بازدید 16975
۱۸
در گفت‌و‌گوی «تابناک» با دکتر جهانگیر کرمی مطرح شد:
چرا همکاری‌های ایران و روسیه بی‌دوام است؟
موضوع روابط ایران و روسیه و فراز و فرودهای آن، مسأله‌ای است که همواره چه در درون کشور و چه بیرون کشور، مورد توجه ناظران و تحلیلگران بوده و وقایع گوناگون در مقاطع مختلف، میزان این توجه را با شدت و ضعف روبه‌رو ساخته است. «تابناک» در مصاحبه‌ای با دکتر جهانگیر کرمی، عضو هیأت علمی دانشگاه تهران، این روابط را بررسی کرده است.
موضوع روابط ایران و روسیه و فراز و فرودهای آن، مسأله‌ای است که همواره چه در درون کشور و چه بیرون کشور، مورد توجه ناظران و تحلیلگران بوده و وقایع گوناگون در مقاطع مختلف، میزان این توجه را با شدت و ضعف روبه‌رو ساخته است. «تابناک» در مصاحبه‌ای با دکتر جهانگیر کرمی، عضو هیأت علمی دانشگاه تهران، این روابط را بررسی کرده است.
به گزارش «تابناک»، در توافقنامه امنیتی که ماه گذشته میان ایران و روسیه به امضا رسید، مواردی چون همکاری‌های دو کشور در حوزه مبارزه با مواد مخدر و جرایم سایبری مورد توجه قرار گرفت.
از سوی دیگر، برخی تحلیلگران این گمانه را مطرح کردند که همکاری دو کشور در این حوزه‌ها، می‌تواند بستری را برای تعامل بیشتر آنها در مسائل امنیت دریای خزر نیز فراهم کند.
این گروه از ناظران همچنین با اشاره به نخستین سفر وزیر کشور روسیه به ایران در سه دهه گذشته، از فراهم‌تر شدن زمینه برای همکاری دو کشور سخن گفتند.
دکتر جهانگیر کرمی، دانشیار و عضو هیأت علمی گروه مطالعات روسیه دانشگاه تهران، در گفت‌و‌گویی با تابناک در این زمینه، ضمن اشاره به زمینه‌های منطقه‌ای امضای این توافقنامه، مسائلی از قبیل وجود دولت‌های بی‌ثبات همچون افغانستان و پاکستان در منطقه را از عوامل تهدیدزای مشترکی می‌داند که دو کشور را به همکاری بیشتر در حوزه امنیتی کشانده است.
به باور وی، هرچند ایران در محیط پیرامونی خود با شماری دیگر از کشورها نیز مشابه چنین توافقنامه‌ای را به امضا رسانده، مهمترین دلیل اهمیت این توافقنامه با روسیه آن است که در این مورد، جمهوری اسلامی ایران برای نخستین بار فرا‌تر از مرزهای محیطی خود با یک کشور چنین توافقنامه‌ای را امضا کرده است.
اما در رابطه با بحث خزر، دکتر کرمی اشاره می‌کند که روسها دست‌کم تا پیش از این، مایل نبوده‌اند با ایران وارد ترتیبات امنیتی منطقه شوند و این بیشتر تمایل ایران بوده تا به گونه‌ای نهادمند در این زمینه با روسیه تعامل کنند.
وی در توضیح این موضوع می‌گوید: «یک بخش از این موضوع مربوط می‌شود به داخل روسیه که در درون روسیه در آن دوران، اندیشه غرب‌گرا‌ها و سیاست خارجی یلتسین خیلی تمایلی به همکاری جدی با ایران نداشت؛ اما از سال ۲۰۰۰ به بعد، این وضع تغییر کرد و فضای جدیدی ایجاد شد. ولی بحث فقط مسائل داخلی نبود. جایگاه بین‌المللی روسیه و ماهیت تعاملاتش درون نظام بین‌الملل و در چهارچوب شورای امنیت سازمان ملل متحد و همچنین روابط با آمریکا و اتحادیه اروپا و ناتو، خود همیشه مانعی بوده برای این که روسیه وارد همکاری‌های نهادی با جمهوری اسلامی ایران شود».
