کلیات
روز سه شنبه ۲۴ دی ماه ۱۳۹۸ خبرگزاری رویترز به نقل از مدعی شد که فرانسه، انگلیس و آلمان ساز و کار حل اختلاف توافق هستهای ایران موسوم به «مکانیسم ماشه» را فعال می کنند؛ مکانیسمی که بر بر اساس آن، اختلاف حل نشده در کمیسیون مشترک برجام که شامل کشورهای عضو این توافقنامه است، به شورای امنیت سازمان ملل ارجاع داده خواهد شد.

نتایج فعال شدن مکانیسم ماشه
بر اساس توافقاتی که در برجام تنظیم شده است و در صورتی که شورای امنیت نیز ایران را به نقض برجام محکوم کند، تحریمهای شورای امنیت سازمان ملل که قبل از برجام نیز وجود داشت، بدون طی شدن هرگونه پروسهای علیه ایران اعمال خواهد شد.
پیشینه ادعاها مبنی بر فعال شدن مکانیسم ماشه
در اواخر آذر ماه ۱۳۹۸ خبرگزاری رویترز به نقل از شش دیپلمات غربی و اروپایی گزارش داد کشورهای اروپایی باقیمانده در برجام، احتمالا مکانیسم حل و فصل اختلافات در برجام (مکانیسم ماشه) را در ماه ژانویه (دی-بهمن) ۲۰۲۰ فعال میکنند.
جزئیات بیانیه مکانسیم ماشه
در بیانیه منتشر شده پیرامون پیرامون فعال شدن مکانیسم ماشه آمده است، «با توجه به اقدامات ایران، هیچ انتخاب دیگری نداشتیم، برای ثبت نگرانی هایمان و اینکه ایران به تعهداتش در برجام پایبند نیست به کمیسیون مشترک رجوع میکنیم.»
در این بیانیه آمده است، ما وزرای خارجه آلمان، فرانسه و انگلیس در منافع امنیتی مشترک و بنیادین با دیگر شرکای اروپایی مشترک هستیم. یکی از آنها حمایت از رژیم منع تکثیر سلاحهای اتمی است و اطمینان از این که ایران هرگز به سلاح اتمی دست نخواهد یافت. برحام یک نقش کلیدی در این مقوله ایفا میکند، همانطور که رهبران ما نیز بر آن تاکید کرده اند. برجام یک دستاورد کلیدی با دیپلماسی چند جانبه است. ما در برجام مذاکره کردیم و مطمئن شدیم که برنامه هستهای ایران منحصرا صلح آمیز است و باعث ایجاد صلح و ثبات بین المللی خواهد شد.
همچنین ما با یکدیگر نگرانی و تاسف خود را از خروج آمریکا از برجام و بازگرداندن تحریمها علیه ایران بیان کردیم. از مه ۲۰۱۸ ما با یکدیگر کار کردیم تا توافق را حفظ کنیم. بر تعهدات برجامی خود از جمله لغو تحریمها همانطور که در برجام پیش بینی شده بود تاکید کردیم. علاوه بر آن برای برداشتن همه تحریم ها، براساس تعهد ما در این توافق، ما بی وقفه کار و تلاش کردیم تا از تجارت مشروع با ایران حمایت کنیم از جمله از طریق سازو کار اینستکس.
واکنش سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در خصوص بیانیه سه کشور اروپایی
۲۴ دی ماه سید عباس موسوی سخنگوی وزارت امور خارجه در خصوص بیانیه سه کشور اروپایی مبنی بر آغاز فرآیند حل و فصل اختلافات در برجام توسط این سه کشور به خبرنگاران گفت: ابتدا این توضیح لازم است که اقدام سه کشور اروپایی یک اقدام کاملا انفعالی و از موضع ضعف به شمار میرود. فرآیند حل و فصل اختلافات در برجام را جمهوری اسلامی ایران از یکسال و اندی پیش و با ارسال نامههای رسمی از سوی وزیر امور خارجه کشورمان به هماهنگ کننده کمیسیون مشترک برجام آغاز کرده و لذا نه به لحاظ فرآیندی و نه به لحاظ عملی اتفاق جدیدی نیافتاده است.
