از نامه ایوبی به جشنواره برلین تا طالبانی خواندن حمله به مطهری

9:40- سحر عصرآزاد منتقد سینما یادداشتی در شرق نوشته که در ابتدای آن تاکید است: «سی‌و‌سومین جشنواره فیلم‌فجر امسال در شرایطی برگزار می‌شود که همچون دوره‌های اخیر، شگفتی را بیش از هرچیز در آثار بخش نگاه نو یعنی فیلم‌های اول دنبال می‌کند هرچند معمولا در آثار بخش سودای سیمرغ نیز چندفیلم راضی‌کننده و خوشایند یافت می‌شوند.» عصرآزاد در ادامه درباره «احتمال باران اسیدی» و «در دنیای تو ساعت چند است؟» به عنوان فیلم‌های مهم بخش نگاه نو و همچنین از «ارغوان» به عنوان یک فیلم مهم بخش سودای سیمرغ نوشته است.

9:55- ویتوریو استورارو (Vittorio Storaro)، فیلمبردار بلند‌آوازه ایتالیایی و دارنده سه جایزه اسکار برای فیلم‌های «اینک آخرالزمان» به کارگردانی «فرانسیس فوردکاپولا»، «سرخ‌ها» به کارگردانی «وارن بیتی» و «آخرین امپراتور» به کارگردانی «برناردو برتولوچی» که مدیر فیلمبرداری پروژه «محمد» (ص) ساخته مجید مجیدی بوده، در ویژه نامه شرق برای جشنواره سی و سوم گفت و گویی داشته که اظهارات قابل توجهی در آن آمده. استورارو در بخش‌هایی از این گفت و گو که با فرانک آرتا انجام داده، می‌گوید:


- متاسفانه سینمای ایران در حیطه بین‌المللی چندان دیده نمی‌شود و فیلم‌های کمی از ایران دیده‌ام! البته فیلم‌های آقایان کیارستمی و مجید مجیدی را می‌شناختم. چند‌سال‌قبل که در جشنواره فیلم لوکارنو جزو هیات داوران بودم فقط توانستم یک‌فیلم ایرانی ببینم. متاسفانه شناخت زیادی از سینمای ایران ندارم که خیلی حیف است. چون هنر سینما و اکران فیلم‌ها زمینه بزرگی‌اند که فرهنگ‌ها از آن طریق بتوانند با هم گفت‌وگو کنند. چون در جهان هستی با شناخت تمامی فرهنگ‌هاست که می‌توانیم به‌طور متعادل رشد کنیم. خوشحالم که جشنواره فجر، بخش بین‌الملل دارد که اجازه می‌دهد دنیا با سینمای ایران و بالعکس آشنا شود.

- زمانی که «برتولوچی» را ملاقات کردم، هر دو بسیار‌ جوان بودیم و من در یکی از اولین تجربه‌های کارگردانی برتولوچی در نقش دستیار با او همکاری کردم و آنچه مرا شگفت‌زده کرد، دیدگاه بسیار روشن این کارگردان جوان در فیلم‌هایش و به‌ویژه نحوه تعیین سبک فیلمبرداری توسط او بود. من از ابتدای کار، نحوه فیلمبرداری را با تایید کارگردان، نه فقط از طریق نور، بلکه با دوربین طرح می‌کردم. از پیش، با روش او که نگارش داستان فیلم با دوربین است آشنا بودم و به آن احترام می‌گذاشتم و من نیز با نورپردازی داستان را می‌نوشتم. کارگردان‌ها هیچ‌دخالتی در نورپردازی ندارند، چون کاری بسیار حرفه‌ای است. بنابراین ایده، انتخاب و مفهوم نورپردازی و رنگ‌ها در هر فیلمی که از برتولوچی می‌بینید، برعهده من بوده و مهم‌ترین نکته اینجاست که برتولوچی آن را تایید می‌کرد.


- در فرهنگ‌اسلامی، قرینه‌بودن گنبدها و موزاییک‌ها ریشه فرهنگی دارد. به‌نظرم، وقتی به تک‌تک فرهنگ‌ها احترام بگذاریم، می‌توانیم همزیستی درستی داشته باشیم. دقیقا در فیلم «اینک آخرالزمان» این قضیه دیده می‌شد که می‌خواستند فرهنگی را به فرهنگی دیگر تحمیل کنند. البته، با آشنایی فرهنگ‌های مختلف و ایجاد تعادل می‌توانیم به کیفیتی برسیم مانند همان رویای تقریب بین‌المذاهب که همه با هم آشتی کنند. من مسیحی هستم و با فرهنگ مسیحی بزرگ شده‌ام، اما درمورد ادیان مختلف تحقیق کرده‌ام و متوجه شده‌ام که خداوند در همه ادیان مشترک است.

- به‌تنهایی نمی‌توانیم از یک‌سمفونی، نتی یا از شعری، یک‌کلمه را در بیاوریم. در‌مورد من هم نمی‌توانید قطعه‌ای از زندگی‌‌ام را به‌عنوان نماینده کل زندگی‌ام معرفی کنید. هیچ‌بخشی بهتر از آن دیگری نیست. هر بخشی با بخش دیگر در ارتباط است. زندگی خلاقانه من می‌تواند مانند یک‌موزاییک باشد که مهره‌های مختلفی روی آن است. این شامل تمام پروژه‌هایی است که من کار کرده‌‌ام. نمی‌توانستم پروژه «محمد رسول‌الله(ص)» را بسازم بدون اینکه تمام این راه را تا امروز طی کرده باشم. غیرممکن بود. شما نمی‌توانید به جمعه برسید بدون اینکه روزهای دیگر هفته را سپری نکرده باشید.

10:10- اکران فیلم «مزارشریف» به کارگردانی عبدالحسین برزیده آغاز شد.

10:20- فاطمه معتمدآريا بازیگر فیلم «بهمن» به اعتماد گفته است:  من در هشت سال اخير به جشنواره فجر نرفته‌ام دعوت هم نشده‌ام كه بخواهم بروم. هشت سال بي‌خبري عمر زيادي براي فستيوالي است كه ٣٣ سال عمر دارد. ولي اين را مي‌دانم كه اهداف و سلايقش با آنچه من در ذهنم داشتم خيلي فرق كرده است. مهم‌ترين ويژ‌گي جشنواره، حضور نسل جديدي است كه وارد سينما مي‌شوند و براي آنها هميشه فرصتي بوده و موقعيت‌هايي را فراهم كرده است كه خود را معرفي كنند.

