کلیات
عراق یکی از کشور‌های جنوب غرب آسیا است که با کشورهایی، چون ایران، کویت، سوریه، ترکیه، اردن و عربستان سعودی مرز مشترک دارد. در این کشور جمعیتی بالغ بر ۳۷ میلیون نفر زندگی میکنند که ۷۵-۸۰ درصد آن‌ها عرب، ۱۵-۲۰ درصد کرد، ترکمن و آشوری و ۵ درصد را سایر قومیت‌ها تشکیل میدهند.
جغرافیا
مساحت تقریبی کشور عراق ۴۳۸٬۳۱۷ کیلومتر مربع است که این مساحت تقریباً یک چهارم مساحت ایران است و کشور عراق را از این لحاظ در رده پنجاه و هشتمین کشور پهناور جهان قرار داده است. به لحاظ جغرافیایی بیشتر سرزمین عراق پست و هموار و گرمسیری است. غرب عراق کویر است و شرق آن جلگه‌های حاصلخیز؛ ولی بخشی از کردستان عراق (شمال شرق) کوهستانی و سردسیر میباشد. همچنین عراق یکی از بزرگترین کشور‌های دارای منابع نفت میباشد. این کشور دارای ۱۴۳ میلیارد بشکه ذخایر تاییدشده نفتی میباشد.
کرد‌ها در نواحی شمال و شمال شرقی عراق که به کردستان عراق مشهور است زندگی میکنند و از لحاظ فرهنگی، زبانی و طرز پوشش با عرب‌ها متفاوت هستند. کشور عراق از نظر ساختار اجتماعی-فرهنگی به سه حوزه کاملاً متفاوت تقسیم میشود، در حوزه مرکزی عراق اعراب سنی، در شمال کرد‌ها و در جنوب شیعیان سکونت دارند و هر کدام از این گروه‌ها دارای شاخصه‌های فرهنگی و اجتماعی خاص خود هستند. البته در کنار این سه گروه اصلی، هویت‌های فرهنگی اجتماعی کوچکتری نظیر ترکمنها، آشوری‌ها و یزیدی‌ها نیز وجود دارند که دارای فرهنگ و عقاید متمایزی هستند. با ما همراه باشید تا با آداب و رسوم مردم عراق بیشتر آشنا شوید.
مردم
شهروندان عراقی را از نظر مذهبی باید به دو گروه بزرگ اسلامی شیعه و سنی تقسیم کرد که به لحاظ ترکیبی حدود ۶۰ درصد مردم عراق شیعه، ۳۷ درصد سنی و ۳ درصد پیروان سایر ادیان (مسیحیان، یهودیان، آشوریان و...) هستند.
شیعیان که اکثریت جمعیت عراق را تشکیل میدهند، بیشتر در مناطق جنوبی و مرکزی عراق سکونت دارند. وجود مقبره امامان شیعی در شهر‌های مقدس عراق همچون کربلا و نجف، و همچنین وجود حوزه علمیه نجف و در نتیجه حضور دایمی علمای شیعی در این شهر‌ها باعث تقویت فرهنگ شیعی شده و این امر شیعیان عراق را از نظر فرهنگی به ایرانیان شیعیمذهب نزدیک کرده است. بعد از سرنگونی حکومت صدام، شیعه قدرت و نفوذ بیشتری پیدا کرده است و میتوانند خیلی آزادانهتر راجع به هویت مذهبی خود صحبت کنند.
در کنار مسلمانان شیعی مذهب، اعراب سنی بخش دیگری از ساختار فرهنگی اجتماعی عراق را تشکیل میدهند که براساس قومیت عربی و مذهب سنی ایجاد شده و به دلیل حاکمیت اقلیت اعراب سنی در طول دهه‌های گذشته در عراق تقویت شده است.
عربی و کردی زبان‌های رسمی مردم عراق است. البته زبان‌های دیگری نظیر ترکی آذربایجانی (ترکمن‌های عراق)، فارسی، لری فیلی، کلدانی نو (از زبان‌های آرامی)، ارمنی، آشوری، دوماری (زبان کولیها)، گورانی (از شاخه شمال غربی زبان‌های کردی) و ... نیز در این کشور صحبت میشود.
