کلیات

آشناپنداری یا دژا-وو  یا حالت پیش‌دیده حالتی از ذهن است که در آن فرد پس از دیدن صحنه‌ای احساس می‌کند آن صحنه را قبلاً دیده‌است و در گذشته با آن مواجه شده‌است. روش‌های علمی دژا وو را به عنوان پیش‌بینی یا پیش گویی رد کرده و آن را به صورت کارکرد نادرست حافظه به هنگام بازخوانی یک تجربه توضیح می‌دهند. گرچه اخیراً دانشمندان توضیحاتی راجع به این مسئله یافته‌اند. اما همواره این مسئله با دیده شک نگریسته می‌شود. این لغت ابتدا توسط روان‌شناس فرانسوی امیل بویراک (۱۸۵۱–۱۹۱۷) در کتاب روان‌شناسی آینده (به فرانسوی: L'Avenir des sciences psychiques) معرفی شد.

به نظر می‌رسد این حالت را بسیاری از افراد تجربه کرده باشند. در تحقیقات رسمی اعلام شد که حدود ۸۵٪ افراد حداقل یک مورد تجربه آشناپنداری را داشته‌اند.

پروفسور سوسومو تونگاوا برنده نوبل پزشکی در سال ۱۹۸۷ در مورد این پدیده می‌گوید:

قلب مغز انسان فضایی با عنوان اسبک مغز است که در حقیقت نوعی ماشین حساب، تجسم‌کننده و بررسی‌کننده اطلاعات مربوط به حافظه است. این فضا، از مکان‌هایی که انسان مشاهده می‌کند و تجربیاتی را که کسب می‌کند نقشه‌برداری کرده و برای استفاده در آینده بایگانی می‌کند. اما هنگامی که دو تجربه بسیار شبیه به هم آغاز می‌شوند، این نقشه‌های ذهنی به روش‌های مختلفی تعبیر و بازخوانی می‌شوند.