سفیر اسبق ایران در لبنان و اردن میگوید در مورد همکاری با آژانس بینالمللی انرژی اتمی، با توجه به خسارتهای قابلتوجه واردشده به تأسیسات غنیسازی ایران، انجام بازدید فنی در حال حاضر معقول نیست، زیرا هنوز ارزیابی دقیقی از میزان خسارتها انجام نشده است.
به گزارش سرویس بین الملل تابناک، بعد از جنگ ایران و اسرائیل/آمریکا، تهران مذاکره جدید با آمریکا را مشروط به دادن تضمین از سوی آمریکا مبنی بر عدم حمله نظامی مجدد کرده است.
از طرف دیگر گفتوگوهای ایران و تروئیکای اروپایی (فرانسه، انگلیس و آلمان) نیز از روز جمعه سوم مرداد در استانبول ترکیه کلید خورده و مقرر شده این گفتوگوها ادامه یابد.
پیش از مذاکرات جمعه هم اعلام شده بود که اروپا سه شرط برای عدم فعال کردن مکانیسم ماشه از ایران دارد. رویترز در این زمینه روز پنجشنبهشب به نقل از دیپلماتها خبر داده بود که سه کشور اروپایی روز جمعه در استانبول پیشنهاد تمدید ۶ماهه مهلت مکانیسم ماشه را مطرح میکنند. این رسانه افزود: «آنها در مقابل، این خواستهها را دارند؛ ورود تهران به مذاکرات با واشنگتن، همکاری کامل با آژانس و ارائه گزارش درباره ذخایر اورانیوم با غنای بالا.»
درباره این موضوع، خبرنگار تابناک گفتگویی با «احمد دستمالچیان»، سفیر اسبق ایران در لبنان و اردن انجام داده که در ادامه میآید.
*اولین دیدار میان ایران و سه کشور اروپایی (تروئیکای اروپایی) در استانبول برگزار شد و قرار شد گفتوگوها ادامه یابد. اروپا سه شرط مطرح کرده است: بازگشت ایران به گفتوگوی مستقیم با آمریکا، تداوم همکاری ایران با آژانس بینالمللی انرژی اتمی، و ارائه ارزیابی از میزان خسارتهای واردشده به ذخایر اورانیوم با غنای بالا. در مقابل، اروپا ضربالاجل فعالسازی مکانیسم ماشه را برای شش ماه تمدید میکند. به نظر شما، آیا این گفتوگوها به نتیجه خواهد رسید؟
تروئیکای اروپایی پیشتر نیز مذاکرات متعددی با ایران داشته است، اما شروط مطرحشده از سوی اروپا در شرایط کنونی، شروطی غیرعملی به نظر میرسد.
ایران پیش از این مذاکرات غیرمستقیم با آمریکا را آغاز کرده بود، اما با اطلاع و اذن آمریکا، رژیم صهیونیستی در حین مذاکرات به ایران حمله کرد که این امر منجر به ایجاد بیاعتمادی عمیق شد.
شروطی که ایران برای بازگشت به مذاکرات تعیین کرده، هنوز بهطور کامل محقق نشده و به همین دلیل، امکان گفتوگوی مستقیم با آمریکا در کوتاهمدت دشوار است.
در مورد همکاری با آژانس بینالمللی انرژی اتمی، با توجه به خسارتهای قابلتوجه واردشده به تأسیسات غنیسازی ایران، انجام بازدید فنی در حال حاضر معقول نیست، زیرا هنوز ارزیابی دقیقی از میزان خسارتها انجام نشده است.
با این حال، توافق شده که کارشناسان آژانس به ایران سفر کنند و مذاکرات فنی، نه بازدید، برای بررسی شرایط همکاری تحت چارچوبهای خاص انجام شود. این همکاری تنها پس از حصول توافق احتمالی امکانپذیر خواهد بود.
