کلیات
کنوانسیون مقابله با تأمین مالی تروریسم (به انگلیسی: Terrorist Financing Convention) مرسوم به سی‌اف‌تی (به انگلیسی: CFT) یک کنوانسیون بین‌المللی است که در سال ۱۹۹۹ به منظور مقابله با تأمین مالی تروریسم توسط سازمان ملل متحد تصویب شده‌است.
کنوانسیون بین‌المللی مقابله با تأمین مالی تروریسم که مخفف آن می‌شود CFT، قراردادی است بین المللی. ایران برای این که از لیست سیاه FATF (کارگروه اقدام مالی) خارج شود، باید در کنوانسیون CFT عضو شود. بررسی CFT در مجلس جنجال به پا کرد و تا دو ماه مسکوت ماند...
تصویب این لایحه ازجمله شرایط حذف دائم ایران از لیست سیاه FATF یا گروه ویژه اقدام مالی علیه پولشویی است. کارگروه اقدام مالی، (Financial Action Task Force) یا FATF در سال ۱۹۸۹ میلادی از سوی کشورهای گروه هفت (G۷) شکل گرفت؛ این یک سازمان بین‌دولتی است که اهداف توسعه و پیشرفت واکنش بین‌المللی در مقابل پولشویی را دنبال می‌کند.
تصویب این لایحه ازجمله شرایط حذف دائم ایران از لیست سیاه FATF یا گروه ویژه اقدام مالی علیه پولشویی است. کارگروه اقدام مالی، (Financial Action Task Force) یا FATF در سال ۱۹۸۹ میلادی از سوی کشورهای گروه هفت (G۷) شکل گرفت؛ این یک سازمان بین‌دولتی است که اهداف توسعه و پیشرفت واکنش بین‌المللی در مقابل پولشویی را دنبال می‌کند.
فسلفه وجودی
پس از واقعه یازدهم سپتامبر ۲۰۰۱ میلادی، مسئله تأمین مالی تروریسم به‌عنوان مسیری تازه برای این سازمان مطرح و این موضوع به‌عنوان یک مأموریت جدید به آنها محول شد. در سال ۲۰۰۸، مسئله تأمین مالی فعالیت‌های اشاعه‌ای و تسلیحات کشتار‌جمعی شیمیایی و اتمی به‌عنوان دیگر مأموریت‌های این گروه در فهرست کارشناسی‌های FATF قرار گرفت. کارکرد کنونی آن، وضع استاندارد‌هایی برای مقابله با پولشویی، تأمین مالی تروریسم و سایر جرائمی است که سلامت نظام مالی را تهدید می‌کند. آنچه این گروه ویژه استاندارد‌های جهانی برای مبارزه با پولشویی و تأمین مالی تروریسم می‌نامد، در قالب ۴۰ توصیه برای مبارزه با پولشویی و ۹ توصیه ویژه برای مبارزه با تأمین مالی تروریسم منتشر شده است و تقریبا در سطح جهانی قبول عام یافته است؛ قوانین علیه پولشویی و تأمین مالی تروریسم در سرتاسر دنیا استفاده می‌شود.
این استاندارد‌ها ابتدا در ۱۹۹۰ تدوین و به‌تدریج اصلاح شدند. گروه ویژه اقدام مالی می‌گوید که در تدوین این استاندارد‌ها حاشیه مانوری برای کشورها در نظر می‌گیرد تا آنها بتوانند توصیه‌های مربوطه را مطابق شرایط و الزامات قانونی خاص خود اجرا کنند. اجرای کنوانسیون‌های جهانی مربوطه، جرم‌شمردن پولشویی و توقیف عواید حاصله، احراز دقیق هویت مشتری، حفظ سوابق، گزارش معاملات مشکوک، ایجاد واحد اطلاعاتی مالی برای نظارت بر معاملات مشکوک و همکاری بین‌المللی برای تحقیق و پیگرد پولشویی، نظارت ویژه بر نهادهای غیرانتفاعی برخی از سرفصل‌هایی است که مدنظر این گروه ویژه است. گروه ویژه اقدام مالی تلاش می‌کند اجرای این استاندارد‌ها در کشورها را افزایش دهد و همکاری بین‌المللی برای مبارزه با سوءاستفاده از بنگاه‌های اقتصادی و نظام مالی و ارتکاب جرائم یادشده را تشویق کند.
