اقتصادی

در میانه بحران ارزی و جهش دلار به کانال‌های جدید، خبرهای غیررسمی از استعفای محمدرضا فرزین، رئیس کل بانک مرکزی، حکایت دارد. حالا در فضای سکوت و ابهام، نام چهره‌هایی چون همتی، دیواندری و رحمتی برای تصدی این پست حساس مطرح شده است.

صف‌های میلیونی برای ثبت‌نام ، نقشه ۴ مرحله‌ای ایران خودرو بود تا راه برای سومین مجوز گرانی را برای امسال هموار کند ؛ به طوری که ابتدا بازار را تشنه کند، سپس با اهرمِ تقاضای کاذب، نهادهای نظارتی را کی‌ش‌ومات کرده و حالا در غیاب واردات موثر و رقابت واقعی، این غولِ همیشه طلبکار است که تعیین می‌کند مردمبا چه قیمتی حق داشتن یک خودروی بنجل را داشته باشند.

ماشین‌های راه‌سازی فقط آهن و موتور نیستند؛ هر کدامشان یک معادله حل‌شده‌اند. جرثقیل‌های سنگین، به‌ویژه کلاس ۲۲۰ تن، جایی ایستاده‌اند که قدرت خام دیگر کافی نیست و تعادل، محاسبه و مهار نیرو حرف اول را می‌زند. این گزارش، روایت سازوکار جرثقیلی است که با اتکا به موتورهای پرگشتاور، هیدرولیک فشارقوی و مهندسی دقیق، قادر است بارهایی را از زمین جدا کند که برای بیشتر ماشین‌ها حتی قابل تصور نیست.

تمرکز دولت بر درآمد‌های مالیاتی در بودجه ۱۴۰۵ نشان‌دهنده تلاش برای ایجاد پایه درآمدی پایدارتر و کاهش وابستگی به نفت است. با این حال، این انتقال در شرایط اقتصادی دشوار کنونی انجام می‌شود و ریسک‌های قابل توجهی دارد.

دولت در بودجه ۱۴۰۵، معدن را نه یک فرصت توسعه‌ای که یک «قلک اضطراری» برای جبران کسری بودجه دیده است ؛به طوری که افزایش ۲۳ درصدی حقوق دولتی در حالی که ۶۵ درصد سهم قانونی معادن صرف زیرساخت‌های فرسوده نمی‌شود، معنایی جز غارت توان تولید و تحمیل «مالیات مضاعف» به معدن‌کاران ندارد.

مرسدس‌بنز فقط خودرو نمی‌سازد؛ زبان می‌سازد. زبانی که اگر آن را بلد باشی، از روی چند حرف و عدد می‌فهمی این ماشین برای چه کسی ساخته شده، روی چه پلتفرمی ایستاده، چه جایگاهی در سلسله‌مراتب ستاره سه‌پر دارد و حتی قرار است چگونه رانده شود. حروفی مثل W، C، S یا X فقط کد نیستند؛ شناسنامه‌اند.

در جدیدترین شماره هفته‌نامه تابناک، پشت‌پرده عقب‌نشینی اجباری صنایع لبنی و سهام عدالت در بن‌بست قانون را بررسی کرده‌ایم و در بخش ورزش، از شبی می‌گوییم که فوتبال، چهره غم‌انگیز خود را به اسطوره اخلاق نشان داد و در بخش بین‌الملل، احتمالات جنگ و صلح را روی میز ترامپ چیده‌ایم. همچنین در بخش اجتماعی تلاشی داشتیم برای پاسخ به یک سوال کلیدی که قانون و فرهنگ در کجای مدیریتِ امروز ایران ایستاده‌اند؟

افزایش ۲۰ درصدی حقوق در مقابل تورم ۵۰ درصدی، تنها بازی با اعداد است و دولت در بودجه ۱۴۰۵ قصد دارد به جای مهار تورم، به مهار دستمزدها روی آورد تا کسری بودجه خود را از محل سفره کارمندان و بازنشستگان جبران کند.

مبلغ یارانه نقدی سه سال است که منجمد شده، اما لایحه بودجه ۱۴۰۵ نشان می‌دهد دولت قصد دارد با حذف ارز ترجیحی و فروش گندم و بنزین وارداتی به قیمت آزاد، درآمدهای قابل توجهی را به جیب «هدفمندسازی یارانه‌ها» سرازیر کند که می تواند به اصلاح مبالغ یارانه منجر شود.

سپردن قیمت کالاهای استراتژیک به مکانیزم «عرضه و تقاضا» در بازاری که نه رقابتی است و نه شفاف، تنها یک خروجی دارد و آن حذف تدریجی پروتئین و کربوهیدرات از سفره دهک‌های پایین است ؛ بنابراین وقتی دستمزدها دستوری تعیین شده اما قیمت برنج به بازار سپرده می‌شود، یعنی تعادل به نفع رانت‌خواران جابه‌جا شده است.

پس از انتشار خبر بازنشستگی محمدرضا اسکندری، مدیرعامل سازمان اقتصادی کوثر برای سومین بار، این سازمان از تابناک شکایت کرد.

تعلل در ترخیص کالاها، افزایش هزینه‌های گمرکی و حالا رشد ۳۳۰ درصدی تعرفه باسکول‌ها؛ مجموعه‌ای از تصمیمات که به گفته عضو کمیسیون اصل ۹۰ مجلس، نه‌تنها کمکی به مهار تورم نکرده بلکه گمرک را به محلی برای تأمین منافع یک جریان خاص بدل کرده است.

اشکودا اکتاویا از آن خودروهایی نیست که با دیدنش ذوق‌زده شوید یا با شنیدن نامش هیجان بگیرید. این خودرو آمده تا کار کند، دوام بیاورد و بی‌سروصدا مسیرش را برود؛ درست شبیه همان وسایل قدیمی «ساخت چک» که قرار نبود چشم‌نواز باشند، اما سال‌ها بی‌دردسر کنارمان ماندند.

ناظران بازار انرژی اکنون از شکل‌گیری یک «هنجار جدید» سخن می‌گویند؛ عصری که در آن فراوانی عرضه بر هراس‌های ژئوپلیتیک فائق آمده و «حق بیمه ریسک» (Geopolitical Premium) که معامله‌گران همواره بر قیمت هر بشکه نفت می‌افزودند عملاً محو شده است.

لایحه بودجه سال ۱۴۰۵ که امروز از سوی رئیس‌جمهور به مجلس ارائه شد، به‌عنوان نخستین بودجه سنواتی کشور پس از حذف چهار صفر از پول ملی، تغییراتی در ارقام، ساختار منابع و مصارف و سیاست‌های حمایتی دولت نشان می‌دهد.

سیاست‌گذار موفق شده است «حق طبیعی خرید کالا» را به یک «شانس و امتیاز» تبدیل کند و از طریق فرآیند تشنه‌سازی بازار و سپس فراخوان‌های میلیونی، نوعی نظرسنجی اجباری برای اثبات استیصال مردم ایجاد کند تا کسی نپرسد چرا باید برای تکنولوژی‌های رده‌خارج، هزینه‌ی خودروهای روز دنیا را پرداخت کرد.