موسوی گفت: واقعیت آن است که به دنبال اعلام خروج غیرقانونی آمریکا از برجام و بازگشت تحریمهای این کشور که بایستی وفق برجام لغو میشدند، برجام در یک وضعیت عدم توازن و ناپایدار قرار گرفت. در نتیجه جمهوری اسلامی ایران وفق بند ۳۶ برجام با آغاز فرآیند حل و فصل اختلافات، مساله را به کمیسیون مشترک برجام ارجاع داد و این کمیسیون درجلساتی که برای رسیدگی به درخواست ایران برگزار شد، چه در سطح مدیران سیاسی و چه در سطح وزرا، با اجماع و تاکید همه طرفهای برجام مبنی بر اینکه سبب اصلی وضعیت بغرنج کنونی، خروج غیرقانونی آمریکا از برجام است، راه حلهایی را برای جبران این وضعیت تصویب نمود. اما متاسفانه در مدت یکسال طرفهای اروپایی برجام به رغم تعهداتی که هم در برجام داشتند و هم صراحتا و به طور رسمی پس از خروج آمریکا از برجام در جلسات کمیسیون مشترک برعهده گرفتند، نتوانستند اقدامی ملموس و جدی برای ایفای تعهدات خود صورت دهند و به همین سبب نیز، کشورمان از مقررات پیش بینی شده در بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام استفاده کرده و اجرای بخشی از تعهدات هستهای خود را طی پنج گام با فواصل زمانی قابل ملاحظه متوقف کرد.
سخنگوی وزارت امور خارجه افزود: در حقیقت اعلام آغاز فرآیند حل و فصل اختلافات و فعال کردن بند ۳۶ برجام از سوی طرفهای اروپایی در فضایی مطرح میشود که این بند از مدتها پیش توسط جمهوری اسلامی ایران مورد استناد قرار گرفته است و وضعیت جدیدی ایجاد نخواهد شد. البته چنانچه اروپاییها – که در بیانیه خود مدعی هستند این اقدام را با حسن نیت و با هدف حفظ برجام صورت داده اند- به جای تلاش برای ایفای تعهدات خود و بهرهمند کردن ایران از آثار لغو تحریمها وفق پیوست دو برجام، به تداوم مسیر وادادگی در برابر آمریکا ادامه دهند و یا بخواهند از فرآیند حل و فصل اختلافات در کمیسیون مشترک برجام سوءاستفاده کنند، باید خود را برای پذیرش تبعات آن نیز آماده کنند که این تبعات قبلا به آنان از طرق مقتضی گوشزد شده است.
جمهوری اسلامی ایران همانند گذشته آمادگی کامل دارد با هرگونه حسن نیت و تلاش سازنده برای حفظ این توافق مهم بین المللی با نهایت حسن نیت روبرو شود و در این مسیر از هر ابتکار عمل سازندهای حمایت به عمل آورد. در مقابل، بار دیگر برای همگان، خصوصا برای سه کشور اروپایی طرف برجام، روشن میسازد که به هرگونه بدعهدی، سوءنیت و اقدامات غیرسازنده با جدیت و قاطعیت به طور مناسب پاسخ داد.
درخواست آمریکا برای فعال سازی مکانیسم ماشه
روز پنجشنبه مورخ 30 مرداد سال 1399 ایالات متحده آمریکا ضمن متهم کردن ایران به عدم پایبندی به توافق هستهای، رسما شورای امنیت سازمان ملل را از خواست خود برای فعال کردن «مکانیسم ماشه» آگاه کرد. پس از آن، فرانسه، آلمان و بریتانیا عدم حمایت خود از این تصمیم را اعلام و بر پایبندی خود بر توافق هستهای تاکید کردند.