- من اصلا آدم كلاسيكي نيستم. سينماي كلاسيك را دوست داشته‌ام، اما پيش از هر چيز سينما را با نئورئاليسم ايتاليا شناختم. موج نوي سينماي فرانسه، سينماي روسيه، چين و سينماي كنوني كره را دوست دارم. بنابراين در اين زمينه خود را آدم پيشرويي مي‌دانم. وقتي هم ماني حقيقي مي‌خواست اولين كار‌هايش را انجام دهد از سينماي ديجيتال استقبال كردم. ولي فكر نمي‌كنم امكان ديدن فيلم‌هاي روز دنيا و تلاش براي ساختن فيلمي كه بتواند قله‌هاي جهاني را فتح كند، اين نسل را جاه‌طلب‌تر از ما كند. نسل ما با وجود دانش زياد از سينماي روز دنيا اعتنايي به هيچ سينمايي جز سينماي ايران نداشت. ما فكر مي‌كرديم براي خودمان كسي هستيم. به همين خاطر نسل خودم را جاه‌طلب‌تر مي‌بينم و نتيجه همين جاه‌طلبي‌ها و بلندپروازي‌ها و سختكوشي‌هاي نسل ما موقعيت و اعتبار سينماي امروز ايران در دنياست كه سرمايه و ميراث مهمي است براي نسل امروز... .


- من هيچ‌وقت به خاطر بهترين فيلم‌هايي كه بازي كردم جايزه نگرفتم. حتما سليقه داور‌ها در آن دوره‌ها چيز ديگري بوده و بازي من را نسپنديده‌اند ولي بهترين جايزه و مهم‌ترين اتفاقي كه براي فيلم‌هايم افتاده استقبال مردم بوده است كه در اوج سينماي تجاري ايران كارهاي فرهنگي من بيشتر فروخته است. اين براي من افتخار بزرگي است.

- بازيگري كه افت نمي‌كند. موضوع مخدوش شدن مرزهاست، وقتي سينماي سطحي غالب مي‌شود، تصوير غالب از فيلم‌ها و كارگردانان و بازيگران، تصوير همان فيلم‌هاست وگرنه فيلم‌هاي خوب، كارگرداني‌هاي خوب و بازي‌هاي خوب را مي‌توان ديد هر چند كه معدود و انگشت شمار هستند. نفوذ جريان‌هاي غيرسينمايي  و خيلي چيزهاي ديگر مثل پول، سوء مديريت و… در ضمن وقتي شما راجع به كاري كه انجام مي‌دهيد اطلاع كافي نداشته باشيد، دچار تزلزل و عدم اعتماد به نفس مي‌شويد. عدم اعتماد به‌نفس همه‌چيز را متزلزل  مي‌كند!

- مي‌دانيد الان را چگونه مي‌بينم؟ انگار زلزله‌اي آمده است و هراسش همچنان پابرجاست. نمي‌داني كه باز هم زلزله‌اي اتفاقي مي‌افتد يا خير فقط پس لرزه است. من هر از چند گاهي دچار حس اين پس لرزه‌ها مي‌شوم كه مغزم را ١٨٠درجه مي‌چرخاند و دوباره سعي مي‌كنم تعادل خودم را دراين حرفه‌ حفظ كنم.

14:29- دانش اقباشاوی در بخشی از یادداشتی در تسنیم نوشته است: ...در گونه های مختلف سینمائی که مولف نگاهش را بر سرگرمی، تبلیغ، روایت یا گزارش صرف واقعیت و یا تخیل قرار داده است، نه خود داعیه ی تبلیغ امر اخلاقی را دارد ونه حتی اگر این داعیه را داشته باشد تاثیرگذاری عمیق بر ترویج اخلاق در مخاطب خواهد داشت، زیرا ناگفته پیداست که موعظه کردن به اخلاق، بی توجه به واقعیات و بدون  شناخت و بازشناسی کاستی ها نه تنها مخاطبین موعظه را مجاب به پذیرش توصیه های فرد موعظه گر نمی گرداند بلکه ممکن است قضاوت مخاطبین نسبت به موعظه گر را دچار تردید کرده و فرد موعظه گر را اگر نه شیاد و ریاکار، ولی حداقل ناآگاه  و عامی معرفی خواهد کرد...

از مهمترین کارکردهای هنر، صنعت ، رسانه ای همچون سینما ، بیان مفاهیم متعالی در قالبی باورپذیر و تاثیرگذارست. مخاطب سینما که در عصر حاضر از سواد، هوش و قدرت تشخیص نسبتاً بالائی برخوردار است برای اینکه مساله ی طرح شده در اثر سینمائی را باور کرده واز زوایای مختلف مساله به شناخت رسیده  و در نتیجه به تحلیل ، قضاوت و پیشنهادات مطروحه ی فیلمساز اعتماد کند ، نیازمند است تا با هوشمندی ، واقع بینی و خیرخواهی  صاحب اثر روبرو گردد. در واقع مخاطب سینما در مواجه با فیلمی که واقع بینانه به مسائل پیرامون جامعه می پردازد طبیعتاً به حرفهایی که برگرفته از تحقیق و صداقت در روایت باشد اعتماد کرده و درنتیجه ، به مولف اجازه می دهد که پیشنهاد های آرمانگرایانه و حقیقت طلبانه اش ارائه کرده و او را به سوی خیر و اخلاق توصیه کند.

