در مورد آمریکا در ویکی تابناک بیشتر بخوانید

 

کلیات


ایالات متحده یا آمریکا یک جمهوری فدرال متشکل از ۵۰ ایالت، یک منطقه فدرال، پنج سرزمین خودمختار و مجموعه‌ای از جزایر پراکنده است که به صورت مجموع دارای مساحتی معادل ۹/۸ میلیون کیلومتر مربع و جمعیتی برابر ۳۲۵ میلیون نفر است. دونالد ترامپ اکنون رئیس جمهور این کشور است. 

 آمریکا چهارمین کشور دنیا از لحاظ وسعت و سومین کشور دنیا از لحاظ جمعیت است. پایتخت آمریکا واشینگتن، دی. سی و پرجمعیت‌ترین شهر آن نیویورک است. چهل و هشت ایالت آمریکا و منطقه فدرال پایتخت در سرزمین اصلی ایالات متحده آمریکا واقع در آمریکای شمالی بین کانادا و مکزیک قرار دارند.

تاریخ و جغرافیا


ایالت آلاسکا در گوشه شمال غربی آمریکای شمالی بین کانادا از شرق و تنگه برینگ و روسیه از غرب جای گرفته‌است. ایالت هاوایی که به صورت مجمع‌الجزایری است، در میانه اقیانوس آرام واقع شده‌است. قلمرو‌های ایالات متحده آمریکا که در دریای کارائیب و اقیانوس آرام پراکنده هستند، نه منطقه زمانی را شامل می‌شوند.

جغرافیا، آب و هوا و حیات وحش فوق‌العاده متنوع و گوناگون آمریکا، این کشور را در زمره ۱۷ کشور دارای تنوع زیستی فراوان قرار داده‌است.

سرخ‌پوستان دیرین، ۱۵٬۰۰۰ سال پیش از سیبری به سرزمین‌های اصلی آمریکای شمالی مهاجرت کردند. استعمار قاره آمریکا توسط اروپایی‌ها از قرن شانزدهم میلادی آغاز و  در آغاز ایالات متحده آمریکا با ۱۳ مستعمره بریتانیایی بنیان نهاده شده در ساحل شرقی پدیدار شد.

 چالش‌ها و اختلافات فراوان بین پادشاهی بریتانیای کبیر و مستعمرات سیزده‌گانه پیرو جنگ فرانسویان و سرخپوستان، منجر به آغاز انقلاب در سال ۱۷۷۵ میلادی در آمریکا و نهایتاً اعلامیه استقلال ایالات متحده آمریکا شد. جنگ در سال ۱۷۸۳ به پایان رسید و بدین گونه ایالات متحده آمریکا نخستین کشوری بود که استقلال خود را از امپراتوری‌های استعماری کسب کرد.

 قانون اساسی فعلی آمریکا در سال ۱۷۸۸ با اصلاحات دهگانه به صورت مجموع با نام منشور حقوق ایالات متحده آمریکا است، پی‌ریزی شد در سال ۱۷۹۱ قانون اساسی که تضمین‌کننده همه آزادی‌های اساسی مدنی بود، تصویب شد. در خلال قرن نوزدهم میلادی ایالات متحده آمریکا به شکلی قاطعانه، به توسعه ارضی در سراسر خاک آمریکای شمالی مشغول شد. همچنین در خلال این قرن سرخپوستان تبعید و ایالات جدید به شکلی تدریجی تأسیس شدند.

 در سال ۱۸۴۴ توسعه سرزمین‌های آمریکا در سراسر قاره آمریکای شمالی به پایان رسید. در نیمه دوم قرن نوزدهم میلادی، جنگ داخلی آمریکا منجر به منسوخ شدن برده‌داری در این کشور شد. در سال‌های پایانی قرن نوزدهم، آمریکا به جزایر و آب‌های اقیانوس آرام مسلط شد و اقتصاد این کشور نیز در نتیجه انقلاب صنعتی فراگیر در دنیا، رشد بی‌سابقه‌ای کرد.

