قطعنامه روسیه و چین برای تمدید «اسنپ بک» رأی نیاورد؛ «ماشه» از یکشنبه فعال می‌شود/ بازگشت مجدد ایران به فصل ۷ منشور
روسیه و چین پیشنهاد کرده‌اند بازگشت تحریم‌های پیشین شورای امنیت درباره ایران تا اوایل بهار سال آینده به تعویق انداخته شود.
به گزارش سرویس بین الملل تابناک، جلسه شورای امنیت سازمان ملل درباره پیش‌نویس قطعنامه چین و روسیه جهت تمدید قطعنامه ۲۲۳۱ و تعویق بازگشت تحریمها علیه ایران(تمدید ضرب الاجل مکانیسم ماشه) برگزار شد و قطعنامه مذکور رأی لازم را کسب نکرد.
رئیس دوره‌ای شورای امنیت کره‌جنوبی است و پیش‌نویس قطعنامه را چین و روسیه به‌طور مشترک تهیه کرده بودند.
این دو کشور پیشنهاد کرده بودند بازگشت تحریم‌های پیشین شورای امنیت درباره ایران تا اوایل بهار سال آینده به تعویق انداخته شود.
عراقچی: ایران کاملا به توافق هسته‌ای پایبند بود
عباس عراقچی وزیر خارجه ایران در نشست شورای امنیت گفت: ایران به طور کامل به توافق هسته ای پایبند بود، ولی آمریکا به طور یکجانبه از آن خارج شد.
وی افزود: ایران کاملا براساس به مفاد توافق برجام پایبند ماند براساس وعده های اروپا و جبران‌خسارت های خروج آمریکا. اما به این وعده ها عمل نشد.
عراقچی از کشورهایی که به قطعنامه روسیه و چین رأی مثبت دادند و از حاکمیت قانون حمایت کردند، تشکر کرد.
متن کامل سخنرانی سید عباس عراقچی وزیر خارجه ایران در نشست شورای امنیت سازمان ملل متحد در ادامه آمده است:
«اجازه دهید سخنانم را با ابراز قدردانی از الجزایر، چین، پاکستان و فدراسیون روسیه آغاز کنم که به پیش‌نویس این قطعنامه در حمایت از دیپلماسی، حاکمیت قانون و عدالت رأی مثبت دادند.
همچنین از چین و روسیه برای ارائه این قطعنامه و تمام تلاش‌هایی که در جریان مذاکرات غیررسمی با سایر طرف‌های ذی‌نفع انجام دادند، تشکر می‌کنم.
ما همچنین از گویان و کره جنوبی به خاطر تصمیم‌شان برای رأی ندادن علیه این پیش‌نویس قطعنامه قدردانی می‌کنیم.
آنها همگی جانب درست تاریخ را انتخاب کرده‌اند، زیرا این پیش‌نویس قطعنامه نشان‌دهنده تلاشی صادقانه برای باز نگه داشتن درهای دیپلماسی و گفتوگو و پرهیز از تقابل و درگیری بود.
آقای رئیس، همکاران گرامی،
ایران از سال ۱۹۷۰ عضو پیمان منع گسترش تسلیحات هسته‌ای (NPT) بوده و از آن زمان تاکنون به عنوان عضوی مسئول عمل کرده است. ما حق غیرقابل‌انکار خود را، که در این پیمان به رسمیت شناخته شده، برای بهره‌مندی از انرژی هسته‌ای صلح‌آمیز با شفافیت کامل و آمادگی برای پاسخگویی به هر پرسشی با حسن نیت دنبال کرده‌ایم.
دوازده سال پیش، گروه ۵+۱ و ایران وارد مذاکره شدند و وزرای خارجه در سازمان ملل متحد گرد هم آمدند و توافق کردند که برای یافتن راه‌حلی درباره برنامه هسته‌ای تلاش کنند.
پس از دو سال مذاکرات جدی، توافق جامع اقدام مشترک (برجام) به نتیجه رسید، دستاوردی برجسته در دیپلماسی چندجانبه که به اتفاق آرا با قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت (۲۰۱۵) تأیید شد.