اما واقع بینی و روایت صحیح و استاندارد در سینما برای ترویج اخلاق شرط کافی نیست، تماشاگر پس از مواجهه با اثری که باورپذیر، صادق و عمیق است به دنبال عناصر دیگری می گردد تا با کمک آن عناصر، داشته های  فرهنگی و علمی خود را ارتقا بخشد این عناصر راهگشا را می توان هدف، چشم انداز، دستاورد و یا مسیری نامید که قرار است مخاطب را در سفری ذهنی/عینی به سرمنزل مقصودی خیر توصیه و هدایت گرداند که طبق تعریف کلاسیک آن، رویکردی ست به نام نگاه  آرمانگرایانه که همانگونه که تعریف شده  به معنی ستایش یا دنبال کردن اصول یا اهداف متعالی یا حقیقی است، این مفهوم معمولاً در برابر همان واقع گرائی  قرار می‌گیرد که به معنی تسلیم شدن در برابر واقعیت‌هاست  و بنا بر تجربه تاریخی سینما در یکصدسال گذشته ، می توان مدعی شد که  گونه سینمای اجتماعی آرمانگرایانه تاثیرگذارترین گونه سینمائی در ترویج اخلاق در سطح جامعه بوده ، هست و احتمالاً خواهد بود.

14:30- محسن امیریوسفی کارگردان «آتشکار» درباره بخش هنر و تجربه در جشنواره فجر سی و سومن اظهار کرد: گروه هنر و تجربه در پخش فیلم های مستقل یک اتفاق است. سینمای هنری تا پیش از این گروه، فرصت چندانی برای اکران نداشت و با وجود تلاش مستمر فیلمسازان به اکران عمومی نمی رسید. فیلم های هنر و تجربi باید فرصتی برای اکران داشته باشند و تنها راه این بود که چند سینما به این نوع فیلم ها اختصاص یابد.


امیریوسفی با بیان این که طی آمار نیم درصد صندلی های اکران سینما در اختیار فیلم های تجربی است، گفت: در نگاه حرفه ای به فیلم ها، سینمای ایران به سه قسمت تجاری، دولتی و مستقل تقسیم می شود. سینمای تجاری  سالن ها و مشکلات خاص خود را دارد و قابل درک هم هست. سینمای دولتی هم که اکران برایش حالت تزئینی دارد تنها سینمای هنری است که فضایی برای اکران نداشت. به طور کلی به نظرم نمایش این نوع فیلم ها در سالن های هنر و تجربه اتفاقی بسیار مثبت است.

کارگردان «خواب تلخ» سپس تاکید کرد: هنر و تجربه امروز به یک برند تبدیل شده است. مخاطبان بسیاری را می بینیم که دیگر نام فیلم برایشان اولویت نیست و تصمیم می گیرند فیلمی در بخش هنر و تجربه را ببینند. امیدوارم این نوع اکران تداوم داشته باشد. گروهی حرفه ای در کنار هم با علاقه و انگیزه کار می کنند و از طرف دیگر رابطه خوبی بین تیم هنر و تجربه و سینماگران وجود دارد که باعث عملکرد خوب این گروه شده است.

امیریوسفی درباره حضور بخشی با نام هنر و تجربه در جشنواره فیلم فجر نیز گفت: جشنواره فیلم فجر مهم‌ترین فرصت برای دیده شدن فیلم‌هاست. حضور فیلم های گروه هنر و تجربه در جشنواره می تواند موجب معرفی این نوع فیلم ها باشد؛ به شرط آنکه آن ها در زمان مرده اکران نشوند و نشانه های سینمای متفاوت‌شان برای مخاطب اغنا کننده باشد.

14:40- کیارش اسدی زاده کارگردان «شکاف» درباره همکاری با منیژه حکمت و علی سرتیپی که تهیه کنندگی فیلمش را بر عهده داشتند، گفت: سال هاست در حوزه های مختلف تصویری با منیژه حکمت و علی سرتیپی کار می کنم و همین موضوع دلیلی شد که آن ها در ساخت فیلم «شکاف» به من کمک کنند.


این کارگردان با اشاره به تاثیر سینمای فرهادی بر کارهایش عنوان کرد: سینمای من قطعا تحت تاثیر سینمایی است که فرهادی کار می کند و دغدغه هایی که او دارد، است، با این حال سعی می کنم فرم متفاوتی را ارائه دهم.

کیارش اسدی زاده در ادامه سخنانش سینمای مستقل را سینمایی موفق در ایران دانست و گفت: اگر بخواهیم سینمای ایران رشد کند، نیازمند حمایت دولت و نیازمند سرمایه‌گذاران خصوصی است. این حمایت ها سال به سال باید بیشتر شود. سینمای ایران به هیچ وجه پیشرفت نمی کند، مگر اینکه به سینماگران مستقل بهای بیشتری داده شود.

16:14- دکتر مجید رضاییان در یادداشتی سینمای «هال» و عقلانیت «وبری» را بررسی کرده است. در یادداشت دکتر مجید رضاییان- استاد دانشگاه و پژوهشگر ژورنالیزم آمده است:

پرسش اول: تصویر حاوی پیام است یا پیام حاوی تصویر؟ استوارت هال از مکتب بیرمنگام، با ارائه تئوری بازنمایی (Representation) معتقد است، رسانه سینما - در کنار دیگر رسانه ها- کار آن، انعکاس واقعیت نیست بلکه نمایش واقعیت است. بر اساس نظریه هال این پیام است که حاوی تصویر است، حتی تصویر در رسانه سینما. به دیگر سخن بر اساس این نظریه سینماگر از واقعیت آنچه را که می خواهد می سازد تا پیام مورد نظر خویش را به مخاطب عرضه کند و صریح تر آنکه القا کند.

شاید نقد اصولی وارده بر این دیدگاه از این منظر قابل بررسی است که؛ سینماگر از رسانه سینما با اتکا به سه عنصر طرح و اندیشه- واقعیت های موجود بیرونی- فضای اجتماعی، پیامی را در نظر می گیرد که با کمک تصویر و با قدرت واقعی سازی آن یعنی نمایش به مخاطب عرضه می کند. نکته در این است که دیدگاه استوارت هال در عصر کنونی زمانی متزلزل می شود که سینماگر دیگری می تواند بخشی دیگر از همان واقعیت را برش بزند و مخاطب این اختیار را دارد که از میان همه نمایش های واقعیت مانند تکه هایی از یک پازل به حقیقت آن پی ببرد.

بنابراین نمی توان گفت که سینما و رسانه هابا نمایش واقعیت، واقعیت را مخدوش یا وارونه می کنند، زیرا این امکان برای مخالفان و منتقدان وجود دارد تا بخشی دیگر از واقعیت نشان داده شود و در این صورت تئوری استوارت هال با ایراد جدی مواجه خواهد شد.