جنگ آمریکا و اسپانیا و جنگ جهانی اول، موقعیت آمریکا را به شکل یک ابرقدرت نظامی جهانی تثبیت کرد. ایالات متحده در جنگ جهانی دوم به شکل یک ابرقدرت، نخستین کشور تولیدکننده و تنها کشور استفاده‌کننده بمب‌های اتمی در جنگ و به عنوان اعضای دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد ظاهر شد و در خلال جنگ سرد ایالت متحده و اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی رقابت فضایی قابل توجه‌ای داشتند که این رقابت در پروژه آپولو ۱۱ به اوج خود رسید. بعد از پایان جنگ سرد در سال ۱۹۹۱ و فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، ایالات متحده تبدیل به تنها ابرقدرت جهان شد.

قسمتی از رشته کوه‌های راکی در غرب آمریکا قرار گرفته‌است که بزرگترین قله آن در ایالت کلرادو قرار دارد. مرتفع‌ترین نقطه در آمریکا قله کوه مک کینلی (۶۱۹۴ متر) در آلاسکا می‌باشد. در ۴۸ ایالت پایین نیز مرتفع‌ترین قله بر فراز کوه ویتنی (۴۴۲۱ متر) در کالیفرنیا قرار دارد. رودخانه می‌سی‌سی‌پی بزرگ‌ترین و مهم‌ترین رودخانه آمریکای شمالی و چهارمین رودخانه طولانی جهان در آمریکا قرار دارد. این رودخانه که به رودخانه میسوری می‌پیوندد، نقش تجاری و اقتصادی مهمی برای آمریکا دارد. قسمتی از آبشار نیاگارا در مرز بین آمریکا و کانادا قرار دارد و از جاذبه‌های طبیعی توریستی در آمریکا به‌شمار می‌رود.

آمریکا از شمال با کشور کانادا و در جنوب با کشور مکزیک مرز خاکی دارد. این کشور در شمال غرب قاره آمریکا و سواحل آلاسکا نیز با روسیه مرز‌های مشترک آبی دارد. ۴۸ ایالت به هم پیوسته که خاک اصلی آمریکا را تشکیل می‌دهند، از شرق و جنوب شرقی به اقیانوس اطلس و خلیج مکزیک، و از غرب به اقیانوس آرام منتهی می‌شوند.

نام آمریکا اقتباسی است از نام آمریگو وسپوچی جهانگرد و کاشف ایتالیایی که توسط یک نقشه‌ ساز آلمانی در سال ۱۵۰۷ میلادی ثبت شد.

انگلیسی زبان دولت و کسب و کار آمریکاست و همین‌طور زبان بسیاری از کار‌های روزانه مردم که بیش از ۳۰ ایالت، این زبان را زبان رسمی خود کرده‌اند، اما دولت فدرال زبان رسمی ندارد.

اقتصاد


ایالات متحده از اعضاء بنیانگذار سازمان ملل متحد، صندوق بین‌المللی پول، بانک جهانی، سازمان کشور‌های آمریکایی (OAS) و تعدادی دیگر از سازمان‌های بین‌المللی است. ایالات متحده کشوری فوق پیشرفته بر پایه تولید ناخالص داخلی و دومین کشور دنیا بر پایه تولید ناخالص داخلی (برابری قدرت خرید) تقریباً یک‌چهارم تولید ناخالص داخلی کل کشور‌های جهان است.

 اقتصاد ایالات متحده یک اقتصاد فرا صنعتی و عظیم است که در فعالیت‌های خدماتی به شکلی عالی عمل کرده و در زمینه اقتصاد دانش بنیان جزء سرآمد‌های دنیا محسوب می‌شود. از لحاظ تولید ایالات متحده دارنده رتبه دوم در جهان است. ایالات متحده اولین کشور واردکننده و دومین کشور صادرکننده جهان است. با وجود اینکه جمعیت آمریکا فقط ٪۴٫۳ جمعیت جهان است، این کشور مالک ٪۳۳٫۴ ثروت جهانی در بین کشور‌های دنیاست.

ایالات متحده دارای بیشترین سهم ثروت جهانی در بین کشور‌های دنیاست. آمریکا از لحاظ چندین شاخص اجتماعی-اقتصادی مثل دستمزد متوسط، شاخص توسعه انسانی سرانه تولید ناخالص داخلی و سوددهی سرانه جزء رتبه‌های بالا در میان کشور‌های جهان به‌شمار می‌رود. ایالات متحده دارنده قدرتمندترین نیروی مسلح جهان است. بودجه و هزینه‌کرد نظامی آمریکا، معادل یک سوم کل بودجه نظامی دنیا می‌باشد. ایالات متحده یک قدرت پیشرو و راهبر در زمینه سیاست، فرهنگ و دانش در جهان به‌شمار می‌رود.

آمریکا اقتصاد کاپتالیستی از نوع سرمایه‌داری انحصاری دارد. ویژگی بارز اقتصاد ایالات متحدهٔ آمریکا عبارت است از تسلط انحصار‌ها در رشته‌های مختلف، که بر مبنای منابع طبیعی فراوان، زیربنای توسعه‌یافته، تولید انبوه، و مصرف زیاد استوار است. تولید ناخالص داخلی ایالات متحدهٔ آمریکا با بیش از ۱۹ تریلیون (۱۹٫۰۰۰ میلیارد) دلاریعنی حدود ۲۰٪ تولید ناخالص جهان، نخستین اقتصاد بزرگ جهان است.

شهر‌های آمریکا


شهر نیویورک، بزرگترین شهر در شرق کشور، شهر لس‌آنجلس بزرگترین شهر در غرب کشور،  شیکاگو، بزرگترین شهر در قسمت میانی کشور از جمله شهرهای آمریکا هستند.

نظام سیاسی


نظام سیاسی ایالات متحده، جمهوری فدرال است و قانون اساسی این کشور بر سه محور تفکیک قوا، نظام انتخاباتی و نظام فدرالی شکل گرفته است.  قوه مقننه و یا کنگره ایالات متحده از دو مجلس نمایندگان و سنا تشکیل شده که مسئولیت قانونگذاری را به طور کامل بر عهده دارد.

نمایندگان این مجالس با رأی مستقیم مردم انتخاب می‌شود و هیچ نهادی در ایالات متحده قدرت انحلال مجالس را ندارد. مجلس نمایندگان ایالات متحده آمریکا با ۴۳۵ عضو و مجلس سنای ایالات متحده آمریکا با ۱۰۰ عضو به صورت مشترک به امر قانونگذاری مشغول هستند.  رئیس جمهور ایالات متحده نیز به عنوان رئیس قوه مجریه با رأی مستقیم مردم و از طریق آرای مجمع انتخاباتی انتخاب می‌شود و در برگزیدن مشاورانش به عنوان وزرا اختیارات کاملی دارد.

رئیس جمهور نیازی به کسب رای اعتماد از کنگره ندارد و کنگره نیز متقابلاْ نمی‌تواند با رأی عدم اعتماد، هیئت دولت و یا وزرا را برکنار کند. رئیس جمهور ایالات متحده برای یک دوره چهار ساله برگزیده می‌شود و انتخاب وی برای یک دوره چهار ساله دیگر بلامانع است.

روند انتخاب رئیس جمهور ایالات متحده، با پیچیدگی‌های خاصی که در انتخابات مقدماتی نامزد‌های دو حزب عمده این کشور وجود دارد، عملاً یک سال به طول می‌انجامد.  اما با وجود اینکه احزاب گوناگونی در ایالات متحده فعالیت می‌کنند، عملاً سیطره دو حزب جمهوریخواه و دموکرات بر صحنه سیاسی این کشور مجال را برای به قدرت رسیدن سایر گروه‌ها گرفته است و مشاغل عمده‌ای که با رأی مستقیم مردم واگذار می‌شوند، از جمله ریاست‌جمهوری، نمایندگی کنگره و فرمانداری ایالات غالباً بین نامزد‌های این دو حزب توزیع می‌شوند.

بر اساس اصل تفکیک قوا، قوه قضائیه این کشور که در دیوان عالی تبلور یافته است، نیز کاملاً مستقل عمل می‌کند و قوای مجریه و مقننه نمی‌توانند بر روند تصمیم‌گیری آن تأثیر بگذارند.  بر اساس قانون اساسی ایالات متحده هر ایالت در امور داخلی دارای اختیارات کامل است و در مقابل در امور خارجی، ارتش، ضرب و چاپ سکه و اسکناس و اعلان جنگ به دولت فدرال اختیار داده شده‌است.

ایالات متحده به عنوان کشوری که کمترین آسیب را از جنگ جهانی دوم دید، پس از آن وارد یک دوره فرسایشی جنگ سرد با بلوک شرق به رهبری شوروی سابق شد. اما با فروپاشی شوروی سابق و فروریزی دیوار برلین به عنوان نماد جنگ سرد، نظریه‌پردازان ایالات متحده با ترویج ادبیات «نظم نوین جهانی»، سعی در ایجاد نظامی یک قطبی به محوریت این کشور کردند.

بر اساس قانون اساسی ایالات متحده آمریکا، قوه مقننه یا کنگره ایالات متحده آمریکا از دو مجلس تشکیل شده‌است که مسئولیت قانونگذاری را به‌طور کامل بر عهده دارند: مجلس نمایندگان و مجلس سنا. بر اساس نظام انتخاباتی آمریکا، نمایندگان با رأی مستقیم و برابر مردم انتخاب می‌شوند.

مردم آمریکا


جمعیت این کشور در حدود ۳۲۴ میلیون نفر (تا ۲۰۱۶) با میانگین سنی ۳۷ سال است. امید به زندگی برای زنان ۸۱ و برای مردان ۷۵ سال است.

بخش زیادی از جمعیت این کشور را مهاجران تشکیل می‌دهند. سفیدپوست‌ها ۸۱ درصد، سیاه‌پوست‌ها ۱۳ درصد، آسیایی‌ها ۴ درصد و سرخپوستان یک درصد از جمعیت این کشور را تشکیل می‌دهند. ۵۱ درصد از مردم آن پروتستان، ۲۴ درصد کاتولیک، نزدیک به دو درصد مورمون، نزدیک به دو درصد یهود و ۶/۰درصد مسلمان هستند.

زبان رسمی دراین کشور انگلیسی است، اما به دلیل نزدیکی به آمریکای لاتین و تعداد زیاد مهاجران این منطقه حدود ۱۱ درصد از مردم این کشور به زبان اسپانیایی صحبت می‌کنند. در ایالت هاوایی زبان هاوایی زبان رسمی است.

نظام آموزشی در امریکا


۹۹ درصد مردم کشور آمریکا دارای سواد پایه هستند. سن تحصیل اجباری ۷ تا ۱۶ سال است. در این کشور تحصیلات ابتدایی و متوسطه کاملا رایگان بوده و دولت این هزینه‌ها را تقبل می‌کند و در مراحل بعدی آموزشی با دادن وام‌های کم بهره، کمک ها‌ی بلا عوض، انجام بورسیه‌های تحصیلی دانشجویان را در پرداخت هرینه‌های تحصیلی شان همراهی می‌کند. از جمله کهن‌ترین مراکز آموزش عالی آمریکا دانشگاه‌های هاروارد، ویلیام اند ماری، پرینستون، کلمبیا، پنیسیلوانیا می‌باشند.

دین مردم آمریکا


کشور مذکور کشوری سکولار می‌باشد که تمامی ادیان و مذاهب در آن آزتد است و دولتمردان نسبت به همه مذاهب بی طرف هستند به طوری که می‌توان گفت که تقریبا هیچ محدودیتی برای پیروان مذاهب مختلف اعمال نمی‌شود. تضمین این آزادی ادیان و مذاهب هم قانون اساسی این کشور است.

