- درباره ما
- |
- تماس با ما
- |
- خبرنامه
- |
- پیوندها
- |
- جستجو
- |
- آرشیو
- |
- آب و هوا
- |
- اوقات شرعی
- |
- RSS
کلیات
افغانستان کشوری با اقتصاد کشاورزی سنّتی و میزان پایینی از سطح آگاهی (سواد عمومی و تخصصی)، و فاصله ی روشن از زندگی نوین صنعتی شناخته می شود. این ویژگی‌ها یک کشور عقب نگاه داشته شده را در ابعاد گوناگون سیاسی، اجتماعی و فرهنگی نشان می دهند. بنابراین، افغانستان کشوری است که بافت کلی اجتماع آن از معیار‌های نوین جهانی فاصله دارد؛ از جمله آنکه میزان شهرنشینی و زندگی شهری در این کشور پایین است؛ زیرا شهرنشینی تنها ۳۰ درصد جمعیت این کشور را شامل میشود.
افغانستان دارای ۳۴ استان و حدود چهارصد شهرستان است. اقتصاد عمومی افغانستان کشاورزی سنّتی است. در این زمینه نیز امکانات و شیوه‌های صنعتی بسیار ضعیف و کمرنگ هستند. برای نمونه، درصد پایینی از تخصص و اصلاحات در بخش کشاورزی در ابعاد آبیاری، کشت و برداشت محصولات وجود دارد.
بسیاری از کارشناسان عقیده دارند: جامعه افغانستان یک جامعه قومی و قبیله‌ای است و ملّت سازی در این کشور، روند درستی را طی نکرده و یا اصلا شکل نگرفته است. بهترین دلیل آن این است که هویّت ملّی در این کشور شکل کاملی پیدا نکرده و افراد این کشور پیش از آنکه افغانی (هویّت ملّی) باشند، هزاره، ازبک، پشتون و تاجیک هستند. بسیاری از مشکلات سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی افغانستان از بافت سنّتی و بسته آن کشور نشأت گرفته است. بر این اساس، تمامی ساختارهی اقتصادی، فرهنگی و سیاسی در ماهیت خود، از روند جدید و شیوه معمول دنیایی کنونی فاصله دارند.
نظام سیاسی افغانستان از حیث نهاد‌های سیاسی و اداری، وضعیت بدی را سپری می کند. از این لحاظ، ساختار به شدت ساده، کهنه و ناکارآمدی دارد. در این زمینه، بخشی از مشکلات به خاطر فقدان تخصص نیرو‌ها و بخشی دیگر نبود سازماندهی درست و عدم امکانات لازم است.
جامعه عقب نگاه داشته شده افغانستان در بعد اجتماعی، رفتاری و روانی نیز وضعیتی بسته دارد. میزان تنش های فردی و گروهی افراد بالاست، و مدارا و تساهل اجتماعی، فرهنگی و همگرایی بین اقوام بسیار ضعیف. در نتیجه، تاریخ سیاسی این کشور «تاریخ کشمکش اقوام بری خودمختاری و یا سیطره قومی» لقب یافته است، به نحوی که پیش از دوره کنونی هیچ نوع مشارکت فراگیر قومی در این کشور شناخته شده نیست.
تاریخ افغانستان دهه ۱۳۴۰ و سال ۱۳۴۳ را اوج موفقیت تلاش های دموکراسی خواهی معرفی میکند. در این دوره، پادشاهی مطلقه به مشروطه تبدیل شد، قانون اساسی نسبتاً دموکراتیکی تدوین گردید و برخی از آزادی‌های ناموفق سیاسی و اجتماعی نیز تجربه شد. اما این تلاش‌ها قدم های ابتدایی محسوب می شدند و نشانه کمتری از یک ایده عمیق فرهنگی، اجتماعی و سیاسی در خود داشتند. همانگونه که بستر اصلی آن‌ها نیز از سطحی بودن باور‌ها و فعالیت‌های دموکراتیک در رنج بود.
پس از این تاریخ، هرچند همواره اصطلاح دموکراسی و آزادی رواج یافته و تداوم داشت، اما هیچگاه بعد سیاسی نیافته و به گفتمان مسلّط سیاسی و اجتماعی افغانستان تبدیل نشد.
مهمترین دلیل عدم موفقیت روند دموکراسی خواهی در افغانستان، سطحی بودن تفکر و اندیشه دموکراسی خواهان بوده است، در عین آنکه باور سطحی آنان به ارزش‌های دموکراسی نیز تابع مهمی از این شکست به حساب میآید. دلیل دیگر این شکست را میتوان غلبه تفکر و گرایش‌های قومی ـ. قبیله‌ای دانست. سومین عامل ناشی از سنّتی بودن بافت کلی جامعه افغانستان است، که این عامل تاکنون نیز چالش اصلی روند دموکراسیخواهی و عملیاتیشدن آن در حال و آینده این کشور به شمار می آید.