پرسش آخر: تصویر حاوی امید است یا امید حاوی تصویر؟ از نگاه ماکس وبر که تئوری عقلانیت اجتماعی را مطرح می کند می توان به سینما به عنوان رسانه قدرتمند اجتماعی این نگاه را داشت که انگیزش به تعبیر وبر یک پایه جدی دستیابی به مشارکت و سرانجام عقلانیت است. بنابراین می توان نتیجه گرفت که در اینجا امید می تواند حاوی تصویر ثانوی و سینمایی باشد که ما را به مدرنیته عقلانی اما با آمیزه ای از تعاریف و پایه های سنتی و بومی نزدیک کند و آن شود که باید.

سینمای امید در فضای بنفش و امید آفرینی که ایجاد شده است می تواند راه عقلانیت را بگشاید، اما فراموش نکنیم که این عقلانیت، برای دستیابی به اجماع و تبدیل آن به وجه اجتماعی و غالب، نیاز به امید در کنار اندیشه دارد. اندیشه- و در نهایت قلم و فیلمنامه- به نگاه عمقی و پشتوانه سواد علمی وابسته است، اما تردید نمی توان کرد که سینماگران دردمند، در دایره اندیشمندان عمیقی قرار می گیرند که وبر به آنان این نگاه را دارد: کنش گران طرح عقلانیت اجتماعی.

16:45- نمایشگاه پوسترهای سینمایی ابراهیم حقیقی به عنوان یکی از بزرگان عرصه گرافیک ایران به زودی در برج میلاد برگزار می‌شود. حقیقی درباره این رویداد به صبا گفته است:  این نمایشگاه ۸۰ پوستر از آثار سینمایی من را دربر می گیرد که نیمی از آن‌ها پوستر فیلم و نیمی دیگر پوسترهایی است که من برای دوره‎های مختلف جشنواره فیلم فجر طراحی کرده‎ام. این پوستر‌ها در 40 سال گذشته طراحی شده‌اند و در میان آن‌ها پوستر فیلم‏هایی مانند «هفت‎تیرهای چوبی»، «حسنی»، «مشق شب»، «هامون»، «آب باد خاک»، «من ترانه پانزده سال دارم» و... دیده می‌‏شود. این نمایشگاه دوشنبه ۲۰ بهمن‌ماه در طراز ۲۷۲ برج میلاد افتتاح می‌شود.

- سینما از‌‌ همان مواردی بود که خودم را عاشقانه درونش انداختم. من به صورت آزاد هم فیلمسازی داشتم. اولین بار یک فیلم ساختم به اسم «چاه» از قصه‌های غلامحسین ساعدی و در جشنواره سینمای آزاد در دانشگاه شریف به نمایش درآمد. 40 ثانیه اول فیلم در سیاهی می‌گذشت و تماشاگر آن را تحمل نکرد. جراتم شکست. فیلم بعدی که ساختم روز نمایش از ترسم به سالن نرفتم و بیرون قدم می‌زدم تا اینکه فیلم تمام شد و همه آمدند و تبریک گفتند و از این حرف‌ها که ترسم ریخت و بعد هم فیلم به جشنواره‌ «ای.‌بی.‌‌یو»رفت و جایزه اول را گرفت.

16:50- نیکی کریمی به مهر گفته است:  این جشنواره امکانی پیش می آید تا اهالی سینما فیلم های یکدیگر را ببینند و ما می فهمیم که در یک سال گذشته چه اتفاقاتی در این عرصه رخ داده و به نظرم همین مهمترین اتفاق این جشنواره است. گفتگو درباره فیلمی که هنوز دیده نشده کمی سخت است اما با این حال خوشحالم که فیلمم به نمایش در می آید و می توانم بازخوردها را نسبت به آن دریافت کنم.

17:07- شهیندخت مولاوردی معاون رییس جمهور در امور زنان و خانواده، امروز شنبه ۱۸ بهمن به سالن اصلی مرکز همایش های برج میلاد آمد و در سانس ساعت ۱۶:۳۰ به تماشای فیلم سینمایی «شیفت شب» به کارگردانی نیکی کریمی نشست. بر اساس این خبر، «شیفت شب» چهارمین ساخته بلند نیکی کریمی است. این فیلم داستان زنی به نام ناهيد را روایت می کند كه در خيابان‌هاي تهران به دنبال شوهرش مي‌گردد تا راز زندگي‌شان را كشف كند.

17:11- «حجت الله ایوبی» طی نامه ای به دبیر جشنواره برلین، گلایه خود را درباره رفتار جشنواره برلین یکی از فیلمسازان ایرانی (جعفر پناهی که فیلم تاکسی او بدون مجوز ساخته شده و در جریان برلین حضور دارد) اعلام کرد. در متن این نامه آمده است:

سالهاست که جشنواره برلین با حضور قدرتمند سینماگران ایرانی برگزار می شود. برلین به تدریج در بین مردم سینمادوست ایران به نامی آشنا تبدیل شده ؛جایی برای دیده شدن فیلم، فضایی برای گفت و گو. گفت و شنیدی که جهان امروز به شدت به آن نیازمند است. گفت و شنودی که اگر بود، امروز ما و شما گرفتار امواح هراسناک سوتفاهمهای کنونی نبودیم.

جناب آقای کاسلیک

بپذیریم جهان امروز قربانی این سوتفاهمات است. آنها که در کوچه پس کوچه های زندگی غریو مرگ سرمی دهند قربانیان سوتفاهمند. قرون وسطای تاریخ اروپا گویی در حال تکرار است.  درست مانند آن روزگاران انسانها به جرم داشتن عقیده سوزانده می شوند، سرهاشان بریده می شود و به وحشیانه ترین شکل در بغداد و سوریه و لبنان شکنجه می شوند. در چنین روزگاری  هنر می تواند روزنه امیدی باشد برای آینده ای بهتر. و در این روزگار سینما می تواند و باید وسیله ای باشد برای رفع سو برداشتها و فرصتی برای گفت و گو. گفت و گویی چشم در چشم و چهره به چهره.


و جا دارد که ابراز تاسف عمیقم را از گفته هایتان در طول جشنواره برلین اعلام کنم. متاسفم از اینکه شما به بهانه فیلمِ فیلمسازی که به موجب قانون کشورش فعلا نمی تواند فیلم بسازد (گرچه دارد می سازد) می خواهید همه را سوار تاکسی سوء تفاهم های تازه ای بر علیه مردم ایران نمایید.  اما خوشوقتم اعلام کنم که سازنده فیلم تاکسی به رغم آنچه در جشنواره برلین گفته شد، در ایران سوار بر قطار پرشتاب زندگی خویش است و از همه مواهب زندگی آزادانه خود  برخوردار است. به عنوان رئیس سازمان سینمایی ایران، از کارنکردن هیچ سینماگری خرسند نیستم. اما این را نیز خوب می دانم که تسلیم در برابر قانون تنها راه کامیابی هر ملتی است.

جناب آقای رییس

شما یقینا سینمای ایران را خوب می شناسید و با موفقیت هایش در جهان آشنایید. ما هم همزمان با شما در حال برگزاری جشنواره بزرگ سینمایی فجریم. به قول آقای ژیل ژکوب سینما در خون مردم ایران جاری است. کاش می دانستید که جشنواره فجر 33 جشن قدرت نمایی جوانان ایرانی است. موجی از جوانان ایرانی که به سوی سینما آمده اند و همه در شگفتیم از این همه قدرت آفرینش و خلاقیت. آیا فضای سیاسی فرهنگی کشوری چنین می تواند آن گونه باشد که جشنواره شما نشان می دهد؟

سینمای ایران به گواه حضور قدرتمند جوانانش  ادامه خواهد داشت. سینمای ایران یک راه است. یک نگاه است. سینمای ایران به پیش می رود چون ریشه در اندیشه های درخشان پیامبر اسلام دارد. پیامبری که فرمود: « آمده ام تا نیکی های اخلاق را به اوج رسانم». پیامبر مهربانی وصلح و دوستی و عشق. سینمای ایران پیش می رود چون ریشه در اندیشه های درخشان مولانای رومی، حافظ و سعدی و فردوسی بزرگ دارد. سینمای ایران پیش می رود چون سینماگران ایرانی در فضایی پر از اعتماد، احترام با دولت برخاسته از آرای خود زندگی می کنند.


آقای رئیس

من هم مانند میلیون ها علاقه مند به سینما، صدای مهیب پای سیاست را در جشنواره برلین می شنوم. من هم مانند همه آنها دوست داشتم برلین یادآور فرهنگ وهنر باشد. اما گویی شما سیاست را بر هنر ترجیح دادید. صدای پای سیاست می آید؛ و آجرهایی که در جشنواره شما روی هم قرار می گیرد به سرعت دیوار برلین تازه ای برگرد جشنواره شما خواهد کشید. دیواری که می تواند به مراتب بلندتر از دیوار چین باشد؛ و سیاست یعنی جدایی؛  یعنی دیوار برلین... و فرهنگ و سینما اما، یعنی برچیدن پرچین ها و دیوارها...

با احترام، حجت الله ایوبی
رییس سازمان سینمایی و امور سمعی بصری ایران

17:30- عباس غزالی بازیگر فیلم سینمایی «اعترافات ذهن خطرناک من» که امسال با این فیلم پا به عرصه سینما گذاشته است، به فارس گفت: خیلی صبر کردم که اولین فیلم سنیمایی من فیلم آبرومندی باشد خیلی دوست داشتم سه سال پیش وارد سینما شوم اما صبر کردم تا با فیلمی دوست داشتم وارد آن شوم. جشنواره امسال جشنواره امید است و می‌بینیم که همه می‌خندند و حالشان خوب است، امیدوارم که در سینما این موضوع ماندگار شود. خوشحالم از این بابت که به جوانان میدان داده شده نه اینکه پیشکسوت ها را کنار بگذاریم بلکه از آن‌ها کمک بگیریم و همیشه این را یاد بگیریم هدف ما کار برای مخاطب و سینمای ایران است.

غزالی گفت: علت اینکه سه سال منتظر شدم این بود که فیلمنامه دندان‌گیری پیشنهاد نشد و من دوست نداشتم با هر اثر معمولی وارد سینما بشوم با اینکه عطش داشتم اما صبر کردم. با احترامی که برای همه سوپر استارها قائل هستم، اما می‌گویم که چشم آبی یا سبز داشتن فایده ای ندارد باید اصل بازیگری را دانست. اگر فیلم سوپراستار داشته باشد و فیلمنامه خوب نداشته باشد قطعا این فیلم در گیشه شکست خواهد خورد چون مردم به سینمای قصه‌گو نیاز دارند.

18:35- نشست خبری فیلم «شیفت شب» با حضور نیکی کریمی، لیلا زارع، محمدرضا فروتن و امیرحسین آرمان برگزار شد. در ابتدای این نشست که زمان نسبتاً کوتاهی داشت، نیکی کریمی کارگردان «شیفت شب» درباره سوژه چهارمین ساخته سینمایی‌اش گفت: مهر ماه سال گذشته در پی سوژه‌ای برای فیلم بعدی بودم تا اینکه با طرح محمود آیدن برخورد کردم. فیلمنامه این طرح را در مدت زمان یک ماهه نوشتم، مراحل پروانه ساخت انجام شد و شهریور ماه ۹۳ آن را بازنویسی کردم. به موازات طی شدن مراحل پیش تولید به دنبال بودجه بودیم و در نهایت مهرماه امسال «شیفت شب» را کلید زده و در ۴۵ جلسه فیلمبرداری کردیم.


بازیگر فیلم سینمایی «چهارشنبه ۱۹ اردیبهشت» در واکنش به این سوال که چرا در فیلم شعارزدگی بیش از اندازه دیده می‌شود اذعان داشت: به هیچ عنوان در «شیفت شب» شعارزدگی دیده نمی‌شود. این فیلم مسایل جامعه را در زمان بحران‌ها و مشکلات ناشی از تحریم های اقتصادی نشان می دهد. در این فیلم تاثیری که جامعه بر کانون خانواده می گذارد برایم مهم بود و می خواستم آنرا نشان دهم. بازی بازیگران در «شیفت شب» نه تنها گل درشت نیست بلکه کاملا زیر پوستی است. در فیلم من، شخصیت زن محترم، فداکار و مسئول است. «شیفت شب» درباره یک زن ایرانی است که خود را در کانون خانواده نشان می‌دهد.

این کارگردان اظهار کرد: مخاطبان ما فیلم هایی را می پسندد که شبیه به خیانت‌های موجود در جامعه است اما من ترجیح می دهم در مورد درد جامعه صحبت کنم و فیلم بسازم.

کارگردان فیلم سینمایی «سوت پایان» با اشاره به ۲۵ سال فعالیت‌ هنری خود بیان کرد: ۱۰ سال است که کارگردانی می کنم اما فیلمسازی من را جدی نمی‌گیرند و این موضوع باعث شده خیلی‌ها گمان کنند من فیلم اولی هستم. چرا نباید من را در لیست کارگردان ها قرار دهند.


18:39- رامبد جوان که در فیلم «آزادی مشروط» ایفای نقش کرده است، درباره این فیلم گفت: عوامل حاضر در این فیلم از جمله حسین مهکام باعث شدند که وارد این پروژه شوم. به طورکلی کودکان برایم از اهمیت ویژه ای برخوردارند و از آنجاییکه این فیلم قصد تلنگر زدن به بزرگترها برای حمایت و توجه بیشتر به کودکان را دارد، حضور در این پروژه را قبول کردم.

وی درباره سال آینده سینمای ایران و موفقیت گیشه نیز عنوان کرد: موفقیت و فروش خوب فیلم‌های سال گذشته نشان دهنده این است که اگر فیلم خوب ساخته شود، همیشه خوب می‌فروشد. مردم و مخاطبان سینما از فیلم هایی که حسی خوبی به آنها بدهد و یا حرف دل‌شان را مطرح کند، استقبال می کنند.

کارگردان فیلم «ورود آقایان ممنوع» فیلم خوب را دربردانده عوامل حرفه ای دانست و گفت: فیلم خوب باید فیلمنامه قوی و بازی های خوب داشته باشد تا مخاطب از تماشای آن از نظرفکری و اندیشه ای و هم از جهت احساس و غریزه لذت ببرد، نه اینکه مخاطب بعد از خروج از سینما تکلیفش با فیلم روشن نباشد و بعد از دو ساعت حضور در سالن سینما، به حال خود رها شود. با ساخت فیلم هایی با مشخصاتی که گفتم، شاهد سال پررونقی در سینما خواهیم بود.

19:10- فیلم «شرفناز» به کارگردانی حسن نجفی اکران شد. درخلاصه داستان این فیلم آمده است : شرفناز بیم آن دارد که الیاس به سرنوشت احمد دچار شود. او سال‌هاست به فرار از این جهنم دره می‌اندیشد. تا اینکه یک روز دست الیاس را گرفته و می گریزد. این فرار به گوش جمعه می‌رسد و ... حمیرا ریاضی، ضرغام استادی اصل، علی اوسیوند، ایوب افشار، سعید گل بچه، خلیل خانی، یاسمن اوسیوند بازیگران این فیلم هستند.

19:20- کیمیا مرادیان بازیگر خردسال فیلم «حکایت عاشقی» و «مرگ ماهی» درباره سوابق بازیگری‌اش گفت: تا به حال در فیلم های «هیس دخترها فریاد نمی زنند»، «سکوت مادرانه»، «عصر بارانی»، «سفر کیمیا»، «بهار نارنج»، «دل سپرده» و... بازی کرده ام و در جشنواره امسال هم با دو فیلم «مرگ ماهی» و «حکایت عاشقی» حضور دارم.

وی درباره چگونگی ورودش به عرصه بازیگری اظهار کرد: از طریق آقای شهاب حسینی که دوست پدرم هستند برای بازی در فیلم «هیس دخترها فریاد نمی زنند» معرفی شدم و بعد از آن هم کارگردان ها مررا برای بازی در فیلم‌های‌شان دعوت می کردند. همه فیلم هایی که بازی کرده ام را دوست دارم اما «حکایت عاشقی» را بیشتر، چون فیلم جنگی بود و کارم سخت‌تر می‌شد. البته دلم می خواهد نقشم سخت‌تر باشد.

وی درباره آینده هنری اش گفت: خیلی بازیگری را دوست دارم و می خواهم وقتی بزرگ شدم در رشته بازیگری یا کارگردانی تحصیل کنم.
این بازیگر خردسال درباره ارتباطش با کارگردان ها، خاطرنشان کرد: همیشه به حرف کارگردان ها گوش می دهم. مثلا وقتی می خواهند گریه کنم، می روم گوشه ای خلوت می نشینم و حس می گیرم تا گریه ام بگیرد. این کار اوایل کمی سخت بود، چرا که هنوز با بازیگری آشنا نبودم. مثلا در اولین فیلمی که قرار بود گریه کنم برایم خیلی سخت بود و به زور توانستم اشکم را دربیاورم ولی در حال حاضر هر وقت دلم بخواهد می توانم گریه کنم.

کیمیا مرادی که ده سال دارد و در کلاس چهارم ابتدایی درس می خواند یکی از میهمانان خردسال کاخ جشنواره است که با دو فیلم "حکایت عاشقی" و "مرگ ماهی" در سی و سومین جشنواره فیلم فجر حضور دارد.

19:59- محمد احسانی مدیر شبکه یک سیما و معاون پیشین سازمان سینمایی که جزو هیات انتخاب جشنواره سی و سوم بود، درباره ارزیابی‌اش از فیلم‌های حاضر در جشنواره گفت: داورها باید ارزیابی کنند و ما هم به عنوان یکی از اعضاء هیات انتخاب نظراتمان را داده‌ایم و فیلم‌ها انتخاب شده است. به نظرم مجموعه متنوعی است و از همه ژانرها و موضوعات و شیوه‌های مختلف کارگردانی حضور دارند. حضور جوانان هم امسال پررنگ‌تر و بیشتر است و فیلم‌هایی که به عنوان فیلم اول آمده‌اند، ارتقاء پیدا کرده‌اند و امیدوارم در داوری‌ها نیز دیده شود و کسانی که زحمت بیشتری کشیده‌اند و آراء بیشتری را به خود اختصاص داده‌اند، انتخاب شده و از آنها قدردانی شود.

وی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه شعار امسال جشنواره، امید است، به نظرتان این شعار در فیلم‌های امسال محقق شده است؟ تصریح کرد: صفر و یک نیست و از جایی باید شروع شود و در روند تکاملی ادامه مسیر بدهد. یکی از شاخص‌ها این است که فیلم‌هایی که برخی از دوستان امسال دارند را با فیلم‌های سال گذشته آنها مقایسه کنیم. اگر می‌توانستم اسم می‌بردم. به نظرم این نکته کاملا در آثارشان برجسته است. در عین اینکه تلاش شده به مضامین و محتوا فکر شود، به این موضوع هم فکر شده و مجموعه اینها خوب است و رنگین کمانی از همه سلایق و علایق در جشنواره امسال حضور دارند.

وی همچنین در پاسخ به اینکه برخی از فیلم‌ها در جشنواره امسال کنار گذاشته‌ شده‌اند و همچنین برآوردش از اکران سال 94 عنوان داشت: ما در بیانیه هیات داوران هم یک بند آورده بودیم که فیلم‌هایی که انتخاب نشده‌اند، فاصله‌شان با فیلم‌هایی که انتخاب شده‌اند، خیلی کم بود و در ان بیانیه از مسئولین سینمایی درخواست شده بود که برای فیلم‌هایی که از نظر این هیات انتخاب دیده نشدند، امکان اکران خوب و دیده شدن خوب فراهم شود. بعضی از فیلم‌هایی که در انتخاب ما نبودند، به احتمال قوی انشاءالله سال آینده اکران خوبی هم خواهند داشت و این منافاتی ندارد.

احسانی اظهارداشت: سیاستی که سال گذشته شورای پروانه ساخت اعلام کرده بود که آثار قصه‌گو و قهرمان محور مورد توجه قرار بگیرند، این موضوع امسال کاملا مشهود است. حتی در کارهای اول که ذاتا کارهای تجربی هستند خیلی کارهای قصه‌گو و گرمی داریم.

وی تصریح کرد: هنر و تجربه امسال فیلم‌های خاصی را انتخاب کرده و یک بخشی هم مشترک است. یعنی علاوه بر اینکه در بخش هنر و تجربه هستند، در بخش‌های دیگر هم هستند. به هر حال هنر و تجربه از اساس محل و جایی است که سینماگرها بتوانند سوژ‌ه‌های جدید و بدیع و مخاطبان توجه داشته باشند. این هم بخشی از مخاطبان سینما هستند. شاید آنها سینمای مخاطب عام را قبول نداشته باشند و بخواهند فیلم‌های خاصی باشد که معمولا مخاطبان حرفه‌ای تر هم مشتری این سینما هستند. سینمای هنر و تجربه اینها را پوشش داده و در حقیقت کمک سینمای عامه پسند است. در یک فیلم تجربه بیشتر مورد توجه است و در یکی به گیشه بیشتر توجه می‌شود. ولی هر دو اینها ساختار دارند.

وی همچنین درباره اینکه برای فیلم‌ها محدودیت ژانر بگذارند نیز توضیح داد: فکر نمی‌کنم این اتفاق خیلی مورد علاقه فیلمسازان قرار بگیرد و احساس می‌کنند آزادیشان محدود می‌شود. اما سیاست‌های تشویقی پاسخ می‌دهد و خیلی نیازی به تقسیم‌بندی‌های آهنین نیست.

احسانی همچنین درباره اینکه با آمدن او به شبکه یک سهم برنامه‌های سینمایی در این شبکه بیشتر می‌شود نیز عنوان داشت: ما دنبال سینمای حرفه‌ای و هم مستند و کوتاه هستیم. ما حدود 10 سال پیش در شبکه یک سیما باکسی با عنوان فیلم کوتاه داشتیم که هم فیلم‌های کوتاه را نمایش می‌داد و هم عوامل آنها به برنامه می‌آمدند و دیده می‌شدند. به دنبال این هستیم که این اتفاق بیفتد و باب همکاری باز شود. ما برای اولین بار بهترین باکس شبکه یعنی ساعت 23 را به معرفی فیلم‌های جشنواره اختصاص داده‌ایم که سیمرغ 33 نام دارد. در تقسیم‌بندی‌های شبکه پرداختن به جشنواره در دستور کار شبکه یک نبود ولی با نظر مساعد آقایان سرافراز و پورمحمدی مبنی بر حمایت از جشنواره داشتند، به ما هم تاکید کردند که جشنواره را مورد پوشش قرار دهیم.

20:40- نشست خبری فیلم «شرفناز» با حضور عوامل این فیلم برگزار شد. حسن نجفی کارگردان فیلم سینمایی «شرفناز» گفت: کسی از لحاظ بودجه همراه من نبود و باید با پول جیبی خودم یک بازی عجیبی را آغاز می کردم زیرا از آن دست کارگردان هایی هستم که چنین مسایل و موضوعاتی برایم دغدغه است. برای تولید «شرفناز» نزدیک به یک میلیارد پول خرج کردم و به هیچکس هم بدهکار نیستم.

این کارگردان درباره چگونگی شکل گیری همکاری با حسین علیزاده به عنوان آهنگساز فیلم «شرفناز» توضیح داد: آثار علیزاده را رصد می کنم و یکی از موسیقیدانان محبوب من است. از ابتدای این پروژه من، بایرام فضلی و حمیرا ریاضی مثلثی بودیم که هوای فیلم را داشتیم. از همان ابتدا تصمیم ما این بود که حسین علیزاده موسیقی فیلم را بسازد. اولین باری که علیزاده فیلم را دید ساخت موسیقی آن را قبول کرد زیرا نوستالژی مشترکی با فیلم داشت و زاویه اصلی آن را که شخصیت شرفناز بود کشف کرده بود.

نجفی در ادامه نشست درباره گویش بازیگران فیلم «شرفناز» بیان کرد: گویش چندپاره‌ای که در فیلم وجود دارد کاملا تعمدی و دستپخت خودم است و لحظه به لحظه فیلمبرداری کسانی از طیف بلوچی و پاکستانی این گویش ها کنترل می‌کردند.