اما به نظر وی، نمی‌توان گفت در دوره پوتین نیز روابط کاملاً به سود ایران تغییر کرده، زیرا روسیه پوتین با دیدگاهی عملگرا، به غرب و به ویژه آمریکا به عنوان یک بازیگر کارآمد نگاه می‌کند که روسیه نمیتواند منافعش را بدون در نظر گرفتن آن پیش ببرد.
این ملاحظات باعث می‌شود دولت پوتین نخواهد با کشوری که کاملاً در مقابل غرب است و خود را در مقابل غرب تعریف می‌کند، دارای ایدئولوژی و انگیزه‌های هویتی است و تجربه عملکرد سی و چهار ساله‌اش هم آن را تشویق کرده تا بر این سیاست خود پافشاری کند، وارد فضای جدی‌تر و وارد یک اتحاد راهبردی شود.
دکتر کرمی در آسیب‌شناسی روابط ایران و روسیه به این موضوع اشاره می‌کند که با وجود موارد متعدد همکاری میان دو کشور در حوزه‌های موضوعی و جغرافیایی گوناگون، از آسیای مرکزی و قفقاز گرفته تا اینک در سوریه، هیچ گاه همکاری‌های دو کشور دوام پیدا نکرده و با پایان یافتن مشکل و دغدغه مشترک، همکاری‌ها نیز پایان یافته است.
وی در ادامه در پاسخ به پرسشی درباره موضع روسیه نسبت به برنامه هسته‌ای ایران، لازمه بررسی این موضوع را تفکیک موضع نیروگاه بوشهر از برنامه هسته‌ای دانست، زیرا از دیدگاه روسها، قرارداد ساخت نیروگاه بوشهر، قراردادی صرفاً تجاری و صنعتی است و مسکو توانسته این موضوع را برای کشورهای غربی نیز جا بیندازد.
اما درباره پرونده هسته‌ای، دکتر کرمی بر این باور است، رفتارهای روسیه برآمده از اصول دکترین هسته‌ای این کشور است که موارد زیر را شامل می‌شود:
«از نگاه روسیه، نخستین اصل حاکم بر سیاست هسته‌ایش، حفظ «ان.پی.تی» است. روسیه «ان.پی.تی» را با همکاری آمریکا و کشورهای عضو دائم شورای امنیت به وجود آورده و به آن پایبند است و آن را در راستای منافع ملی خود می‌داند. حال اگر احساس کند «ان.پی.تی» از طرف هر کشوری به خطر می‌افتد، چه کره شمالی باشد، چه ایران و هر کشور دیگر، این را یک تهدید می‌داند.
اصل دوم آن که روسیه آژانس را محلی برای حل و فصل مباحث هسته‌ای می‌داند و این را در چهارچوب آژانس در نظر می‌گیرد.
سوم اینکه اگر آژانس نتواند موضوع را حل کند، روسیه معتقد است موضوع باید در چهارچوب شورای امنیت حل و فصل شود؛ در همین چهارچوب، روسها تاکنون به پنچ قطعنامه نیز رأی مثبت داده‌اند».
وی در بیان دو اصل دیگر این دکترین اشاره می‌کند: «اصل چهارم این است که روسها حق برخورداری از فناوری مسالمت‌آمیز هسته‌ای را برای جمهوری اسلامی ایران به رسمیت می‌شناسند. البته تفسیر روسها از استفاده مسالمت آمیز از فناوری هسته‌ای، لزوماً به معنای پذیرش غنی سازی بومی به شکل گسترده نیست.
اصل پنجم هم این است که روسها بر این باورند، حفظ «ان.پی.تی»، کنترل هسته‌ای و منع تکثیر هسته‌ای، نباید بهانه‌ای برای گسترش نفوذ غرب و ضربه زدن به دولت‌های مستقل باشد، زیرا این فاکتور باعث شده روسها موافق نباشند، قطعنامه‌های شورای امنیت، پا را از حد تحریم‌ها فرا‌تر بگذارد».
به این ترتیب، از نظر دکتر کرمی، توجه به این اصول، می‌تواند کارکرد و رفتار روسیه در قبال برنامه هسته‌ای ایران را به شکل دقیق‌تری آشکار نماید.
متن کامل مصاحبه «تابناک» با دکتر کرمی را می توانید اینجا مطالعه کنید.