پیوستن ایران به سی اف تی
سوم تیر ۱۳۹۶ بود که گروه ویژه اقدام مالی در پایان نشست شش‌روزه که با حضور ۳۷ عضو در والنسیای اسپانیا برگزار شد، لغو محدودیت‌های مالی علیه ایران را به مدت یک سال دیگر تمدید کرد. در این اقدام ایران به مدت ۱۲ ماه از لیست سیاه تعلیق شد تا اقداماتی در راستای اصلاح فرایند‌های بانکی انجام دهد. در بیانیه FATF در تیر ۱۳۹۶ آمده است این سازمان از تعهد سیاسی کامل ایران برای رفع نقایص استراتژیک خود در بخش مبارزه با پولشویی و تأمین مالی تروریسم و تصمیم تهران برای دریافت کمک فنی در راستای اجرای برنامه عملیاتی (Action plan) استقبال می‌کند. برخی معتقدند پس از توافق هسته‌ای و دوری چندین‌ساله بانک‌های کشور از سیستم بین‌المللی، برای بازگشت به این عرصه رعایت استاندارد‌های مدنظر FATF جزء اصول اولیه است؛ اما برخی از افراد و جناح‌های سیاسی با پیوستن به این سیستم به بهانه افشای اطلاعات محرمانه مالی کشور مخالفت می‌کنند.
تصویب الحاق ایران به کنوانسیون در مجلس
لایحه الحاق ایران به کنوانسیون بین‌المللی مقابله با تأمین مالی تروریسم در ۱۵ مهر ۱۳۹۷ به صحن علنی مجلس آمده و به تصویب رسید. برخی نمایندگان پیشنهاد رأی‌گیری با ورقه را داشتند که با این پیشنهاد مخالفت شده بود. [۱]هرگاه طبق آیین‌نامه حداقل ۱۰ نفر از نمایندگان تقاضا داشته باشند به جای استفاده از دستگاه، رأی‌گیری علنی و با ورقه باشد، این تقاضا به رأی گذاشته خواهد شد. فرق این نوع رأی‌گیری، با رأی‌گیری توسط دستگاه در این است که اسم و نام افراد در روزنامه‌ها درج می‌شود. بررسی این لایحه با توافق دولت و نمایندگان مجلس، به مدت دو ماه مسکوت مانده بود.
واکنش‌ها به تصویب
پس از تصویب الحاق ایران به سی اف تی در مجلس رئیس دفتر رئیس‌جمهور محمود واعظی با تشکر و قدردانی از مجلس شورای اسلامی برای تصویب لایحه، گفت: آنچه امروز در مجلس اتفاق افتاد نمایش مقتدرانه وحدت، دموکراسی و پویایی سیاسی در کشور بود و ملاحظه کردیم که همه طرف‌های مخالف و موافق نظرات کارشناسی خود را با آزادی کامل بیان کردند و نهایتاً به آنچه که به صلاح منافع ملی و نظام مقدس جمهوری اسلامی بود رأی دادند.
مصطفی کواکبیان عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در جمع خبرنگاران درباره مصوبه مجلس شورای اسلامی درباره CFT اظهارداشت: مجلس با این مصوبه کاری را که از حدود یک سال پیش آغاز کرده بود، به اتمام رساند. وی متذکر شد: مجلس، دولت و شورای نگهبان نظراتشان را درباره ۴ لایحه مربوط به FATF مطرح کردند و همچنین دو لایحه دیگر یعنی مبارزه با پولشویی و مبارزه با تامین مالی تروریسم هم مورد بررسی قرار گرفت و در مجمع تشخیص مصلحت نظام تعیین تکلیف شد.
«کامران ندری»، کارشناس حوزه بانکی این اقدام مجلس را مثبت و نشان دهنده توجه نمایندگان به اصل شفافیت در اقتصاد عنوان کرد و گفت: "عدم پذیرش این کنوانسیون، کشور را در مظان اتهام قرار می داد و این شائبه ایجاد می شد که ایران با مبارزه برای تامین مالی تروریسم مخالف است و این نوعی خود تحریمی بود؛ چرا که شفافیت یکی از اصول پذیرفته شده همه کشورهاست و برای این کشورها نیز الحاق ایران به این کنوانسیون برای تسهیل ارتباطات مالی اهمیت دارد."
در همین حال «محمد جواد ظریف» وزیر امور خارجه کشورمان در مجلس تصریح کرد: "نمی‌توانیم تضمین بدهیم که با پیوستن به لایحه عدم حمایت مالی از تروریسم مشکلات ما حل خواهد شد، اما می‌توانیم تضمین بدهیم که با نپیوستن به این لایحه، آمریکا بهانه مهمی را برای افزایش مشکلات ما پیدا خواهد کرد."
