رد قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل درباره تداوم تعلیق تحریمهای ایران در حالی بود که ایران و آژانس روز سه شنبه ۱۸ شهریور درباره نحوه تعامل در وضعیت جدید، متعاقب حملات غیرقانونی آمریکا و رژیم صهیونیستی علیه تأسیسات هستهای ایران به تفاهم رسیده بودند.
به گزارش سرویس بین الملل تابناک، شورای عالی امنیت ملی به ریاست دکتر مسعود پزشکیان، ریاست محترم جمهور تشکیل جلسه داد و در مورد وضعیت منطقه و ماجراجوییهای رژیم صهیونیستی بحث و تبادل نظر انجام شد و تاکید بر این مهم شد که سیاست جمهوری اسلامی ایران در شرایط فعلی همکاری هرچه بیشتر برای ایجاد صلح و ثبات در منطقه خواهد بود.
در این جلسه همچنین اقدامات برخی کشورها در صحنهی بین المللی که در زمینههای عملیات نظامی و تحریمها مطرح شده مورد واکاوی قرار گرفت، منجمله اقدامات نسجیدهی ۳ کشور اروپایی در مورد مسئلهی هستهای ایران انجام بحث و بررسی انجام شد و علیرغم همکاریهای وزارت امورخارجه با آژانس و همچنین ارائهی طرحهایی برای حل و فصل موضوع، با اقدامات کشورهای اروپایی عملاً مسیر همکاری با آژانس دچار تعلیق خواهد شد.
بر اساس تصمیم این شورا، همچنین به وزارت امور خارجه ماموریت داده شد در چارچوب تصمیمات شورای عالی امنیت ملی برای حفظ منافع ملی کشور به رایزنیهای خود ادامه دهد.
اطلاعیه شورای عالی امنیت ملی ایران پس از آن صورت گرفت که روز جمعه ۲۸ شهریور شورای امنیت سازمان ملل به قطعنامه تمدید تعلیق تحریمهای بین المللی ایران رأی منفی داد و مطابق آن روز ۲۸ سپتامبر تحریمهای بین المللی علیه ایران باز میگردند.
۹ عضو شورای امنیت علیه فعال سازی مکانیسم ماشه با هدف بازگرداندن تحریمها علیه ایران رأی دادند. تنها چهار عضو آن را تأیید کرده و ۲ عضو نیز رأی ممتنع دادند.
این رأیگیری به معنی آن است که در صورت عدم حلوفصل اختلافات میان طرفها تحریمهای شورای امنیت علیه ایران از ۲۸ سپتامبر فعال خواهند شد.
رأی اعضای شورای امنیت به این قطعنامه به شرح زیر است:
آرای مخالف: آمریکا، انگلیس، فرانسه، یونان، دانمارک، اسلونی، پاناما، سیرالئون و سومالی
آرای موافق: چین، روسیه، پاکستان و الجزایر
آرای ممتنع: کرهجنوبی و گویان
در همین حال، سه کشور اروپایی شامل فرانسه، آلمان و بریتانیا در تاریخ ۲۸ اوت، شورای امنیت را از آغاز روند «مکانیسم ماشه» برای بازگرداندن تحریمها علیه ایران مطلع کردند. این اقدام، یک دوره ۳۰ روزه برای دستیابی به راهحل دیپلماتیک را فعال کرده که اکنون رو به پایان است.
در صورت عدم توافق دیپلماتیک تا پایان این دوره، تحریمهای سازمان ملل متحد بهطور خودکار و بدون نیاز به رأیگیری مجدد بازخواهد گشت.
پیش از این «امانوئل ماکرون» رئیسجمهور فرانسه شامگاه پنجشنبه در گفتوگویی با شبکه اسرائیلی گفت: «بازگشت تحریمهای سازمان ملل علیه ایران در قالب مکانیزم ماشه در پایان سپتامبر قطعی خواهد بود. چرا که آخرین اخباری که از طرف ایرانیها داریم جدی نیست.»
حدود سه هفته قبل از جلسه شورای امنیت درباره مکانیسم ماشه، کاظم غریبآبادی، معاون وزیر امور خارجه ایران، اعلام کرده بود: «اگر این اقدام انجام شود، مسیر تعاملی که اکنون با آژانس باز کردهایم نیز بهطور کامل متأثر شده و احتمالاً متوقف خواهد شد.»
رد قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل درباره تداوم تعلیق تحریمهای ایران در حالی بود که ایران و آژانس روز سه شنبه ۱۸ شهریور درباره نحوه تعامل در وضعیت جدید، متعاقب حملات غیرقانونی آمریکا و رژیم صهیونیستی علیه تأسیسات هستهای ایران به تفاهم رسیده بودند.
در این راستا عباس عراقچی وزیر خارجه ایران در کنفرانس خبری مشترک با رافائل گروسی مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی گفته بود: تأکید میکنم که در صورت هرگونه اقدام خصمانه علیه ایران از جمله بازگرداندن قطعنامههای لغوشده شورای امنیت سازمان ملل متحد، ایران این گامهای عملی را پایان یافته تلقی خواهد کرد.