جغرافیا
افغانستان حدفاصل آسیای میانه و آسیای جنوب غربی به مرکزیت کابل است. همسایگان افغانستان، پاکستان در جنوب و شرق، ایران در غرب، تاجیکستان و ازبکستان و ترکمنستان در شمال و چین در شمال شرقی هستند. این کشور با ۶۵۲٬۸۶۴ کیلومتر مربع مساحت چهل و یکمین کشور وسیع دنیا است و جمعیت آن در سال ۲۰۱۳ بیش از ۳۱ میلیون نفر بود. فارسی دری و پشتو زبان‌های رسمی این کشور و اسلام دین رسمی آن است. این کشور در محل ژئواستراتژیکی مهمی قرارگرفته که خاور، جنوب، باختر و آسیای میانه را به هم وصل میکند.
افغانستان کشوری محصور در خشکی و کوهستانی است که بین جنوب آسیا و آسیای میانه در طول جغرافیایی ۶۰ تا ۷۵ درجه شرقی و عرض ۲۹ تا ۳۸ درجه شمالی قرار گرفته‌است. بلندترین نقطه کشور قله نوشاخ به ارتفاع ۷٬۴۸۵ متر از سطح دریا در شمال شرقی کشور در مرز تاجیکستان است.
این کشور از نظر جغرافیایی به سه منطقه متمایز از یکدیگر تقسیم میشود؛ دشت‌های شمالی کشور که ناحیه‌ای عمدتاً زراعی است. فلات جنوب غربی که بیشتر چشم‌اندازی بیابانی و نیمه‌خشک دارد و ارتفاعات مرکزی از جمله رشته‌کوه هندوکش که این دو را از هم جدا میکند.
افغانستان آب‌وهوایی خشک، تابستان گرم و زمستان سرد دارد. زمستان‌های ارتفاعات مرکزی و شمال شرقی افغانستان بسیار سرد و خشن است. به طوری‌که میانگین دما در دی ماه به زیر ۱۵- درجه سانتیگراد می‌رسد. از سوی دیگر مناطق کم ارتفاع جنوب غربی (حوضه سیستان)، منطقه جلال‌آباد در شرق و دشت‌های ترکستان در کنار رود آمودریا در شمال، تابستان‌هایی گرم دارند و میانگین دمای آن‌ها در تیرماه به بیش از ۳۵ درجه می‌رسد.
بیشتر رودخانه‌های مهم افغانستان از ارتفاعات مرکزی کشور سرچشمه گرفته و به دریاچه‌های کوچک داخلی ریخته یا در شنزار‌های بیابانی فرو می‌روند. آمودریا، هلمند، کابل‌رود و هریرود مهمترین حوضه‌های آبی کشور را تشکیل می‌دهند.
آمودریا که ۲۵۴۰ کیلومتر طول دارد و از یخچال‌های پامیر سرچشمه می‌گیرد و حدود ۲۴۱ هزار کیلومتر مربع از خاک افغانستان را آبیاری میکند. حدود هزار کیلومتر از این رود مرز بین افغانستان و جمهوری‌های تاجیکستان و ازبکستان است. آمودریا از جایی که رود کوکچه در غرب شهر فیض‌آباد به آن می‌ریزد قابل کشتیرانی میشود.
ساختار حاکمیتی فعلی افغانستان
روند جدید سیاسی افغانستان پس از انهدام برج‌های تجارت جهانی نیویورک و حملات نظامی آمریکا به افغانستان به وجود آمد. در این زمان و با سرنگونی طالبان، با وساطت سازمان‌های بین المللی و کشور‌های فعال در بحران افغانستان، اجلاس بزرگی از سوی طرف‌های سیاسی افغانستان در شهر بن آلمان شکل گرفت.
این اجلاس در نهایت، به معاهده بین المللی «بن» منجر شد که همانند اصل برگزاری اجلاس، از سوی سازمان‌های بین المللی، کشور‌های قدرتمند جهانی و کشور‌های همسایه، مورد حمایت و تأیید بود. در این معاهده، تمامی طرف‌های سیاسی مؤثر افغانستان متعهد شدند فرایند جدید نظام سیاسی این کشور را با نظارت سازمان ملل و تأمین مشارکت فراگیر همه اقوام و گروه‌های سیاسی به انجام رسد و هر کدام همکاری لازم را در این زمینه به عمل آورند. معاهده «بن» تمام مراحل شکل گیری نهاد‌ها و مراحل تأسیس نظام سیاسی جدید افغانستان را بر مبنی اصول دموکراسی، انتخابات عمومی و آزاد و مشارکت متناسب تمامی اقوام و گروه‌های سیاسی افغانستان قرار داد.
