يوسف پيامبر؛ روايتي متفاوت
مجيد کريمي، از بينندگان «تابناك»، در متن ارسالي خود درباره سريال «يوسف پيامبر» چنين نوشته است: چند سالي است که رويکرد صداوسيما نسبت به فيلم‌هاي تاريخي ـ مذهبي تغييرات عمده‌اي پيدا کرده است. اين تحول با مجموعه به يادماندني امام علي (ع) آغاز شد و پس از آن تنهاترين سردار (امام حسن ـ ع)، ولايت عشق (امام رضا ـ ع)، مسافر ري (عبدالعظيم حسني) و در اين روزها سريال يوسف پيامبر، سير تکاملي آثار تاريخي ـ مذهبي را در رسانه ملي ايران مي‌‌گذراند. مجموعه ديگري به نام مختارنامه که مربوط به وقايع پس از عاشورا و قيام مختار است، در حال ساخت است که سومين اثر تاريخي داوود ميرباقري پس از امام علي (ع) و مسافر ري است. مجموعه «يوسف پيامبر» داستان زندگي اين پيامبر را از زمان تولد تا ميانسالي روايت مي‌کند و جمعه‌ها از شبکه يک پخش مي‌شود. فيلمبرداري اين پروژه چهل قسمتي از اوايل خرداد 83 آغاز شد و بنا به گفته تهيه‌کننده آن، هزينه‌اي بالغ بر شش ميليارد تومان در بر داشته است. در اين مجموعه، بيش از 180 بازيگر ايفاي نقش داشته‌اند.
هر چند در مقايسه با ديگر آثار تاريخي جهان اين مجموعه در رده‌هاي پايين قرار مي‌گيرد، ليکن با توجه به بضاعت سينماي ايران درخور ستايش است. در ساخت اينگونه موضوعات شايد درصد بالايي از موفقيت مجموعه به طراحي صحنه و بهره‌گيري از جلوه‌هاي ويژه وابسته باشد. در «يوسف پيامبر» براي ساخت دکورهاي مربوط به زمان مصر باستان دقت فراوان به کار رفته و بناهاي بزرگي تهيه شده است، ولي حرکات دوربين آنچنان که بايدوشايد نتوانسته اين شکوه و عظمت را در ذهن بيننده منعکس کند که اين كاستي به خاطر نبود امکانات تصويربرداري پيشرفته در کشور است!
سريال «يوسف پيامبر» دو بعد تاريخي و قرآني دارد که در هيچ کدام از اين دو حيطه حق مطلب به خوبي ادا نشده است و به عبارتي، ذهن بيننده در طول سريال از اين شاخه به آن شاخه مي‌رود! شيوه نوشتاري فيلمنامه آنچنان دلچسب نيست؛ تقريبا همه بازيگران چه مرد و چه زن از يک شيوه بيان استفاده مي‌کنند و نوع کلمات به کار رفته در گفتار بيشتر شخصيت‌ها يکسان است؛ براي مثال، در مورد دوران کودکي يوسف ديالوگ‌هاي او باور‌پذير نيست؛ هرچند كه او يك پيامبر است، ولي بايد ويژگي‌هاي يك كودك را داشته باشد! که اين يک ضعف تلقي مي‌شود.
در چنين مجموعه‌هايي از آنجا که بيننده ذهنيت قبلي نسبت به داستان سريال دارد، آنچه بر صفحه تلويزيون نمايش داده مي‌شود، در حقيفت تثبيت کننده ذهنيت فرد است و عملا با ساخت فيلم در مورد يک شخصيت مذهبي يا تاريخي، عرصه را براي پويايي ذهن بيننده مي‌بندد، چرا که اولا بيننده فکر مي‌کند آنچه نمايش داده مي‌شود، واقعيت کامل و بي‌عيب و نقص است؛ دوما در کشور ما رسم بر اين است که اگر در مورد شخصيتي فيلمي ساخته شد، ديگر در مورد آن موضوع اثري ساخته نخواهد شد؛ هر چند آن مجموعه ساخته شده ضعيف و در سطحي پايين قلمداد شود!
در يکي از نقدهايي که بر اين مجموعه نگاشته شده بود، چنين گفته شده بود که برخي قسمت‌هاي «يوسف پيامبر» بر پايه روايت‌هاي جعلي خلق شده است! و در ادامه به موضوعاتي خاص اشاره شده بود که در اين سريال بازسازي شده است. مواردي همچون اين‌که کاروانيان به هيچ وجه حضرت يوسف را در غل و زنجير نکرده بودند. يا بر پايه فرمايشي از امام محمدباقر(ع) و ابن عباس، آياتي از قرآن تأييد مي‌کند که مادر حضرت يوسف(ع) زنده بوده است و با خاندان حضرت يعقوب(ع)، به مصر منتقل شده، اما در سريال حضرت يوسف مادر يوسف(ع) فوت کرده است.
و در مورد تفاوت سني يوسف و زليخا اينچنين توجيه مي‌شود: زماني که حضرت يوسف (ع) وارد کاخ «پوتيفار»، حاکم «تپس» مي‌شود، زليخا حدود ده سال و يوسف(ع) دوازده سال سن دارند. در صورتي که در سريال کاملاً بر خلاف اين بيان شده است. بنابراين وقتي يوسف (ع) 22 ساله بوده است، زليخا زني 20 ساله بوده که عشق و شهوت يوسف را در دل مخفي نگه داشته بود. اما در سريال زليخا به جاي زني 20 سال، يک زني حدود 60 سال نمايش داده مي‌شود!
نويسنده در پايان يادآور مي‌شود: هزاران شک و ترديد ديگر در سريال حضرت يوسف (ع) وجود دارد که بيشتر تحريف شده از طرف مسيحيت و يهود هستند. آيا بايد سريالي که از يک پيامبر در کشور اسلامي مثل ايران پخش مي‌شود و قرآن سرلوحه حکومت است، بنا بر روايات يهود و ميسحيت باشد يا طبق گفته قرآن و امامان و روايات ما؟
به هر حال، اين مجموعه طرفداران بسياري را به خود جذب نموده است و بنا بر گفته اکثريت بيننده‌ها، جذابيت آن بيشتر مربوط به روند تاريخي و کشمکش‌هايي است که در موضوعات گوناگون در بين شخصيت‌هاي فيلم روي مي‌دهد و براي بييندگان تازگي دارد.
ذکر نقاط ضعف اين مجموعه، کتمان ارزش اين مجموعه نيست، ولي تأمل و بررسي کاستي‌ها باعث خلق آثار بهتري در آينده خواهد شد. انشاالله
غیر قابل انتشار: ۰
در انتظار بررسی: ۷
انتشار یافته: ۰
با سلام برخورد منصفانه يعني اينكه در مقابل نقاط ضعف بر نقاط قوت تاكيد گردد متاسفانه در نقدهاي مربوط به اين سريال تنها و به طور كلي و بدون ذكر مدارك عيوبي بيان مي شود و براي خالي نبودن عريضه در پايان يك خط هم در تقدير از اين سريال مي نويسند به هر حال بايد طوري برخورد نشود كه ديگر كسي جرات رفتن به سمت اين مضامين را نداشته باشد.
كاملا"درست انتقاد شده است . اهميت خويشتنداري يوسف(ع)زماني مي تواند در حدي باشد كه در قرآن از آن به بزرگي ياد شود كه در مقابل درخواست زليخاي جوان وزيبا صورت گرفته باشد و نه در مقابل زني كه حكم مادر ويا حتي مادر بزرگ او را دارد. نویسنده محترم قطعاً در جهت خیرخواهی و از سر دلسوزی این متن را نگاشته که قابل تقدیر است, ولی این گفته که "این مجموعه اکثراً بنا بر روایات تحریف شده از طرف یهود و مسیحیت است ." جای بحث بسیار دارد و خیلی از ایراداتی که گرفته میشود به دلیل اختلاف در نقل این جریان در منابع مختلف است . ضمن اینکه در منابع محکم و مستدل شیعی هم اختلافات زیادی در نقل این ماجرا وجود دارد و بدون مدرک و بررسی دینی نباید گفت که از منابع "تحریف شده" استفاده شده است . با سلام قسمتي راجع به خواب شاه مصر وتبعير ان بود بسيار زيبا طراحي شده بود افرين بر كارگردان وبازيگران
با سلام .سريال حضرت يوسف (ع) يكي از زيباترين سريالهاي ساخته شده در كشور است و به علت پايين بودن امكانات فيلم برداري نمي توان بر آنان خرده گرفت .هدف از ساختن اين سريال آشنايي مردم با زندگي حضرت يوسف است و فرهنگهاي عقب مانده آن زمان و قوميتهاي مختلف كه حضرت يوسف (ع) سعي در اصلاح آنان به يكتا پرستي داشت .از شما منتقدان خواهش ميكنم زحمات اين كارگردان بزرگ را زير سوال نبريد. هر كس در ايران فكر ميكند ميتواند سريالي به زيبايي اين بسازد بسم الله اين گوي و اين ميدان.وسلام تولید و کارگردانی چینین مجموعه های مهم و ارزشمندی رو باید به مصطفی عقادها و یا میرباقری ها سپرد تا برای همیشه در اذهان مردم جاوادن و ماندگار بماند. موسیقی بسیار بسیار ضعیف و نامناسب با مجموعه و بدون توجه به موسیقی ملیت و ضعیف بودن متن سریال این مجموعه را تبدیل به یک سریال پیش پا افتاده کرده. اگر اهم مردم مرتباً سریال را دنبال می کنند به خاطر نوع مذهبی بودن سریال و عشق به انبیاء است که میخواهند زندگی پیامبران در در قالب فیلم ببینند و نه به خاطر جذابیت ساختار فیلمباعث تأسف است این چنین بودجه هایی رو به هدر می دهند
در حقیقت نکته مثبت در ساخت این فیلم چیست ؟
با سلام ، انتقاد سالم كار بسيار خوبي است اما بايد براي سخنان خود اسناد و منابع معتبر نيز ارايه نمود . متاسفانه انتقاد اين برادر دلسوز بدون منبع است مثلا در كجاي قرآن و يا اسلام آمده است كه حضرت يوسف سن 10 يا 20 سال داشته است و يا حتي زليخا ، در كجاي قرآن آمده است زليخا 10 سال يا 60 سال بوده است كه نمايش آن مورد انتقاد واقع شود . سلامامیدوارم که این نظر نیز همانند نظر فوق به نمایش گذاشته شود
در سریال یوسف در بعضی جاها اشتباهات تارخی فراوان به چشم میخورد
دوستانی که کتاب سینوهه بزرگترین پزشک مصر را خوانند به خوبی این را میدانند که سینوهه در زمان آمنهوتب یک جوان و آنهم مشغول تحصیل بوده که در سریال یوسف چیزی خلاف این موضوع به نمایش گذاشته شد.
همانطوری که میدانید این کتاب یک کتاب کاملا معتبر است و تقریبا به 60 زبان از جمله زبان فارسی نیز ترجمه شده
سینوهه به خوبی در کتاب خود گفته که آمنهوتب شوم با شدت یافتن بیماری توسط یکی از ماهرترین پزشکان مصر مورد عمل جراحی قرار میگیرد که این پزشک استاد سینوهه بوده و نه خود سینوهه و صبح فردای بعد از عمل میمیرد که در این سریال این نیز درست بیان نشده
همچنین سینوهه در کتاب خود میگوید که آمنهوتب چهارم کاملا با هر گونه خونریزی مخالف بوده و او خدایی را میپرستیده که در همه جا حضور داشته یعنی همان مظاهر اولیه یگانه پرستی را داشته که این نیز تا به الان به درستی نشان داده نشده
البته امید است
پیشنهاد می شود یک بار ترجمه سوره یوسف و چند تفسیراز علمای برجسته توسط تابناک منتشر شود و قضاوت به بینندگان سپرده شود.بنده شخصاً ترجمه سوره یوسف را خواندم که تفاوت های بسیاری با فیلم داشت و همین باعث شد دیگر تمایلی به دیدن این فیلم نداشته و خانواده را هم از دیدن آن منع می کنم. از جمله تفاوت های آشکار اشاره صریح قرآن به حضور مادر یوسف در مصر است آقای سلحشور استدلال می کنند که در عرب مادر و خاله یکسان است آیا در کتاب قرآن که زبان وحی است می توان چنین چیزی را قبول کرد که به جای خاله از کلمه مادر استفاده شود فقط برای اینکه در فرهنگ عرب این دو به هم شبیه هستند؟
در قرآن هیچ اشاره ای به بازشدن درهای خانه زلیخا به امر خدا و فرار یوسف نشده است همچنین هیچ صحبتی از به سخن درآمدن نوزاد نیست بلکه فقط می فرماید یکی از اقوام زلیخا به بیگناهی یوسف شهادت می دهد حال این نکته قابل توجه است که صحبت کردن یک نوزاد که بی شک مانند صحبت کردن فرزند حضرت مریم یک معجزه بزرگ است چرا در قرآن از آن صحبتی نشده است؟
آقایی که شخصا ترجمه سوره یوسف را خواندید. بهتر بروید و تفسیر المیزان را یکبار بخوانید.علامه طباطبایی در این تفسیر در مورد کسی که به بیگناهی یوسف شهادت داد چند احتمال مطرح می کند و در پایان احتمال اینکه آن شاهد کودکی در گهواره باشد را بیشتر می داند.در ضمن اگر تفسیر علامه درباره این سوره را بخوانید متوجه می شوید که قران داستان زندگی یوسف را بطور کلی شرح داده و در همین تفسیر برخی از نظریات متفاوت آمده است و احتملا برخی از این نظریات هم نیامدهاست.در پایان اگر شما مفسر قران و یا مورخ هم که باشی به طور قطعی نمی توانید در مورد زندگی یوسف اظهار نظر کنید. روايت به سخن آمدن نوزاد از روايات بسيار ضعيف مي باشد كه در تفاسير متذكر شده از اين روايت استفاده نگردد.در قرآن متذكر شده از گناه فراركنيد كه در فيلم خوب نگاشته شد پاره شدن پيراهن از پشت خود نشان از فرار است.
در پاسخ به بیننده محترمی که پاسخ اینجانب را داده اند)من مفسر قرآن یا مورخ نیستم و اتفاقاً نکته همین جاست وقتی در مورد داستان یک پیامبر صحبت میشود باید خیلی مراقب بود. مسئله صحبت کردن کودک در گهواره به طور قطع یک معجزه است که در خصوص حضرت مریم به صراحت در قرآن آمده است. و این یک موضوع فرعی نیست که بشود با احتمال به آن پرداخت پس حداقل در چنین موردی باید فقط و فقط به نص صریح قرآن اکتفا کرد نه تفاسیر گوناگون .
همانطو که گفتید علامه طباطبائی چند احتمال را مطرح میکنند پس این موضوع قطعی نیست و نباید در فیلمی که بناست واقعیت داستان را بیان کند مطرح شود. یادمان باشد این فیلم ها در اذهان فرزندان ما نقش می بندد
هر سريالي بخصوص سريال هاب مذهبي و تاريخي بدلايل متعدد منتقدين متعددي دارد، فيلم ضمن ايجاد جذابيت بايد بتواند پيام هاي اصلي را برساند به نظر من چندان لازم نيست كه همه جزئيات را به تفكيك و به جزء عنوان نمايد. خواندن ترجمه قران نيز بدلايل متعدد كه منجر به نوشتن تفسير قران شد براي افرادي مانند ما(كه فاقد علم مذهبي بالا هستيم) نمي تواند مبناي اعلام نظر قطعي باشد. به طور كل سريال قابل توجهي است و اينقدر نبايد از هر حركتي ايراد گرفت . نه به اينكه تا سال ها حق انتقاد نداشتيم ونه به اينكه الان كه فضاي انتقاد ايجاد شده از هر چيزي انتقاد مي كنيم و بيشتر سعي مي كنيم " چيزي بگوييم، حال چه مفيد باشد چه بي فايده! من رمان سینوهه رو کامل خوندم در هیچ جا ی این کتاب معتبر تاریخی هیچ اشاره ای به وجود کسی که ادعای پیامبری کرده باشد نشده البته ثروت مند شدن عده ای به خاطر ذخیره کردن گندم در قحطی وجود دارد. آیا واقعا سینوهه در زمان حضرت یوسف میزیسته یا نه ؟
در پاسخ به بیننده محترمی که پاسخ پاسخ اینجانب را داده اند :در قران در مورد شاهد حضرت یوسف آمده است (شهد شاهد من اهلها) این آیه نص صریح نیست چون فقط از آن برداشت می شود که فرد مذکری که از اقوام زلیخا بود شهادت داد.و در مورد کیستی آن فرد توضیحی نمی دهد و در این باره تفاسیر متعدد بحث کرده اند.
خودتان را بگذارید جای کارگردان شما باید در فیلم بگویید که این فرد کیست یک دفعه که از آسمون این فرد نمیاد که شهادت بدهد و دوباره بره بالا.
در ضمن باید به فرزندمان بگوییم که هر چه را که می بیند و می شنود و می خواند درست نیست(ویا صحیح) و به او فکر کردن را بیاموزیم.
