کلیات
عراق یکی از کشور‌های جنوب غرب آسیا است که با کشورهایی، چون ایران، کویت، سوریه، ترکیه، اردن و عربستان سعودی مرز مشترک دارد. در این کشور جمعیتی بالغ بر ۳۷ میلیون نفر زندگی میکنند که ۷۵-۸۰ درصد آن‌ها عرب، ۱۵-۲۰ درصد کرد، ترکمن و آشوری و ۵ درصد را سایر قومیت‌ها تشکیل میدهند.
جغرافیا
مساحت تقریبی کشور عراق ۴۳۸٬۳۱۷ کیلومتر مربع است که این مساحت تقریباً یک چهارم مساحت ایران است و کشور عراق را از این لحاظ در رده پنجاه و هشتمین کشور پهناور جهان قرار داده است. به لحاظ جغرافیایی بیشتر سرزمین عراق پست و هموار و گرمسیری است. غرب عراق کویر است و شرق آن جلگه‌های حاصلخیز؛ ولی بخشی از کردستان عراق (شمال شرق) کوهستانی و سردسیر میباشد. همچنین عراق یکی از بزرگترین کشور‌های دارای منابع نفت میباشد. این کشور دارای ۱۴۳ میلیارد بشکه ذخایر تاییدشده نفتی میباشد.
کرد‌ها در نواحی شمال و شمال شرقی عراق که به کردستان عراق مشهور است زندگی میکنند و از لحاظ فرهنگی، زبانی و طرز پوشش با عرب‌ها متفاوت هستند. کشور عراق از نظر ساختار اجتماعی-فرهنگی به سه حوزه کاملاً متفاوت تقسیم میشود، در حوزه مرکزی عراق اعراب سنی، در شمال کرد‌ها و در جنوب شیعیان سکونت دارند و هر کدام از این گروه‌ها دارای شاخصه‌های فرهنگی و اجتماعی خاص خود هستند. البته در کنار این سه گروه اصلی، هویت‌های فرهنگی اجتماعی کوچکتری نظیر ترکمنها، آشوری‌ها و یزیدی‌ها نیز وجود دارند که دارای فرهنگ و عقاید متمایزی هستند. با ما همراه باشید تا با آداب و رسوم مردم عراق بیشتر آشنا شوید.
مردم
شهروندان عراقی را از نظر مذهبی باید به دو گروه بزرگ اسلامی شیعه و سنی تقسیم کرد که به لحاظ ترکیبی حدود ۶۰ درصد مردم عراق شیعه، ۳۷ درصد سنی و ۳ درصد پیروان سایر ادیان (مسیحیان، یهودیان، آشوریان و...) هستند.
شیعیان که اکثریت جمعیت عراق را تشکیل میدهند، بیشتر در مناطق جنوبی و مرکزی عراق سکونت دارند. وجود مقبره امامان شیعی در شهر‌های مقدس عراق همچون کربلا و نجف، و همچنین وجود حوزه علمیه نجف و در نتیجه حضور دایمی علمای شیعی در این شهر‌ها باعث تقویت فرهنگ شیعی شده و این امر شیعیان عراق را از نظر فرهنگی به ایرانیان شیعیمذهب نزدیک کرده است. بعد از سرنگونی حکومت صدام، شیعه قدرت و نفوذ بیشتری پیدا کرده است و میتوانند خیلی آزادانهتر راجع به هویت مذهبی خود صحبت کنند.
در کنار مسلمانان شیعی مذهب، اعراب سنی بخش دیگری از ساختار فرهنگی اجتماعی عراق را تشکیل میدهند که براساس قومیت عربی و مذهب سنی ایجاد شده و به دلیل حاکمیت اقلیت اعراب سنی در طول دهه‌های گذشته در عراق تقویت شده است.
عربی و کردی زبان‌های رسمی مردم عراق است. البته زبان‌های دیگری نظیر ترکی آذربایجانی (ترکمن‌های عراق)، فارسی، لری فیلی، کلدانی نو (از زبان‌های آرامی)، ارمنی، آشوری، دوماری (زبان کولیها)، گورانی (از شاخه شمال غربی زبان‌های کردی) و ... نیز در این کشور صحبت میشود.
به لحاظ فرهنگی باید گفت: عراقی‌ها ارزش زیادی برای خانواده قائل هستند و خانواده‌های بزرگ یا قبایل بزرگ از قدرت سیاسی و اجتماعی برخوردارند. اعضای خانواده باید مسئولیت رفتار و کردار خود را بپذیرند و هر گونه خطایی باعث بیآبروی کل خانواده میشود.