اروپا در این مذاکرات سعی دارد شروط خود را تحمیل کند، اما ایران راه گفتوگو را نبسته و مذاکرات در دورههای بعدی ادامه خواهد یافت. با این حال، مذاکرات پیشرو پیچیده و دشوار خواهد بود. ایران رسماً اعلام کرده که در صورت استفاده اروپا از مکانیسم ماشه، این اقدام یک عمل سیاسی خارج از چارچوب حقوقی و فنی تلقی خواهد شد و ایران پاسخ متناسب به آن خواهد داد.
*به نظر میرسد مذاکرات ایران و اروپا پیششرطی برای آغاز گفتوگوهای تهران و واشنگتن باشد. آیا امکان دارد گفتوگوهای مستقلی میان ایران و آمریکا، فارغ از نتیجه مذاکرات با اروپا، آغاز شود؟
امکان آغاز گفتوگوهای مستقل میان ایران و آمریکا به تغییر رفتار ایالات متحده بستگی دارد. بیاعتمادی عمیقی به دلیل اقدامات غیراخلاقی آمریکا ایجاد شده است.
ایران پیشتر با مذاکرات غیرمستقیم با آمریکا موافقت کرده و پنج دوره مذاکره نیز برگزار شد که به نتایج مثبتی نزدیک میشد، اما اقدام آمریکا در نقض اعتماد ایران، این روند را مختل کرد.
آمریکا باید تلاش کند اعتماد ایران را بازسازی کند. در صورت تحقق شروط ایران، بهویژه پس از تحولات اخیر، امکان بررسی زمینههای لازم برای مذاکره وجود خواهد داشت، اما این امر به شرایط و اقدامات عملی آمریکا وابسته است.
*دونالد ترامپ ادعا کرده که صحبت ایران درباره غنیسازی اورانیوم اقدامی احمقانه است، در حالی که ایران بر حق قانونی خود برای غنیسازی تأکید دارد. با توجه به این روند، پیشبینی شما از مذاکرات احتمالی میان ایران و آمریکا چیست؟
پاسخ: ایران در چارچوب آژانس بینالمللی انرژی اتمی و توافق برجام، از حق قانونی و بهرسمیتشناختهشده برای غنیسازی اورانیوم برخوردار است.
این حق، موضوعی نیست که آمریکا بتواند آن را نفی یا دیکته کند. غنیسازی اورانیوم بهعنوان یک حق قانونی و مسلم در چارچوب پادمانهای آژانس و قوانین بینالمللی انرژی هستهای به رسمیت شناخته شده و در برجام نیز مورد تأکید قرار گرفته است.
ایران سرمایهگذاری گستردهای در این حوزه انجام داده و با تلاش دانشمندان خود به این فناوری دست یافته است. این حق قانونی و غیرقابل سلب است و ایران تحت هیچ شرایطی از آن صرفنظر نخواهد کرد.
*روزنامه والاستریت ژورنال پیشبینی کرده که احتمالاً مذاکرات ایران و آمریکا بار دیگر آغاز خواهد شد. ارزیابی شما چیست؟
آغاز مجدد مذاکرات ایران و آمریکا به رفتار ایالات متحده بستگی دارد. آمریکا باید اقدامات نادرست خود، بهویژه در آخرین دور مذاکرات که با فریبکاری همراه بود، اصلاح کند.
در حالی که مذاکرات به مرحله حساسی رسیده بود، رژیم صهیونیستی با اطلاع و چراغ سبز آمریکا، دو روز پیش از دور ششم مذاکرات به ایران حمله کرد. در چنین شرایطی، بازسازی اعتماد برای بازگشت به میز مذاکره دشوار است. آمریکا باید تضمینهای محکم و قابل راستیآزمایی ارائه دهد تا امکان بررسی بازگشت به مذاکرات فراهم شود.
گفتوگو: مهتاب بهرامی آسترکی
تابناک را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید
سایت تابناک از انتشار نظرات حاوی توهین و افترا و نوشته شده با حروف لاتین (فینگیلیش) معذور است.