چین با تحریمهای جدید علیه ایران مخالف است و از دیدگاه تهران مبنی بر اینکه قدرتهای اروپایی فاقد اختیار برای فعال کردن مکانیسم «اسنپ بک» برجام هستند، حمایت میکند.
کد خبر: ۱۳۲۲۸۷۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۵/۲۴
وزیر خارجه ایران با اشاره به توافق صلح ارمنستان و جمهوری آذربایجان گفت: آنچه که در مورد راههای مواصلاتی قفقاز جنوبی اتفاق افتاده با آنچه که قرار بود اتفاق بیفتد، از زمین تا آسمان فرق دارد. ارمنستانیها به ما گفتهاند تمام خط قرمزهای ایران را رعایت کردهاند.
کد خبر: ۱۳۲۲۸۱۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۵/۲۳
روزنامه فایننشال تایمز روز چهارشنبه گزارش داد که فرانسه، آلمان و بریتانیا به سازمان ملل متحد گفتهاند که اگر ایران به مذاکرات با جامعه بینالمللی در مورد برنامه هستهای خود بازنگردد، آمادهاند تا تحریمها علیه تهران را دوباره برقرار کنند.
کد خبر: ۱۳۲۲۵۴۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۵/۲۲
بنابر نامه وزرای خارجه فرانسه، آلمان و بریتانیا به دبیرکل سازمان ملل که نسخهای از آن به دست فایننشالتایمز رسیده است، این سه قدرت اروپایی رسما اعلام کردند که اگر تهران تا آخر ماه اوت مذاکرات هستهای را از سر نگیرد، آماده فعال کردن « مکانیسم ماشه » و بازگشت خودکار تحریمها علیه ایران هستند.
کد خبر: ۱۳۲۲۴۷۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۵/۲۲
بازار سرمایه در سایه خبر فعالسازی احتمالی مکانیزم ماشه، روزهای پرالتهابی را پشتسر میگذارد؛ سهامها سقوط و فضای نااطمینانی حاکم شده است؛ بازار چرایی این ریزش ها را بررسی می کند.
کد خبر: ۱۳۲۱۷۱۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۵/۱۷
آلمان همزمان با تاکید بخش اعظمی از جامعه جهانی بر روی حل مساله هستهای ایران از طریق گفتگو، بیان کرد که این مساله از طریق دیپلماتیک حل و فصل میشود.
کد خبر: ۱۳۲۱۴۸۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۵/۱۵
معاون حقوقی و بینالملل وزیر امور خارجه گفت: اگر اروپا به مکانیسم ماشه روی آورد، سوءاستفاده از ساختارهای بینالمللی است و جمهوری اسلامی ایران واکنش قاطعی به آن نشان میدهد.
کد خبر: ۱۳۲۰۹۲۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۵/۱۲
سخنگوی کمیسیون امنیت ملی مجلس از ارسال نامه رسمی جمهوری اسلامی ایران به دبیرکل سازمان ملل و اعضای شورای امنیت خبر داد.
کد خبر: ۱۳۲۰۹۰۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۵/۱۲
وزیر خارجه آلمان در سخنانی به تکرار مواضع ضدایرانی کشورش پرداخت.
کد خبر: ۱۳۲۰۷۰۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۵/۱۱
شریف عضو جبهه اصلاحات در مورد تهدیدهای اروپا به فعال سازی مکانیسم ماشه ، گفت: اروپا هیچوقت کنار ایران نبوده است، چرا این کشورها و شورای امنیت در مقابل بمباران و تجاوز رژیم صهیونیستی و آمریکا به ایران واکنشی از خود نشان ندادند.
کد خبر: ۱۳۲۰۱۹۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۵/۰۸
عضو شورای روابط خارجی آمریکا در گفتوگو با تابناک
پروفسور «شیرین هانتر» معتقد است امتناع ایران از گفتوگوی مستقیم با آمریکا فرصتهایی برای سایر کشورها ایجاد کرده است.