داریوش قنبری در ارتباط با تصویب لایحه CFT در مجلس با بیان مطلب فوق اظهار کرد: در مجموع حساسیت‌های خاصی درباره فعالیت های اقتصادی و سیاسی به ناحق از سوی برخی قدرت‌های بزرگ به کشور وارد شده است. نهادهای بین‌المللی هم سعی کردند به نوعی محدودیت‌هایی را درباره مراودات مالی کشور ما ایجاد کنند.
این عضو حزب مردم سالاری گفت: در حال حاضر هم محدوده زمانی خاصی را در نظر گرفتند تا ما قوانین شفاف سازی و مبارزه با تروریسم را به تصویب برسانیم. اگر این قانون تصویب نمی شد حتی در مراودات مالی با کشورهای دوست مثل روسیه و چین هم ممکن بود مشکل داشته باشیم.
نظر رهبر انقلاب در مورد الحاق ایران به کنوانسیون
رهبر انقلاب در بیاناتی در دیدار نمایندگان مجلس بر ضرورت برخورد هوشمندانه با این گونه کنوانسیون‌ها و معاهده‌های بین‌المللی تاکید و خاطرنشان کردند: این معاهدات ابتدا در اتاق‌های فکر قدرت‌های بزرگ و برای تأمین منافع و مصالح آنها پخت و پز می‌شود و سپس با پیوستن دولت‌های همسو یا دنباله رو یا مرعوب، شکلِ به ظاهر بین‌المللی می‌گیرد به‌گونه‌ای که اگر کشور مستقلی مانند ایران، آنها را قبول نکند او را مورد هجوم شدید قرار می‌دهند که مثلاً ۱۵۰ کشور پذیرفته اند شما چطور آن را رد می کنید؟
نامه شورای نگهبان به رئیس مجلس درباره CFT
شورای نگهبان پس از بررسی مصوبه اصلاح شده مجلس، درباره الحاق ایران به کنوانسیون مبارزه با تامین مالی تروریسم CFT، در قالب نامه‌ای به تاریخ ۳ دی ۹۷ خطاب به علی لاریجانی، رئیس مجلس، اعلام کرد که همچنان اکثر مغایرت‌های این مصوبه با شرع و قانون اساسی در این مصوبه برطرف نشده است.
متن نامه عباسعلی کدخدایی، قائم مقام دبیر شورای نگهبان، درباره لایحه CFT که یکی از لوایح چهارگانه گروه ویژه اقدام مالی FATF می‌باشد، به شرح زیر است:
رئیس محترم مجلس شورای اسلامی
عطف به نامه شماره ۳۴۵/۷۸۰۵۲ مورخ ۱۳۹۷/۰۹/۱۷ و پیرو نامه شماره ۹۷/۱۰۲/۷۸۹۷ مورخ ۱۳۹۷/۰۹/۲۱ لایحه الحاق دولت جمهوری اسلامی ایران به کنوانسیون بین‌المللی مقابله با تأمین مالی تروریسم که با اصلاحاتی در جلسه مورخ چهاردهم آذر ماه یکهزار و سیصد و نود و هفت به تصویب مجلس شورای اسلامی رسیده است؛ در جلسه مورخ ۱۳۹۷/۰۹/۲۸ شورای نگهبان مورد بحث و بررسی قرار گرفت و با توجه به اصلاحات به عمل آمده به شرح زیر اعلام‌نظر می‌شود:
۱- در بند یک نظر قبلی شورای نگهبان به جز ایراد مبنیا بند ۳ سابق (بند ۴ مصوبه فعلی)، سایر ایرادات این بند به قوت خود باقی است.
۲- سایر ایرادات قبلی شورای نگهبان به جز ایرادات ۲ و ۳ نظریه سابق، کماکان به قوت خود باقی است.
متن نامه عباسعلی کدخدایی، قائم مقام دبیر شورای نگهبان، درباره لایحه CFT که یکی از لوایح چهارگانه گروه ویژه اقدام مالی FATF می‌باشد، به شرح زیر است:
رئیس محترم مجلس شورای اسلامی
عطف به نامه شماره ۳۴۵/۷۸۰۵۲ مورخ ۱۳۹۷/۰۹/۱۷ و پیرو نامه شماره ۹۷/۱۰۲/۷۸۹۷ مورخ ۱۳۹۷/۰۹/۲۱ لایحه الحاق دولت جمهوری اسلامی ایران به کنوانسیون بین‌المللی مقابله با تأمین مالی تروریسم که با اصلاحاتی در جلسه مورخ چهاردهم آذر ماه یکهزار و سیصد و نود و هفت به تصویب مجلس شورای اسلامی رسیده است؛ در جلسه مورخ ۱۳۹۷/۰۹/۲۸ شورای نگهبان مورد بحث و بررسی قرار گرفت و با توجه به اصلاحات به عمل آمده به شرح زیر اعلام‌نظر می‌شود:
۱- در بند یک نظر قبلی شورای نگهبان به جز ایراد مبنیا بند ۳ سابق (بند ۴ مصوبه فعلی)، سایر ایرادات این بند به قوت خود باقی است.
۲- سایر ایرادات قبلی شورای نگهبان به جز ایرادات ۲ و ۳ نظریه سابق، کماکان به قوت خود باقی است.
در مورد CFT در ویکی تابناک بیشتر بخوانید
فاطمه مهاجرانی گفت: هنگام تصویب خروج از CFT و پالرمو هم میدانستیم که روند خروج از لیست سیاه زمان‌بر است و به سرعت اتفاق نمی‌افتد.
کد خبر: ۱۳۳۷۱۳۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۸/۰۷
یک اقتصاددان گفت: روس‌ها در قالب یک nonpaper (نامه بدون سربرگ) به ایران بسته‌ای را پیشنهاد دادند که اگر چه نهایتا در آن ایران عضو CFT و پالرمو می‌شد اما اینکار بعد از طی یک مسیر حقوقی اطمینان بخش و با ضمانت روس‌ها در عدم ورود ایران به لیست سیاه اجرا می شد.
کد خبر: ۱۳۳۶۹۱۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۸/۰۶
مرکز اطلاعات مالی به دنبال برخی گمانه‌زنی‌های درباره بیانیه اجلاس اخیر FATF اعلام کرد موضوع اضافه شده در این بیانیه متأثر از خواست سازمان ملل در راستای مکانیسم ماشه و فعال‌سازی ظرفیت FATF برای اجرای تحریم‌ها است اما تصویب CFT و پالرمو ضرورتی غیرقابل‌اجتناب است که تأخیر چندساله در تصویب این کنوانسیون‌ها هزینه مدیریت پرونده کشور با FATF را افزایش داده و نمونه اخیر آن در بازگشت تحریم‌های سازمان ملل ظهور و بروز یافت.
کد خبر: ۱۳۳۶۳۸۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۸/۰۳
پزشکیان، قانون الحاق دولت ایران به کنوانسیون‌های پالرمو و سی‌اف‌تی را ابلاغ کرد
کد خبر: ۱۳۳۵۶۹۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۷/۲۹
نهایتا CFT به تصویب مجمع رسید و از سوی رییس مجلس ابلاغ شد. ولی زمانی که ده سال از امضای برجام گذشته است و هفت سال این مصوبه در مجلس و مجمع سرگردان بوده‌ا ست. و بهترین فرصت‌ها از این ملت با سخنانی پوچ و مهمل ستانده شده است.
کد خبر: ۱۳۳۵۴۳۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۷/۲۸
دیپلمات ارشد روس ابلاغ قانون الحاق ایران به معاهده بین‌المللی مقابله با تامین مالی تروریسم از سوی رئیس مجلس را رفتار مسئولانه ایران درقبال موضوعات حساس توصیف کرد.
کد خبر: ۱۳۳۵۳۵۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۷/۲۸
سخنگوی مجمع تشخیص مصلحت نظام به ادعای یک نماینده نسبت به دستکاری مصوبه مجلس در زمینه CFT از سوی مجمع تشخیص، واکنش نشان داد.
کد خبر: ۱۳۳۵۲۰۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۷/۲۷
رئیس مجلس شورای اسلامی، قانون پیوستن ایران به کنوانسیون CFT را ابلاغ کرد.
کد خبر: ۱۳۳۴۹۹۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۷/۲۶
رهبر انقلاب این موضوع را به مجمع تشخیص مصلحت نظام ارجاع دادند. ایشان می‌توانستند بگویند این طرح یا در مجلس بررسی شود یا دولت لایحه بدهد.