ایران به‌طور کامل به این توافق پایبند بود، همان‌طور که در ۱۵ گزارش متوالی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تأیید شده است. هیچ برنامه هسته‌ای کشوری تاکنون تحت چنین بازرسی‌های سخت‌گیرانه‌ای قرار نگرفته است.
با این حال، در مه ۲۰۱۸، ایالات متحده به‌صورت یکجانبه از برجام خارج شد و به وضوح قطعنامه ۲۲۳۱ و قوانین بین‌المللی را نقض کرد و شروع به فشار بر دیگر دولت‌ها برای پیروی از این اقدام کرد، بدون ارائه هیچ دلیل یا توجیهی.
با وجود این، ایران به‌طور کامل به تعهدات خود پایبند ماند، به این امید که وعده‌های اروپا برای اقدامات جبرانی، توازن بنیادین این توافق را حفظ کند: پذیرش محدودیت‌های داوطلبانه از سوی ایران در ازای رفع تحریمها و ارائه مزایای اقتصادی ملموس برای مردم ایران.
پس از بیش از یک سال صبر، و هنگامی که مشخص شد کشورهای اروپایی (E3) یا نمی‌خواهند یا نمی‌توانند به هیچ‌یک از وعده‌های خود عمل کنند، ایران ناچار شد اقدامات جبرانی را اتخاذ کرده و تعهدات خود را مطابق با حقوق به‌رسمیت‌شناخته‌شده در برجام کاهش دهد.
اقدامات ایران قانونی، تدریجی و کاملاً مطابق با حقوقش در برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ بود. مهم‌تر اینکه، این اقدامات به‌گونه‌ای طراحی شده بودند تا مبنای بنیادین توافق ۲۰۱۵ را بازسازی کنند.
وضعیت کنونی نتیجه مستقیم خروج ایالات متحده از برجام و ناکامی کشورهای اروپایی (E3/EU) در انجام اقدامات مؤثر برای پایبندی به تعهداتشان است.
ایالات متحده به دیپلماسی خیانت کرد، اما این کشورهای اروپایی بودند که آن را دفن کردند.
این وضعیت آشفته یک‌شبه به وجود نیامد. کشورهای اروپایی و ایالات متحده به‌طور مداوم برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز ایران را تحریف کرده‌اند.
آنها در این مسیر، اتهامات بی‌اساس رژیم اسرائیل را تکرار کرده‌اند. این اقدام به‌ویژه نفرت‌انگیز است، زیرا رژیم اسرائیل، به‌عنوان یک رژیم اشغالگر و نسل‌کش، تنها دارنده تسلیحات هسته‌ای در منطقه ماست. استانداردهای دوگانه‌ای که در اینجا به کار گرفته شده، تکان‌دهنده و برای جهانیان کاملاً آشکار است.
ایران به‌طور قاطع هرگونه سلاح کشتار جمعی، از جمله سلاح‌های هسته‌ای، را رد می‌کند. این سلاح‌ها غیرانسانی‌اند و با تعالیم اسلامی و دکترین دفاعی ما مغایرت دارند. این موضع اصولی اخیراً توسط رهبر انقلاب ایران نیز باز تأیید شده است.
با این حال، با وجود دهه‌ها تحریم‌های غیرقانونی، ترور دانشمندان هسته‌ای، و اکنون بمباران آشکار تأسیسات هسته‌ای صلح‌آمیز ما، ایران نه از برجام، نه از پیمان منع گسترش تسلیحات هسته‌ای (NPT)، و نه از تعهدات پادمانی خود تخطی کرده است.
در حالی که ایالات متحده به‌صورت یکجانبه از برجام خارج شده و دیگران را به پیروی از خود واداشته بود، ایران با حسن نیت به دعوت رئیس‌جمهور ترامپ برای گفتوگو، پس از بازگشت او به کاخ سفید در اوایل سال جاری، پاسخ مثبت داد.
پنج دور مذاکره برگزار شد. اما در آستانه دور ششم، اسرائیل با حمایت ایالات متحده به تأسیسات هسته‌ای تحت نظارت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در کشور من حمله کرد.
رژیم جنایتکار اسرائیل دانشمندان هسته‌ای ایران و خانواده‌هایشان را به قتل رساند؛ در یک مورد، یک دانشگاهی به همراه بیش از دوازده نفر از بستگانش، از جمله زنان و کودکان، به قتل رسیدند.
این اقدامات تروریستی نه از سوی کشورهای اروپایی محکوم شد و نه توسط آژانس مورد انتقاد قرار گرفت. در عوض، همه ما دیدیم که چگونه مقاماتی مانند صدراعظم آلمان آشکارا از اسرائیل برای انجام «کار کثیف» اروپا تمجید کردند.
به عبارت دیگر، تلاش ایران برای دیپلماسی با تجاوز پاسخ داده شد.
بار دیگر، واشنگتن به دیپلماسی خیانت کرد و کشورهای اروپایی آن را دفن کردند.
به جای بسیج شدن برای ازسرگیری گفتوگو، کشورهای اروپایی مسیر تقابل را برگزیدند و مکانیسم به‌اصطلاح «اسنپ‌بک» را فعال کردند. اما ایران همکاری را انتخاب کرد.
در تاریخ ۹ سپتامبر در قاهره، من یادداشت تفاهمی با مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی امضا کردم. این اقدام مورد استقبال آژانس و جامعه بین‌المللی قرار گرفت.
با این حال، بلافاصله با رویکردهای غیرسازنده از سوی ایالات متحده و کشورهای اروپایی مواجه شد.
در اینجا، در نیویورک، ایران بار دیگر پیشنهادهای سازنده‌ای برای جلوگیری از یک بحران غیرضروری و قابل اجتناب ارائه داد. اما همه این پیشنهادها نادیده گرفته شدند.
کشورهای اروپایی و ایالات متحده با سوءنیت عمل کردند و در حالی که ادعای حمایت از دیپلماسی داشتند، عملاً آن را مسدود کردند. متأسفانه، کشورهای اروپایی به جای استفاده از اختیار مستقل خود، تابع امیال واشنگتن شدند.
نفی مداوم ابتکارات از سوی ایالات متحده برای باز نگه داشتن پنجره دیپلماسی، بار دیگر نشان داد که مذاکره با ایالات متحده به هیچ نتیجه‌ای جز «بن‌بست» منجر نمی‌شود، همان‌طور که رهبر انقلاب ایران نیز اعلام کرده‌اند.
پیش‌نویس قطعنامه ارائه‌شده توسط چین و روسیه اقدامی مسئولانه برای جلوگیری از تشدید تنش و فراهم کردن زمان و فضا برای دیپلماسی است. آنها با حسن نیت مذاکره کرده و برای رسیدن به اجماع انعطاف‌پذیری نشان داده‌اند.
متأسفانه، کشورهای اروپایی (E3) و ایالات متحده ابتکار عادلانه روسیه و چین را رد کردند و بر دیگر اعضای شورا فشار آوردند تا از آن حمایت نکنند. سخنان آنها با اقداماتشان همخوانی ندارد. هدف آنها ایجاد بحران است، نه ازسرگیری دیپلماسی. با مسدود کردن این ابتکار، ایالات متحده و تروئیکای اروپایی شکاف‌ها در شورای امنیت را عمیق‌تر کرده، اعتبار آن را تضعیف نمودند و پنجره فرصتی را که ادعا می‌کردند به دنبال آن هستند، بستند.
موضع ایران در قبال پیگیری مکانیسم به‌اصطلاح «اسنپ‌بک» توسط سه کشور اروپایی روشن و ثابت است. این اقدام از نظر قانونی بی‌اعتبار، از نظر سیاسی بی‌ملاحظه و از نظر رویه‌ای معیوب است.
ما این موضع قانونی را که با اسناد و استدلال‌های معتبر پشتیبانی می‌شود، در چندین نامه به رئیس شورا و دبیرکل سازمان ملل متحد اعلام کرده‌ایم. ایران به همراه روسیه و چین همچنین ماهیت غیرقانونی و تحریک‌آمیز اقدامات سه کشور اروپایی را نشان داده است اخیراً در نامه مشترک ۲۸ اوت ۲۰۲۵.
این موضع مشترک به‌وضوح نشان داد که اطلاعیه ۲۸ اوت تروئیکای اروپایی به رئیس شورا تحت هیچ شرایطی نمی‌تواند به‌عنوان اعلان معتبر طبق بند ۱۱ قطعنامه ۲۲۳۱ تلقی شود.
ایران هیچ تعهدی در قبال آن ندارد، زیرا:
سه کشور اروپایی تعهدات خود تحت برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ را نقض کرده‌اند و بنابراین هیچ حقی برای ادعای «عدم اجرای قابل‌توجه» ندارند. استفاده آنها از مکانیسم به‌اصطلاح اسنپ‌بک صرفاً سوءاستفاده آشکار از روند است.
پیش‌نویس قطعنامه‌ای که در ۱۹ سپتامبر به رأی گذاشته شد، الزامات قطعنامه ۲۲۳۱ را برآورده نکرد و نمی‌تواند تحریم‌های خاتمه‌یافته را بازگرداند. به همین ترتیب، قطعنامه پیشنهادی کره جنوبی که رئیس شورا از رأی دادن به آن خودداری کرد، هیچ مشروعیتی ندارد.
تلاش‌های آلمان، فرانسه، بریتانیا و ایالات متحده برای احیای تحریم‌های خاتمه‌یافته باطل و بی‌اثر است.
قطعنامه ۲۲۳۱ باید طبق بازه زمانی توافق‌شده منقضی شود. تمامی محدودیت‌های مرتبط با مسائل هسته‌ای تحت قطعنامه ۲۲۳۱ در ۱۸ اکتبر ۲۰۲۵ به‌طور دائم پایان خواهد یافت. ایران، همراه با بسیاری از کشورهای دیگر، هیچ تلاشی برای تمدید، احیا یا اجرای آنها پس از این تاریخ را به رسمیت نخواهد شناخت.
ما از رئیس شورای امنیت می‌خواهیم که تصمیم امروز را غیرقانونی اعلام کند. همچنین از دبیرکل درخواست می‌کنیم از هرگونه تلاش برای احیای مکانیسم‌های مرتبط با تحریمها در دبیرخانه خودداری کند.
هرگونه تلاش برای بازگرداندن تحریم‌های خاتمه‌یافته باید رد شود. هیچ منبعی نباید برای حمایت از این مکانیسم غیرقانونی اختصاص یابد.
کسانی که این مسیر را دنبال می‌کنند، مسئولیت کامل لطمه زدن به اعتبار و یکپارچگی سازمان ملل و همچنین هرگونه آسیب و پیامدهای انسانی تحمیل‌شده بر مردم ایران را بر عهده خواهند داشت.
تحولاتی که شاهد آن بوده‌ایم، سابقه‌ای خطرناک ایجاد می‌کند. اگر توافق‌ها به‌طور خودسرانه نقض شوند، هیچ ملتی نمی‌تواند به تعهدات بین‌المللی اعتماد کند.
اگر اقدامات غیرقانونی به جای قانون با زور اجرا شوند، شورای امنیت در معرض خطر از دست دادن اعتبار و اقتدار خود قرار می‌گیرد.
این وضعیت نه‌تنها به ایران، بلکه به کل نظام حقوق بین‌الملل و امنیت جمعی آسیب می‌رساند.
تروئیکای اروپایی و ایالات متحده مسئولیت کامل پیامدهای جدی تصمیم امروز را بر عهده دارند. آنها با نادیده گرفتن حقایق، انتشار ادعاهای نادرست، تحریف برنامه صلح‌آمیز ایران و مسدود کردن دیپلماسی، فعالانه و با نیت مسیر تشدید خطرناک را هموار کرده‌اند.
همان‌طور که حملات نظامی در دستیابی به اهداف اعلام‌شده خود ناکام مانده‌اند، مکانیسم به‌اصطلاح اسنپ‌بک نیز شکست خواهد خورد. تنها راه‌حل، گفتوگو است. برجام این را ثابت می‌کند.
ایران هرگز به تهدید یا فشار پاسخ نمی‌دهد. ما تنها به احترام پاسخ می‌دهیم.
تصمیم امروز هرگونه اعتماد باقیمانده مردم ایران به وعده‌های غرب، به‌ویژه تروئیکای اروپایی، را از بین برده است. جمهوری اسلامی ایران سیاست خارجی خود را بر اساس خواست و احساسات مردم خود پایه‌گذاری می‌کند. این نوبت تروئیکای اروپایی و ایالات متحده است که مسیر خود را اصلاح کنند و اقدامات معناداری برای ایجاد اعتماد انجام دهند.
ما باید به آنچه حقوق بین‌الملل و منشور سازمان ملل به‌وضوح بیان می‌کنند پایبند باشیم: هیچ تعهدی نمی‌تواند از رویه‌های نامعتبر یا فقدان اجماع در شورای امنیت ناشی شود.»
روسیه: ایران همه اقدامات را انجام داده است تا همکاری کند
«دیمیتری پولیانسکی» معاون نماینده دائم روسیه در سازمان ملل در این نشست گفت: تروئیکای اروپایی بر اساس اطلاعات نادرست به ایران فشار وارد کرده است. ایران با آژانس همکاری کرده است.
وی افزود: ایران همه اقدامات را انجام داده است تا همکاری کند. معتقدم که کشورهای اروپایی باید به جای تشدید تنش، لغو تحریمها علیه ایران را تمدید کنند. این دیپلماسی نیست.
وی تأکید کرد: اتفاق نظر درباره استفاده از مکانیسم ماشه وجود ندارد. روسیه و چین با تمدید قطعنامه یک راه حل به همه طرف ها ارایه می دهد. با رای به این قطعنامه به دیپلماسی پایندی خودتان را نشان می دهید.
چین: بیایید با هم کار کنیم به جای تقابل و درگیری راه گفت وگو را انتخاب کنیم
«گنگ شوآنگ» معاون نماینده دائم چین در سازمان ملل نیز در این جلسه یادآور شد: ایران از خود تعامل و نشانه های مثبت برای مذاکره با آمریکا نشان داده است. هنوز فرصت برای دیپلماسی باقی است.
وی افزود: بیایید با هم کار کنیم به جای تقابل و درگیری راه گفت وگو را انتخاب کنیم.
نماینده چین گفت این کشور از پیشنهاد روسیه برای به تعویق انداختن اسنپ بک به مدت ۶ ماه حمایت می‌کند.
وی گفت ایران بارها صداقت و تمایل خود را برای همکاری و یافتن راه‌حل‌های دیپلماتیک برای مسئله هسته‌ای نشان داده است.
فرانسه: با پیشنهاد چین و روسیه مخالفیم
نماینده فرانسه در جلسه شورای امنیت گفت که با پیشنهاد روسیه و چین برای تمدید مهلت بازگشت تحریمها علیه ایران مخالف است.
او ایران را به عدم ارائه پیشنهادات جدی متهم کرد و از اعضای شورای امنیت خواست به پیش‌نویس روسیه و چین رأی منفی بدهند.
انگلیس: مذاکرات بی‌وقفه‌ای با ایران داشته‌ایم
نماینده انگلیس مدعی شد که سه کشور اروپایی مذاکرات بی‌وقفه‌ای برای بازگرداندن ایران به تبعیت از مفاد توافق هسته‌ای داشته‌اند.
او مدعی شد که انگلیس از راهکار دیپلماتیک برای حل و فصل مسائل برنامه هسته‌ای ایران حمایت می‌کند.