به لحاظ فرهنگی باید گفت: عراقی‌ها ارزش زیادی برای خانواده قائل هستند و خانواده‌های بزرگ یا قبایل بزرگ از قدرت سیاسی و اجتماعی برخوردارند. اعضای خانواده باید مسئولیت رفتار و کردار خود را بپذیرند و هر گونه خطایی باعث بیآبروی کل خانواده میشود.
وفاداری به خانواده قبل از سایر روابط اجتماعی و حتی کسب و کار قرار میگیرد. خویشاوندسالاری در بین مردم عراق به چشم میخورد و از آنجا که دیدگاه منفی نسبت به این قضیه ندارند، طبیعتا پیشنهادات کاری را به خانواده خود میدهند، زیرا افراد مورد اعتمادشان هستند. اغلب خانواده‌های بزرگ در یک خانه، محله یا روستا زندگی میکنند. در مناطق شهری مردم لزوما در یک خانه در کنار هم زندگی نمیکنند، هر چند که عموما در یک خیابان یا نزدیک به هم هستند.
نظام سیاسی
دولت مرکزی عراق که پیش از انقلاب اسلامی ایران و به واسطه قرار داد الجزایر با ایران اختلافاتی داشت، در نهایت پس از انقلاب اسلامی و در شهریورماه ۱۳۵۹ به مرز‌های غربی ایران حمله کرد؛ اقدامی که مقدمه یک جنگ طولانی و تمام عیار دو کشور همسایه شد و صد‌ها هزار نفر در این جنگ هشت ساله جان خود را از دست دادند.
حضور صدام در رأس هرم قدرتی عراق که در دهه ۷۰ میلادی قدرت را از نخسین رئیس جمهور عراق یعنی احمد حسن البکر گرفت، مقدمه نا امنی‌های فراوانی در عراق شد که جنگ هشت ساله علیه ایران تنها یک مورد آن بود.
با پذیرش قطعنامه ۵۹۸ توسط ایران و عراق و بازگشت دو کشور به مرز‌های مندرج در قرارداد الجرایز، صدام به کویت حمله و مقدمه آغاز جنگ خلیج فارس را فراهم کرد.
نوع حکومت داری صدام در عراق در نهایت سبب شد تا دولت آمریکا در اواخر زمستان سال ۱۳۸۱ به این کشور حمله نظامی کند و مقدمه سقوط دولت صدام را فراهم کند. یک روز بیشتر به نوروز ۱۳۸۲ (۲۰ مارس ۲۰۰۳) نمانده بود که آمریکا با تشکیل یک ائتلاف به عراق حمله کرد. این کشور دست نکشیدن عراق از برنامهٔ سلاح‌های کشتار جمعی که خلاف قطعنامهٔ ۶۸۷ شورای امنیت بود را به عنوان دلیل این تهاجم اعلام کرد.
درگیری‌ها در سال ۲۰۰۸ در عراق ادامه پیدا کردند و نیروهای مسلح تازه آموزشدیدهٔ عراقی با شبه نظامیان درگیر شدند. دولت عراق توافقی را با آمریکا امضا کرد که نیروهای مسلح آمریکا را ملزم به خروج از شهر‌های عراق تا ۹ تیرماه ۱۳۸۸ و خروج از کل خاک عراق تا ۱۰ دیماه ۱۳۹۰ میکرد.
جنگ داخلی
با خروج نیروهای آمریکایی در سال ۱۳۹۰ ناآرامی‌ها ادامه یافت و عراق دچار بیثباتی سیاسی شد. بهار عربی در بهمن ۱۳۸۹ به عراق رسید و مخالفت‌ها در شهر‌ها گسترش یافت، اما مخالفت‌های ابتدایی نتوانستند دولت را ساقط کنند. ائتلاف میهنی عراق که گفته میشود بزرگترین مجموعهٔ سنیان عراق است به دلیل آنکه دولت عراق را تحت سیطره شیعیانی میدانست که میخواهند سنی‌ها را کنار بزنند، مجلس عراق را به مدت چند هفته در ماه‌های پایانی ۱۳۹۰ تحریم کرد.
