کلیات
اربعین حسینی چهلمین روز پس از شهادت امام حسین(ع) در روز عاشورای سال ۶۱ق که با ۲۰ صفر مصادف است. براساس برخی از نقلها، اسیران کربلا روز ۲۰ صفر سال ۶۱ قمری در بازگشت از شام، برای زیارت مدفن امام حسین(ع) به کربلا رفتند؛ البته گروهی از علما همچون شیخ مفید و شیخ طوسی تصریح کردهاند که اسرا در بازگشت از شام به مدینه رفتند. همچنین جابر بن عبدالله انصاری، در این روز بهعنوان اولین زائر بر سر مزار امام حسین(ع) حاضر شده است. براساس قول مشهور، سر امام حسین(ع)، در روز اربعین به بدنش در کربلا ملحق شد.
زیارت اربعین از اعمال خاص این روز است و بنابر روایتی از امام حسن عسکری(ع) از نشانههای مؤمن دانسته شده است.
۲۰ صفر در ایران تعطیل رسمی است و شیعیان در این روز عزاداری میکنند. پیادهروی اربعین شیعیان به سوی کربلا، یکی از گستردهترین مراسم عزاداری شیعیان بوده و در زمره بزرگترین اجتماعات مذهبی جهان قرار گرفته است.
ریشه تاریخی
اربعین به معنای چهلم است و ۲۰ صفر را که چهل روز بعد از شهادت امام حسین(ع) در روز عاشورا است، اربعین حسینی یا روز اربعین مینامند. طبق نقلهای تاریخی، جابر بن عبدالله انصاری، صحابی پیامبر اسلام(ص)، به همراه عطیه عوفی در اولین چهلم شهادت امام حسین(ع) بهعنوان اولین زائر بر سر مزار امام حسین(ع) حاضر شده و قبر امام حسین را زیارت کرده است. بنابه نقل کتاب «لهوف»، بازماندگان حادثه کربلا نیز در این روز به کربلا بازگشته و قبر امام حسین(ع) و سایر شهدای کربلا را زیارت کردهاند.
بازگشت اسیران کربلا
سید ابن طاووس در لهوف نقل کرده است هنگامی که اسیران کربلا در راه بازگشت از شام، به عراق رسیدند، به راهنمایشان گفتند «ما را از راه کربلا ببر». پس هنگامی که آنها به قتلگاه رسیدند، جابر بن عبدالله انصاری و برخی از بنیهاشم را دیدند که برای زیارت قبر امام حسین(ع) آمده بودند. پس با گریه و اندوه مجلس عزایی برپا کردند و پس از چند روز به مدینه بازگشتند. البته سید بن طاووس تاریخ ورود به کربلا را ذکر نکرده است. وی در کتاب اقبال الاعمال ورود اسرا به کربلا و همچنین مدینه در روز اربعین را بعید دانسته است. سید محمدعلی قاضی طباطبایی (۱۲۹۳-۱۳۵۸ش) در کتاب تحقیق درباره اولین اربعین حضرت سیدالشهداء(ع)، بازگشت اسرا به کربلا در اولین اربعین را درست دانسته است. برخی نیز با توجه به شواهد و قراینی همچون درستی احتمال الحاق سر امام حسین(ع) به بدنش در روز اربعین، محل دفن سر و وجه استحباب زیارت اربعین حضور اسرا در کربلا را پذیرفتنی دانستهاند.
شیخ مفید و شیخ طوسی و کفعمی تصریح کردهاند که کاروان اهل بیت (ع)، پس از برگشت از شام، به مدینه رفتهاند نه کربلا. گروهی مانند محدث نوری و شیخ عباس قمی نیز معتقدند به دلیل دوری مسافت، ممکن نیست بازماندگان کربلا چهل روز بعد از عاشورا به کربلا بازگشته باشند؛ زیرا پیمودن مسیر کوفه تا شام و سپس بازگشت به کربلا در مدت زمان ۴۰ روز، برای کاروان اسرای کربلا ممکن نبوده است. علاوه بر این برخی بر این باورند که گزارش معتبری نیز بر اثبات این رویداد در دست نیست.
گروهی نیز ضمن پذیرش اصل بازگشت کاروان اسرای بازماندگان به کربلا در مسیر شام به مدینه، زمان آن را حدود پایان صفر و اوایل ربیع الاول و یا زمانی بعد از آن دانستهاند.[نیازمند منبع] برخی دیگر، اربعین سالهای بعد را زمان این رویداد شمردهاند.
الحاق سر به بدن
براساس قول مشهور، سر امام حسین(ع) که در روز عاشورا جدا شده بود، در روز اربعین به بدنش در کربلا ملحق شد. این قول مشترک میان بسیاری از مورخان و اندیشمندان شیعه و سنی است.
ابن شهر آشوب سخن سید مرتضی که گفته است «روایت کردهاند که سر امام حسین(ع) با جسد در کربلا دفن شد»، نقل کرده و سپس از قول شیخ طوسی نقل کرده است که به سبب ملحق شدن سر امام به بدن و دفن آن، زیارت اربعین توصیه شده است.
براساس برخی گزارشهای حدیثی و تاریخی، سر امام حسین(ع) در حرم امام علی(ع) در نجف، قبرستان بقیع در مدینه، دمشق و مصر دفن شده است.
زیارت اربعین
در حدیثی از امام حسن عسکری(ع) زیارت اربعین یکی از پنج نشانه برای مؤمن شمرده شده است. زیارتنامهای برای روز اربعین از امام صادق(ع) نقل شده است. شیخ عباس قمی این زیارتنامه را در مفاتیح الجنان در باب سوم بعد از زیارت عاشورا غیر معروفه، با عنوان زیارت اربعین نقل کرده است.
به گفته قاضی طباطبایی زیارت روز اربعین در نزد شیعیان زیارت «مَرَدّ الرَّأس» نیز خوانده میشود. مَرَدُ الرأس یعنی بازگرداندن سر، و منظور آن است که در این روز که اسرای اهل بیت به کربلا بازگشتند سر امام حسین(ع) را نیز به کربلا آوردند و دفن کردند.
راهپیمایی اربعین
قاضی طباطبایی در کتاب تحقیق درباره اول اربعین سیدالشهداء مینویسد: حرکت به سوی کربلا در روز اربعین از زمان امامان معصوم(ع) در بین شیعیان رایج بوده است و شیعیان حتی در زمان بنیامیه و بنیعباس نیز به این حرکت مقید بودهاند. توصیه به زیارت اربعین باعث شده است که شیعیان به ویژه ساکنان عراق، از نقاط مختلف این کشور به سوی کربلا حرکت کنند. این حرکت که غالباً به صورت پیاده صورت میگیرد یکی از پرجمعیتترین راهپیماییها در جهان شمرده میشود. پس از سقوط حزب بعث عراق جمعیت این زائران چند برابر شده است، به طوری که گزارشها از حضور ۱۵ میلیون زائر در سال ۱۳۹۲ش، حدود ۲۰ میلیون در سال ۱۳۹۳ش و ۲۷ میلیون در سال ۱۳۹۴ش خبر دادهاند.
آمار وزارت کشور عراق حاکی از آن است که در سال ۱۳۹۲ش دستکم یک میلیون و ۳۰۰ هزار زائر خارجی به عراق آمده و در راهپیمایی اربعین شرکت کردهاند.
انتفاضه اربعین
در إنتفاضه صفر عراق، شیعیان عراق در قالب پیادهروی اربعین بر ضد حکومت حزب بعث در صفر سال ۱۳۹۷ق (برابر با ۱۹۷۷م-۱۳۵۵ش) قیام کردند. در این سال حزب بعث عراق برگزاری مراسمهای مذهبی و برقراری موکب و پیادهروی به کربلا را ممنوع کرد؛ اما مردم نجف در ۱۵ صفر آماده برگزاری مراسم پیادهروی اربعین شده و به سمت کربلا حرکت کردند. این حرکت با برخورد حکومت صدام حسین مواجه شد و تعدادی از مردم کشته و گروهی نیز زندانی شدند. سید محمدباقر حکیم در این انتفاضه به حبس ابد محکوم شد و برای برخی علما همچون علامه عسکری، سید محمدحسین فضلالله که از عراق فرار کرده بودند، نیز حکم اعدام غیابی صادر شد.
مردم شهرستان اردکان همزمان با اربعین سید و سرور سالار شهیدان حضرت امام حسین (علیهالسلام) با برنامهریزی بر اساس مصوبه ستاد کرونا و رعایت کامل پروتکلهای بهداشتی به عزاداری پرداختند.
کد خبر: ۱۰۰۷۸۳۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۷/۱۸
مراسم عزاداری جاماندگان اربعین حسینی با حضور عاشقان سیدالشهدا درجوار گلزار مطهر شهدای گچساران برگزار شد.
کد خبر: ۱۰۰۷۸۳۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۷/۱۷
همزمان با اربعین حسینی پس از ۸ ماه انتظار و دلتنگی زائران درهای رواق امام خمینی (ره) به روی زائران گشوده شد.
کد خبر: ۱۰۰۷۸۲۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۷/۱۷
همزمان با اربعین حسینی ، قرائت زیارت روز اربعین با حضور عزاداران حسینی در مصلی صاحب الزمان (عج) شهرستان ورامین برگزار شد.
کد خبر: ۱۰۰۷۸۲۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۷/۱۷
کد خبر: ۱۰۰۷۸۱۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۷/۱۷
زیارت اربعین نیز انسان را از جزوع، هلوع و منوع بودن باز میدارد و گفته شد که هدف اساسی سالار شهیدان نیز تعلیم و تزکیه مردم بوده است و در این راه، هم از طریق بیان و بنان اقدام کرد و هم از راه بذل خونجگر که جمع میان این راهها از ویژگیهای ممتاز آن حضرت علیهالسلام است.
کد خبر: ۱۰۰۷۶۸۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۷/۱۷
در آستانه اربعین حسینی زائران از گوشه و کنار عراق خود را با پای پیاده به کربلا رسانده اند. اگرچه امسال با شیوع گسترده ویروس کرونا و اعمال محدودیت سفر اتباع خارجی به عراق، راهپیمایی بزرگ اربعین حسینی با حضور شیعیان جهان برگزار نخواهد شد، اما شیعیان عراق از بصره، ناصریه و سماوه پیاده روی خود را ترک نکردند.
کد خبر: ۱۰۰۷۴۷۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۷/۱۶
کد خبر: ۱۰۰۷۴۶۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۷/۱۶
کد خبر: ۱۰۰۷۴۶۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۷/۱۶
اگرچه امسال با شیوع گسترده ویروس کرونا و اعمال محدودیت سفر اتباع خارجی به عراق ، راهپیمایی بزرگ اربعین حسینی با حضور شیعیان جهان برگزار نخواهد شد ، اما شیعیان عراق برای برگزاری مراسم اربعین حسینی (ع) در کربلای معلی گرد هم آمده اند.
کد خبر: ۱۰۰۷۲۳۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۷/۱۵
با شیوع ویروس کرونا و اعمال محدودیت سفر اتباع خارجی به عراق ، راهپیمایی بزرگ اربعین حسینی بدون حضور شیعیان جهان درحال برگزاری است و مردم عراق از بصره ، ناصریه و سماوه پیاده روی خود به سمت کربلا را آغاز کرده اند.
کد خبر: ۱۰۰۷۲۳۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۷/۱۵
معاون اول رییس جمهور با اشاره به اینکه مردم امروز به دلیل شرایط کرونایی و فشار تحریمهای ظالمانه و ضدانسانی آمریکا در سختی و مشقت هستند گفت: امروز برای مقابله با مشکلات و عبور از بحرانهای پیش رو نیازمند انسجام و همدلی هستیم.
کد خبر: ۱۰۰۶۶۸۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۷/۱۲
مدیر اجرایی ستاد مرکزی اربعین با تاکید بر اینکه تاکنون هیچ اطلاعیه و دعوتنامه از سوی دولت عراق جهت حضور زائران ایرانی در مراسم اربعین حسینی در عتبات عالیات به دست این ستاد و وزارت امور خارجه نرسیده است خاطرنشان کرد: چنانچه تغییری در برنامهی اعزام باید به عراق اعمال شود با توجه به شیوع ویروس کرونا مراتب را به اطلاع ستاد ملی کرونا میرسانیم و جهت تعیین تکلیف در این خصوص از آن ستاد استعلام میکنیم.
کد خبر: ۱۰۰۶۲۳۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۷/۱۰
اگرچه امسال با شیوع گسترده ویروس کرونا و اعمال محدودیت سفر اتباع خارجی به عراق، راهپیمایی بزرگ اربعین حسینی با حضور شیعیان جهان برگزار نخواهد شد، اما شیعیان عراق از بصره، ناصریه و سماوه پیاده روی خود به سمت کربلا را آغاز کردند.
کد خبر: ۱۰۰۶۱۴۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۷/۰۹
استاندار بوشهر با بیان اینکه اعزام کاروان اربعین حسینی به مرزهای عراق ممنوع است گفت: بر اساس تاکیدات مقام معظم رهبری و دستور العملهای ستاد ملی مقابله با کرونا اعزام کاروانها به عراق در ایام اربعین ممنوع است.
کد خبر: ۱۰۰۵۲۵۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۷/۰۵
قاعدتاً در چنین فضایی، انتظار میرود محتوای ارزشمند و تاثیرگذار از عزاداری اربعین و مجموعه رویدادهای پیرامون این راهپیمایی از سوی گروههای حرفهای تدوین و این مجموعه در قالب پخش آنلاین در ایام منتهی به اربعین حسینی پخش شود. این رویداد یک دستاورد تازه در بهره برداری از فضای آنلاین برای گسترش شور حسینی در جهان تشیع خواهد بود.
کد خبر: ۱۰۰۳۹۸۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۶/۳۰
گزیده خبرهای «تابناک جوان» را اینجا بخوانید.
ما برای شما، در تابناک جوان هر روز گزیدهای از آخرین اخبار و مطالب جذاب پیرامون موضوعات کسب و کار، رسانه، فرهنگ و هنر، خانواده، نشاط و سرگرمی، جامعه و ... را تولید و/یا ارائه می کنیم. «تابناک جوان» برای انتشار مطالب ارسالی شما نیز آمادگی دارد! روی تیترها کلیک کنید تا گزارش کامل گزیده خبرهای «تابناک جوان» را بخوانید.
کد خبر: ۱۰۰۲۹۶۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۶/۲۶
حسینیه تابناک؛
همزمان با اربعین حسینی ، به صورت همزمان زیارت اربعین را با هم میخوانیم.
کد خبر: ۹۳۵۳۹۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۷/۱۷
حجتالاسلام دکتر محمد والدمن - از شیعیان اتریشی - اظهار کرد: راهپیمایی اربعین راهپیمایی عاشقان فردی است که خود عاشق خدا بود. در حدود ۱۳۰۰ سال پیش فردی به نام امام حسین برای مبارزه با بیعدالتی و ستمگری قیام کرد تا عدالت و دادگری در جامعه حاکم شود. کسی که از همه چیز خود حتی از ازهمسر و فرزندان خود گذشت تا بتواند صلح و همنوع دوستی و محبت در جامعه حاکم شود. وظیفه ما این است تا با شرکت در این راهپیمایی ها از یک طرف با امام حسین و اهدافش پیمان ببندیم و از طرف دیگر با پاک کردن درون به آرامش برسیم تا بتوانیم این آرامش را به دیگران انتقال دهیم. جامعه ای که آرامش در آن حاکم است به صلح خواهد رسید.
کد خبر: ۹۳۲۹۶۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۸/۰۵
رئیس مرکز پزشکی حج و زیارت جمعیت هلال احمر، از حضور یک هزار و ۷۰۰ نفر نیرو در دوره اول خدمت رسانی به زائران در ایام اربعین حسینی در کشور عراق خبر داد و افزود: در دور دوم خدمت رسانی، با توجه به کاهش تعداد زوار عتبات عالیات و کاهش تعداد مراجعان به درمانگاههای هلال احمر، تعداد نیروهای هلال احمر نیز کاهش پیدا کرده است.
کد خبر: ۹۳۱۷۸۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۷/۳۰