قطعنامه پیشنهادی روسیه و چین رای نیاورد
۴ موافق (چین، روسیه، پاکستان و الجزایر)
۹ مخالف ( فرانسه، انگلیس، آمریکا، سیرالئون، اسلوونی، دانمارک، پاناما، سومالی و یونان)
۲ رای ممتنع (گویان و کره جنوبی)
ابراز خرسندی آمریکا از عدم تصویب قطعنامه روسیه و چین
نماینده آمریکا ضمن ابراز خرسندی از عدم تصویب قطعنامه پیشنهادی روسیه و چین برای تعویق ۶ ماهه تحریمها علیه ایران مدعی شد که این تلاش با هدف سلب مسئولیت از ایران صورت گرفته است.
پیشتر سیدعباس عراقچی وزیر خارجه ایران در پیامی در صفحه خود در یکی از شبکه‌های اجتماعی از اعضای شورای امنیت سازمان ملل متحد خواست در انجام وظایف خود مسئولانه عمل کنند و در کنار دیپلماسی، عدالت و حقوق بین‌الملل بایستید.
وزیر امورخارجه در پیام خود نوشت: بعدازظهر امروز، شورای امنیت سازمان ملل درباره پیش‌نویس قطعنامه‌ای برای تمدید قطعنامه ۲۲۳۱ رای گیری خواهد کرد. این فرصتی کوتاه برای شورای امنیت است تا به رویارویی «نه» و به همکاری «آری» بگوید، و از این طریق زمان و فضای لازم را برای دیپلماسی فراهم کند.
این در حالی است که «یوهان واده‌فول» وزیر خارجه آلمان اعلام کرد که پس از شکست مذاکرات میان ایران و قدرت‌های اروپایی برای حل بن‌بست بر سر برنامه هسته‌ای تهران، تحریم‌های سازمان ملل دوباره علیه ایران اعمال می‌شود.
واده‌فول در گفتوگو با بلومبرگ گفته است: «ما فرصت‌های زیادی برای رسیدن به یک راه‌حل از طریق گفت‌وگوهای جدید ارائه دادیم اما آنها از این فضا استفاده نکردند. تحریمها اعمال خواهد شد.»
علی لاریجانی دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران در گفتگویی مفصل با عوامل برنامه مستند «پی‌بی‌اس» آمریکا که به ایران سفر کرده بودند، در هشداری اظهار کرد: اگر مکانیسم ماشه اجرا شود، همکاری خود با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را پایان خواهیم داد.
ششم شهریورماه سال جاری ۳ کشور اروپایی عضو برجام (آلمان، فرانسه و انگلیس) با ادعای عدم اجرای تعهدات ایران در برجام و عدم همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، نامه‌ای به شورای امنیت ارسال و فرآیند فعال سازی مکانیسم اسنپ‌بک (ماشه) و بازگرداندن قطعنامه‌های شورای امنیت علیه ایران که در سال ۲۰۱۵ به موجب قطعنامه ۲۲۳۱ و برجام خاتمه یافته بودند، را کلید زدند که در صورت اجرا، تحریم‌های سازمان ملل به طور خودکار در تاریخ ششم مهر علیه ایران مجدداً وضع می‌شود.
بازگشت قطعنامه‌های شش گانه
طبق بند ۳۶A و ۳۷B برجام و بند ۱۱c و ۱۲ D قطعنامه ۲۲۳۱، اگر یکی از اعضای ۵+۱ ایران را ناقض تعهدات خود بداند، می‌تواند موضوع را به کمیسیون مشترک برجام ارجاع دهد؛ در صورت عدم حل اختلاف موضوع طی ۳۰ الی ۳۵ روز به شورای امنیت ارجاع پیدا می‌کند. در صورتی که ظرف ۳۰ روز، شورای امنیت قطعنامه‌ای برای ادامه لغو تحریمها صادر نکند، کلیه تحریم‌های سابق سازمان ملل متحد به‌طور خودکار بازمی‌گردند. این سازوکار که با عنوان «مکانیسم ماشه» شناخته می‌شود، نهایتاً ۶۵ روز پیش از ۲۶ مهر ۱۴۰۴ (یعنی از ۲۳ مرداد) قابل فعال‌سازی است، هرچند برخی تفاسیر حقوقی، این مهلت را تا ۲۷ شهریور نیز قابل تمدید می‌دانند.