کد خبر: ۱۳۲۰۱۷۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۵/۰۸
مدیر ارشد اسبق آژانس بین المللی انرژی اتمی در گفتوگو با تابناک
«طارق رئوف» معتقد است از آنجا که آمریکا ادعا کرده تأسیسات اصفهان، نطنز و فردو «نابود شدهاند»، دیگر دلیلی برای بازدید آژانس از این تأسیسات وجود ندارد.
کد خبر: ۱۳۲۰۰۰۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۵/۰۸
نبض خبر
سیدعباس موسوی، سخنگوی پیشین وزارت خارجه، در ویژهبرنامه «برای وطن» اعلام کرد که اینبار فعالسازی مکانیسم ماشه از سوی ایران صورت گرفته است. او با اشاره به مواد 36 و 37 برجام، تأکید کرد که اسنپبک تضمینی دوطرفه برای پایبندی به تعهدات بوده و حالا که ایران پس از یک سال اجرای یکجانبه توافق، به تعهدات قبلی بازنگشته، طرح دوباره این مکانیسم از سوی غرب فاقد توجیه حقوقی است. مواضع فعلی معاون مراسم و تشریفات دفتر ریاستجمهوری را میبینید و میشنوید.
کد خبر: ۱۳۲۰۰۴۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۵/۰۷
تابناک بررسی می کند؛
مکانیسم ماشه در برجام، سازوکاری منحصربهفردی است که اختصاصا برای ایران طراحی شده و امکان بازگشت خودکار تحریمهای سازمان ملل را فراهم می کند، مکانیسم ماشه با پیشنهاد سرگئی لاوروف در مذاکرات ۲۰۱۵ شکل گرفت، به دلیل سرعت اجرا، عدم امکان وتو، و تمرکز بر یک کشور، در دنیای توافقنامههای بینالمللی کمنظیر است.
کد خبر: ۱۳۱۹۸۷۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۵/۰۷
گفتگوی تابناک با استاد دانشگاه آلاباما آمریکا
پروفسور نادر انتصار معتقد است مذاکرات تنها در صورتی به نتیجه خواهد رسید که ایران به مسیر فعلی تسلیم تدریجی در برابر غرب ادامه دهد.
کد خبر: ۱۳۱۹۸۴۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۵/۰۷
نماینده روسیه در نهادهای بینالمللی تأکید کرد: پس از ۳ سال مانعتراشی، ۳ کشور اروپایی ادعا میکنند که «زمان در حال اتمام است» و باید تا پایان آگوست، توافقی حاصل شود. آیا این دیپلماسی است؟
کد خبر: ۱۳۱۹۸۴۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۵/۰۶
گفتگوی تابناک با عضو پیشین شورای اطلاعات ملی آمریکا
پروفسور «پل پیلار» معتقد است احتمالاً میتوان فرمولی یافت که به ایران و آمریکا اجازه دهد ادعا کنند خواسته اصلی خود را کنار نگذاشتهاند—شاید از طریق مشارکت ایران در یک کنسرسیوم منطقهای غنیسازی اورانیوم.
کد خبر: ۱۳۱۹۸۳۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۵/۰۶
کارشناس مسائل بین الملل در گفتوگو با تابناک:
دکتر «محسن جلیلوند» معتقد است اگر مکانیسم ماشه فعال شود، شرایط اقتصادی کنونی ایران را بدتر هم میکند.
کد خبر: ۱۳۱۹۸۲۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۵/۰۶
وزیر خارجه فرانسه در گفتگو با یک شبکه آمریکایی بار دیگر جمهوری اسلامی ایران را به فعالسازی مکانیسم ماشه و بازگرداندن تحریمهای سازمان ملل علیه تهران تهدید کرد!
کد خبر: ۱۳۱۹۷۵۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۵/۰۶
عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس در گفتوگو با تابناک:
«ابوالفضل ظهره وند» معتقد است در صورت فعال شدن مکانیسم ماشه ایران از پیمان منع گسترش سلاحهای هستهای (NPT) خارج میشود.
کد خبر: ۱۳۱۹۶۳۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۵/۰۵