گروه‌های شبه نظامی سنی در سال ۲۰۱۳ حملات زیادی را علیه اکثریت شیعهٔ عراق انجام دادند تا اعتماد عمومی نسبت به دولت نوری المالکی را زیر سؤال ببرند. جنگ طلبان سنیمذهب عضو دولت اسلامی عراق و شام در سال ۱۳۹۳ کنترل بخش‌های وسیعی از عراق از جمله شهر‌های بزرگی، چون تکریت، فلوجه و موصل را به دست آوردند و باعث شدند صد‌ها هزار نفر از خانه و کاشانهٔ خود فرار کنند و در ادامه این گروه‌ها که اقدامات تروریستی خود را گسترش دادند به شکل گیری گروه تروریستی داعش کمک کرد؛ گروهی تروریستی که زمینه جنگ‌های داخلی طولانی در عراق را فراهم کرد و در نهایت با کمک‌های ایران و دیگر کشور‌های متحد از پای درآمد.
مدیریت سیاسی عراق به شکل فدرالی است و دولت فدرال عراق تحت قانون اساسی فعلی به شکل یک جمهوری فدرالی دموکراتیک پارلمانی اسلامی تعریف میشود. دولت فدرال مشتمل بر قوای مجریه، مقننه و قضاییه و کمیسیون‌های مستقل متعدد دیگر است. جدای از دولت فدرال مناطق (مشتمل بر چند استان)، استان‌ها و بخش‌هایی وجود دارند که طبق قانون دارای اختیاراتی هستند.
عراق دارای هجده استان است که هر استان به چند شهرستان تقسیم شده است. کردستان عراق تنها ناحیه تعریفشده در قانون عراق است که برای خود دولت و ارتش نیمه رسمی به نام پیشمرگه دارد.
بغداد، صلاحالدین، دیاله، واسط، میسان، بصره، ذیقار، مثنی، قادسیه، بابل، کربلا، نجف، انبار، نینوا، دهوک، اربیل، کرکوک، سلیمانیه و حلبچه استان‌های عراق هستند.
اقتصاد
صادرات نفت از گذشته نقش اصلی را در اقتصاد عراق بر عهده داشته بهطوری که ۹۵٪ از درآمد خارجی این کشور را تشکیل می دهد. عدم توسعه در سایر زمینه‌ها باعث بروز بیکاری ۱۸ تا ۳۰ درصدی و درآمد سرانه ۴۰۰۰ دلاری شدهاست. در سال ۲۰۱۱ استخدام تمام وقت در بخش عمومی نزدیک به ۶۰ درصد از کل استخدام‌ها را شامل میشد. بخش صادرات نفت شغل‌های بسیار کمی برای عراقی‌ها ایجاد کرده است.
در مورد عراق در ویکی تابناک بیشتر بخوانید
تابناک گزارش می‌دهد
درگیری میان قبیله «هرکی» با حکومت اقلیم کردستان در عراق می‌تواند به گفته ناظران به سراسر این اقلیم تسری یابد.
کد خبر: ۱۳۱۶۱۷۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۴/۱۸
«چتم هاوس» مطرح کرد
توازن قدرت در منطقه به‌طرز خشونت‌آمیزی دگرگون شده است و برای عراق دشوار خواهد بود که از کشیده شدن به این آشوب جلوگیری کند.
کد خبر: ۱۳۱۶۱۵۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۴/۱۸
یک رسانه عراق ی گزارش داد که نیروهای امنیتی این کشور ۲ نفر را به جرم جاسوسی برای رژیم صهیونیستی دستگیر کردند.
کد خبر: ۱۳۱۶۰۶۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۴/۱۸
تصاویری از مراسم پرشور عزاداری در کربلای معلی .
کد خبر: ۱۳۱۵۲۹۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۴/۱۴
اداره‌کل هواشناسی خوزستان با پیش‌بینی ورود و تاثیر گرد و خاک عراق ی به استان، هشدار سطح نارنجی صادر کرد.
کد خبر: ۱۳۱۵۱۱۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۴/۱۲
نخست وزیر عراق گفت: نقض حریم هوایی عراق از سوی رژیم صهیونیستی، تعدی و تجاوز به حاکمیت عراق و منشور سازمان ملل متحد بود و ما شکایتی در این زمینه به شورای امنیت سازمان ملل ارائه کردیم.
کد خبر: ۱۳۱۴۷۷۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۴/۱۱
سید عباس عراق چی وزیر خارجه ایران پیام مکتوبی درباره تحولات منطقه برای همتای عراق ی خود فرستاد.
کد خبر: ۱۳۱۴۵۵۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۴/۱۰
عضو ائتلاف الانبار متحد روز دوشنبه اعلام کرد که موساد برای دومین بار مانع از رسیدن محموله تسلیحاتی دفاعی پیشرفته به ارتش عراق شد و آن را به نیروهای پیشمرگه منتقل کرد.
کد خبر: ۱۳۱۴۵۴۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۴/۰۹
سازمان حج و زیارت اعلام کرد: با وجود محدودیت‌های پروازی از برخی فرودگاه‌های کشور، اعزام‌های عتبات عراق به‌صورت زمینی برقرار است.
کد خبر: ۱۳۱۴۵۰۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۴/۰۹
کد خبر: ۱۳۱۴۴۸۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۴/۰۹
کد خبر: ۱۳۱۴۳۰۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۴/۰۸
معاون امور عتبات عالیات سازمان حج و زیارت گفت: اعزام زائران به عتبات عالیات در جنگ ۱۲روزه به‌صورت زمینی انجام میشد و این امر همچنان با ثبت‌نام متقاضیان ادامه دارد.
کد خبر: ۱۳۱۴۲۳۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۴/۰۸
عضو ائتلاف الانبار عراق نقشه رژیم صهیونیستی را برای انجام دادن عملیات خصمانه در داخل عراق و متهم کردن ایران فاش کرد.
کد خبر: ۱۳۱۳۷۲۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۴/۰۵
سخنگوی فرمانده کل نیروهای مسلح عراق جزئیاتی را از حمله پهپادهای انتحاری به پایگاه التاجی را فاش کرد.
کد خبر: ۱۳۱۳۳۹۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۴/۰۳
نبض خبر
تصاویری منتشر شده که نشان می‌دهد ساعتی پیش یک پهپاد ناشناس، موضعی در کمپ تاجی را هدف قرار داد. کمپ تاجی یا کمپ التاجی | Camp Taji یک پایگاه نظامی است که توسط نیروهای ائتلاف استفاده می شد و در نزدیکی منطقه التاجی، عراق واقع شده است.
کد خبر: ۱۳۱۳۳۲۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۴/۰۳
برخی منابع خبری از شنیده‌شدن صدای سه انفجار در منطقه التاجی در شمال بغداد خبر میدهند.
کد خبر: ۱۳۱۳۳۱۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۴/۰۳
وزارت خارجه عراق در بیانیه ای به حمله ایران به پایگاه آمریکایی العدید در قطر واکنش نشان داد.
کد خبر: ۱۳۱۳۲۸۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۴/۰۲
نخست وزیر، رئیس جمهور، رئیس پارلمان و رئیس شورای عالی قضایی عراق ، حمله آشکار به جمهوری اسلامی ایران را محکوم کردند.
کد خبر: ۱۳۱۳۰۸۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۴/۰۱
حکیم هشدار داد:
سید عمار حکیم ضمن محکومیت شدید حملات آمریکا به تاسیسات هسته‌ای، هشدار داد: تعرض به ایران ممکن است جهان را به جنگی فراگیر بکشاند.
کد خبر: ۱۳۱۳۰۰۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۴/۰۱
سید عمار حکیم، رهبر جریان حکمت ملی عراق ، در واکنش به تجاوز رژیم صهیونیستی به ایران، از نشانه‌های پیروزی ایران سخن گفت و اشاره کرد که فرهنگ شهادت و وحدت ملی، از دلایلی است که موقعیت ایران را در برابر تهدیدات تقویت می‌کند.
کد خبر: ۱۳۱۲۸۹۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۴/۰۱