آقایی که ادعا می کنید که تفسیر المیزان را خوانده اید .اتفاقا بر عکس تفسیر شما علامه طباطبایی مورد طفل را بسیار ضعیف می داند.بهتر نیست که یکبار دیگر به همان تفسیری که می گویید خوانده اید مراجعه کنید؟ضمنا آیا اعتراض بسیاری از علما در عیان و نهان که بنده خود در محضر بسیاری از ایشان این کلام را شنیده ام برای شما جای تامل نمی آورد؟ قابل توجه عزیزی که گفته اند فقط و فقط باید به نص صریح قرآن اکتفا کرد . بهتر است ایشان به احادیث و روایات فراوانی مبنی بر اینکه حتماً برای فهمیدن آیات قرآن باید نزد امامان رفت توجه کنند و خوب است بدانند که سخنان ائمه (ع) در همین کتب تفسیر است و نباید آنها را ندیده گرفت . مي خواستم از دوستي كه گفته اند: "این کتاب [سينوهه] یک کتاب کاملا معتبر است" بپرسم كه سند اعتبار آن چيست؟ زيرا خودم اين كتاب را خوانده ام ولي اعتبار آن برايم زير سوال است. اميدوارم صرف ترجمه آن به زبان هاي مختلف دليل اعتبار اين كتاب نباشد. ظاهراايشان تسلط كافي بر مباحث سينمايي ندارند اول اينكه آقاي مير باقري سريالي هم درباره وقايع دوران پس از امام حسين ساختند و دوم اينكه نقد ايشان منصفانه و فني نيست. متاسفانه سایت شما فقط نظرات مخالفین را منتشر میکند.در دفاع از سریال خبری از نظری نیست به عنوان کسی که زبانشناسی خوانده عرض می کنم با توجه به محبوبیت این سریال نزد نوجوانان و جوانانٰ جناب آقای سلحشور فرصتی طلایی را برای پاسداشت و ترویج زبان فارسی معیار از دست دادند. گفتگوها(دیالوگ ها)ی بسیاری از شخصیت ها درست بمانند آن است که دو همسایه در تهران 1387 در کنار یکدیگر ایستاده و سرگرم صحبت با گویش بسیار خودمانی با هم سخن می گویند و یا حتی جوانان محل در پاتوق با یکدیگر به سبک فارسی کاملا امروزین صحبت میکنند(نحوه سخن گفتن برادران یوسف،زنان خانواده یعقوب، شخصیت کاری ماما و یا برخی کاهنان معبد خطاب به فرمانروا به هنگام تعبیر خواب). خلاصه اینکه جناب سلحشور با وجود همه مخارج انجام شده از به کار گرفتن یک ویراستار کار آزموده غافل شدند. بکار بردن زبان با سبک مناسب گفتاری نیز درست مثل حرکات دوربین نقش به سزایی را در القاء حس مناسب به مخاطبان دارد که سریال یوسف پیامبر از آن در بسیاری از موارد بی بهره است. البته برخی شخصیت ها نظیر بوتیفار یا آمن هوتب جوان به گونه ای خودجوش سعی در اصلاح متن گفتارهای خود کرده اند ولی به طور کلی همگن نبودن سبک گفتاری این مجوعه تلویزیونی با سبک گفتاری مورد انتظار در زمان وقوع داستان از جمله نقاط تاریک این اثر ارزشمند است. در زمانهاي گذشته دختران در سنين بسيار پايين ازدواج مي كردند و زماني كه چند سال از ازدواج آنها گذشته بود تازه به سن ايده آل كنوني مي رسيدند. در روايات آمده است كه زليخا و عزيز مصر داراي فرزند نبودند و عزيز مصر از زليخا خواست كه يوسف را به عنوان فرزند نزد خود نگهدارد پس طبيعتا نمي توان گفت در زمان ورود حضرت يوسف به قصر عزيز مصر زليخا ده ساله بوده حتي اگر منطقي نيز به اين مسئله نگاه شود حداقل سن براي زليخا را مي توان 20 سال در نظر گرفت كه در زمان واقعه با احتساب 10 سن زليخا به 30 مي رسد كه هنوز يك زن در اوج شادابي و جواني است- مخصوصا اشراف زادگان- و اما در مورد مادر حضرت يوسف همانگونه كه در كتاب قصص الانبيا آمده است مادر ايشان فوت نموده و خاله به جاي مادر سرپرستي يوسف را به عهده گرفت و حتي در زمان ورود به مصر خاله حضرت با پدرش و ديگران برادران به حضرت تعظيم نمودند و اينگونه بود كه يوسف به پدرش گفت كه خواب او تعبير شده است.