وفاداری به خانواده قبل از سایر روابط اجتماعی و حتی کسب و کار قرار میگیرد. خویشاوندسالاری در بین مردم عراق به چشم میخورد و از آنجا که دیدگاه منفی نسبت به این قضیه ندارند، طبیعتا پیشنهادات کاری را به خانواده خود میدهند، زیرا افراد مورد اعتمادشان هستند. اغلب خانواده‌های بزرگ در یک خانه، محله یا روستا زندگی میکنند. در مناطق شهری مردم لزوما در یک خانه در کنار هم زندگی نمیکنند، هر چند که عموما در یک خیابان یا نزدیک به هم هستند.
نظام سیاسی
دولت مرکزی عراق که پیش از انقلاب اسلامی ایران و به واسطه قرار داد الجزایر با ایران اختلافاتی داشت، در نهایت پس از انقلاب اسلامی و در شهریورماه ۱۳۵۹ به مرز‌های غربی ایران حمله کرد؛ اقدامی که مقدمه یک جنگ طولانی و تمام عیار دو کشور همسایه شد و صد‌ها هزار نفر در این جنگ هشت ساله جان خود را از دست دادند.
حضور صدام در رأس هرم قدرتی عراق که در دهه ۷۰ میلادی قدرت را از نخسین رئیس جمهور عراق یعنی احمد حسن البکر گرفت، مقدمه نا امنی‌های فراوانی در عراق شد که جنگ هشت ساله علیه ایران تنها یک مورد آن بود.
با پذیرش قطعنامه ۵۹۸ توسط ایران و عراق و بازگشت دو کشور به مرز‌های مندرج در قرارداد الجرایز، صدام به کویت حمله و مقدمه آغاز جنگ خلیج فارس را فراهم کرد.
نوع حکومت داری صدام در عراق در نهایت سبب شد تا دولت آمریکا در اواخر زمستان سال ۱۳۸۱ به این کشور حمله نظامی کند و مقدمه سقوط دولت صدام را فراهم کند. یک روز بیشتر به نوروز ۱۳۸۲ (۲۰ مارس ۲۰۰۳) نمانده بود که آمریکا با تشکیل یک ائتلاف به عراق حمله کرد. این کشور دست نکشیدن عراق از برنامهٔ سلاح‌های کشتار جمعی که خلاف قطعنامهٔ ۶۸۷ شورای امنیت بود را به عنوان دلیل این تهاجم اعلام کرد.
درگیری‌ها در سال ۲۰۰۸ در عراق ادامه پیدا کردند و نیرو‌های مسلح تازه آموزشدیدهٔ عراقی با شبه نظامیان درگیر شدند. دولت عراق توافقی را با آمریکا امضا کرد که نیرو‌های مسلح آمریکا را ملزم به خروج از شهر‌های عراق تا ۹ تیرماه ۱۳۸۸ و خروج از کل خاک عراق تا ۱۰ دیماه ۱۳۹۰ میکرد.
جنگ داخلی
با خروج نیرو‌های آمریکایی در سال ۱۳۹۰ ناآرامی‌ها ادامه یافت و عراق دچار بیثباتی سیاسی شد. بهار عربی در بهمن ۱۳۸۹ به عراق رسید و مخالفت‌ها در شهر‌ها گسترش یافت، اما مخالفت‌های ابتدایی نتوانستند دولت را ساقط کنند. ائتلاف میهنی عراق که گفته میشود بزرگترین مجموعهٔ سنیان عراق است به دلیل آنکه دولت عراق را تحت سیطره شیعیانی میدانست که میخواهند سنی‌ها را کنار بزنند، مجلس عراق را به مدت چند هفته در ماه‌های پایانی ۱۳۹۰ تحریم کرد.
گروه‌های شبه نظامی سنی در سال ۲۰۱۳ حملات زیادی را علیه اکثریت شیعهٔ عراق انجام دادند تا اعتماد عمومی نسبت به دولت نوری المالکی را زیر سؤال ببرند. جنگ طلبان سنیمذهب عضو دولت اسلامی عراق و شام در سال ۱۳۹۳ کنترل بخش‌های وسیعی از عراق از جمله شهر‌های بزرگی، چون تکریت، فلوجه و موصل را به دست آوردند و باعث شدند صد‌ها هزار نفر از خانه و کاشانهٔ خود فرار کنند و در ادامه این گروه‌ها که اقدامات تروریستی خود را گسترش دادند به شکل گیری گروه تروریستی داعش کمک کرد؛ گروهی تروریستی که زمینه جنگ‌های داخلی طولانی در عراق را فراهم کرد و در نهایت با کمک‌های ایران و دیگر کشور‌های متحد از پای درآمد.
مدیریت سیاسی عراق به شکل فدرالی است و دولت فدرال عراق تحت قانون اساسی فعلی به شکل یک جمهوری فدرالی دموکراتیک پارلمانی اسلامی تعریف میشود. دولت فدرال مشتمل بر قوای مجریه، مقننه و قضاییه و کمیسیون‌های مستقل متعدد دیگر است. جدای از دولت فدرال مناطق (مشتمل بر چند استان)، استان‌ها و بخش‌هایی وجود دارند که طبق قانون دارای اختیاراتی هستند.
عراق دارای هجده استان است که هر استان به چند شهرستان تقسیم شده است. کردستان عراق تنها ناحیه تعریفشده در قانون عراق است که برای خود دولت و ارتش نیمه رسمی به نام پیشمرگه دارد.
بغداد، صلاحالدین، دیاله، واسط، میسان، بصره، ذیقار، مثنی، قادسیه، بابل، کربلا، نجف، انبار، نینوا، دهوک، اربیل، کرکوک، سلیمانیه و حلبچه استان‌های عراق هستند.
اقتصاد
صادرات نفت از گذشته نقش اصلی را در اقتصاد عراق بر عهده داشته بهطوری که ۹۵٪ از درآمد خارجی این کشور را تشکیل می دهد. عدم توسعه در سایر زمینه‌ها باعث بروز بیکاری ۱۸ تا ۳۰ درصدی و درآمد سرانه ۴۰۰۰ دلاری شدهاست. در سال ۲۰۱۱ استخدام تمام وقت در بخش عمومی نزدیک به ۶۰ درصد از کل استخدام‌ها را شامل میشد. بخش صادرات نفت شغل‌های بسیار کمی برای عراقی‌ها ایجاد کرده است.
در مورد عراق در ویکی تابناک بیشتر بخوانید
میزگرد انتخابات ۲۰۲۵ پارلمانی عراق؛
کارشناسان مسائل عراق اذعان داشتند: عراق ِ ۲۰۲۵ با حضور «محمد سودانی» نخست وزیر چهره‌ای تازه یافته و بغداد از رکود خدماتی بیرون آمده است. اهل سنت، که روزی مخالف دولت‌های شیعی بودند، اکنون شریک حاکمیت شده‌اند. انسجام چارچوب هماهنگی و مشارکت سنی‌ها، نشانه‌ی تثبیت بی‌سابقه ثبات سیاسی در عراق است.
کد خبر: ۱۳۳۹۳۲۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۸/۱۹
کمیسیون عالی مستقل انتخابات در عراق راس ساعت شش بعد از ظهر امروز پایان رای گیری ویژه را اعلام و پیش بینی کرد که ظرف ۲۴ ساعت از پایان رای گیری سراسری که در روز سه شنبه آتی ۲۰ آبان برگزار می شود، نتائج اولیه انتخابات پارلمانی عراق را اعلام کند.
کد خبر: ۱۳۳۹۲۴۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۸/۱۸
سید عمار حکیم، رهبر جریان حکمت ملی عراق در آخرین گردهمایی انتخاباتی این جریان تاکید کرد: مشارکت در انتخابات تشریفات یا اقدامی اداری نیست؛ بلکه عملی ملی و شهادتی در پیشگاه خدا و تاریخ است. کسی که از انتخابات کناره گیرد، جایگاه خود را در مجلس تصمیم گیرنده خالی می‌گذارد و آن را به کسانی می‌‌سپارد که لیاقت ندارند
کد خبر: ۱۳۳۸۸۳۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۸/۱۷
مراسم راهپیمایی عزاداران فاطمیه، با حضور آیت‌الله العظمی بشیر حسین نجفی در نجف اشرف به سوی حرم مطهر امیرالمؤمنین (علیه السلام) برگزار شد.
کد خبر: ۱۳۳۸۸۱۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۸/۱۶
در مقاله‌ای بررسی شد
کناره‌گیری مقتدی صدر از سیاست می‌تواند به‌جای خروج دائمی، یک توقف حساب‌شده باشد که او را برای شکل‌دهی دوباره به آینده عراق آماده می‌کند.
کد خبر: ۱۳۳۸۶۶۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۸/۱۶
«نوری المالکی» نخست وزیر پیشین عراق گفت تنها هدفش از نامزد شدن در این دوره از انتخابات پارلمانی تشویق مردم به مشارکت حداکثری است هر چند اگر او را برای پست نخست‌وزیری دعوت کنند «از ادای تکلیف کوتاهی نخواهد کرد.»
کد خبر: ۱۳۳۸۵۷۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۸/۱۵
موزه عراق ، که از آن به‌عنوان موزه ملی این کشور نیز یاد میشود، یکی از ارزشمندترین مخازن تاریخ و تمدن در جهان است؛ جایی که از ماسک وارکا تا جواهرات، روایت پنج‌هزار سال تمدن سومری، بابلی، آشوری، ایرانی و اسلامی در ۲۸ گالری درخشان زنده میشود. هرچند سال‌ها در پی حمله ۲۰۰۳ آمریکا بسته بود، امروز دوباره، چون نگینی درخشان در بغداد می‌درخشد و بازدید از آن، تجربه‌ای استثنایی برای هر دوستدار تاریخ است.
کد خبر: ۱۳۳۸۵۶۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۸/۱۵
کد خبر: ۱۳۳۸۴۷۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۸/۱۴
وزیر دفاع عراق در گفت‌وگویی تلویزیونی اعلام کرده است که پیت هگست وزیر جنگ آمریکا، از انجام عملیات نظامی قریب‌الوقوع کشورش در منطقه خبر داده و بغداد را از هرگونه مداخله گروه‌های مسلح عراق ی برحذر داشته است.
کد خبر: ۱۳۳۸۱۶۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۸/۱۳
نخست‌وزیر عراق در مصاحبه با رویترز در بغداد گفت: «دیگر داعش وجود ندارد. امنیت و ثبات برقرار است، خدا را شکر... پس چه دلیلی برای حضور ۸۶ کشور در قالب یک ائتلاف وجود دارد؟»
کد خبر: ۱۳۳۸۱۲۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۸/۱۳
لیگ نخبگان آسیا
تیم فوتبال تراکتور ایران با از پیش رو برداشتن الشرطه عراق به دومین برد خود در فصل جاری لیگ نخبگان دست یافت.
کد خبر: ۱۳۳۸۱۱۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۸/۱۲
«ثابت العبّاسی» وزیر دفاع عراق درباره تماس تلفنی خود با وزیر جنگ آمریکا گفت: پیت هگست به من اطلاع داد که یک عملیات نظامی قریب‌الوقوع در منطقه در راه است و این آخرین هشدار ما به عراق ی‌ها است زیرا گروه‌های مسلح عراق ی نباید هیچ واکنشی به این عملیات نظامی نشان دهند.
کد خبر: ۱۳۳۷۹۱۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۸/۱۱
«سید مقتدی صدر» رهبر جریان صدر عراق بار دیگر بر موضعش مبنی بر تحریم انتخابات پارلمانی این کشور در هفته آینده تاکید کرد.
کد خبر: ۱۳۳۷۸۶۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۸/۱۱
نماینده سابق مجلس به خطر خلع سلاح «حشدالشعبی» برای ایران اشاره کرد.
کد خبر: ۱۳۳۷۶۱۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۸/۱۰
فرستاده جدید دونالد ترامپ به عراق در اظهاراتی مداخله جویانه گفت در عراق جایی برای گروه‌های مسلحی که خارج از اختیارات دولت فعالیت میکنند، وجود نخواهد داشت.
کد خبر: ۱۳۳۷۴۴۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۸/۰۹
تصویری کمتر دیده شده از عدی پسر صدام حسین را در جایگاه ویژه و در جریان مسابقه فوتبال عراق و قطر و در ۱۳ اکتبر ۱۹۹۵ مشاهده می‌کنید.
کد خبر: ۱۳۳۷۲۷۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۸/۰۸
منابع امنیتی در عراق گزارش دادند که «امجد طالب الصمیری»، نامزد ائتلاف «دولت قانون» در انتخابات مجلس این کشور، امروز (یکشنبه)هدف تیراندازی افراد مسلح ناشناس در ناحیه «ام‌قصر» در غرب بصره قرار گرفت.
کد خبر: ۱۳۳۷۱۳۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۸/۰۷
نشریه آتلانتیک نوشت: برای بیش از سه سال، عراق توانسته از تیتر اخبار دور بماند.
کد خبر: ۱۳۳۷۱۳۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۸/۰۷
شهر “ئامیدی” یکی از عجیب‌ترین شهر‌های جهان است که در کردستان عراق واقع شده است.
کد خبر: ۱۳۳۶۸۲۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۸/۰۶
منابع عراق ی از کشته شدن چهار نفر و زخمی شدن ۲۰ نفر دیگر بر اثر انفجار مخازن سوخت در میدان نفتی زبیر استان بصره خبر دادند
کد خبر: ۱۳۳۶۵۷۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۸/۰۴