در همان زمان، «لارنس نورمن» خبرنگار وال استریت ژورنال نوشته بود: ایران میگوید در صورت اجرای اسنپبک، این توافق با اژانس را لغو خواهد کرد. با این حال، بسیار بعید است که این توافق، بازرسان را پیش از پایان روند اسنپبک به تأسیسات اتمی بازگرداند.
با وجود این، «امواج میدیا» نوشته است که مقامهای ایرانی و آمریکایی در روزهای اخیر در تماس مستقیم بودهاند؛ که این امر نشاندهندهی ارادهی سیاسی در تهران برای جلوگیری از رویارویی هستهای قریبالوقوع در شورای امنیت سازمان ملل است.
بر این اساس، وزیر امور خارجه ایران، عباس عراقچی، با همتای آمریکایی خود، استیو ویتکاف، در تماس بوده است، در حالی که شبح یک رویارویی بر سر تلاش اروپا برای بازگرداندن تحریمهای سازمان ملل بهشدت سایه افکنده است.
به نوشته «امواج میدیا» دو مقام عالیرتبه قرار بود آخرین بار در ۲۵ خرداد/۱۵ ژوئن در عمان برای ششمین دور مذاکرات هستهای امسال دیدار کنند. با این حال، این دیدار بر اثر حملهی غافلگیرانه اسرائیل به ایران در ۲۳ خرداد/۱۳ ژوئن و به دنبال آن بمباران سه سایت کلیدی هستهای ایران توسط ایالات متحده در ۱ تیر/۲۲ ژوئن مختل شد. اندکی بعد، آتشبسی شکننده توسط رئیسجمهور آمریکا، دونالد ترامپ، اعلام شد.
به نوشته این رسانه، رایزنیهای عراقچی و ویتکاف در روزهای اخیر به ارائه یک پیشنهاد ایرانی برای برگزاری فوری گفتوگوها دربارهی توافق هستهای موقت و سپس مذاکرات برای دستیابی به یک «توافق نهایی» انجامید.
منابع آگاه سیاسی در ایران به «امواج میدیا» گفتهاند که عراقچی این پیشنهاد را در ۲۵ شهریور/۱۶ سپتامبر به ویتکاف ارائه کرده است؛ یک روز پیش از برگزاری ویدئوکنفرانس با همتایان خود از ای۳ (بریتانیا، فرانسه و آلمان) و اتحادیه اروپا. شایان توجه است که خطوط کلی این پیشنهاد همچنین با وزیران خارجه اروپایی در میان گذاشته شده است.
متنی که توسط عراقچی ارائه شده، دو گام همزمان را در روزهای باقیمانده تا زمان بازاعمال تحریمهای شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران در ۶ مهر/۲۸ سپتامبر مشخص میکند.
نخست، ایران خواستار ازسرگیری گفتوگوها برای دستیابی به یک توافق موقت است؛ دستور کار این مذاکرات شامل بازپسگیری و رقیقسازی ذخایر اورانیوم با غنای بالای کشور خواهد بود. در مقابل، ایران از سه کشور اروپایی میخواهد پیگیری «ماشه» را متوقف کنند و موضوع رفع تحریمها را در دستور کار قرار دهند.
دوم آنکه برای فراهم کردن «زمان و فضای کافی» جهت گفتوگو دربارهی یک توافق موقت، ایران پیشنهاد میدهد که قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل، که با «ماشه» مرتبط است، برای چند ماه تمدید شود. در عمل، این بدان معنا خواهد بود که ای۳ قدرت بازگرداندن تحریمهای سازمان ملل را حفظ میکنند، اما در حال حاضر از پیگیری این مسیر خودداری خواهند کرد.
پس از دستیابی به توافق موقت، نقشه راه ارائهشده از سوی ایران دو گام را در نظر میگیرد.
از یکسو، انتظار میرود ایالات متحده یک «تضمین امنیتی قاطع و عینی مبنی بر عدم انجام هرگونه تجاوز دیگر علیه ایران» ارائه کند. در مقابل، ایران روند بازپسگیری فیزیکی ذخایر اورانیوم با غنای ٪۶۰ خود را آغاز خواهد کرد.
پس از بازپسگیری ذخایر اورانیوم، این سند سه گام را بهصورت پیدرپی مشخص میکند: پایان دائمی قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل، رقیقسازی ذخایر اورانیوم با غنای ٪۶۰ ایران به سطح غنای ٪۲۰ که برای تولید صفحات سوخت مورد نیاز در تولید رادیوایزوتوپهای پزشکی در راکتور تحقیقاتی تهران لازم است. در نهایت، انتظار میرود ایالات متحده تحریمهای مورد توافق در توافق موقت را لغو کند و سپس مذاکرات برای یک توافق نهایی آغاز شود.
یک منبع بلندپایه سیاسی ایرانی که خواست نامش فاش نشود، به «امواج میدیا» گفت که دولت دونالد ترامپ هنوز به پیشنهاد ارائهشده از سوی عراقچی در ۲۵ شهریور/۱۶ سپتامبر پاسخی نداده است. این در حالی است که یک منبع ارشد سیاسی دیگر در تهران نسبت به چشمانداز دست برداشتن ترامپ از انتظار خود مبنی بر تسلیم ایران ابراز بدبینی کرد؛ انتظاری که ممکن است زمینهساز رویارویی نظامی دوباره شود.
تابناک را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید