کلیات
عراق یکی از کشور‌های جنوب غرب آسیا است که با کشورهایی، چون ایران، کویت، سوریه، ترکیه، اردن و عربستان سعودی مرز مشترک دارد. در این کشور جمعیتی بالغ بر ۳۷ میلیون نفر زندگی میکنند که ۷۵-۸۰ درصد آنها عرب، ۱۵-۲۰ درصد کرد، ترکمن و آشوری و ۵ درصد را سایر قومیت‌ها تشکیل میدهند.
جغرافیا
مساحت تقریبی کشور عراق ۴۳۸٬۳۱۷ کیلومتر مربع است که این مساحت تقریباً یک چهارم مساحت ایران است و کشور عراق را از این لحاظ در رده پنجاه و هشتمین کشور پهناور جهان قرار داده است. به لحاظ جغرافیایی بیشتر سرزمین عراق پست و هموار و گرمسیری است. غرب عراق کویر است و شرق آن جلگه‌های حاصلخیز؛ ولی بخشی از کردستان عراق (شمال شرق) کوهستانی و سردسیر میباشد. همچنین عراق یکی از بزرگترین کشور‌های دارای منابع نفت میباشد. این کشور دارای ۱۴۳ میلیارد بشکه ذخایر تاییدشده نفتی میباشد.
کرد‌ها در نواحی شمال و شمال شرقی عراق که به کردستان عراق مشهور است زندگی میکنند و از لحاظ فرهنگی، زبانی و طرز پوشش با عرب‌ها متفاوت هستند. کشور عراق از نظر ساختار اجتماعی-فرهنگی به سه حوزه کاملاً متفاوت تقسیم میشود، در حوزه مرکزی عراق اعراب سنی، در شمال کرد‌ها و در جنوب شیعیان سکونت دارند و هر کدام از این گروه‌ها دارای شاخصه‌های فرهنگی و اجتماعی خاص خود هستند. البته در کنار این سه گروه اصلی، هویت‌های فرهنگی اجتماعی کوچکتری نظیر ترکمنها، آشوری‌ها و یزیدی‌ها نیز وجود دارند که دارای فرهنگ و عقاید متمایزی هستند. با ما همراه باشید تا با آداب و رسوم مردم عراق بیشتر آشنا شوید.
مردم
شهروندان عراقی را از نظر مذهبی باید به دو گروه بزرگ اسلامی شیعه و سنی تقسیم کرد که به لحاظ ترکیبی حدود ۶۰ درصد مردم عراق شیعه، ۳۷ درصد سنی و ۳ درصد پیروان سایر ادیان (مسیحیان، یهودیان، آشوریان و...) هستند.
شیعیان که اکثریت جمعیت عراق را تشکیل میدهند، بیشتر در مناطق جنوبی و مرکزی عراق سکونت دارند. وجود مقبره امامان شیعی در شهرهای مقدس عراق همچون کربلا و نجف، و همچنین وجود حوزه علمیه نجف و در نتیجه حضور دایمی علمای شیعی در این شهر‌ها باعث تقویت فرهنگ شیعی شده و این امر شیعیان عراق را از نظر فرهنگی به ایرانیان شیعیمذهب نزدیک کرده است. بعد از سرنگونی حکومت صدام، شیعه قدرت و نفوذ بیشتری پیدا کرده است و میتوانند خیلی آزادانهتر راجع به هویت مذهبی خود صحبت کنند.
در کنار مسلمانان شیعی مذهب، اعراب سنی بخش دیگری از ساختار فرهنگی اجتماعی عراق را تشکیل میدهند که براساس قومیت عربی و مذهب سنی ایجاد شده و به دلیل حاکمیت اقلیت اعراب سنی در طول دهه‌های گذشته در عراق تقویت شده است.
عربی و کردی زبان‌های رسمی مردم عراق است. البته زبان‌های دیگری نظیر ترکی آذربایجانی (ترکمن‌های عراق)، فارسی، لری فیلی، کلدانی نو (از زبان‌های آرامی)، ارمنی، آشوری، دوماری (زبان کولیها)، گورانی (از شاخه شمال غربی زبان‌های کردی) و ... نیز در این کشور صحبت میشود.
به لحاظ فرهنگی باید گفت: عراقی‌ها ارزش زیادی برای خانواده قائل هستند و خانواده‌های بزرگ یا قبایل بزرگ از قدرت سیاسی و اجتماعی برخوردارند. اعضای خانواده باید مسئولیت رفتار و کردار خود را بپذیرند و هر گونه خطایی باعث بیآبروی کل خانواده میشود.
وفاداری به خانواده قبل از سایر روابط اجتماعی و حتی کسب و کار قرار میگیرد. خویشاوندسالاری در بین مردم عراق به چشم میخورد و از آنجا که دیدگاه منفی نسبت به این قضیه ندارند، طبیعتا پیشنهادات کاری را به خانواده خود میدهند، زیرا افراد مورد اعتمادشان هستند. اغلب خانواده‌های بزرگ در یک خانه، محله یا روستا زندگی میکنند. در مناطق شهری مردم لزوما در یک خانه در کنار هم زندگی نمیکنند، هر چند که عموما در یک خیابان یا نزدیک به هم هستند.
نظام سیاسی
دولت مرکزی عراق که پیش از انقلاب اسلامی ایران و به واسطه قرار داد الجزایر با ایران اختلافاتی داشت، در نهایت پس از انقلاب اسلامی و در شهریورماه ۱۳۵۹ به مرز‌های غربی ایران حمله کرد؛ اقدامی که مقدمه یک جنگ طولانی و تمام عیار دو کشور همسایه شد و صد‌ها هزار نفر در این جنگ هشت ساله جان خود را از دست دادند.
حضور صدام در رأس هرم قدرتی عراق که در دهه ۷۰ میلادی قدرت را از نخسین رئیس جمهور عراق یعنی احمد حسن البکر گرفت، مقدمه نا امنی‌های فراوانی در عراق شد که جنگ هشت ساله علیه ایران تنها یک مورد آن بود.
با پذیرش قطعنامه ۵۹۸ توسط ایران و عراق و بازگشت دو کشور به مرز‌های مندرج در قرارداد الجرایز، صدام به کویت حمله و مقدمه آغاز جنگ خلیج فارس را فراهم کرد.
نوع حکومت داری صدام در عراق در نهایت سبب شد تا دولت آمریکا در اواخر زمستان سال ۱۳۸۱ به این کشور حمله نظامی کند و مقدمه سقوط دولت صدام را فراهم کند. یک روز بیشتر به نوروز ۱۳۸۲ (۲۰ مارس ۲۰۰۳) نمانده بود که آمریکا با تشکیل یک ائتلاف به عراق حمله کرد. این کشور دست نکشیدن عراق از برنامهٔ سلاح‌های کشتار جمعی که خلاف قطعنامهٔ ۶۸۷ شورای امنیت بود را به عنوان دلیل این تهاجم اعلام کرد.
درگیری‌ها در سال ۲۰۰۸ در عراق ادامه پیدا کردند و نیروهای مسلح تازه آموزشدیدهٔ عراقی با شبه نظامیان درگیر شدند. دولت عراق توافقی را با آمریکا امضا کرد که نیروهای مسلح آمریکا را ملزم به خروج از شهرهای عراق تا ۹ تیرماه ۱۳۸۸ و خروج از کل خاک عراق تا ۱۰ دیماه ۱۳۹۰ میکرد.
جنگ داخلی
با خروج نیروهای آمریکایی در سال ۱۳۹۰ ناآرامی‌ها ادامه یافت و عراق دچار بیثباتی سیاسی شد. بهار عربی در بهمن ۱۳۸۹ به عراق رسید و مخالفت‌ها در شهر‌ها گسترش یافت، اما مخالفت‌های ابتدایی نتوانستند دولت را ساقط کنند. ائتلاف میهنی عراق که گفته میشود بزرگترین مجموعهٔ سنیان عراق است به دلیل آنکه دولت عراق را تحت سیطره شیعیانی میدانست که میخواهند سنی‌ها را کنار بزنند، مجلس عراق را به مدت چند هفته در ماه‌های پایانی ۱۳۹۰ تحریم کرد.
گروه‌های شبه نظامی سنی در سال ۲۰۱۳ حملات زیادی را علیه اکثریت شیعهٔ عراق انجام دادند تا اعتماد عمومی نسبت به دولت نوری المالکی را زیر سؤال ببرند. جنگ طلبان سنیمذهب عضو دولت اسلامی عراق و شام در سال ۱۳۹۳ کنترل بخش‌های وسیعی از عراق از جمله شهرهای بزرگی، چون تکریت، فلوجه و موصل را به دست آوردند و باعث شدند صد‌ها هزار نفر از خانه و کاشانهٔ خود فرار کنند و در ادامه این گروه‌ها که اقدامات تروریستی خود را گسترش دادند به شکل گیری گروه تروریستی داعش کمک کرد؛ گروهی تروریستی که زمینه جنگ‌های داخلی طولانی در عراق را فراهم کرد و در نهایت با کمک‌های ایران و دیگر کشور‌های متحد از پای درآمد.
مدیریت سیاسی عراق به شکل فدرالی است و دولت فدرال عراق تحت قانون اساسی فعلی به شکل یک جمهوری فدرالی دموکراتیک پارلمانی اسلامی تعریف میشود. دولت فدرال مشتمل بر قوای مجریه، مقننه و قضاییه و کمیسیون‌های مستقل متعدد دیگر است. جدای از دولت فدرال مناطق (مشتمل بر چند استان)، استان‌ها و بخش‌هایی وجود دارند که طبق قانون دارای اختیاراتی هستند.
عراق دارای هجده استان است که هر استان به چند شهرستان تقسیم شده است. کردستان عراق تنها ناحیه تعریفشده در قانون عراق است که برای خود دولت و ارتش نیمه رسمی به نام پیشمرگه دارد.
بغداد، صلاحالدین، دیاله، واسط، میسان، بصره، ذیقار، مثنی، قادسیه، بابل، کربلا، نجف، انبار، نینوا، دهوک، اربیل، کرکوک، سلیمانیه و حلبچه استان‌های عراق هستند.
اقتصاد
صادرات نفت از گذشته نقش اصلی را در اقتصاد عراق بر عهده داشته بهطوری که ۹۵٪ از درآمد خارجی این کشور را تشکیل می دهد. عدم توسعه در سایر زمینه‌ها باعث بروز بیکاری ۱۸ تا ۳۰ درصدی و درآمد سرانه ۴۰۰۰ دلاری شدهاست. در سال ۲۰۱۱ استخدام تمام وقت در بخش عمومی نزدیک به ۶۰ درصد از کل استخدام‌ها را شامل میشد. بخش صادرات نفت شغل‌های بسیار کمی برای عراقی‌ها ایجاد کرده است.
در مورد عراق در ویکی تابناک بیشتر بخوانید
عراق ی‌ها با برگزاری یک تظاهرات علیه آمریکا خواهان بسته شدن سفارت این کشور شدند.
کد خبر: ۱۳۱۱۷۰۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۳/۲۴
وزارت امور خارجه آمریکا به شهروندان خود در خاورمیانه و شمال آفریقا هشدار داد که احتیاط بیشتری داشته باشند.
کد خبر: ۱۳۱۱۲۴۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۳/۲۲
سخنگوی سفارت آمریکا در بغداد به روند تخلیه کارکنان این سفارت خانه واکنش نشان داد.
کد خبر: ۱۳۱۱۲۲۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۳/۲۲
دبیرکل گروه مقاومت عراق ی کتائب سیدالشهداء گفت: اگر جنگی در منطقه شعله‌ور شود، صد‌ها نفر از نیروهای استشهادی ما آماده ورود به میدان خواهند بود و تابوت سربازان آمریکایی از منطقه پرواز خواهد کرد.
کد خبر: ۱۳۱۱۱۹۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۳/۲۲
تیم ملی فوتبال بانوان ایران در دومین دیدار دوستانه خود برابر عراق موفق شد این تیم را با نتیجه ۷ بر صفر شکست دهد.
کد خبر: ۱۳۱۱۱۶۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۳/۲۲
از پرتو نور قدسی ولایت، قمر شب‌های تارمان روشن میشود و دل‌ها به روشنی ایمان می‌درخشند. در عید الله‌الاکبر، میثاقی دوباره با حقیقتی آسمانی می‌بندیم؛ با نوری که نه‌تنها شب را، بلکه جانمان را منور می‌سازد.
کد خبر: ۱۳۱۱۱۰۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۳/۲۲
سخنگوی فرمانده کل نیروهای مسلح عراق اعلام کرد که اخباری مبنی بر تخلیه سفارت آمریکا در بغداد صحت ندارد.
کد خبر: ۱۳۱۱۰۹۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۳/۲۱
دبیر ستاد حقوق بشر قوه قضائیه گفت: ما در سفر به عراق ۴ موافقت‌نامه انتقال محکومین، استرداد مجرمین، همکاری‌های کیفری و همکاری‌های مدنی را به امضا رساندیم.
کد خبر: ۱۳۱۱۰۷۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۳/۲۱
قطعی گسترده برق در عراق ، همزمان با کاهش واردات گاز از ایران، بحران انرژی را وارد مرحله تازه‌ای کرده است. با کاهش ظرفیت تولید، حتی برنامه‌های تأمین تابستانه هم از کار افتاده‌اند.
کد خبر: ۱۳۱۰۸۲۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۳/۲۰
اسامی داوران قضاوت کننده در دیدار نخست تیم‌های ملی فوتبال بانوان ایران با عراق مشخص شد.
کد خبر: ۱۳۱۰۵۱۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۳/۱۹
بررسی کتاب «تو زودتر بکش»/۳
«به ابوجهاد، ۵۲ گلوله شلیک شد. و ۲۳ سال بعد از آنکه گلدا مایر اولین برگه قرمز برای کشتن او را امضا کرد، حالا او مرده بود.»
کد خبر: ۱۳۱۰۱۶۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۳/۱۹
اعضای جامعه یهودی عراق با مرمت یک کنیسه قدیمی در بغداد، بخشی از میراث فرهنگی خود را احیا کردند. این کنیسه که سال‌ها بدون استفاده مانده بود،دوباره برپا شده است.
کد خبر: ۱۳۱۰۰۵۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۳/۱۷
در پی مرگ مشکوک شمار زیادی از ماهیان در باتلاق‌های جنوبی عراق ، دولت تحقیقات رسمی برای شناسایی علت این پدیده زیست‌محیطی را آغاز کرده است. کارشناسان احتمال آلودگی یا کاهش سطح اکسیژن را م
کد خبر: ۱۳۰۹۳۷۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۳/۱۳
یک زندانی زن ایرانی در چارچوب همکاری‌های حقوقی و قضایی ایران و عراق به کشور منتقل شد.
کد خبر: ۱۳۰۸۴۳۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۳/۰۸
استاندار کردستان این روزها مکررا به خاطر سواستفاده از زنان کُرد در استقبال از مقامات خارجی مورد انتقاد قرار گرفته است، حالا عکس‌ها خبر آورده‌اند که او در این نشست‌ها دست به حذف پرچم ایران هم زده است.
کد خبر: ۱۳۰۸۳۵۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۳/۰۷
استاندار حلبچه که در قامت یکی از اعضای هیئت استانداران اقلیم کردستان عراق به تهران سفر کرده، پنجشنبه هفته گذشته بی‌توجه به اصول دیپلماتیک و احترام به قوانین ایران، بدون رعایت حجاب در یکی از اماکن گردشگری تهران حضور یافت.
کد خبر: ۱۳۰۷۷۲۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۳/۰۴
محمدرضا نوری به اتهام قتل یک شهروند آمریکایی در عراق زندانی است.
کد خبر: ۱۳۰۷۵۴۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۳/۰۴
استانداران استان‌های اربیل، سلیمانیه، دهوک و حلبچه اقلیم کردستان عراق ظهر امروز پنجشنبه با حضور در نهاد ریاست جمهوری با دکتر مسعود پزشکیان رئیس جمهور دیدار و گفت‌و‌گو کردند. رئیس جمهور با بیان اینکه ما مسلمانان باور‌های یکسان و فرهنگ مشترکی داریم، گفت: ساکنین دو طرف مرز‌ها با یکدیگر نسبت خویشاوندی داشته و دارای فرهنگ و تاریخ مشترک هستند و بین آنها جدایی وجود ندارد، البته شیطان دنبال جدا کردن مردم است. شیطان بزرگ هم اکنون آمریکاست که به دنبال ایجاد اختلاف در منطقه و فروش تسلیحات خود است.
کد خبر: ۱۳۰۷۱۹۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۳/۰۲
رئیس جمهور با بیان اینکه ما آمادگی هرگونه همکاری برای توسعه روابط با اقلیم کردستان را داریم، گفت: دانشگاهیان، روحانیون و روشنفکران ایران و اقلیم هم باید با یکدیگر جلسات مشترک داشته باشند تا برنامه‌ریزی مناسبی برای تحقق وحدت و انسجام که نیاز منطقه است، حاصل شود.
کد خبر: ۱۳۰۷۱۵۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۳/۰۱
مهدی نصیری ،عکاس اعزامی خبرگزاری ایلنا در سفری معنوی به عتبات عالیات عراق ، لحظاتی ناب و پرشور از زیارت در شهرهای مقدس کربلا، نجف، کاظمین و سامرا را ثبت کرده است. این گزارش تصویری، نگاهی است به چهره‌های آرام زائران، شکوه حرم‌ها، و حال‌وهوای روحانی این سفر معنوی.
کد خبر: ۱۳۰۶۷۳۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۳/۰۱