اگر این روند به سرانجام برسد، شش قطعنامه تحریمی سازمان ملل شامل ۱۶۹۶، ۱۷۳۷، ۱۷۴۷، ۱۸۰۳، ۱۸۳۵ و به‌ویژه ۱۹۲۹ دوباره اجرا می‌شوند. مهم‌ترین آنها قطعنامه ۱۹۲۹ است که ذیل ماده ۴۱ E فصل هفتم منشور ملل متحد قرار دارد و بدون مجوز توسل به زور، تحریم‌هایی را در حوزه‌های تسلیحاتی، فناوری موشکی، مالی، بانکی، بیمه‌ای، کشتیرانی و خدمات پشتیبانی بر ایران تحمیل می‌کند. مفاد آن کشورهای عضو را ملزم می‌سازد از فعالیت‌های اقتصادی، تجاری، مالی و بانکی مرتبط با اشاعه هسته‌ای ایران جلوگیری کنند.
قطعنامه ۱۷۴۷
قطعنامه ۱۷۴۷ در ۴ فروردین ۱۳۸۶ (۲۴ مارس ۲۰۰۷) با اجماع ۱۵ عضو شورای امنیت به دلیل عدم پایبندی ایران به قطعنامه ۱۷۳۷ (۲ دی ۱۳۸۵ / ۲۳ دسامبر ۲۰۰۶) تصویب شد. این قطعنامه، ذیل ماده ۴۱ فصل هفتم منشور ملل متحد، تحریم‌های زیر را اعمال کرد:
-ممنوعیت صادرات تسلیحات: ایران از صدور هرگونه سلاح، از جمله موشک و تجهیزات نظامی به گروه‌هایی مانند حزب‌الله و حماس، منع شد.
-انجماد دارایی‌ها: دارایی‌های افراد و نهاد‌های مرتبط با برنامه هسته‌ای و موشکی، از جمله برخی اعضای سپاه پاسداران، منجمد شد.
-محدودیت‌های مسافرتی: ممنوعیت سفر برای افراد کلیدی مرتبط با برنامه هسته‌ای ایران اعمال شد.
-محدودیت‌های تجاری و مالی: کشور‌ها موظف شدند از ارائه وام و کمک‌های مالی به ایران، جز در موارد بشردوستانه، خودداری کنند.
-مهلت ۶۰ روزه: ایران موظف شد ظرف ۶۰ روز فعالیت‌های غنی‌سازی اورانیوم و بازفرآوری را تعلیق کند و با آژانس همکاری کامل داشته باشد.
قطعنامه ۱۹۲۹
قطعنامه ۱۹۲۹ در ۱۹ خرداد ۱۳۸۹ (۹ ژوئن ۲۰۱۰) با ۱۲ رأی موافق از جمله روسیه و چین، ۲ مخالف (ترکیه و برزیل)، و ۱ ممتنع (لبنان) تصویب شد. این قطعنامه، که سخت‌گیرانه‌ترین تحریم علیه ایران بود، الزامات زیر را شامل می‌شد:
-تحریم‌های تسلیحاتی جامع: ممنوعیت فروش تسلیحات سنگین (تانک، هواپیمای جنگی، موشک) به ایران و صادرات هرگونه سلاح از ایران.
-بازرسی محموله‌ها: الزام کشور‌ها به بازرسی کشتی‌ها و هواپیما‌های مشکوک به حمل اقلام ممنوعه در آب‌های بین‌المللی.
-تحریم‌های مالی و بانکی: انجماد دارایی‌های ۴۰ نهاد ایرانی، از جمله ۱۵ شرکت مرتبط با سپاه و سه شرکت خطوط کشتیرانی ایران (IRISL).
