اقتصادی

در روزگاری که سفر نه با سرعت امروز، بلکه با طعم صبر، هیجان و خاطره معنا می‌شد، بنز O302 همان کشتی آهنینی بود که میلیون‌ها ایرانی را از دل جاده‌های پیچ‌درپیچ، کویرهای داغ و کوهستان‌های سرد عبور داد. اتوبوسی که صدای بم و آرام موتور شش‌سیلندرش بخشی از حافظه جمعی ما شد؛ از پارچ‌های آبی که شاگرد راننده میان مسافران می‌چرخاند تا صندلی‌هایی که به آن «ایران‌پیمایی» می‌گفتند و بوی مخلوط گازوئیل، روغن موتور و کولرهای قدیمی‌اش؛ همه‌اش چیزهایی است که O302 را نه یک وسیله حمل‌ونقل، بلکه یک قهرمان جاده‌ای در تاریخ ما می‌کند.

افشای اسامی برخی مدیران ارشد بازنشسته و دوشغله در وزارت نفت، بار دیگر این وزارتخانه را در مرکز پرسش‌های جدی درباره میزان پایبندی به قانون قرار داده است؛ قانونی که سال‌هاست روی کاغذ روشن و بی‌ابهام است اما در عمل، اجرای آن با کندی، وقفه و گاه تفسیرهای سلیقه‌ای همراه بوده است.

درحالی که بازار با یک اصلاح قیمت کوچک نفس راحتی کشید اما هشدار بزرگ کارشناسان این آرامش موقت را درهم شکست ؛ به طوری که کارشناسان طلا صراحتاً حراج سکه توسط بانک مرکزی را «مسکن موقتی» می دانندکه هیچ دردی از بازار دوا نمی‌کند.

بانک مرکزی سرانجام دست به اقدامی زد که اگر زودتر انجام می‌داد، شاید بحران بانکی موسسه ملل این‌گونه به نقطه انفجار نمی‌رسید. موسسه‌ای که تابناک بار‌ها درباره تخلفات و تسهیلات مشکوک آن هشدار داده بود، اما به‌جای اصلاح، با شکایت و انکار پاسخ گرفت. حالا همان هشداری که آن روز‌ها «سیاه‌نمایی» خوانده می‌شد، در قالب برکناری کامل هیئت‌مدیره به واقعیت پیوست.

وقتی اسم ماکسیما می‌آید، حتی اگر امروز پشت فرمان کراس‌اوورهای مدرن و توربوشارژ شده نشسته باشیم، هنوز یک تصویر مشترک داریم: سدان قدرتمندی که توانست میان سرعت، اصالت و کیفیت یک تعادل بی‌نظیر بسازد؛ خودرویی که نه‌فقط در خیابان‌ها، بلکه در ذهن مردم هم تبدیل به معیار قضاوت درباره «سواری درست» شد. نسخه‌ای که سایپا در ایران مونتاژ کرد، پایان یک دوره طلایی برای سدان‌های کلاس D ژاپنی بود.

پشت هر دلار ارزان، یک رانت جدیدی پنهان است به طوری که شهر فرش با درخواست ۲/۱۶۷ میلیون یورویی برای مواد اولیه خود را در قامت یک تولیدکننده معرفی کرده است درحالیکه کارنامه این شرکت بیشتر از توزیع لوکس حکایت دارد.

در حالی که یک مسئول معدنی در وزارت صمت، صادرات مواد خام را تنها محدود به اقلام کم‌عیار یا مواد فاقد تقاضای استانی می‌داند اما باید گفت که این تعریف، تلاش برای شانه خالی کردن از مسئولیت توسعه زنجیره ارزش است و اصرار بر اینکه "صادرات باریت خام‌فروشی نیست"که به نظرمی رسد به جای تمرکز بر ایجاد صنایع تبدیلی در سطح ملی، یک عقب‌گرد سیاستی است که پرسش‌هایی جدی را درباره تعهد وزارت صمت به تکمیل زنجیره فولاد و سایر فلزات استراتژیک مطرح می‌کند.

شاید تصور کنید که ۵ میلیون تومان رقم بسیار کمی برای یک هدیه لوکس باشد، اما با بررسی بازار می‌توان هدیه‌هایی از زیورآلات نقره با سنگ‌های خاص گرفته تا ست‌های چرم اعلا و عطر‌های برند، به هدیه‌ای ارزشمند برسید که با هر سلیقه‌ای جور در می‌آید.

