پیشنهاد عراقچی به اروپا چه بود و چرا رد شد؟/ دیدار ایران با «ویتکاف»

خبرنگار آکسیوس درباره پیشنهاد عراقچی گفته است: مقامات اروپایی به من گفتند که پیشنهاد عراقچی کاملاً مردود است، زیرا خواستار لغو «بازگشت سریع» و تحریم‌های سازمان ملل قبل از اینکه ایران هرگونه گام واقعی یا عملی در مورد برنامه هسته‌ای خود بردارد، شده و تنها «قول» رقیق کردن اورانیوم غنی‌شده ۶۰ درصد را داده است.

به گزارش سرویس بین الملل تابناک، سید عباس عراقچی پنجشنبه شب ۲۷ شهریور ۱۴۰۴ در پیامی در شبکه ایکس نوشت: «از جانب جمهوری اسلامی ایران، روز گذشته طرحی معقول و قابل‌اجرا را به همتایان اروپایی ارائه دادم تا از وقوع بحرانی غیرضروری و قابل اجتناب در روز‌های آینده جلوگیری شود.

با این حال، به‌جای آن که به محتوای این طرح پرداخته شود، ایران اکنون با مجموعه‌ای از بهانه‌ها و طفره‌روی‌های آشکار مواجه است؛ از جمله ادعای مضحکی مبنی بر اینکه وزارت امور خارجه نماینده تمام ساختار سیاسی کشور نیست.

خوشحالم رئیس‌جمهور مکرون اذعان کرده است که طرح پیشنهادی که ارائه داده‌ام معقول است. اما او و جامعه جهانی باید بدانند که من از حمایت کامل تمامی ارکان جمهوری اسلامی ایران، از جمله شورای عالی امنیت ملی کشور، برخوردارم.

شاید هم واقعیت آن باشد که در حقیقت این دستگاه دیپلماسی اروپا است که بیرون گود قرار دارد.

از این رو، اکنون زمان آن فرا رسیده که شورای امنیت سازمان ملل وارد عمل شود و دیپلماسی را جایگزین تقابل سازد. خطر در بالاترین حد خود قرار دارد.

ایران پیش از این سهم خود را ادا کرده است:۱- امضای توافقی با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که هم‌جهت با تعهدات داخلی و بین‌المللی ما، و علیرغم بمباران غیرقانونی تأسیسات هسته‌ای تحت پادمان ایران، فصل جدیدی از همکاری را با آژانس گشوده است.

۲- ارائه پیشنهادی خلاقانه، منصفانه و متوازن که به نگرانی‌های واقعی می‌پردازد و برای هر دو طرف سودمند است. عملی کردن این ایده می‌تواند به سرعت صورت پذیرد و با حل خطوط اصلی اختلاف، از بروز بحران جلوگیری کند.

راهی برای حرکت به جلو وجود دارد، اما ایران نمی‌تواند تنها بازیگری باشد که مسئولیت اقدام را بر دوش می‌کشد.»

این در حالی بود که «امانوئل ماکرون» رئیس‌جمهور فرانسه شامگاه پنج‌شنبه در گفت‌و‌گو با شبکه ۱۲ رژیم صهیونیستی گفته بود: «بازگشت تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران در قالب مکانیزم ماشه در پایان سپتامبر قطعی خواهد بود. چرا که آخرین اخباری که از طرف ایرانی‌ها داریم جدی نیست.»

ماکرون با اشاره به تلاش‌های دیپلماتیک مدعی شده بود: «وزیر خارجه ایران سعی کرد پیشنهاد معقولی برای رسیدن به توافق با قدرت‌های اروپایی ارائه کند، اما حمایت سایر اعضای دولت ایران را به دست نیاورد.»

ماکرون در بخشی از گفت‌وگوی خود با شبکه ۱۲ رژیم صهیونیستی گفت: «هرگز تهدید بمب هسته‌ای، موشک‌های بالستیک یا اقدامات مخرب ایران در منطقه را دست کم نگرفته‌ایم.»

متعاقب این مصاحبه ماکرون، «اسماعیل بقائی»، سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران در صفحه اجتماعی ایکس نوشت: چرا رئیس‌جمهور ماکرون باید برای رد پیشنهادی که خودش اعتراف می‌کند پیشنهاد معقولی از جانب ایران بوده است، با عجله یک کانال تلویزیونی اسرائیلی را انتخاب کند و در عوض به مخاطبان «منتخب» خود اطمینان بدهد که ‎اسنپ‌بک قطعی است؟!