 * با کشور سوریه بیشتر آشنا شوید

  * با کشور عراق بیشتر آشنا شوید

 * با کشور لبنان بیشتر آشنا شوید

 *با کشور ایران بیشتر آشنا شوید

 *با کشور افغانستان بیشتر آشنا شوید

 *با کشور روسیه بیشتر آشنا شوید

 * با کشور ترکیه بیشتر آشنا شوید

در مورد آمریکا در ویکی تابناک بیشتر بخوانید

رئیس سازمان سیا قرار است روز یکشنبه در نشست صلح غزه در ایتالیا شرکت کند.
کد خبر: ۱۲۵۰۱۵۷   تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۵/۰۶

دونالد ترامپ رئیس جمهور سابق و نامزد جمهوریخواهان برای انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۴ آمریکا در دیدار با بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل گفت که خروج آمریکا از توافق هسته‌ای ایران (برجام) «بهترین کاری» بود که برای اسرائیل انجام دادم.
کد خبر: ۱۲۵۰۱۴۸   تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۵/۰۵

به نوشته یک روزنامه آمریکا یی استفاده بیش از حد آمریکا از تحریم‌ها، خطر کاهش اثرگذاری آن را بالا برده است.
کد خبر: ۱۲۵۰۱۴۷   تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۵/۰۵

بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل برای دیدار با دونالد ترامپ رئیس جمهور سابق آمریکا و نامزد حزب جمهوری خواه در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۴ به اقامتگاه او در فلوریدا رفت.
کد خبر: ۱۲۵۰۱۴۱   تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۵/۰۵

روزنامه کویتی الجریده به نقل از منابع خود مدعی شد: «نمایندگان طرف آمریکا یی سه شنبه گذشته به ایرانی ها ابلاغ کرده اند که دولت جو بایدن آماده گفتگو برای بازگشت سریع به توافق هسته ای امضا شده در سال ۲۰۱۵ میلادی پس از وارد کردن اصلاحات ساده در آن است.»
کد خبر: ۱۲۵۰۱۳۹   تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۵/۰۵

جنگ افزار
یک شهروند ایرانی اقدام به تهیه گزارش از یک اسلحه فروشی در آمریکا و خرید یک نفربر آمریکا یی با 80 هزار دلار کرده است. برخی مدل‌های نفربر در آمریکا ، با باز کردن مسلسل سنگینش، به فروش می‌رسد. این گزارش جالب را می‌بینید.
کد خبر: ۱۲۵۰۰۵۳   تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۵/۰۵

وزارت امور خارجه آمریکا اعلام کرد یک جایزه ۱۰ میلیون دلاری برای ردیابی یک هکر کره شمالی که متهم به شرکت در "عملیات سایبری" علیه آمریکا است، تعیین کرد.
کد خبر: ۱۲۵۰۰۲۵   تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۵/۰۵

خون بی‌گناه هیچ‌گاه ظالم را رها نمی‌کند
رئیس جمهور منتخب در واکنش به حضور و سخنرانی نخست وزیر رژیم صهیونیستی در کنگره آمریکا تاکید کرد: نه جنایت کشتن مردم بی گناه و کودکان بی‌پناه را می‌توان نادیده گرفت و نه جنایتکار را می‌توان با تشویق ایستاده تطهیر کرد.
کد خبر: ۱۲۵۰۰۱۲   تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۵/۰۵

نیویورک تایمز نوشت که مطابق نظرسنجی جدید هریس توانسته در نظرسنجی جدید به آمار بهتری نسبت به بایدن دست یابد.
کد خبر: ۱۲۵۰۰۱۱   تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۵/۰۵

دونالد ترامپ رییس جمهور سابق آمریکا و نامزد جمهوری خواه انتخابات ریاست جمهوری در بیان تازه ای از توهمات خود در پاسخ به ادعای نتانیاهو گفت که اگر ترور شود، ایران باید از صفحه روزگار محو شود.
کد خبر: ۱۲۵۰۰۰۹   تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۵/۰۵

توهین‌های نتانیاهو برای فرار از دادگاه لاهه است
وزیر خارجه پیشین کشورمان در واکنش به سخنرانی نتانیاهو در کنگره آمریکا توییت انگلیسی منتشر کرد.
کد خبر: ۱۲۴۹۹۹۲   تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۵/۰۴

کمتر از ۲۴ ساعت پس از سخنرانی بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل در کنگره، «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور سابق آمریکا اعلام کرد که اسرائیل در روابط عمومی خود با مشکل مواجه است و باید جنگ با حماس را به سرعت پایان دهد.
کد خبر: ۱۲۴۹۹۷۹   تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۵/۰۴

اگرچه تصور یک توافق هسته‌‌‌ای جدید دشوار است، اما یک دولت اصلاح‌طلب می‌تواند فرصت‌‌‌هایی برای کاهش تنش ایجاد کند. تهران نیز به شدت با جنگ تمام‌عیار میان حزب‌الله و اسرائیل مخالف است، به‌ویژه جنگی که ایالات متحده را از نظر نظامی به خاورمیانه بازگرداند. ایران به درستی به این نتیجه رسیده است که در حال حاضر در رقابت خود با اسرائیل دست برتر را دارد و زمان به نفع اوست.
کد خبر: ۱۲۴۹۸۶۴   تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۵/۰۴

نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی در سخنرانی خود در کنگره آمریکا گفت: وقتی با حماس، حزب‌الله و حوثی‌ها می‌جنگیم، با ایران می‌جنگیم. اگر اسرائیل سقوط کند، آمریکا کشور بعدی خواهد بود. جنگ ما جنگ شماست، دشمنان ما دشمنان شما هستند و پیروزی ما پیروزی برای ایالات متحده است.
کد خبر: ۱۲۴۹۸۲۵   تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۵/۰۳

رابرت وود سفیر و معاون نمایندگی آمریکا در سازمان ملل روز سه‌شنبه به وقت محلی در نشست شورای امنیت درباره وضعیت خاورمیانه و یمن گفت: مردم یمن به حمایت جامعه بین‌المللی نیاز دارند و با این حال حوثی‌ها با اقدامات خود شرایط را دشوارتر می‌کند.
کد خبر: ۱۲۴۹۶۶۵   تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۵/۰۳

رویترز گزارش داد که در یک نظرسنجی جدید، «کامالا هریس» معاون رئیس‌جمهور و نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا پس از کناره‌گیری بایدن، دو درصد از دونالد ترامپ پیشی گرفته است.
کد خبر: ۱۲۴۹۶۴۲   تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۵/۰۲

عکس جدیدی از جیمی کارتر، مسن‌ترین رئیس جمهوری سابق زنده آمریکا منتشر شده است.
کد خبر: ۱۲۴۹۶۲۵   تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۵/۰۲

اختصاصی تابناک
پروفسور «جوزف نای» دستیار اسبق وزارت دفاع آمریکا و واضع قدرت نرم معتقد است چین اگرچه به لحاظ اقتصادی قدرت قابل توجهی است ولی رهبری جهانی نیازمند کمک قدرت نرم است.
کد خبر: ۱۲۴۹۵۲۵   تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۵/۰۲

عرب نیوز تحلیل کرد
نتیجه انتخابات ریاست جمهوری 2024 ایالات متحده آمریکا بر روابط واشنگتن و تهران و پویایی‌های ژئوپلیتیک گسترده‌تر تأثیر می گذارد.
کد خبر: ۱۲۴۹۵۰۴   تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۵/۰۲

«جو بایدن» رئیس‌جمهور آمریکا شامگاه یکشنبه و همزمان با افزایش فشارهای سیاستمداران دموکرات‌، اعلام کرد از رقابت‌های انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۲۰۲۴ کناره‌گیری می‌کند. او پس از عملکرد فاجعه‌بار در مناظره با «دونالد ترامپ» رقیب جمهوری‌خواه خود و همچنین عقب‌افتادن از او در نظرسنجی‌ها، تحت فشار شدید دموکرات‌ها برای کناره‌گیری قرار گرفته بود.
کد خبر: ۱۲۴۹۴۸۰   تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۵/۰۲

nabzefanavari
ostanha
bato
farhangi
jahan
economic
sport
social
parliment