برآورد یک میلیارد دلاری برای پروژه 30 میلیون دلاری «محمد»!

با رونمایی از لوکشین فیلم سینمایی «محمد» و ارائه شفاف اطلاعات درباره این پروژه، روزشمار نمایش این فیلم در افتتاحیه جشنواره فیلم فجر آغاز شد تا بدین ترتیب، این اثر سینمایی با مهم‌ترین رویداد فرهنگی ایران وارد فضای جشنواره‌ای شود؛ اما مقصد اصلی این اثر در سطح بین‌المللی، جشنواره «برلین» خواهد بود؛ رویدادی که برای عدم راهیابی این اثر به آن، شاهد تحرکات بسیار شدیدی هستیم و مسئولان این جشنواره را در بزنگاهی مهم برای انتخاب میان سیاست و سینما قرار داده است.

به گزارش «تابناک»، سرانجام فیلم «محمد» (ص) تازه‌ترین اثر مجید مجیدی و بزرگ‌ترین پروژه تاریخ سینمای ایران ـ که با حضور بسیاری از بزرگان سینمای جهان تولید شد ـ در آستانه میلاد حضرت رسول (ص) و در هفته وحدت با حضور اهالی رسانه رونمایی شد و اهالی رسانه با حضور در شهرک سینمایی ساخته شده برای این فیلم سینمایی در جاده قم، تقریباً همه آنچه درباره این پروژه عظیم سینمایی مطرح شده بود، مورد پرسش قرار دادند تا ابعاد فنی و مالی این پروژه سینمایی مشخص شود و بتوان درباره مسیر پیش روی این اثر سینمایی شفاف‌تر سخن گفت.

جذاب‌ترین بخش از فیلم «محمد» که قرار است به صورت افتخاری برای نخستین بار و کامل در افتتاحیه جشنواره فیلم فجر به نمایش درآید، اعتبارات این پروژه بود؛ اعتباراتی که بخش قابل توجهی از آن برای شهرک سینمایی «محمد» صورت پذیرفته بود. برای ساخت این شهرک چند منظوره در وسعتی ۲۲۰ هکتاری، برای بخش مکه ۱۴۱ میلیارد، کلیسای بصرا ۶۹ میلیارد، شهر مدینه ۴۲ میلیارد و سالن اجتماع ۱۲ میلیارد ریال هزینه شده است.

همچنین هزینه خرید تجهیزات سینمایی برای ساخت فیلم را ۷۹میلیارد ریال، برای تحقیق و پژوهش ۶ میلیارد، فیلمنامه ۳ میلیارد، پیش تولید ۱۵۲ میلیارد، تولید ۳۱۰ میلیارد و پس از تولید ۱۵۱ میلیارد ریال هزینه شد که مجموع آن به بیش از ۶۲۳ میلیارد ریال رسید. در واقع هزینه تولید پروژه سینمایی محمد (ص) ـ که عمدتاً از بازیگران ایرانی بهره برده ـ معادل حدود ۲۰ میلیون دلار (با در نظر گرفتن اندکی نوسانات ارزی در دوره تولید) بوده که ۱۰ میلیون دلار پایین‌تر از برآوردهای داخلی است اما اگر هزینه شهرک سازی که بعدعا کارکرد دارد و همچنین هزینه تجهیزات را در نظر گرفت، هزینه تولید همان رقم 95 میلیارد تومان معادل سی میلیون دلار خواهد بود.


طبیعتاً بودجه فیلم «محمد» هیچ نسبتی با بودجه پروژه‌های هالیوودی و به ویژه بلک باستر‌ها ندارد و چیزی حدود یک پنجم تا یک پانزدهم پروژه‌های هالیوودی برای ساخت این اثر هزینه شده که شاید مهم‌ترین علت کاهش چشمگیر هزینه، استفاده از بازیگران ایرانی به جای بازیگران مطرح بین‌المللی است؛ رویکردی که به زعم مجیدی نکته مثبت فیلم است، ولی قطعاً حضور بازیگران مطرح بین‌المللی در این اثر، می‌توانست اکران جهانی‌اش و بازگشت هزینه و سودآوری‌اش را تضمین کند. در واقع بازیگران مطرح جهان علاوه بر کیفیت بازیگری، تضمین اکران آمریکای شمالی و اکران جهانی را با خود به همراه می‌آوردند.

در این میان اما تلاش‌ها برای تخریب موقعیت این اثر بالا گرفته و یکی از رسانه‌های فارسی زبان در تحلیلی عجیب و دور از منطق ادعا کرده بود: «گمانه‌زنی‌هایی درباره بودجه فیلم مجیدی وجود دارد. برخی ناظران می‌گویند بودجه این فیلم از ۲۵۰ میلیون دلار تجاوز کرده و برخی حتی از یک میلیارد دلار سخن به میان آورده‌اند. مجید مجیدی اما این گمانه‌زنی‌ها را رد کرده و گفته که پس از نمایش فیلمش در یک نشست خبری، بودجه ساخت آن را اعلام خواهد کرد. این فیلم احتمالاً در جشنواره فیلم فجر به نمایش درمی‌آید، اما آیا صحنه فیلم فجر برای اهداف تبلیغی آن کفایت می‌کند؟».

همین رسانه ضمن متهم کردن جایزه «آسیاپاسفیک» و جشنواره «برلین» به معامله گری، این بده بستان را در راستای پایان چالش ایران با جشنواره‌ها تعبیر کرده و نوشته است: «پیام «آسیا پاسیفیک» به برلین و کن این بود: سینمای اجتماعی ایران را می‌پسندید؟ فیلمی مانند «شیار ۱۴۳» یا «پیامبر» را به نمایش بگذارید، بعد با خیال آسوده از هر که مایل‌اید حمایت کنید»؛ اما در علنی‌ترین تحرک رسانه‌ای برای عدم نمایش این فیلم در جشنواره‌های بین‌المللی و بایکوت «محمد» به همین عبارات بسنده نشده است و این رسانه هلندی، رسماً برای جشنواره «برلین» خط و نشان کشید.

این رسانه به صراحت توشت: «بعید به نظر می‌رسد، جشنواره فیلم برلین این آمادگی را داشته باشد که به قیمت پشتیبانی از سینمای اجتماعی و مستقل ایران، صحنه جهانی برلیناله را در اختیار دولت اعتدال قرار دهد که مخالفان مذهبی‌اش را رسوا کند. پیش از این «آواز گنجشک‌ها»ی مجیدی در برلین به نمایش درآمده بود. اما جیک جیک گنجشک‌ها طبعاً ملایم‌تر از قیل و قال اخیر است» تا بدین ترتیب سینما در این دوران علاوه بر هجمه در داخل، در سطح بین‌المللی نیز با چنین فشارهایی مواجه باشد و کار برای مدیران سینمای ایران و متولیان پروژه «محمد» به ویژه شخص مجید مجیدی دشوارتر از قبل شود.


البته تلاش‌ها برای توقف این پروژه و عدم نمایش بین‌المللی به برخی جریان‌های خاص حاضر در اروپا و آمریکا محدود نمی‌شود و با وجود آنکه مجید مجیدی تأکید کرده در این فیلم سینمایی، چهره حضرت محمد (ص) به نمایش درنیامده، برخی در کشورهای عربی نیز روند مشابهی را در پیش گرفته‌اند. «عباس شومان» معاون شيخ الازهر است که در گفت وگو با روزنامه «المصري اليوم» عنوان کرد: «تلاش ايران براي اکران فيلمي که در آن پيامبر اکرم(ص) به تصوير کشيده شود، مخالف اصول اسلامي و عقيده اهل سنت است. الازهر با هر فيلم سينمايي که در آن انبيا و صحابه به تصوير کشيده شود، مخالف است. حال ايران باشد يا کشور اسلامي يا غيراسلامي ديگر، الازهر بايد جلوي ورود چنين فيلمي به مصر را بگيرد و در کمين باشد تا بتواند از اصول عقايد اسلامي حمايت کند.»

ارزیابی‌‌ها و قضاوت‌های شتاب‌زده درباره پروژه «محمد» در شرایطی به اوج می‌رسد که نمایندگانی از جشنواره برلین در تهران به تماشای این اثر مهم سینمای ایران نشسته‌اند و چراغ سبز برای پذیرش این فیلم در جشنواره بین‌المللی برلین را داده‌اند و در همین راستا نیز مجید مجیدی، تازه‌ترین ساخته‌اش را برای نمایش روی پرده سینماهای برلین آماده می‌کند؛ اما آیا چنین اتفاقی رخ خواهد داد یا در این بزنگاه تاریخی، جشنواره برلین میان سینما و سیاست، سیاست را انتخاب می‌کند و بایکوت تازه‌ترین اثر مجید مجیدی از آلمان آغاز می‌شود؟

در این پروژه سینمایی، علاوه بر مجید مجیدی که به عنوان کارگردان «محمد (ص)»، رضا میرکریمی به عنوان مشاور کارگردان، بیژن میرباقری و سیروس حسن‌پور به عنوان کارگردان‌های یونیت دوم، لوکا لاچین به عنوان دستیار اول کارگردان و برنامه ریز، علی سبزواری، حسن نجفی، بهزاد رفیعی، محسن قرایی به عنوان دستیاران کارگردان تنها تیم کارگردانی این اثر هستند که سناریو‌ آن را کامبوزیا پرتوی و مجید مجیدی با همکاری حمید امجد نوشته‌اند، در چندین کشور به جز ایران فیلمبرداری شده تا در ‌‌‌نهایت این فیلم عظیم به سه زبان فارسی، انگلیسی و عربی نمایش داده شود؛ اما چهره‌های بین‌المللی شاخص این پروژه چه اشخاصی هستند؟

فیلمبردار مطرح ایتالیایی که سه جایزهٔ اسکار را گرفته و به‌ عنوان فیلمبردار با همراهی حمید خضوعی ابیانه، هنرمند ایرانی فیلم محمد (ص) مجید مجیدی را در قاب دوربینش ثبت کرده است، می‌گوید: کتاب نقاشی محمود فرشچیان، منبع الهام ایده‌هایش برای فیلمبرداری این فیلم بوده است.