بسیاری از صاحبنظران افغانستان معتقدند: شرایط جدید افغانستان پس از معاهده «بن»، سرآغاز فصل جدید و متفاوتی در تاریخ این کشور است. از این رو، از نظر حاکمیت مردمی و روی آوری به ارزش‌های دموکراتیک، این دوره متفاوت از تمام دوره‌های تاریخی این کشور است. نقطه تمایز بعدی این دوره تعامل گسترده افغانستان با کشور‌ها و سازمان‌های منطقه‌ای و بین المللی است.
به طور کلی شرایط جدید یا افغانستان نوین با سرنگونی حکومت استبدادی و فرقهی طالبان، اولین مرحله از دموکراسیسازی خویش را آغاز کرد. در این مرحله، شرایطی به وجود آمد که حکومت طالبان در نتیجه قیامهی مردمی فروپاشید. در این زمینه، همکاری نیروهی بین المللی نیز کاملا مشهود بود.
در مرحله دوم، روند جدید دموکراسی سازی با شکل گیری نظام جدید تداوم یافت که برگزاری اولین لویه جرگه بری تأسیس نظام، سرآغاز این روند بود. در اولین لویه جرگه افغانستان، ریاست جمهوری حامد کرزی مورد تأیید قرار گرفت و تمامی وزری او به رأی گذاشته شد. همانگونه که فرایند‌های بعدی تشکیل نظام نیز مورد بحث قرار گرفت و درباره آن‌ها تصمیمگیری شد.
برگزاری «لویه جرگه» یا مجلس بزرگان اقوام، در سنّت سیاسی و اجتماعی افغانستان، یک اقدام مردمی بری شکل گیری نظام سیاسی محسوب میشود. البته در ماهیت واقعی این مجلس اختلاف نظر وجود دارد؛ برخی آن را همانند «مجلس مؤسسان» و برخی دیگر متفاوت از آن، ارزیابی می کنند.
اقتصاد افغانستان
کشور افغانستان به دلیل محدودیت عای جغرافیایی از جمله محصور بودن در خشکی و عدم توان بهره برداری از منابع زیرزمینی و نیز درگیری با جنگ در طول سالیان متمادی دارای یک اقتصاد ضعیف و شکننده است. با این حال اقتصاد افغانستان به میزان قابل توجهی پس از سال ۲۰۰۲ با توجه به کمک‌های بین‌المللی بهبود یافت.
برای مثال در سال ۲۰۰۲ جامعه جهانی در شهر بن مبلغ ۹۷ میلیارد دلار به افغانستان کمک کرد که از آن جمله ۳۹ میلیارد دلار درعرصه‌های ساختمانی، راه ومیدان سازی، عمران کانالها، آبرسانی شهر و روستاها، کمک به کشاورزان و... به مصرف رسید.
به طور کلی افغانستان از نظر صادرات و واردات در جایگاه مناسبی قرار ندارد و در سال ۲۰۱۰ صادرات این کشور قریب به ۵۴۷ میلیون دلار بود که با این مبلغ این کشور در رده ۱۶۴ مین کشور صادرکننده جهان قرار می‌گیرد. عمده صادرات کشور افغانستان تریاک و حشیش است که این کالا به کشور پاکستان ۲۵٫۹ ٪، هند (۲۵٫۵ ٪)، ایالات متحده ۱۴٫۹ درصد، تاجیکستان ۹٫۶ ٪، آلمان ۵ ٪ صادر میشود.
همچنین واردات افغانستان در سال ۲۰۱۰ بالغ بر ۸ میلیارد دلار بوده است که نشان از ضعف اقتصادی بالا در این کشور دارد. به طور کلی واردات افغانستان طور عبارت است از: منسوجات، محصولات نفتی، ماشین آلات و دیگر کالا‌ها نظیر مواد ساختمانی و مواد غذایی.
واردات محصول در این کشور بیشتر از طریق کشور‌های روسیه، آمریکا، هند، چین، ژاپن، کره جنوبی، آلمان، کنیا و پاکستان صورت می‌گیرد.
سیاست خارجی افغانستان
حکومت کنونی افغانستان جز با اسرائیل با همهٔ کشور‌های دنیا دارای روابط سیاسی است. دولت افغانستان اعلام داشته که در صورت تشکیل کشور کاملاً مستقل فلسطین روابط کامل خود را با اسرائیل برقرار خواهد کرد. در رابطه با ارتباطات افغانستان با ایران نیز نکته آن است که به سبب ارتباطات ریشه دار فرهنگی، ایران نقش مهمی در سیاست خارجی افغانستان دارد، علاوه بر این ایران یکی از بزرگ‌ترین طرف‌های تجاری افغانستان است. پس از سرنگونی طالبان و روی کار آمدن نظام سیاسی جدید در افغانستان روابط تجاری افغانستان و ایران افزایش چشمگیری داشته‌است. البته این روابط تاکنون بیشتر صادرات ایران به افغانستان بوده‌است. ایران و افغانستان در زمینه مبارزه با مواد مخدر و بازسازی شبکه حمل و نقل افغانستان همکاری دارند.
افغانستان و ایران اگرچه بر توافقنامهٔ امضا شده توسط امیر عباس هویدا و محمد موسی شفیق نخست وزیر‌های وقت هر دو کشور در مورد تقسیم حق آب هیرمند تاکید دارند ولی در سال‌های اخیر که مشکل کمبود باران وجود دارد بر سر تقسیم آب رودخانه هیرمند در منطقهٔ سیستان اختلاف نظر دارند.
افغانستان
برچسب: افغانستان
گزیده خبرهای «تابناک جوان» را اینجا بخوانید.
کد خبر: ۹۰۰۷۷۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۲/۳۱
در پی عملیات نیروهای امنیتی افغانستان در ولایت ننگرهار در... نیروهای امنیتی افغانستان علیه پناهگاهی متعلق به گروه تروریستی داعش...
کد خبر: ۹۰۰۶۲۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۲/۳۱
سفارت جمهوری اسلامی در افغانستان در اطلاعیه ای ضمن محکوم... کردن اقدامات گروه های تروریستی در خاک افغانستان توضیحاتی را... سرباز افغانستانی در جریان بازدید میدانی از قطعه سوم پروژه... استان هرات افغانستان بر اثر برخورد خودرو حامل آنان با...
کد خبر: ۹۰۰۶۰۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۲/۳۱
رئیس دفتر سیاسی طالبان با فرستاده آلمان در امور افغانستان...
رئیس دفتر سیاسی طالبان با فرستاده آلمان در امور افغانستان... با مارکوس پوتزل فرستاده دولت آلمان در افغانستان در قطر... و دو طرف درباره اوضاع کنونی افغانستان جنبه های مختلف...
کد خبر: ۹۰۰۲۷۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۲/۲۹
براساس تصمیم مقامات افغانستانی صادرات فرآورده های نفتی به این...
جمله افغانستان صادر می شد این کشور رسما از یک... نفتی ایران به افغانستان خبر داده بود و گفته بود... کارشناسان معتقدند توقف صادرات فراورده به افغانستان موجب افزایش قاچاق...
کد خبر: ۹۰۰۲۲۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۲/۲۹
صلح افغانستان می گوید "صلحی که باعث ایجاد ثبات سیاسی... در افغانستان شود اولویت است افغان ها قبل از همه...
صلح افغانستان می گوید "صلحی که باعث ایجاد ثبات سیاسی... در افغانستان شود اولویت است افغان ها قبل از همه... باعث شده که برای مردم افغانستان این دیدگاه مطرح شود... نیروهای خارجی از افغانستان و اینکه از خاک افغانستان علیه...
کد خبر: ۹۰۰۰۰۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۲/۲۸
پیوند وزارت داخله افغانستان با صدور اطلاعیه اعلام کرد که...
کد خبر: ۸۹۹۷۸۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۲/۲۷
کمیسیون مستقل انتخابات افغانستان پس از گذشت نزدیک به هفت... ماه از انتخابات پارلمانی افغانستان اعلام نتایج نهایی این انتخابات...
کمیسیون مستقل انتخابات افغانستان پس از گذشت نزدیک به هفت... ماه از انتخابات پارلمانی افغانستان اعلام نتایج نهایی این انتخابات... بی بی سی با معرفی نمایندگان کابل در مجلس افغانستان... نتایج نهایی انتخابات پارلمانی افغانستان اعلام شد اعلام نتایج انتخابات...
کد خبر: ۸۹۹۳۸۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۲/۲۵
سخنگوی دفتر ریاست جمهوری افغانستان امروز سه شنبه با اعلام...
سخنگوی دفتر ریاست جمهوری افغانستان امروز سه شنبه با اعلام... مجموع ۱۸ کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری افغانستان ۱۲ تن از... انتخابات ریاست جمهوری افغانستان ابتدا برای تاریخ ۲۰ آوریل برنامه... قانون اساسی افغانستان با توجه به این که دوره کاری...
