کلیات
عراق یکی از کشورهای جنوب غرب آسیا است که با کشورهایی، چون ایران، کویت، سوریه، ترکیه، اردن و عربستان سعودی مرز مشترک دارد. در این کشور جمعیتی بالغ بر ۳۷ میلیون نفر زندگی میکنند که ۷۵-۸۰ درصد آن‌ها عرب، ۱۵-۲۰ درصد کرد، ترکمن و آشوری و ۵ درصد را سایر قومیت‌ها تشکیل میدهند.
جغرافیا
مساحت تقریبی کشور عراق ۴۳۸٬۳۱۷ کیلومتر مربع است که این مساحت تقریباً یک چهارم مساحت ایران است و کشور عراق را از این لحاظ در رده پنجاه و هشتمین کشور پهناور جهان قرار داده است. به لحاظ جغرافیایی بیشتر سرزمین عراق پست و هموار و گرمسیری است. غرب عراق کویر است و شرق آن جلگه‌های حاصلخیز؛ ولی بخشی از کردستان عراق (شمال شرق) کوهستانی و سردسیر میباشد. همچنین عراق یکی از بزرگترین کشورهای دارای منابع نفت میباشد. این کشور دارای ۱۴۳ میلیارد بشکه ذخایر تاییدشده نفتی میباشد.
کرد‌ها در نواحی شمال و شمال شرقی عراق که به کردستان عراق مشهور است زندگی میکنند و از لحاظ فرهنگی، زبانی و طرز پوشش با عرب‌ها متفاوت هستند. کشور عراق از نظر ساختار اجتماعی-فرهنگی به سه حوزه کاملاً متفاوت تقسیم میشود، در حوزه مرکزی عراق اعراب سنی، در شمال کرد‌ها و در جنوب شیعیان سکونت دارند و هر کدام از این گروه‌ها دارای شاخصه‌های فرهنگی و اجتماعی خاص خود هستند. البته در کنار این سه گروه اصلی، هویت‌های فرهنگی اجتماعی کوچکتری نظیر ترکمنها، آشوری‌ها و یزیدی‌ها نیز وجود دارند که دارای فرهنگ و عقاید متمایزی هستند. با ما همراه باشید تا با آداب و رسوم مردم عراق بیشتر آشنا شوید.
مردم
شهروندان عراقی را از نظر مذهبی باید به دو گروه بزرگ اسلامی شیعه و سنی تقسیم کرد که به لحاظ ترکیبی حدود ۶۰ درصد مردم عراق شیعه، ۳۷ درصد سنی و ۳ درصد پیروان سایر ادیان (مسیحیان، یهودیان، آشوریان و...) هستند.
شیعیان که اکثریت جمعیت عراق را تشکیل میدهند، بیشتر در مناطق جنوبی و مرکزی عراق سکونت دارند. وجود مقبره امامان شیعی در شهر‌های مقدس عراق همچون کربلا و نجف، و همچنین وجود حوزه علمیه نجف و در نتیجه حضور دایمی علمای شیعی در این شهر‌ها باعث تقویت فرهنگ شیعی شده و این امر شیعیان عراق را از نظر فرهنگی به ایرانیان شیعیمذهب نزدیک کرده است. بعد از سرنگونی حکومت صدام، شیعه قدرت و نفوذ بیشتری پیدا کرده است و میتوانند خیلی آزادانهتر راجع به هویت مذهبی خود صحبت کنند.
در کنار مسلمانان شیعی مذهب، اعراب سنی بخش دیگری از ساختار فرهنگی اجتماعی عراق را تشکیل میدهند که براساس قومیت عربی و مذهب سنی ایجاد شده و به دلیل حاکمیت اقلیت اعراب سنی در طول دهه‌های گذشته در عراق تقویت شده است.
عربی و کردی زبان‌های رسمی مردم عراق است. البته زبان‌های دیگری نظیر ترکی آذربایجانی (ترکمن‌های عراق)، فارسی، لری فیلی، کلدانی نو (از زبان‌های آرامی)، ارمنی، آشوری، دوماری (زبان کولیها)، گورانی (از شاخه شمال غربی زبان‌های کردی) و ... نیز در این کشور صحبت میشود.
به لحاظ فرهنگی باید گفت: عراقی‌ها ارزش زیادی برای خانواده قائل هستند و خانواده‌های بزرگ یا قبایل بزرگ از قدرت سیاسی و اجتماعی برخوردارند. اعضای خانواده باید مسئولیت رفتار و کردار خود را بپذیرند و هر گونه خطایی باعث بیآبروی کل خانواده میشود.
وفاداری به خانواده قبل از سایر روابط اجتماعی و حتی کسب و کار قرار میگیرد. خویشاوندسالاری در بین مردم عراق به چشم میخورد و از آنجا که دیدگاه منفی نسبت به این قضیه ندارند، طبیعتا پیشنهادات کاری را به خانواده خود میدهند، زیرا افراد مورد اعتمادشان هستند. اغلب خانواده‌های بزرگ در یک خانه، محله یا روستا زندگی میکنند. در مناطق شهری مردم لزوما در یک خانه در کنار هم زندگی نمیکنند، هر چند که عموما در یک خیابان یا نزدیک به هم هستند.
نظام سیاسی
دولت مرکزی عراق که پیش از انقلاب اسلامی ایران و به واسطه قرار داد الجزایر با ایران اختلافاتی داشت، در نهایت پس از انقلاب اسلامی و در شهریورماه ۱۳۵۹ به مرز‌های غربی ایران حمله کرد؛ اقدامی که مقدمه یک جنگ طولانی و تمام عیار دو کشور همسایه شد و صد‌ها هزار نفر در این جنگ هشت ساله جان خود را از دست دادند.
حضور صدام در رأس هرم قدرتی عراق که در دهه ۷۰ میلادی قدرت را از نخسین رئیس جمهور عراق یعنی احمد حسن البکر گرفت، مقدمه نا امنی‌های فراوانی در عراق شد که جنگ هشت ساله علیه ایران تنها یک مورد آن بود.
با پذیرش قطعنامه ۵۹۸ توسط ایران و عراق و بازگشت دو کشور به مرز‌های مندرج در قرارداد الجرایز، صدام به کویت حمله و مقدمه آغاز جنگ خلیج فارس را فراهم کرد.
نوع حکومت داری صدام در عراق در نهایت سبب شد تا دولت آمریکا در اواخر زمستان سال ۱۳۸۱ به این کشور حمله نظامی کند و مقدمه سقوط دولت صدام را فراهم کند. یک روز بیشتر به نوروز ۱۳۸۲ (۲۰ مارس ۲۰۰۳) نمانده بود که آمریکا با تشکیل یک ائتلاف به عراق حمله کرد. این کشور دست نکشیدن عراق از برنامهٔ سلاح‌های کشتار جمعی که خلاف قطعنامهٔ ۶۸۷ شورای امنیت بود را به عنوان دلیل این تهاجم اعلام کرد.
درگیری‌ها در سال ۲۰۰۸ در عراق ادامه پیدا کردند و نیروهای مسلح تازه آموزشدیدهٔ عراقی با شبه نظامیان درگیر شدند. دولت عراق توافقی را با آمریکا امضا کرد که نیروهای مسلح آمریکا را ملزم به خروج از شهر‌های عراق تا ۹ تیرماه ۱۳۸۸ و خروج از کل خاک عراق تا ۱۰ دیماه ۱۳۹۰ میکرد.
