کلیات
شورایاریها نهاد‌هایی محلی هستند که در دهه ۱۳۸۰ در ایران پدید آمدند. وظیفه این نهاد‌های انجام برخی امور از قبیل: پیگیری مطالبات مردمی، امور خیریه، حل مشکلات شهری و... برای کمک به شورا‌های محل درشهر‌های ایران است. از مطرح‌ترین شورایاران ایران، می‌توان به صمد ضرغامی، شورایار و نیکوکار محله جوادیه تهران اشاره کرد که حائز بالاترین رأی در کل کشور بود که پس از فوت وی در سال ۹۰، در شورای شهر تهران مقرر شد خیابانی به نام او نامگذاری شود.
شرح وظایف
اعضاء شورایاری می‌بایست از قوانین و مصوبات شورای اسلامی شهر تهران مطلع باشند تا مطالبات را با توجه به قوانین منتقل نمایند. همچنین شورایاری‌های می‌بایست بانک اطلاعات محله را تشکیل بدهند و امکانات را شناسایی نمایند – جمعیت ساکن منطقه را بشناسند که چه توانمندی‌ها و چه مشکلاتی دارند. آنها باید فرهنگ‌سازی مشارکت را توسعه دهند و هزینه‌ها را کم کنند و از مشکلات اجرایی پروژه‌ها بکاهند. اعضای شورایاری ها باید نقاط مشکل ساز محله – اعتیاد – نیازمندان و فرصت‌ها و تهدید‌ها شناسایی و با استفاده از فرصت‌ها تهدید‌ها کم اثر و رفع کنند و بین محلات شهر نیز تعامل ایجاد کنند.
اساسنامه انجمن‌های شورایاری
در مقدمه اساس نامه انجمن آمده است: با تشکیل شورا‌های اسلامی شهر و روستا، براساس اصول ششم، هفتم، یکصدم، یکصد و یکم، یکصد و سوم، یکصد و پنجم و ششم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، گسترش فکر و عمل شورایی به ضرورتی تاریخی و اجتناب ناپذیر تبدیل شده‌است.
به استناد ماده هفتاد و یک قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شورا‌های اسلامی کشور و انتخابات شهرداران مصوب ۱/۳/۱۳۷۵ و با عنایت به حجم عظیم و گسترده مسائل و مشکلات مختلف شهری در ابعاد کمی و کیفی خصوصاً در کلان شهر تهران، رفع این مشکلات و بهبود شرایط مستلزم تمرکززدایی و بهره‌گیری از نظرات و دیدگاه‌های آحاد مردم و مشارکت واقعی، پایدار، دائمی و نهادینه، تشکیل انجمن‌ها و سازمان‌ها و نهاد‌های مدنی داوطلبانه و مردمی است.
در راستای تحقق اهداف فوق و خصوصاً اجرای بند‌های ششم و هفتم ماده ۷۱ قانون یادشده، شورای اسلامی شهر تهران به موجب این طرح اقدام به تأسیس انجمن‌های شورایاری در محلات تهرانمی‌کند.
در ادامه به فصل های مختلف اساسنامه این انجمن اشاره می شود.
فصل اول - کلیات
ماده ۱- در جهت تحقق و اجرای قانون شورا‌ها و تقویت مشارکت هر چه بیشتر شهروندان تهرانی در ساماندهی امور مختلف شهری و جلب همکاری واقعی آنان در ارتقاء کیفیت زندگی شهروندان انجمن‌های شورایاری شهر تهران وابسته به شورای شهر تهران تشکیل می‌شود.
تبصره ۱: در این اساسنامه انجمن شورایاری شهر تهران به اختصار انجمن شورایاری خوانده می‌شود.
ماده ۲- انجمن شورایاری، انجمنی غیردولتی، غیرمتمرکز، غیرسیاسی، داوطلبانه و مشارکتی و از جهت اقتصادی خودگردان است.
ماده ۳- انجمن شورایاری در مقیاس محله سطح شهر تهران فعالیت خواهد نمود. تبصره ۱: هر فرد فقط می‌تواند عضو یک انجمن شورایاری باشد. تبصره ۲: نحوه برگزاری انتخابات در میان داوطلبان تابع آئین‌نامه‌ای خواهد بود که متعاقباً توسط ستاد شورایاری شورای اسلامی شهر تهران تهیه و به تصویب خواهد رسید.
تبصره ۳:سن رای‌دهندگان به اعضای انجمن‌های شورایاری ۱۵ سال به بالا است.
ماده ۴- انجمن شورایاری، انجمنی خودگردان و از این رو می‌باید از هر حیث توسط خود اهالی اداره شود. لاکن تا زمان کسب خودکفایی از مساعدت‌های شورای شهر تهران برخوردار خواهد بود. تبصره ۱: عضویت افراد در انجمن شورایاری افتخاری و داوطلبانه‌است.
فصل دوم - شرایط عضویت و نحوه انتخاب اعضای انجمن یا ساختار شورایاری
ماده ۵ - شرایط داوطلبان عضویت در انجمن شورایاری:
داشتن حداقل ۲۵ سال سن
داشتن حداقل سواد خواندن و نوشتن
نداشتن سوء سابقه کیفری
سکونت در محله مورد نظر به مدت حداقل شش ماه
ماده ۶ - تعداد اعضای اصلی و علی‌البدل انجمن شورایاری محله شامل ۷ نفر عضو اصلی و ۳ نفر علی‌البدل است.
تبصره ۱: اعضای انجمن شورایاری در اولین جلسه از بین خود یک دبیر انتخاب خواهند کرد که مسئولیت سخنگویی و ارتباط با سایر انجمن‌ها و مکاتبات انجمن را برعهده خواهند داشت، نحوه ارتباط انجمن شورایاری طبق آئین‌نامه‌ای است که توسط ستاد هماهنگی انجمن‌های شورایاری شورای اسلامی شهر تهران تهیه و به تصویب خواهد رسید.
تبصره ۲: اعضای علی‌البدل انجمن شورایاری در کلیه جلسات انجمن شرکت نموده و در صورت غیبت اعضای اصلی در هر جلسه از حق رأی برخوردار خواهند بود.
تبصره ۳: هرگاه عضو یا اعضاء به هر دلیل از عضویت انجمن خارج شوند اعضای علی‌البدل به ترتیب آراء دعوت خواهند شد.
ماده ۷- اعضای اصلی و علی‌البدل انجمن شورایاری برای مدت دو سال انتخاب می‌شوند.
فصل سوم: ارکان انجمن‌های شورایاری
ماده ۸- ارکان انجمن عبارتند از: انجمن شورایاری – گروه‌های کاری
ماده ۹- ستاد هماهنگی شورایاری مرکب از پنج نفر از اعضای شورای اسلامی شهر تهران شامل: الف: دو نفر از اعضای کمیسیون فرهنگی و اجتماعی به انتخاب و معرفی این کمیسیون ب: سه نفر از اعضای شورای اسلامی شهر تهران است که با تصویب شورا منصوب خواهند شد. جلسات ستاد با حضور ۳ نفر از اعضاء رسمیت داشته و تصمیمات آن با اکثریت آراء قانونی است. اعضای ستاد موظفند در اولین جلسه از میان خود یک نفر رئیس، یک نفر نایب رئیس و یک نفر به عنوان منشی (مخبر) انتخاب نمایند. رئیس ستاد هماهنگی می‌باید الزاماً از میان اعضای کمیسیون فرهنگی و اجتماعی عضو این ستاد انتخاب شود.
ماده ۱۰- وظایف ستاد هماهنگی - برنامه‌ریزی، سیاستگذاری و نظارت بر شورایاریها - ارائه گزارش فعالیت شورایاریها به شورای شهر - هماهنگی‌های بین شورایاریها - ابلاغ تصمیمات شورای شهر به شورایاریها - پیگیری و اجرای برنامه‌ها و خط مشی‌های ابلاغ شده از شورای شهر - انتقال پیشنهادات و نظرات و طرح‌های شورایاریها به شورای شهر - بازرسی در صورت درخواست شورای شهر و تشکیل کمیته انضباطی - تشکیل ستاد اجرائی، تعیین و ابلاغ شرح وظایف آن، تعیین اعضاء و دبیر آن ستاد و تعیین نحوه تعامل با شورایاریها تبصره: اعضاء و دبیر ستاد اجرایی به پیشنهاد رئیس ستاد هماهنگی و تصویب این ستاد منصوب خواهد شد. وظایف ستاد اجرایی: ۱- پیگیری و اجرای برنامه‌های ابلاغ شده از سوی ستاد هماهنگی ۲- ایجاد تعامل بین شورایاریها و دستگاه‌های اجرایی در جهت رفع مشکلات شورایاریها ۳- پیگیری امور جاری و مالی شورایاری‌های محله‌ها ۴- ارائه گزارش به ستاد هماهنگی ۵- انجام امور مربوط به انتخابات شورایاریها مطابق تصمیمات و ابلاغ ستاد هماهنگی
ماده ۱۱- وظایف شورایاری‌های محلات: ۱- - شناسایی مشکلات، ارائه طرح و پیشنهاد و تلاش در جهت ایجاد محیطی سالم از نظر زیست‌محیطی با اهداف مبارزه با آلودگی‌های خاک، آب، آلودگی‌های صوتی و صرفه‌جویی انرژی در اماکن
۲- - شناسایی مشکلات و ارائه طرح و پیشنهاد برای بهبود وضعیت سفر‌های درون شهری با هدف بهینه‌سازی حمل و نقل ۳- - تهیه طرح و پیشنهاد در زمینه ایجاد نشانه‌ها و یادمان‌های شهری و پیشنهاد نامگذاری معابر، میادین، خیابان‌ها و کوچه‌ها ۴- - ارائه طرح و پیشنهاد در جهت فراهم آوردن امکانات، گذران اوقات فراغت جوانان و نوجوانان و گسترش مراکز تفریحی، ورزشی و هنری با هماهنگی ستاد اجرایی ۵- - همکاری با شورای اسلامی شهر تهران برای برقراری آرامش و امنیت شهری و مبارزه با آسیب‌های اجتماعی و زمینه‌های جرم‌خیز ۶ - همکاری با شورای اسلامی شهر برای معرفی و آموزش حقوق و وظایف شهروندی و مشارکت‌های مردمی و آگاه‌سازی همگانی
۷- - ارائه طرح و پیشنهاد برای خودگردانی اماکن عمومی، تمهید و تدارک زیباسازی و بهینه‌سازی فضای زیست شهری ۸- همکاری در ایجاد و گسترش فضای سبز و اداره خودگردان بوستان‌های شهری ۹- همکاری با شورای اسلامی شهر تهران در جهت توسعه موسسات عام‌المنفعه و فعالیت‌های داوطلبانه ۱۰-بررسی و شناخت کمبودها، نیاز‌ها و نارسائی‌های اجتماعی، فرهنگی، آموزشی، بهداشتی، اقتصادی، رفاهی و عمرانی محله ۱۱-تهیه طرح و پیشنهاد در زمینه‌های مختلف زندگی شهری ۱۲-همکاری با شورای اسلامی شهر تهران در جهت تأسیس انواع انجمن‌های داوطلبانه در زمینه‌های امدادی، اجتماعی ارشادی و تشکیل تعاونی‌های تولید، توزیع و مصرف ارزاق عمومی ۱۳-همکاری با شورای اسلامی شهر تهران در جهت کنترل قیمت‌ها و نرخ کرایه درون شهری ۱۴-ارائه طرح‌ها و پیشنهادات جهت آموزش برنامه‌های دفاع غیرنظامی به شهروندان و همکاری با شورا جهت مقابله و پیشگیری از حوادث غیرمترقبه ۱۵-همکاری در جهت اداره فضا‌های عمومی از قبیل: دارالتحفیظ، فضا‌های ورزشی، نگارخانه‌ها و… با هماهنگی ستاد اجرایی شورایاری ۱۶-همکاری و همیاری در اداره اماکن مذهبی و فرهنگی بنا به درخواست دستگاه‌های ذی‌ربط ۱۷-مشارکت در برگزاری انتخابات مجلس، ریاست جمهوری، خبرگان از طریق همکاری با مسئولین و در صورت درخواست مراجع قانونی ذی‌ربط ۱۸-همکاری در جهت ساماندهی حمل و نقل شهری تبصره ۱: کلیه وظایف مربوطه یادشده اعم از ارائه طرح‌ها و همکاری‌هایی که نیاز به تعامل با دستگاه‌های اجرایی دارد از طریق هماهنگی با ستاد اجرایی شورایاری انجام خواهد شد. تبصره ۲: ماهیت وظایف شورایاری صرفاً جنبه شناسایی، نظارتی، مشورتی و همکاری دارد.
ماده ۱۲- شورایاری محلات به منظور حسن انجام وظایف و امور محوله اقدام به تشکیل گروه‌های کاری داوطلبانه با حضور متخصصین خواهند نمود.
ماده ۱۳- آئین‌نامه‌های اجرایی، انضباطی و انتخابات، طرح تفضیلی و ساختار سازمانی شورایاریها و اصلاحات آن توسط ستاد هماهنگی تهیه و پس از تصویب این ستاد لازم‌الاجرا است.
فصل چهارم: انحلال شورایاریها
ماده ۱۴- شورایاریها در صورت تخلف از حیطه وظایف به تشخیص و پیشنهاد کمیته انضباطی و تصویب ستاد هماهنگی شورایاری منحل می‌شوند.
توضیحاتی در خصوص سایر تصمیمات ستاد تاکنون:
۱- آئین‌نامه مربوط به اجرای انتخابات، شرایط و نحوه عضویت و همچنین سایر تغییرات اساسنامه جداگانه متعاقباً توسط ستاد هماهنگی، تهیه و ابلاغ خواهد شد.
۲- براساس مصوبه ستاد هماهنگی، شهرداری تهران ملزم به تهیه مکان‌های فعالیت شورایاریها در نواحی شهرداری است.
۳- هزینه‌های جاری شورایاریها طبق نظر کارشناسی ستاد اجرایی شورایاری تعیین و پرداخت خواهد شد.
۴- شورایاری‌های فعلی همچنان فعالیت خود را به مدت یکسال دیگر ادامه خواهند داد و ستاد اجرایی امور مربوط به آنها را ساماندهی خواهد نمود.
۵- جلسات ستاد هماهنگی با شورایاری‌های محلات از این به بعد به‌طور منظم و مستمر برگزار خواهد شد.
۶- اعضای ستاد هماهنگی و ستاد اجرایی شورایاری انتخاب گردیده‌اند
برگزاری انتخابات شورایاری ها در تیرماه سال ۱۳۹۸
دور جدید انتخابات شورایاری های شهر تهران قرار است با مسئولیت شهرداری تهران در تیرماه در سطح محلات شهر تهران برگزار شود.
در همین رابطه پیشتر علی اعطاء یکی از اعضای شورای شهر تهران گفت: در مورد آخرین وضعیت برگزاری انتخابات شورایاریها با بیان اینکه آخرین جلسه که مربوط به فراهم کرد مقدمات برگزاری انتخابات شورایاریها قبل از آغاز سال نو بود در فرمانداری تهران برگزار شد، گفت: در این جلسه تصمیم برآن شد تا انتخابات شورایاری ها بعد از ماه رمضان برگزار شود.
وی با بیان اینکه هماهنگی‌های لازم در این خصوص با فرمانداری انجام شده و معاون سیاسی فرماندار و نماینده وی در جریان برگزاری انتخابات هستند، ادامه داد: در خصوص قوانین و مقررات مرتبط با برگزاری انتخابات شورایاری ها طرح دو فوریتی در شورای شهر به تصویب رسید که براساس آن باید انتخابات شورایاریها تا آخر تیر ماه برگزار شود.
اعطا افزود: در جلسات متعدد جزییات این طرح با حضور میرلوحی، میلانی و مسجد جامعی مورد بررسی قرار گرفت تا در نهایت جزییات این طرح به صورت دو فوریت به شورای شهر ارسال شود و در صورت موافقت اعضا به تصویب برسد تا انتخابات شورایاری ها وارد فاز اجرایی شود.
عضو کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر تهران بابیان اینکه جلسات هماهنگی با معاون اجتماعی شهرداری تهران برگزار شده، گفت: بخش اجرایی برگزاری این انتخابات بر عهده این معاونت است و در همین راستا جلسات هماهنگی هم با معتمدین محلات به منظور آماده سازی هیات نظارت بر برگزاری انتخابات تشکیل شده است.
در مورد شورایاری ها در ویکی تابناک بیشتر بخوانید