به گزارش «تابناک»، در توافقنامه امنیتی که ماه گذشته میان ایران و روسیه به امضا رسید، مواردی چون همکاری‌های دو کشور در حوزه مبارزه با مواد مخدر و جرایم سایبری مورد توجه قرار گرفت.
از سوی دیگر، برخی تحلیلگران این گمانه را مطرح کردند که همکاری دو کشور در این حوزه‌ها، می‌تواند بستری را برای تعامل بیشتر آنها در مسائل امنیت دریای خزر نیز فراهم کند.
این گروه از ناظران همچنین با اشاره به نخستین سفر وزیر کشور روسیه به ایران در سه دهه گذشته، از فراهم‌تر شدن زمینه برای همکاری دو کشور سخن گفتند.
دکتر جهانگیر کرمی، دانشیار و عضو هیأت علمی گروه مطالعات روسیه دانشگاه تهران، در گفت‌و‌گویی با تابناک در این زمینه، ضمن اشاره به زمینه‌های منطقه‌ای امضای این توافقنامه، مسائلی از قبیل وجود دولت‌های بی‌ثبات همچون افغانستان و پاکستان در منطقه را از عوامل تهدیدزای مشترکی می‌داند که دو کشور را به همکاری بیشتر در حوزه امنیتی کشانده است.
به باور وی، هرچند ایران در محیط پیرامونی خود با شماری دیگر از کشورها نیز مشابه چنین توافقنامه‌ای را به امضا رسانده، مهمترین دلیل اهمیت این توافقنامه با روسیه آن است که در این مورد، جمهوری اسلامی ایران برای نخستین بار فرا‌تر از مرزهای محیطی خود با یک کشور چنین توافقنامه‌ای را امضا کرده است.
اما در رابطه با بحث خزر، دکتر کرمی اشاره می‌کند که روسها دست‌کم تا پیش از این، مایل نبوده‌اند با ایران وارد ترتیبات امنیتی منطقه شوند و این بیشتر تمایل ایران بوده تا به گونه‌ای نهادمند در این زمینه با روسیه تعامل کنند.
وی در توضیح این موضوع می‌گوید: «یک بخش از این موضوع مربوط می‌شود به داخل روسیه که در درون روسیه در آن دوران، اندیشه غرب‌گرا‌ها و سیاست خارجی یلتسین خیلی تمایلی به همکاری جدی با ایران نداشت؛ اما از سال ۲۰۰۰ به بعد، این وضع تغییر کرد و فضای جدیدی ایجاد شد. ولی بحث فقط مسائل داخلی نبود. جایگاه بین‌المللی روسیه و ماهیت تعاملاتش درون نظام بین‌الملل و در چهارچوب شورای امنیت سازمان ملل متحد و همچنین روابط با آمریکا و اتحادیه اروپا و ناتو، خود همیشه مانعی بوده برای این که روسیه وارد همکاری‌های نهادی با جمهوری اسلامی ایران شود».
اما به نظر وی، نمی‌توان گفت در دوره پوتین نیز روابط کاملاً به سود ایران تغییر کرده، زیرا روسیه پوتین با دیدگاهی عملگرا، به غرب و به ویژه آمریکا به عنوان یک بازیگر کارآمد نگاه می‌کند که روسیه نمیتواند منافعش را بدون در نظر گرفتن آن پیش ببرد.
این ملاحظات باعث می‌شود دولت پوتین نخواهد با کشوری که کاملاً در مقابل غرب است و خود را در مقابل غرب تعریف می‌کند، دارای ایدئولوژی و انگیزه‌های هویتی است و تجربه عملکرد سی و چهار ساله‌اش هم آن را تشویق کرده تا بر این سیاست خود پافشاری کند، وارد فضای جدی‌تر و وارد یک اتحاد راهبردی شود.
دکتر کرمی در آسیب‌شناسی روابط ایران و روسیه به این موضوع اشاره می‌کند که با وجود موارد متعدد همکاری میان دو کشور در حوزه‌های موضوعی و جغرافیایی گوناگون، از آسیای مرکزی و قفقاز گرفته تا اینک در سوریه، هیچ گاه همکاری‌های دو کشور دوام پیدا نکرده و با پایان یافتن مشکل و دغدغه مشترک، همکاری‌ها نیز پایان یافته است.
وی در ادامه در پاسخ به پرسشی درباره موضع روسیه نسبت به برنامه هسته‌ای ایران، لازمه بررسی این موضوع را تفکیک موضع نیروگاه بوشهر از برنامه هسته‌ای دانست، زیرا از دیدگاه روسها، قرارداد ساخت نیروگاه بوشهر، قراردادی صرفاً تجاری و صنعتی است و مسکو توانسته این موضوع را برای کشورهای غربی نیز جا بیندازد.
اما درباره پرونده هسته‌ای، دکتر کرمی بر این باور است، رفتارهای روسیه برآمده از اصول دکترین هسته‌ای این کشور است که موارد زیر را شامل می‌شود:
«از نگاه روسیه، نخستین اصل حاکم بر سیاست هسته‌ایش، حفظ «ان.پی.تی» است. روسیه «ان.پی.تی» را با همکاری آمریکا و کشورهای عضو دائم شورای امنیت به وجود آورده و به آن پایبند است و آن را در راستای منافع ملی خود می‌داند. حال اگر احساس کند «ان.پی.تی» از طرف هر کشوری به خطر می‌افتد، چه کره شمالی باشد، چه ایران و هر کشور دیگر، این را یک تهدید می‌داند.
اصل دوم آن که روسیه آژانس را محلی برای حل و فصل مباحث هسته‌ای می‌داند و این را در چهارچوب آژانس در نظر می‌گیرد.
سوم اینکه اگر آژانس نتواند موضوع را حل کند، روسیه معتقد است موضوع باید در چهارچوب شورای امنیت حل و فصل شود؛ در همین چهارچوب، روسها تاکنون به پنچ قطعنامه نیز رأی مثبت داده‌اند».
وی در بیان دو اصل دیگر این دکترین اشاره می‌کند: «اصل چهارم این است که روسها حق برخورداری از فناوری مسالمت‌آمیز هسته‌ای را برای جمهوری اسلامی ایران به رسمیت می‌شناسند. البته تفسیر روسها از استفاده مسالمت آمیز از فناوری هسته‌ای، لزوماً به معنای پذیرش غنی سازی بومی به شکل گسترده نیست.
اصل پنجم هم این است که روسها بر این باورند، حفظ «ان.پی.تی»، کنترل هسته‌ای و منع تکثیر هسته‌ای، نباید بهانه‌ای برای گسترش نفوذ غرب و ضربه زدن به دولت‌های مستقل باشد، زیرا این فاکتور باعث شده روسها موافق نباشند، قطعنامه‌های شورای امنیت، پا را از حد تحریم‌ها فرا‌تر بگذارد».
به این ترتیب، از نظر دکتر کرمی، توجه به این اصول، می‌تواند کارکرد و رفتار روسیه در قبال برنامه هسته‌ای ایران را به شکل دقیق‌تری آشکار نماید.
متن کامل مصاحبه «تابناک» با دکتر کرمی را می توانید اینجا مطالعه کنید.
غیر قابل انتشار: ۰
در انتظار بررسی: ۵۷
انتشار یافته: ۱۸
روس ها به خاک ایران نظر دارند تاریخ این رو ثابت کرده و روسیه بدترین کشور برای برای ایران بوده البته در کنار انگلیس به تاریخ نگاه کنیم میبینیم که خیانتی که روسیه به کشور ما کرده کمتر از ضربه انگلیس و امریکا نبوده!فقط حفظ قدرت و منافع خودشون مهم هست! ما در کل تاریخمون از هیچ کشوری باندازه روسیه ضربه نخوردیم..گویی از ما و در نهان بر ماست..وطنم پشت حیله را بشکن. روسها همیشه ایران را گول زدند هر دفعه این روسها پاشون را ایران گذاشته اند یک تکه از ایران را کنده اند ! اصولا رویه نه تنها با ایران بلکه با تمامی کشورها از این خط مشی سیاسی پیروی می کند ایران و روسیه هر دو دارای بزرگترین منابع گاز و نفت دنیا هستند و بزرگترین بازار صادراتی آنها به صورت طبیعی اروپا است و هر دو به شدت به این درآمد‌ها نیاز دارند و به همین دلیل ساده منافع استراتژیک آنها هرگز نمیتواند مشترک باشد و اگر روسیه وانمود می‌کند که دوست ایران است تنها به دلیل اینست که مطمئن شود از ادامه تقابل ایران و اروپا ،بازار گاز و منابع دریا خزر اروپا همچنان بی رقیب در اختیار او باشد، به همین دلیل ساده کسانی که از دوستی ایران و روسیه دم میزنند از کوچکترین دانشی در مورد علایق با منافع ملی کشورها بار خوردار نیستند. در تاریخ ایران خائن تر از روسیه و ضربه زننده تر از روسیه نبوده و نیست از روسیه دوست بیرون نمی ایداینها دشمن دیرینه ایرانند
تابناک جون تاریخ نشون داده که روسها خیانتکارای حرفه ای هستن وپایبند هیچ قولی نیستن فقط ادای ابرقدرتهارو درمیارن واصلاشخصیت ابرقدرت شدن روندارن چون روابط روسیه بیشتر تحت تاثیر کشوری مثل امریکا و چین هست. همکاری روسیه با کدام کشور با دوام بوده است؟هر کشوری که به شرق تکیه کرده از بین رفته است. روسیه کشور قابل اعتمادی نیست. ایشان خیلی زیبا این مسئله را باز کرده اند ولی یک مسئله را فراموش کرده اند که روسیه مکر و حیله فراوانی دارد و هیچ گاه دست از مکر خود نسبت به ایران بر نمی دارد مانند ببری می ماند که همیشه ایران را به چشم یک طعمه نگاه کرده و می کند و دوست ندارد این طعمه هیچ گاه دست و پایی داشته باشد تا از چنگال پر فریبش بگریزد نیازی به فشار آوردن به خود نداریم تاریخ معاصر ما نشان دهنده این موضوع و گواهی صادق بر نگارش بنده می باشد امید است به اینگونه تفاسیر توجه شود . فرزند کوچک ایران روسيه چون تجارت زيادي با ايران ندارد به سادگي هر موقع از طرف غرب خطري در منافعش احساس كند تغيير جهت مي دهد و خود را با انها هماهنگ مي كند همين مقدار همكاري هم كه مي كند احتمالا بخاطر پايداري منافع ان كشور مرتبط به پايگاه دريايي انها در سوريه است كه اهميت زيادي داشته و با حفظ دولت سوريه ارتباط تنگاتنگي دارد با سلامچالش اصلي روابط ايران و روسيه اقتصادي به ويژه بخش گاز است.
1- ايران رقيب اصلي روسيه در بازار گاز است و صادرات گاز نقش محوري و كليدي در اقتصاد روسيه و اهرم فشار بسيار قوي اين كشور بر اروپاست.
2- ايران تلاش مي‌كند لوله گاز آسياي وسطي به جاي عبور از بستر درياي خزر از خاك ايران عبور كند.
3- ايران تلاش مي‌كند خط لوله نوبوكو از داخل خاك ايران بگذرد.
4-ايران تلاش مي‌كند خط لوله گاز از عراق و سوريه به اروپا بكشد.
5-ايران تلاش مي‌كند خط لوله گاز به پاكستان و هند و چين بكشد.
موارد 2و3 نتيجه جز همكاري ايران با اروپا و امريكا عليه روسيه ندارد.
موارد 4و5 نيز به رقابت بين ايران و روسيه در بازار دامن مي‌زند.
کشور ما به هیچ کشوری متکی نیست و امید ما فقط و فقط تواناییهای خودمان است. یادتان باشد. مشکلات داخلی روسیه بمحض ارزان شدن نفت مسئله ساز خواهد بود.در داخل روسیه..بودجه روسیه برای فروش نفت حدود هشتاد دلار است...روسیه باید.تنش های خاورمیانه را افزایش دهد تا نفت قیمت ان ارزان نباشد.یک تولید کننده را هم از بازار کنار زده..در ارتباط با سقوط لیبی موافق بود چون تولید نفت داشت.قیمت نفت را میبرد بالا.وایران متاسفانه خواسته یا نا خواسته عامل بازی شده..تعداد زیادی از روسهای پولدار به امریکا یا اروپا مهاجرت میکنند.. مناطق ارزان در امریکا توسط روها ابادگشته . وقیمت ملک کلی گران شده....وگرنه همه میدانیم...کوبا ..ونزوئلانفت دارد.چرا رشد نمی کنند...؟؟؟؟؟؟؟؟