جنگ داخلی
با خروج نیروهای آمریکایی در سال ۱۳۹۰ ناآرامی‌ها ادامه یافت و عراق دچار بیثباتی سیاسی شد. بهار عربی در بهمن ۱۳۸۹ به عراق رسید و مخالفت‌ها در شهر‌ها گسترش یافت، اما مخالفت‌های ابتدایی نتوانستند دولت را ساقط کنند. ائتلاف میهنی عراق که گفته میشود بزرگترین مجموعهٔ سنیان عراق است به دلیل آنکه دولت عراق را تحت سیطره شیعیانی میدانست که میخواهند سنی‌ها را کنار بزنند، مجلس عراق را به مدت چند هفته در ماه‌های پایانی ۱۳۹۰ تحریم کرد.
گروه‌های شبه نظامی سنی در سال ۲۰۱۳ حملات زیادی را علیه اکثریت شیعهٔ عراق انجام دادند تا اعتماد عمومی نسبت به دولت نوری المالکی را زیر سؤال ببرند. جنگ طلبان سنیمذهب عضو دولت اسلامی عراق و شام در سال ۱۳۹۳ کنترل بخش‌های وسیعی از عراق از جمله شهر‌های بزرگی، چون تکریت، فلوجه و موصل را به دست آوردند و باعث شدند صد‌ها هزار نفر از خانه و کاشانهٔ خود فرار کنند و در ادامه این گروه‌ها که اقدامات تروریستی خود را گسترش دادند به شکل گیری گروه تروریستی داعش کمک کرد؛ گروهی تروریستی که زمینه جنگ‌های داخلی طولانی در عراق را فراهم کرد و در نهایت با کمک‌های ایران و دیگر کشورهای متحد از پای درآمد.
مدیریت سیاسی عراق به شکل فدرالی است و دولت فدرال عراق تحت قانون اساسی فعلی به شکل یک جمهوری فدرالی دموکراتیک پارلمانی اسلامی تعریف میشود. دولت فدرال مشتمل بر قوای مجریه، مقننه و قضاییه و کمیسیون‌های مستقل متعدد دیگر است. جدای از دولت فدرال مناطق (مشتمل بر چند استان)، استان‌ها و بخش‌هایی وجود دارند که طبق قانون دارای اختیاراتی هستند.
عراق دارای هجده استان است که هر استان به چند شهرستان تقسیم شده است. کردستان عراق تنها ناحیه تعریفشده در قانون عراق است که برای خود دولت و ارتش نیمه رسمی به نام پیشمرگه دارد.
بغداد، صلاحالدین، دیاله، واسط، میسان، بصره، ذیقار، مثنی، قادسیه، بابل، کربلا، نجف، انبار، نینوا، دهوک، اربیل، کرکوک، سلیمانیه و حلبچه استان‌های عراق هستند.
اقتصاد
صادرات نفت از گذشته نقش اصلی را در اقتصاد عراق بر عهده داشته بهطوری که ۹۵٪ از درآمد خارجی این کشور را تشکیل می دهد. عدم توسعه در سایر زمینه‌ها باعث بروز بیکاری ۱۸ تا ۳۰ درصدی و درآمد سرانه ۴۰۰۰ دلاری شدهاست. در سال ۲۰۱۱ استخدام تمام وقت در بخش عمومی نزدیک به ۶۰ درصد از کل استخدام‌ها را شامل میشد. بخش صادرات نفت شغل‌های بسیار کمی برای عراقی‌ها ایجاد کرده است.
در مورد عراق در ویکی تابناک بیشتر بخوانید
مقاومت اسلامی در عراق اعلام کرد که نیروهای آمریکایی را در فرودگاه اربیل در شمال عراق با هواپیماهای بدون سرنشین هدف قرار داده است.
کد خبر: ۱۲۱۶۶۵۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۲۹
با تحولات منطقه و جهان
پیش بینی ترامپ از وقوع یک حادثه تروریستی بزرگ در آمریکا، پرواز ۱۸ جنگنده ارتش چین به سمت تایوان، برگزاری رزمایش دریایی آمریکا و متحدانش برای تقابل با کره شمالی، هشدار فرمانده ارشد ناتو درباره وضعیت خطرناک پیش روی جهانی و حمله به پایگاه جاسوسی آمریکا در عمق سوریه، از مهم‌ترین خبرها و رویدادهای منطقه‌ای و بین المللی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۲۱۶۴۸۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۲۸
سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در واکنش به حملات ضد تروریستی جمهوری اسلامی ایران در سه کشور عراق ، سوریه و پاکستان اعلام کرد: ما این حملات را محکوم می کنیم.
کد خبر: ۱۲۱۶۴۴۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۲۸
وزیران امورخارجه اتحادیه عرب چهارشنبه شب با انتشار بیانیه‌ای درباره حمله ایران به مقر تروریستی وابسته به سازمان جاسوسی موساد در اربیل کردستان عراق واکنش نشان داد.
کد خبر: ۱۲۱۶۴۴۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۲۸
نبض خبر
ویدیوی رسمی حمله موشکی سپاه به مقرهای تروریست‌ها در عراق ، سوریه و پاکستان حاوی تصاویر لحظات پرتاب موشک‌های فاتح 110، فاتح 313 و خیبرشکن به مقرهای تروریست‌ها و همچنین توضیحات سردار حاجی زاده است را می‌بینید. سردار حاجی زاده در پاسخ به پرسشی درباره واکنش دشمنان می‌گوید: «هر غلطی میخواهند بکنند» این ویدیو را ببینید.
کد خبر: ۱۲۱۶۴۰۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۲۷
با تحولات منطقه و جهان
اعلام شکایت رسمی عراق به شورای امنیت و سازمان ملل، ادعای جدید گروسی درباره برنامه هسته‌ای ایران، نامه ایران به شورای امنیت درباره حملات سپاه در سوریه و عراق ، واکنش سازمان ملل به حملات سپاه در سوریه و عراق و پرواز هفت ساعته توپولوف‌های راهبردی روسیه بر فراز دریای ژاپن، از مهم‌ترین خبرها و رویدادهای منطقه‌ای و بین المللی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۲۱۶۲۹۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۲۷
سفیر ایران در سازمان ملل درباره عملیات ضد ترویستی ایران در سوریه و عراق گفت: عملیات ضد تروریستی جمهوری اسلامی ایران ضروری و متناسب با رعایت کامل تعهدات بین المللی ایران انجام گرفته است.
کد خبر: ۱۲۱۶۲۶۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۲۷
سازمان ملل ادعا کرده است که از حملات ایران در سوریه و عراق بسیار نگران است.
کد خبر: ۱۲۱۶۲۶۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۲۷
مرور روزنامه‌های چهارشنبه ۲۷ دی ماه
توفان موشکی در لانه موساد و داعش، هوش مصنوعی؛ قاتل یا عصای دست نویسنده‌ها؟ خاندوزی: اسب سرکش قیمت‌ها را مهار کردیم، بودجه پایتخت قد کشید، زنان شکنجه گر منافقین، سرنوشت ۲۰ هزار دلار پاداش مدیریتی، واکنش به انتقال منشور کوروش به بیت‌المقدس، انهدام مقر گروه جیش‌الظلم در پاکستان و آمریکا و انگلیس در سونامی دریای سرخ، از مواردی است که موضوع گزارش‌های خبری و تحلیلی روزنامه‌های امروز شده است.
کد خبر: ۱۲۱۶۲۵۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۲۷
حملات گسترده موشکی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به مقر تروریست‌ها در اربیل عراق و ادلب سوریه، بازتاب گسترده‌ای در سطح منطقه‌ای و بین المللی داشته است و با واکنش‌های متفاوتی روبه رو شد.
کد خبر: ۱۲۱۶۱۶۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۲۶
خبرگزاری رسمی عراق خبر داد وزارت خارجه این کشور سفیر خود در تهران را برای مشورت فراخوانده است.
کد خبر: ۱۲۱۶۱۴۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۲۶
نبض خبر
سپاه پاسداران شب گذشته پایگاه‌های تروریست‌ها در سوریه و عراق را هدف قرار داد. حالا ویدیوی سردار حاجی زاده منتشر شده که ظاهراً در حال گزارش به سردار سلامی، فرمانده کل سپاه است. حاجی زاده در بخشی از گزارشش می‌گوید: «۴ فروند خیبرشکن از جنوب خوزستان به مقصد گروه تکفیری در ادلب شلیک شد... از کرمانشاه ۴ فروند و ۷ فروند از آذربایجان شرقی به مقر صهیونیستی شلیک شد... نزدیک ۹ فروند هم انشاالله تا ساعتی دیگر گروه دوم تکفیری‌ها و داعش را هم مورد هدف قرار میدهند...» این تصاویر را به همراه تصاویر تازه از لحظات پرتاب موشک‌ها می‌بینید.
کد خبر: ۱۲۱۶۱۲۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۲۶
با تحولات منطقه و جهان
واکنش شدیداللحن آمریکا به حملات موشکی سپاه، حمله موشکی انصارالله به کشتی آمریکایی در خلیج عدن، اعزام ۱۵۰۰ نظامی آمریکا به عراق و سوریه، واکنش بارزانی به حمله سپاه به اربیل و بیانیه سئول، واشنگتن و اتحادیه اروپا علیه آزمایش موشکی کره شمالی، از مهم ترین خبرها و رویدادهای منطقه ای و بین المللی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۲۱۶۰۸۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۲۶
سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا دوشنبه شب به وقت محلی در واکنش به حملات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران در اقلیم کردستان با موشک‌های بالستیک با بیان اینکه "ایالات متحده حملات امروز ایران در اربیل را به شدت محکوم می‌کند» مدعی شد: مخالف حملات موشکی ایران هستیم که ثبات عراق را تضعیف می کند.
کد خبر: ۱۲۱۶۰۶۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۲۶
شورای امنیت اقلیم کردستان عراق بامداد سه‌شنبه در پی حمله موشکی سپاه پاسداران به مقر عناصر تروریستی در منطقه از کشورهای منطقه خواست که به حاکمیت ارضی یکدیگر احترام بگذارند.
کد خبر: ۱۲۱۶۰۶۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۲۶
سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در اطلاعیه‌ای از انهدام مقرهای جاسوسی و تجمع گروهک‌های تروریستی ضد ایرانی در بخش هایی از منطقه با موشک‌های بالستیک خبر داد.
کد خبر: ۱۲۱۶۰۳۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۲۶
سخنگوی وزارت برق عراق نیز شایعات درباره قطع صادرات گاز ایران به عراق را تکذیب کرد.
کد خبر: ۱۲۱۵۹۰۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۲۵
جدیدترین آمار‌ها از قیمت بنزین در دنیا نشان می‌دهد ارزان‌ترین بنزین دنیا در ایران عرضه میشود و قیمت هر لیتر بنزین در کشورهای همسایه ایران تا ۴۰ برابر قیمت این محصول در ایران است.
کد خبر: ۱۲۱۵۸۸۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۲۵
با تحولات منطقه و جهان
حمله موشکی انصارالله یمن به ناوشکن آمریکا، برگزاری مذاکرات امنیتی ایران و پاکستان، تکذیب حمله آمریکا و انگلیس به یمن، اعلام حمایت ایران از چین واحد و حمله مقاومت عراق به پایگاه‌های آمریکا از مهم‌ترین خبرها و رویدادهای منطقه‌ای و بین المللی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۲۱۵۸۵۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۲۵
منابع خبری از حمله موشکی به پایگاه‌های اشغالگران آمریکایی در سوریه خبر میدهند.
کد خبر: ۱۲۱۵۸۲۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۲۵