«لارنس نورمن» خبرنگار وال‌استریت ژورنال درباره این پیشنهاد نوشته است: عراقچی می‌گوید که او دیروز به سه کشور اروپایی (E3) پیشنهادی جدی ارائه داده است. سه کشور اروپایی می‌گویند که این پیشنهاد، همان‌طور که پیش‌تر توییت کردند، غیرقابل قبول بوده است. پس این پیشنهاد چه بوده؟ نمایی از آن را از چند منبع به دست آورده‌ام.

خبرنگار وال استریت ژورنال در ادامه نوشته است: ایران متعهد می‌شد با ویتکاف/آمریکا دیدار کند. روشن نبود که این دیدار مستقیم خواهد بود یا غیرمستقیم. در ازای آن، آمریکا باید تضمین می‌داد که هیچ حمله‌ای صورت نگیرد.

به نوشته «لارنس نورمن» ایران اقدام به رقیق‌سازی یا نابودی ذخایر ۶۰ درصدی اورانیوم می‌کرد. آمریکا باید تضمین می‌داد که هیچ حمله‌ای صورت نگیرد.  شورای امنیت هم قطعنامه ۲۲۳۱ را لغو می‌کرد؛ این یعنی حذف اسنپ‌بک. بعد از آن، مذاکراتی درباره یک توافق نهایی بر سر مسئله هسته‌ای انجام می‌شد. ایران پیشنهادی درباره همکاری با آژانس نداشت، چون می‌گوید همه این مسائل در توافق قاهره حل‌وفصل شده است.

همچنین خبرنگار آکسیوس درباره پیشنهاد عراقچی گفته است: مقامات اروپایی به من گفتند که پیشنهاد عراقچی کاملاً مردود است، زیرا خواستار لغو «بازگشت سریع» و تحریم‌های سازمان ملل قبل از اینکه ایران هرگونه گام واقعی یا عملی در مورد برنامه هسته‌ای خود بردارد، شده و تنها «قول» رقیق کردن اورانیوم غنی‌شده ۶۰ درصد را داده است.

این در حالی است که سعید خطیب‌زاده معاون وزیر امور خارجه ایران در گفت‌و‌گو با خبرگزاری ریانووستی گفته است: سه کشور اروپایی (انگلیس، فرانسه و آلمان) همیشه اعلام کرده‌اند که اگر ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به توافق برسد، به آن احترام می‌گذارند و آن را اجرا خواهند کرد، اما آنها بار دیگر نشان داده‌اند که اسیر بی‌عملی خود هستند و هر حرکت ایران را به شدت سیاسی می‌کنند.

وی با اشاره به امضای توافق ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در قاهره اظهار داشت: ما به توافق رسیدیم، رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ابراز خرسندی کرد و به این نهاد هسته‌ای گزارش داد. پس از این توافق، ما از اروپایی‌ها اقدامی جز ایرادگیری و گام‌های اشتباه بیشتر ندیدیم.

خطیب‌زاده در بخش دیگری از سخنان خود گفت: ایران همچنان به دیپلماسی متعهد است، اما اقدامات آینده تهران کاملاً به تصمیم طرف‌های مقابل در مورد مسأله اعمال مجدد تحریم‌ها بستگی دارد.

وی با اشاره به مباحث مربوط به مکانیسم پس‌گشت (اسنپ‌بک) یادآور شد: ایران نامه‌ای به دبیرکل سازمان ملل ارسال کرده و در آن اظهار داشته است که اروپایی‌ها هیچ مبنای قانونی برای توسل به مکانیسم ماشه ندارند.

معاون وزیر امور خارجه افزود: اروپایی‌ها در حال حاضر از این مکانیسم برای پیشبرد اهداف سیاسی خود سوءاستفاده می‌کنند؛ پاسخ ایران مبتنی بر اتفاقاتی خواهد بود که رخ می‌دهد.

وی خاطرنشان کرد: ما همچنان معتقدیم که پنجره دیپلماسی باز است. ما به دیپلماسی متعهد هستیم. هیچ پاسخ نظامی به این روند نمی‌تواند وجود داشته باشد و ما معتقدیم که از این پس می‌توان از طریق دیپلماسی به موفقیت‌های بیشتری دست یافت.

خطیب‌زاده در بخش دیگری از گفت‌و‌گو با این رسانه روس اظهار داشت: اگر سه کشور اروپایی به رفتار غیرمنطقی و غیرمسئولانه خود ادامه دهند، ایران قادر به پذیرش توافق هسته‌ای جدید نخواهد بود.

وی ادامه داد: ما این توافق را بر اساس اقدامات غیرمسئولانه و غیرمنطقی سه کشور اروپایی نخواهیم پذیرفت، اما آن را بر اساس اصولی که سیاست خارجی و منافع ما تعیین می‌کند، خواهیم پذیرفت.