کد خبر: ۱۳۳۴۲۷۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۷/۲۲
نمایندگان مجلس شورای اسلامی بررسی تقاضای دوفوریت در مورد طرح الزام دولت به خودداری از تحویل اسناد پذیرش معاهده مقابله با تامین مالی تروریسم (سی اف تی) را در دستور کار جلسه امروز خود در صحن مجلس دارند.
کد خبر: ۱۳۳۴۲۴۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۷/۲۲
عضو هیئت‌رئیسه مجلس با بیان اینکه، طرح ٢ فوریتی الزام دولت به خودداری از تودیع اسناد معاهده CFT ، فردا در دستور صحن علنی مجلس قرار دارد، گفت: این طرح به امضای بیش از ۷۰ نماینده رسیده است.
کد خبر: ۱۳۳۴۱۹۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۷/۲۱
عضو هیئت رئیسه مجلس، از تهیه طرحی سهفوریتی برای جلوگیری از تودیع اسناد الحاق ایران به کنوانسیون CFT خبر داد و گفت: این طرح اخیراً با امضای جمعی از نمایندگان در حال پیگیری است.
کد خبر: ۱۳۳۳۷۱۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۷/۱۹
مجمع تشخیص مصلحت نظام با ده‌ها عضو که اغلب نیز به نسبت خیلی پیر هستند و با یک ساختمان مجهز و بودجه کلان و انواع کمیسیون‌ها و دبیرخانه تبدیل به یک نهاد با کلی خدم و حشم شده است و به اموری می‌پردازد که هیچ تناسبی با اصل و منطق شکل گرفتن این نهاد ندارد.
کد خبر: ۱۳۳۳۰۳۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۷/۱۶
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس، احیای روابط کارگزاری بانکی و نقل‌وانتقال آسان‌تر پول را از فواید پیوستن به کنوانسیون CFT دانست و گفت: با تصویب و اجرای CFT ، ایران دیگر از نظر فنی در زمره کشورهای فاقد استاندارد مالی نخواهد بود و بهانه حقوقی برای اجتناب از همکاری با بانک‌های ایرانی کمتر می‌شود.
کد خبر: ۱۳۳۲۴۳۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۷/۱۳
روزنامه کیهان، تصمیم مجمع تشخیص نظام برای پیوستن به CFT را اقدام تأمل‌برانگیز دانست و نوشت: پیوستن به کنوانسیونی که «حاج قاسم» و «مدافعان وطن» را تروریست می‌داند!
کد خبر: ۱۳۳۱۸۴۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۷/۰۹
سخنگوی مجمع تشخیص مصلحت نظام درمورد بررسی مجدد لایحه CFT در مجمع گفت: در مجوز مقام معظم رهبری برای بررسی این لوایح قید و محدودیت زمانی وجود ندارد لذا بررسی لایحه CFT مجددا در دستور کار صحن مجمع قرار گرفته است.
کد خبر: ۱۳۲۷۲۹۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۶/۱۷
معاون وزیر اقتصاد گفت: مجمع تشخیص مصلحت پالرمو را تصویب کرد و Cft هم در جریان جلسات کارشناسی بود که با جنگ تحمیلی و تجاوز آشکار امریکا و اسراییل مواجه شدیم و امیدواریم که هر چه سریع‌تر جلسات مجمع درباره این موضوع تشکیل، کار کارشناسی تکمیل و تصمیمات لازم توسط حاکمیت گرفته شود.
کد خبر: ۱۳۲۵۷۳۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۶/۰۹
اختصاصی تابناک/
این یک شرط مهمی بود که مصوب مجلس و مجمع تشخیص مصلحت هم در واقع مصوبه مجلس را تایید کرد یعنی ما با اضافه شدن این شرط مهم در ابتدای کنوانسیون ...
کد خبر: ۱۳۰۵۶۹۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۲/۲۵
سید محسن دهنوی سخنگوی مجمع تشخیص مصلحت، گزارشی از نشست کمیسیون مشترک در مورد بررسی دو لایحه پالرمو و سی اف تی ارائه کرد.
کد خبر: ۱۲۹۹۶۷۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۱/۲۷
سخنگوی مجمع تشخیص مصلحت نظام با اشاره به بررسی پالرمو و CFT در کمیسیون مشترک، گفت: پس از بررسی ابعاد مختلف و جلسات متعدد کارشناسی و همچنین استماع نظرات گوناگون، کمیسیون مشترک به ۲ لایحه یادشده رای مثبت داد.
کد خبر: ۱۲۹۴۳۳۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۲/۲۵