرز پوشش با عربها متفاوت هستند. کشور عراق از نظر ساختار اجتماعی-فرهنگی به سه حوزه کاملاً متفاوت تقسیم میشود، در حوزه مرکزی عراق اعراب سنی، در شمال کردها و در جنوب شیعیان سکونت دارند و هر کدام از این گروهها دارای شاخصههای فرهنگی و اجتماعی خاص خود هستند. البته در کنار این سه گروه اصلی، هویتهای فرهنگی اجتماعی کوچکتری نظیر ترکمنها، آشوریها و یزیدیها نیز وجود دارند که دارای فرهنگ و عقاید متمایزی هستند. با ما همراه باشید تا با آداب و رسوم مردم عراق بیشتر آشنا شوید.
مردم
شهروندان عراقی را از نظر مذهبی باید به دو گروه بزرگ اسلامی شیعه و سنی تقسیم کرد که به لحاظ ترکیبی حدود ۶۰ درصد مردم عراق شیعه، ۳۷ درصد سنی و ۳ درصد پیروان سایر ادیان (مسیحیان، یهودیان، آشوریان و...) هستند.
شیعیان که اکثریت جمعیت عراق را تشکیل میدهند، بیشتر در مناطق جنوبی و مرکزی عراق سکونت دارند. وجود مقبره امامان شیعی در شهرهای مقدس عراق همچون کربلا و نجف، و همچنین وجود حوزه علمیه نجف و در نتیجه حضور دایمی علمای شیعی در این شهرها باعث تقویت فرهنگ شیعی شده و این امر شیعیان عراق را از نظر فرهنگی به ایرانیان شیعیمذهب نزدیک کرده است. بعد از سرنگونی حکومت صدام، شیعه قدرت و نفوذ بیشتری پیدا کرده است و میتوانند خیلی آزادانهتر راجع به هویت مذهبی خود صحبت کنند.
در کنار مسلمانان شیعی مذهب، اعراب سنی بخش دیگری از ساختار فرهنگی اجتماعی عراق را تشکیل میدهند که براساس قومیت عربی و مذهب سنی ایجاد شده و به دلیل حاکمیت اقلیت اعراب سنی در طول دهههای گذشته در عراق تقویت شده است.
عربی و کردی زبانهای رسمی مردم عراق است. البته زبانهای دیگری نظیر ترکی آذربایجانی (ترکمنهای عراق)، فارسی، لری فیلی، کلدانی نو (از زبانهای آرامی)، ارمنی، آشوری، دوماری (زبان کولیها)، گورانی (از شاخه شمال غربی زبانهای کردی) و ... نیز در این کشور صحبت میشود.
به لحاظ فرهنگی باید گفت: عراقیها ارزش زیادی برای خانواده قائل هستند و خانوادههای بزرگ یا قبایل بزرگ از قدرت سیاسی و اجتماعی برخوردارند. اعضای خانواده باید مسئولیت رفتار و کردار خود را بپذیرند و هر گونه خطایی باعث بیآبروی کل خانواده میشود.
وفاداری به خانواده قبل از سایر روابط اجتماعی و حتی کسب و کار قرار میگیرد. خویشاوندسالاری در بین مردم عراق به چشم میخورد و از آنجا که دیدگاه منفی نسبت به این قضیه ندارند، طبیعتا پیشنهادات کاری را به خانواده خود میدهند، زیرا افراد مورد اعتمادشان هستند. اغلب خانوادههای بزرگ در یک خانه، محله یا روستا زندگی میکنند. در مناطق شهری مردم لزوما در یک خانه در کنار هم زندگی نمیکنند، هر چند که عموما در یک خیابان یا نزدیک به هم هستند.
نظام سیاسی
دولت مرکزی عراق که پیش از انقلاب اسلامی ایران و به واسطه قرار داد الجزایر با ایران اختلافاتی داشت، در نهایت پس از انقلاب اسلامی و در شهریورماه ۱۳۵۹ به مرزهای غربی ایران حمله کرد؛ اقدامی که مقدمه یک جنگ طولانی و تمام عیار دو کشور همسایه شد و صدها هزار نفر در این جنگ هشت ساله جان خود را از دست دادند.
حضور صدام در رأس هرم قدرتی عراق که در دهه ۷۰ میلادی قدرت را از نخسین رئیس جمهور عراق یعنی احمد حسن البکر گرفت، مقدمه نا امنیهای فراوانی در عراق شد که جنگ هشت ساله علیه ایران تنها یک مورد آن بود.
با پذیرش قطعنامه ۵۹۸ توسط ایران و عراق و بازگشت دو کشور به مرزهای مندرج در قرارداد الجرایز، صدام به کویت حمله و مقدمه آغاز جنگ خلیج فارس را فراهم کرد.
نوع حکومت داری صدام در عراق در نهایت سبب شد تا دولت آمریکا در اواخر زمستان سال ۱۳۸۱ به این کشور حمله نظامی کند و مقدمه سقوط دولت صدام را فراهم کند. یک روز بیشتر به نوروز ۱۳۸۲ (۲۰ مارس ۲۰۰۳) نمانده بود که آمریکا با تشکیل یک ائتلاف به عراق حمله کرد. این کشور دست نکشیدن عراق از برنامهٔ سلاحهای کشتار جمعی که خلاف قطعنامهٔ ۶۸۷ شورای امنیت بود را به عنوان دلیل این تهاجم اعلام کرد.
درگیریها در سال ۲۰۰۸ در عراق ادامه پیدا کردند و نیروهای مسلح تازه آموزشدیدهٔ عراقی با شبه نظامیان درگیر شدند. دولت عراق توافقی را با آمریکا امضا کرد که نیروهای مسلح آمریکا را ملزم به خروج از شهرهای عراق تا ۹ تیرماه ۱۳۸۸ و خروج از کل خاک عراق تا ۱۰ دیماه ۱۳۹۰ میکرد.
جنگ داخلی
با خروج نیروهای آمریکایی در سال ۱۳۹۰ ناآرامیها ادامه یافت و عراق دچار بیثباتی سیاسی شد. بهار عربی در بهمن ۱۳۸۹ به عراق رسید و مخالفتها در شهرها گسترش یافت، اما مخالفتهای ابتدایی نتوانستند دولت را ساقط کنند. ائتلاف میهنی عراق که گفته میشود بزرگترین مجموعهٔ سنیان عراق است به دلیل آنکه دولت عراق را تحت سیطره شیعیانی میدانست که میخواهند سنیها را کنار بزنند، مجلس عراق را به مدت چند هفته در ماههای پایانی ۱۳۹۰ تحریم کرد.
گروههای شبه نظامی سنی در سال ۲۰۱۳ حملات زیادی را علیه اکثریت شیعهٔ عراق انجام دادند تا اعتماد عمومی نسبت به دولت نوری المالکی را زیر سؤال ببرند. جنگ طلبان سنیمذهب عضو دولت اسلامی عراق و شام در سال ۱۳۹۳ کنترل بخشهای وسیعی از عراق از جمله شهرهای بزرگی، چون تکریت، فلوجه و موصل را به دست آوردند و باعث شدند صدها هزار نفر از خانه و کاشانهٔ خود فرار کنند و در ادامه این گروهها که اقدامات تروریستی خود را گسترش دادند به شکل گیری گروه تروریستی داعش کمک کرد؛ گروهی تروریستی که زمینه جنگهای داخلی طولانی در عراق را فراهم کرد و در نهایت با کمکهای ایران و دیگر کشورهای متحد از پای درآمد.
مدیریت سیاسی عراق به شکل فدرالی است و دولت فدرال عراق تحت قانون اساسی فعلی به شکل یک جمهوری فدرالی دموکراتیک پارلمانی اسلامی تعریف میشود. دولت فدرال مشتمل بر قوای مجریه، مقننه و قضاییه و کمیسیونهای مستقل متعدد دیگر است. جدای از دولت فدرال مناطق (مشتمل بر چند استان)، استانها و بخشهایی وجود دارند که طبق قانون دارای اختیاراتی هستند.
عراق دارای هجده استان است که هر استان به چند شهرستان تقسیم شده است. کردستان عراق تنها ناحیه تعریفشده در قانون عراق است که برای خود دولت و ارتش نیمه رسمی به نام پیشمرگه دارد.
بغداد، صلاحالدین، دیاله، واسط، میسان، بصره، ذیقار، مثنی، قادسیه، بابل، کربلا، نجف، انبار، نینوا، دهوک، اربیل، کرکوک، سلیمانیه و حلبچه استانهای عراق هستند.
اقتصاد
صادرات نفت از گذشته نقش اصلی را در اقتصاد عراق بر عهده داشته بهطوری که ۹۵٪ از درآمد خارجی این کشور را تشکیل می دهد. عدم توسعه در سایر زمینهها باعث بروز بیکاری ۱۸ تا ۳۰ درصدی و درآمد سرانه ۴۰۰۰ دلاری شدهاست. در سال ۲۰۱۱ استخدام تمام وقت در بخش عمومی نزدیک به ۶۰ درصد از کل استخدامها را شامل میشد. بخش صادرات نفت شغلهای بسیار کمی برای عراقیها ایجاد کرده است.
در مورد عراق در ویکی تابناک بیشتر بخوانید
وزارت دفاع ترکیه ادعا کرد که ۵ تروریست در شمال عراق و سوریه از پای درآمدند.
کد خبر: ۱۲۴۶۸۳۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۴/۱۷
سخنگوی نیروهای مسلح یمن سهشنبه شب در بیانیهای اعلام کرد که عملیات مشترکی با مقاومت عراق علیه یک هدف مهم در حیفا واقع در شمال فلسطین اشغالی انجام دادهاند.
کد خبر: ۱۲۴۵۹۲۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۴/۱۳
کد خبر: ۱۲۴۴۸۵۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۴/۰۷
فرماندهی عملیات مشترک عراق امروز (یکشنبه) از متلاشی کردن یکی از خطرناکترین باندهای داعش متشکل از هفت تروریست در «صلاح الدین» خبر داد.
کد خبر: ۱۲۴۴۱۷۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۴/۰۳
مکالمه تلفنی سران ایران و عراق؛
سرپرست ریاست جمهوری تقویت هر چه بیشتر همکاریهای اقتصادی ایران و عراق را موجب ارتقای هر چه بیشتر سطح روابط سیاسی فیمابین دانست و تصریح کرد: از لوازم تقویت روابط اقتصادی، رفع موانع همکاریهای بخشهای خصوصی دو کشور است.
کد خبر: ۱۲۴۲۹۶۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۳/۲۷
قانون لغو ویزای ورود گردشگران ایرانی و عراق ی به کشور تونس از امروز ۱۵ ژوئن (۲۶ خرداد) اجرایی میشود.
کد خبر: ۱۲۴۲۷۶۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۳/۲۶
رییسجمهور سابق عراق درباره دیدار با علی باقری سرپرست وزارت خارجه ایران توئیتی را منتشر کرد.
کد خبر: ۱۲۴۲۷۰۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۳/۲۶
رئیس جریان حکمت ملی عراق با «علی باقری» سرپرست وزارت امور خارجه ایران که به عراق سفر کرده است، دیدار و گفتگو کرد.
کد خبر: ۱۲۴۲۶۶۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۳/۲۵
منابع خبری عراق از حمله هوایی شدید ترکیه به روستایی در استان دهوک واقع در شمال عراق خبر دادند.
کد خبر: ۱۲۴۲۵۱۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۳/۲۴
وزیر خارجه ترکیه مدعی شد که ایران در ابتدا نسبت به پروژه جاده توسعه مقاومت میکرد اما تهران را قانع کردیم و اکنون از آن حمایت میکند.
کد خبر: ۱۲۴۲۱۷۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۳/۲۲
زن ابوبکر البغدادی، سرکرده پیشین گروه تروریستی داعش در مصاحبهای که در داخل زندان با شبکه خبری «بیبیسی» انجام داد، روایت خود را از زندگی مشترکش با سرکرده پیشین گروه تروریستی داعش ارائه کرد.
کد خبر: ۱۲۴۱۹۲۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۳/۲۱
تصاویر زیبا از حرم مطهر کاظمین در شب شهادت امام جواد علیه السلام را می بینید.
کد خبر: ۱۲۴۱۴۲۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۳/۱۸
معاون وزیر خارجه عراق در اظهاراتی به همکاری تهران و بغداد برای بیرون کردن منافقین از خاک این کشور و لزوم همکاری عراق و ترکیه برای برخورد با گروهک پ.ک.ک پرداخت.
کد خبر: ۱۲۴۱۱۵۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۳/۱۶
نبض خبر
تیم اندرسون کارشناس استرالیایی به این پرسش پاسخ داد که چرا پل زمینی ایران به مدیترانه، غرب را نگران کرده است؟ با زیرنویس فارسی میبینید و میشنوید.
کد خبر: ۱۲۴۰۰۲۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۳/۱۰
خودداری از مذاکره برای پایان دادن به جنگ و پیشروی نیروهای این کشور در جبهههای جنگ، عراق را مجبور ساخته تا روش عقبنشینی همراه با جنگ را در پیش گیرد. بهاحتمال زیاد رهبران عراق به این نتیجه رسیدهاند که عقبنشینی به مرز بینالمللی همراه با تقویت مواضع دفاعی در پشت مرز بهترین روش برای پایان دادن به جنگ است. در آن صورت عراق نخواهد توانست به هیچیک از اهداف اولیه خود دست یابد.
کد خبر: ۱۲۳۸۸۲۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۳/۰۳
نمایندگان عراق ی به طرح تعطیلی رسمی اعیاد عراق از جمله روز غدیر که با برخی کارشکنیها مواجه شده بود، رای مثبت دادند.
کد خبر: ۱۲۳۸۷۲۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۳/۰۲
در پی شهادت سید ابراهیم رئیسی و حسین امیرعبداللهیان، رئیس جمهور و وزیر خارجه ایران و همراهان آنها دولت عراق یک روز عزای عمومی اعلام کرد.
کد خبر: ۱۲۳۸۳۴۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۳۱
منابع خبری از بازداشت «سقراط خلیل» از نزدیکان ابوبکر البغدادی رهبر پیشین گروه تروریستی داعش خبر دادند.
کد خبر: ۱۲۳۷۸۵۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۲۹
مقاومت اسلامی عراق بامداد پنجشنبه با صدور بیانیهای اعلام کرد که پالایشگاه نفت رژیم صهیونیستی در حیفا را هدف حمله پهپادی قرار داده است.
کد خبر: ۱۲۳۷۵۵۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۲۷
با تحولات منطقه و جهان
رهگیری و شناسایی ۴۵ هواپیمای چینی توسط ارتش تایوان، واکنش شدیداللحن وزارت خارجه به تحریمهای استرالیا علیه مقامات ایرانی، حمله آمریکا و انگلیس به فرودگاه الحدیده در غرب یمن، دیدار وزرای خارجه سوریه و عربستان در منامه و افزایش تولید بمبهای سنگرشکن توسط آمریکا، از مهمترین خبرها و رویدادهای منطقهای و بین المللی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۲۳۷۴۳۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۲۶