کد خبر: ۸۹۹۲۴۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۲/۲۴
به منظور کمکرسانی به اقتصاد افغانستان انجام شده زیرا این... گردد و در نتیجه وابستگی افغانستان به کمک خارجی کمتر... جنگ در افغانستان که اینک ۱۷ سال است ادامه دارد... هند به افغانستان از طریق این بندر بخش خصوصی هند...
کد خبر: ۸۹۹۱۴۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۲/۲۴
نماینده ویژه وزارت خارجه چین در امور افغانستان و هیأت... در امور افغانستان و هیأت همراه که برای گفتگو با... ای بین دو کشور در موضوع افغانستان وارد تهران شده... کمک به دولت افغانستان جهت دستیابی به توافق صلح پایدار...
کد خبر: ۸۹۸۹۶۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۲/۲۳
وزیر مهاجرین افغانستان در گفت و گویی تأکید کرد که... بازتاب گستره و مثبتی در رسانه های افغانستان داشت ...
کد خبر: ۸۹۸۵۶۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۲/۲۲
افغانستان شکست خورده و حالا به دنبال راهی برای فرار...
افغانستان شکست خورده و حالا به دنبال راهی برای فرار... در افغانستان شکست خورده و در حال حاضر به دنبال... پیروزی برای آمریکا و متحدانش در افغانستان دیگر وجود ندارد... آمریکا حتی پس از ۱۸ سال در افغانستان پیروزی نداشته...
کد خبر: ۸۹۸۴۴۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۲/۲۱
صبغت الله احمدی سخنگوی وزارت خارجه افغانستان اظهار امیدواری کرد... سخنگوی وزارت خارجه افغانستان در گفتگو با یورونیوز فارسی در... ایران در مورد میلیون ها نفری که از افغانستان مهاجرت... از « برادران و خواهران افغانستانی بخواهد ایران را ترک...
کد خبر: ۸۹۸۲۸۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۲/۲۱
درباره مهاجران مظلوم افغانستان در ایران اسلامی است از این... است از خواهران و برادران افغانستانی خود بخواهیم ایران را... که تیپ فاطمیون متشکل از برادران افغانستانی مقیم ایران اسلامی... به برادران هزاره افغانستان نگاه ستایش گرانه ای داشتم چرا...
کد خبر: ۸۹۸۲۵۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۲/۲۱
شرحی بر سخنان اخیر عراقچی درباره مهاجران؛
آمیزی که در افغانستان تولید می شود و عزم اروپا...
بر عهده آمریکاست همان کشوری که افغانستان را به بحران... مسبب بسیاری از مصیبت های مردم افغانستان هستند هم باید... از مصیبت های مردم افغانستان هستند هم باید وظیفه و... متحد مقامات اروپایی و دولت افغانستان پیگیری کرده و باز...
کد خبر: ۸۹۸۰۷۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۲/۲۰
آخرین تحولات خاورمیانه؛
ایران و افغانستان به اظهارات عراقچی انتقاد کلینتون از فشار...
ایران و افغانستان به اظهارات عراقچی انتقاد کلینتون از فشار... کشور حضور داشته اند واکنش انجمن دوستی ایران و افغانستان... به اظهارات عراقچی انجمن دوستی ایران و افغانستان در واکنش... رابطه دولت و ملت ایران با ملت شریف افغانستان نیز...
کد خبر: ۸۹۸۰۰۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۲/۲۰
انجمن دوستی ایران و افغانستان با صدور بیانیه ای درخصوص... سخنان عباس عراقچی معاون وزیر امور خارجه درباره مهاجران افغانستانی... شریف افغانستان نیز طی چهار دهه گذشته همواره بر پایه... ملت افغانستان در دفاع از سرزمین خود در برابر ارتش...
کد خبر: ۸۹۷۹۳۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۲/۱۹
اندکی درباره خروج نیروهای خارجی از افغانستان و سایر مسائل... در افغانستان حضور دارند ...
کد خبر: ۸۹۷۹۲۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۲/۱۹
وزارت بهداشت عمومی افغانستان امروز چهارشنبه از زخمی شدن دست... داد به گزارش اسپوتنیک سخنگوی وزارت بهداشت عمومی افغانستان گفت... توسعه بین الملل آمریکا در افغانستان بود ۱۵ تن زخمی... از محل بلند شده بود وزارت کشور افغانستان نیز اعلام...
کد خبر: ۸۹۷۶۶۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۲/۱۸