-محدودیت‌های فناوری: ممنوعیت انتقال فناوری‌های مرتبط با غنی‌سازی اورانیوم و موشک‌های بالستیک.
- تشکیل گروه نظارت: ایجاد گروهی هشت‌نفره برای نظارت بر اجرای تحریمها و گزارش تخلفات.
قرار گرفتن ذیل فصل هفتم منشور سازمان ملل
همچنین با فعال شدن مکانیسم ماشه ایران مجددا ذیل فصل ۷ منشور سازمان ملل قرار می‌گیرد. مطابق توافق برجام در سال 2015، ایران از این فصل خارج شده بود.
فصل هفتم منشور ملل متحد اختیارات شورای امنیت سازمان ملل را برای حفظ صلح بیان می‌کند؛ و به این شورا اجازه می‌دهد تا «وجود هرگونه تهدیدی برای صلح، نقض صلح یا اقدام تجاوزگرانه» را تعیین کند و اقدامات نظامی و غیرنظامی را برای «برقراری صلح و امنیت بین‌المللی» انجام دهد.
مطابق ماده ۴۱ منشور ملل متحد: «شورای امنیت برای عملی ساختن تصمیمات خود می‌تواند تصمیم باقداماتی که مستلزم بکار بردن نیروی مسلح نمی‌باشد بگیرد و اعضاء ملل متحد را دعوت نماید که آن اقدامات را به موقع عمل گذارند. اقدامات مزبور ممکن است شامل قطع تمام یا قسمتی از روابط اقتصادی یا ارتباط راه‌آهنی ـ بحری ـ هوائی ـ یستی ـ تلگرافی ـ باسیم یا بی‌سیم و سایر وسایل ارتباطی و همچنین قطع روابط سیاسی باشد.».
اما آنچه قرار گرفتن ذیل این فصل از منشور را خطرناک می‌کند ماده ۴۲ منشور ملل متحد در این فصل است. مطابق ماده ۴۲ منشور ملل متحد: «هرگاه شورای امنیت تشخیص دهد که اقدامات پیش‌بینی شده درماده ۴۱ ممکن است نامتناسب بوده و یادر عمل غیر تناسب بودن آن معلوم گردد می‌تواند بوسیله قوای هوائی یا دریائی یا زمینی عملیاتی را که برای نگاهداری یا برقراری صلح و امنیت بین‌المللی لازم بداند انجام دهد. این عملیات ممکن است شامل تظاهرات نظامی یا اقدامات محاصره‌ای یا عملیات دیگری که بوسیله قوای هوائی یا دریائی ویا زمینی اعضاء ملل متحد انجام می‌گیرد باشد.»
طبق فصل هفتم منشور سازمان ملل متحد شورا قدرت زیاد و گسترده‌ای برای ارزیابی تصمیم‌های گرفته شده در وضعیت‌های «تهدید صلح جهانی، تخطی از رویه‌های صلح، یا اعمال خشونت و زور» در سطح جهانی دارد. در چنین وضعیت‌هایی، کار شورا محدود به توصیه نمی‌شود و می‌تواند اقدامات جدی مانند استفاده از نیرو‌های مسلح نظامی برای نگهداری یا بازگرداندن صلح و امنیت جهانی انجام دهد.
بر این اساس قرار گرفتن مجدد ایران ذیل فصل ۷ منشور علاوه بر فعال شدن تحریم‌های سازمان ملل ذیل قطعنامه‌های شش گانه مورد اشاره، ممکن است مشمول ماده ۴۲ شورای امنیت سازمان ملل هم بشود که حمله نظامی ملل متحد را مشروع می‌کند.
خارج شدن از ذیل فصل ۷ منشور، نیازمند گذراندن قطعنامه‌ای در شورای امنیت مانند آنچه در برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ اتفاق افتاد، است که باز نیازمند عدم وتوی اعضای دائم شورای امنیت (از جمله کشورهای انگلیس و فرانسه) است که باز هم باعث می‌شود این کشور‌ها در پرونده هسته‌ای ایران ایفای نقش داشته باشند.
تابناک را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید
