رسیدن نرخ دلار به قلههای تاریخی، بار دیگر نگرانی جدی میان مردم و فعالان اقتصادی ایجاد کرده و فضای پیشبینیناپذیر اقتصاد را پررنگتر از گذشته به نمایش گذاشته است. در چنین شرایطی، نگاهها بهطور طبیعی متوجه بانک مرکزی میشود؛ نهادی که طبق قانون، مسئول مستقیم مدیریت بازار ارز و مهار نوسانات است، اما عملکرد آن در ماههای اخیر با پرسشهای جدی همراه بوده است.
به گزارش سرویس اقتصادی تابناک، قیمت دلار آمریکا امروز در بازار آزاد به نزدیکی ۱۲۹ هزار تومان رسیده و یورو نیز در سطح ۱۵۱ هزار و ۳۰۰ تومان معامله میشود؛ اعدادی که نهتنها رکوردهای تازهای در بازار ثبت کردهاند، بلکه پیام روشنی برای جامعه دارند: کاهش مداوم ارزش پول ملی و افت روزافزون قدرت خرید خانوارها. با این حال، واکنش سیاستگذار پولی تناسبی با شدت بحران ندارد و همچنان نشانهای از یک برنامه شفاف، منسجم و اقناعکننده دیده نمیشود.
در بررسی ریشههای این التهابات، تمرکز صرف بر بازار آزاد ارز، تصویر ناقصی از مسئله ارائه میدهد. یکی از اضلاع کمتر دیدهشده این بحران، سیاستهای مرتبط با تجارت خارجی، بهویژه واردات و صادرات است؛ حوزهای که در عمل بخش قابلتوجهی از تقاضای ارزی کشور را شکل میدهد و بدون هماهنگی با سیاستگذار پولی، به عاملی تشدیدکننده نوسانات تبدیل شده است.
در بخش واردات، فرآیند بهمراتب پیچیدهتر و زمانبرتر از صادرات است. متقاضی واردات باید ابتدا از وزارتخانههای ذیربط مانند صمت، جهاد کشاورزی یا بهداشت مجوز ثبت سفارش دریافت کند. پس از تأیید این درخواستها، پرونده برای تخصیص ارز به بانک مرکزی ارسال میشود. نکته کلیدی اینجاست که مدیریت تقاضا باید از همان نقطه آغاز یعنی وزارتخانههای مبدا صورت گیرد، اما در عمل چنین نظارتی وجود ندارد. وزارتخانهها اغلب بدون در نظر گرفتن محدودیتهای ارزی کشور، مجوزها را صادر کرده و بار تقاضا را به بانک مرکزی منتقل میکنند؛ نتیجه، افزایش فشار بر بازار ارز و انتقال التهاب به کف بازار است.
در سوی مقابل، مسیر صادرات بهمراتب سادهتر و کمهزینهتر از واردات طراحی شده است؛ بهگونهای که صادرکننده با در اختیار داشتن کارتهای بازرگانی یکبارمصرف یا اجارهای، امکان خروج کالا را دارد، اما نظام مؤثر و بازدارندهای برای رفع تعهدات ارزی و بازگشت ارز حاصل از صادرات به چرخه رسمی اقتصاد با جدیت اجرا نمیشود.
در عمل، فقدان نظارت هماهنگ میان بانک مرکزی و وزارتخانههای متولی صدور مجوز صادرات، باعث شده بخش قابلتوجهی از ارز صادراتی به کشور بازنگردد یا با تأخیر وارد چرخه اقتصادی شود. این خلأ نهادی، نهتنها تعادل بازار ارز را برهم زده، بلکه به خروج ارز و تضعیف توان مداخله سیاستگذار ارزی انجامیده است. در چنین شرایطی، بازگشت ارز صادراتی باید به یک اولویت حاکمیتی تبدیل شود؛ هدفی که تنها با همراهی و پاسخگویی مستقیم وزارتخانههایی چون صمت و جهاد کشاورزی در کنار بانک مرکزی محقق خواهد شد.
در این میان، مصوبه موسوم به ۱۰–۹۰ دولت نیز به یکی از عوامل فشار بر بازار ارز تبدیل شده است. بر اساس این مصوبه، ۹۰ درصد کالاهای متعلق به بخش غیردولتی در گروههای اولویت ۱ و ۲ میتوانند بدون دریافت کد رهگیری بانک مرکزی ترخیص شوند. سیاستی که عملاً تقاضای ارزی را جلوتر از ظرفیت تأمین، آزاد کرده و بدون تنظیمگری ارزی، به التهاب بازار دامن زده است.
مجموع این عوامل نشان میدهد که بحران کنونی بازار ارز، صرفاً محصول نوسانات مقطعی نیست، بلکه نتیجه فقدان هماهنگی میان بانک مرکزی و وزارتخانههای اقتصادی و ضعف راهبری سیاست گذار در مدیریت کل زنجیره ارزی کشور است. انتظار میرود بانک مرکزی، نقش فرماندهی خود را در تعامل با وزارتخانههایی، چون صمت و جهاد کشاورزی بازتعریف کند؛ چراکه بیتوجهی به مدیریت واردات و صادرات در حوزه تجارت خارجی، بهطور مستقیم به بیثباتی بازار آزاد ارز ختم میشود و هزینه آن، مستقیماً از جیب مردم پرداخت میشود.
مردم که نمی توانند بیاییند و بانک مرکزی را به چالش بکشند
| 
تنها چاره اصلاح سیاست خارجی و رابطه عادی با دنیا است 
| دانشگاه پیام نور را ادغام کنید. | راهکارش این هست ابتدای هر سال که تورم داریم طبق تورمی که سال قیل داشتیم در ابتدای سال نصف آنرا به قیمت بنزین اضافه کنیم همزمان با قیمت گذاری بقیه اجناس در شروع سال | دیگه قادر به زندگی کردن نیستیم خدایا نجاتمان بده | اشتباه میگی جناب | زمان انتخابات ریاست جمهوری کجا بودید ؟ این نتیجه رای خودتونه | نمایندگان ما فقط حقوق می گیرند تا در مورد حجاب اختیاری زنان 
| بزودی چشممون به دلار ۳۰۰ هزارتومانی هم روشن خواهدشد | هر روز فقیرتر از دیروز، کسی نیست به داد ما برسه به خدا طی یک هفته تمام اجناس بازار بالای ۲۵ درصد افزایش قیمت داشته، این قلهای که دارید از اون بالا میروید کجاست ما که فقط سقوط میبینیم | من سال ۷۲ سکه خریدم ۱۲ هزار تومان کی فکرشو میکرد ظرف ۳۰ سال ۱۰ هزار برابر بشه | عامل گرانی دلار و سایر کالاها تورم است تورم هم وقتی ایجاد میشود که دولت بیش از درآمدش هزینه میکند تورو خدا یکی پزشکیانو استیضاح کنه | کی بیاد جاش، توهم جی دارید.؟ | فرزین | کی؟ همه با هم هستند | متاسقانه سیاسیون قابل اعتماد نیستند | رئیس جمهور که کاره ای نیست | پزشکیان تبدیل به یک
| تا کی میخواید باور کنید که همه چی دست رئیس جمهوره ؟!؟ فقط باید دعا کنیم رئیس جمهور به قید فوریت فرزین را برکنار کنه. وگرنه تا آخر هفته دلار از 140 هزار تومن هم رد میشه | فعلا که آقای فرزین به بهانه مناسبتهای تقویمی با خرج کردن میلیاردی از بیت المال در حال تدارک میتینگ سیاسی و تبلیغات با حضور شمس الدینی است. بالاخره اشرفی باید حق پستی که گرفته را خوب ادا کند 
| دیگه خسته شدیم از اینا فتح قله ها | اورست هنوز فتح نشده ! | قله ها یکی پس از دیگری فتح شده اند | باید بفکر فتح قله های مریخ باشیم درد اینجاست که هیچکی نمیاد چیزی بگه. دریغ از یک عذر خواهی ساده. | عذرخواهی برا چی؟ قیمت طبیعیه | اگر مجلس مثتدر بود و به گروه و حزب سیاسی وابسته نبود و فقط و فقط خدا را در نظر می گرفت می بایست مطالبه گر باشد نه نظاره گر | در این مملکت هیچ مسئولی، مسئولیت قبول نمیکنه. پزشکیان عمدا دلارو بالا برده و تا سیصد هزار تومنم برنامه داره. اگر کسی صداش درنیاد قطعا اینکارو میکنه. از نجابت مردم سواستفاده کرده و هیچ دانش اقتصادی نداره | چقدر ساده لوح هستی که گمان میکنی قیمت دلار را ربیس جمهور تعیین می کند | پزشکیان هیچ کاره ست آدرس غلط ندین | فقط اعدام همتي!!همين | دلار هم مثل یک کالا با تورم بالا میرود | ساده لوح تویی که فکر میکنی پزشکیان قیمتو بالا نبرده . حتما تو صف رای دادن بهش زنبیل هم گذاشتی. شانزده میلیون ساده پزشکیانی | ناشناش ۱۹۰۵ اتفاقا ساده لوح تویی که از پزشکیان حمایت کردی و بهش رای دادی . آدرس غلط همینه که تو میدی و سفیدشویی پزشکیان. دقیقا مهره اصلی گرانی دلار خود پزشکیانه | رای دهنده های ساده لوح پزشکیان خیلی مونده چیزی بفهمید آدرس غلط نده مشکل خود پزشکیانه | تقصیر اون شانزده میلیون ساده لوحیه که به غلط به پزشکیان رای دادن | تو چقدر ساده لوحی که فکر میکنی قیمت دلارو پزشکیان تعیین نمی کنه حتی خودشم اعتراف کرده | یه سلامی هم کنیم به اون ساده لوح هایی ه به این رای دادن سلام ساده لوح. اگه تو رای نداده بودی الان با جلیلی جنگ جهانی شصتم بود و قیمت بنزین 100 هزار تومن و دلار آمریکا هم به یک میلیارد تومن رسیده بود. بازم بهش رای بده ساده لوح | ساده لوح هایی که به پزشکیان رای دادن یالا جواب بده: ماست چند بود چند شده؟ زرشک چند بود چند شده؟ دلار چند بود چند شده؟ پزشکیان با این دست فرمون عمر دولتش به سال دوم نمی رس و صدرصد مجلس زیرپاش خالی می کنه ! | نفر بعدی میاد دلار میشه ۱۰۰۰ تومن!!!! 