ترمینال آزادی سال‌هاست که مثل قلب سفرهای جاده‌ای تهران می‌تپد؛ جایی که هزاران انسان هر روز با امید، دلتنگی، شوق یا نیاز از درهایش عبور می‌کنند و پشت نظم دقیق آن، شبکه‌ای گسترده از رانندگان، شرکت‌ها و کارکنانی قرار دارد که بی‌وقفه راه جاده‌ها را زنده نگه می‌دارند.

وقتی F-4 فانتوم با غرش پس‌سوزهایش از باند بلند می‌شد، نه‌تنها آهن و سوخت به هوا پرتاب می‌شد امید، جسارت و ایمان هم همراهش بلند می‌شد. فانتومی که در آسمان ویتنام، خاورمیانه و خلیج فارس رژه رفت و در دستان خلبانانی چون عباس دوران و غفور جدی اردبیلی نفس دشمن را گرفت، امروز دیگر فقط یک جنگنده نیست؛ یادگار عزتِ پرواز در روزهایی است که هواپیماها حکم شمشیر و سپر را داشتند.

از بامداد شنبه ۲۲ آذر، نرخ بنزین آزاد در جایگاه‌ها به ۵ هزار تومان افزایش می‌یابد؛ اقدامی که دولت آن را با هدف تغییر الگوی مصرف و تقویت سوخت‌های جایگزین اعلام کرده است. اما کاهش سهمیه خودرو‌های دوگانه‌سوز در مصوبه جدید، انتقاد‌های تازه‌ای برانگیخته و ابهاماتی درباره موفقیت طرح گازسوز کردن رایگان خودرو‌ها ایجاد کرده است.

در آستانه بلندترین شب سال، قیمت‌های آجیل شب یلدا به مرحله‌ای رسیده که خرید آن نیازمند یک تصمیم بزرگ مالی است به طوری که آجیل اقتصادی با شروع قیمت ۸۷۰ هزار تومان، و نمونه‌های لوکس تا ۲ میلیون تومان هم می رسد که نشان می‌دهد که هزینه تأمین آجیل برای یک خانواده متوسط، به سادگی می‌تواند بودجه خرید چند قلم کالای اساسی را ببلعد.

واردکنندگان متخلف برنج با بهانه تأخیر در پرداخت ارز ترجیحی ، زمینه‌ساز سوءاستفاده‌ای بزرگ شده اند؛ به طوری که فعالان این بازار براین باورند که این بهانه باعث شد تا برنجی که نرخ مصوب آن ۴۹ هزارو ۸۰۰ تومانی با نرخ آزاد و تا ۲۲۰ هزار تومان به دست عمده‌فروشان برسد و همین امر جهش قیمت‌ها را به همراه داشت البته شایعات کمبود برنج هندی و پاکستانی در بازار تأیید شده است و دپو کردن این کالاها توسط برخی فروشندگان، در کنار سیاست‌های عرضه محدود دولتی، به این آشفتگی قیمتی دامن زده است.

در حالی که نظام بانکی ایران با ناترازی تاریخی، دارایی‌های سمی و اضافه‌برداشت نجومی دست به گریبان است، تصمیم هشت بانک بزرگ برای سرمایه‌گذاری مستقیم در پروژه عظیم نفتی آزادگان با تأمین ۸۰ درصد از منابع مالی آن، به مثابه قماری تازه با سپرده‌های مردم است.

با تداوم صعود قیمت دلار و افزایش نگرانی‌ها درباره کاهش قدرت خرید، قادری نماینده شیراز بر ضرورت اقدام فوری بانک مرکزی برای ساماندهی بازار ارز تأکید کرد و انتشار اوراق و سپرده‌های ارزی را راهکاری مؤثر برای بازگشت منابع خانگی به چرخه تولید و کاهش فشار‌های تورمی دانست.

با افشاگری کم‌سابقه رئیس مجلس، پرده از یک فساد نهادینه و سیستمی در وزارت جهاد کشاورزی برداشته شد؛ فسادی که نهاده‌های دامی کشور را از دسترس تولیدکنندگان خارج کرده و به منبع درآمد میلیارد دلاری برای «تجار نورچشمی» تبدیل کرده است؛ به طوری که قالیباف صریحاً اعلام کرد که ماهیت وزارت جهاد از نهاد تولیدی به بنگاهی تجاری با ارز رانتی تغییر کرده و تا انحصار شکسته نشود، فشار بر سفره مردم ادامه خواهد داشت.