وی در ادامه این نشست در دفاع از اینکه فیلم هایش شبیه به آثار مجید مجیدی نیست گفت: نمی خواهم مجید مجیدی باشم و اگر روزی یک پلان از فیلمم شبیه او باشد آن را از فیلم در می آورم.

کارگردان فیلم سینمایی «اسب هاهمچنان می تازند» اظهار داشت: گیشه فیلم برایم مهم نیست، شرفناز را برای دل خودم و با بودجه شخصی ساخته ام.

در ادامه بایرام فضلی مدیر فیلمبرداری فیلم سینمایی «شرفناز» نیز با حضور در این نشست گفت: مجبور بودیم برای این فیلم دیافراگم دوربین را باز کنیم و این به دلیل جنبه شاعرانگی آن بود به هیمن دلیل از لنزهایی استفاده می کردم که پس زمینه را تار کند.

حمیرا ریاضی بازیگر فیلم سینمایی «شرفناز» با اشاره به ایفای نقش خود گفت: فیلمنامه، راه را نشان می دهد و فکر می کنم وظیفه بازیگر این است که در جهت فیلمنامه حرکت کند و هر آن چیزی گه درباره نقش وجود دارد را بسط دهد و بازی کند. در شخصیت «شرفناز» طراوت، زنانگی و کودکی باهم دیده می شد و زندگی زنانی را نشان می داد که درپاکستان درگیر عقب ماندگی هستند. شرفناز زنی است که نگاهی متفاوتی به دنیا دارد. او به موسیقی علاقه نشان می دهد و گاهی در خلوت قیچک هم می نوازد.

21:40- فیلم «پدر آن دیگری» ساخته یدالله صمدی اکران شد. داستان این فیلم درباره جوانی به نام شهاب است که در بیستمین سالروز تولدش با دیدن عکس‌هایی از دوران کودکی، خاطرات آن روزها را از نظر می‌گذراند. او در دوران کودکی برای مقابله با بی توجهی خانواده و سرکوفت‌های پدرش مبنی بر این که خنگ است تصمیم می‌گیرد صحبت نکند. از همین روز تا سن مدرسه همگان گمان می‌بردند که شهاب خنگ و عقب افتاده است و قادر به تکلم نیست تا اینکه روزی مادربزرگ پی به راز شهاب می برد... حسين ياري، هنگامه قاضياني، بنفشه صمدي، مريم سعادت، افشين نخعي، رامونا شاه، سعيد کريمي،اکبر عبدي،جمشيد مشايخي، ثريا قاسمي، فريده سپاه منصور، شمسي فضل الهي، محمد ابهري، مهديار عزيزي، پارسا مشيري، سينا محمدي فر، آروند کريمي در این فیلم هنرنمایی می‌کنند.


23:30- نشست خبری فیلم «پدر آن دیگری» به کارگردانی یداله صمدی برگزار شد. در این نشست یداله صمدی گفت: موضوع اقتباس سال ها است که در سینما مرسوم است و در گذر سینمای فارابی هم یک حوزه ای به همین منظور تشکیل شد؛ اما متاسفانه آن طور که باید و شاید جدی گرفته نشده است. رمان «پدر آن دیگری» نوشته پرینوش صنیعی را ۸ سال پیش خواندم و می دانستم که فیلم خوبی از ان در می آید. از نویسنده آن خواستم که امتیاز ساخت فیلم آن را به من بدهد. فیلمسازان معتبر زیادی به خانم صنیعی مراجعه کرده بودند که از کتاب او فیلم سینمایی بسازند اما این شانس نصیب من شد.

کارگردان فیلم سینمایی «اتوبوس» بیان کرد: به اندازه ای در این رمان برای شهاب حادثه رخ می دهد که من در انتخاب این حوادث به زحمت افتادم. چند روزی زمان برد که اتفاقات را از میان آن ها گلچین کنم زیرا اگر می خواستم همه را بسازم یک سریال می شد.

صمدی درباره سرمایه گذاری فیلم سینمایی «پدر آن دیگر» توضیح داد: در دوره ای که سوژه عشق های مثلثی رایج بود و همه سرمایه خود را صرف اینگونه قصه ها می کردند تا در گیشه بفروشد، به چند تهیه کننده بخش خصوصی مراجعه کردم و هیچکس نپذیرفت سرمایه گذار این فیلم باشد. تا اینکه امسال از سرمایه شخصی خودم و با حمایت محمدرضا جعفری‌جلوه و بنیاد سینمایی فارابی «پدر آن دیگری» را ساختم.

این کارگردان به عدم اقتباس در فیلمنامه های ایرانی یاد کرد و گفت: بخشی از دلیل عدم اقتباس به کم کاری و کم سرمایه گذاری برمی‌گردد و بخشی دیگر آن هم مربوط به فیلمسارانی است سال ها کتاب نخوانده اند و در مطالعه تنبل هستند.

پرویش صنیعی نویسنده رمان «پدر آن دیگری» با حضور در این نشست عنوان کرد: این کتاب مبحث روانشناسی تربیتی و یکی از معضلات جامعه است که در مورد مشکلات میان روابط پدران و فرزندان به خصوص پدر و پسر را صحبت می کند.  دورادور یداله صمدی را می شناختم و از پیشنهادش استقبال کردم، البته نگران بودم و نمی دانستم این کتاب را چطور می توان در ۲ ساعت به شکل فیلم درآورد. خیلی از مسایل کتاب تغییر کرده اما همه به جا و درست بوده است.

در ادامه این نشست حسین یاری بازیگر فیلم سینمایی «پدر آن دیگری» گفت: به هیات انتخاب احترام می گذارم و می دانم عدم حضور این فیلم در بخش مسابقه تعمدی نبوده است.

ثریا قاسمی نیز با حضور در نشست رسانه ای آخرین ساخته یداله صمدی عنوان کرد: خوشحالم که یک فیلم نجیب، سالم و بی ادعا ساخته شد و من بعد از سال ها دوری از سینما با این فیلم بازگشتم.

هنگامه قاضیانی نیز با اشاره به اینکه اولین شبی است که در جشنواره سی و سوم حضور دارد، گفت: خوشحالم که «مریم» رمان بودم و از این دوره به دهه ۷۰ پا گذاشتم. امشب یکی از بهترین شب های من در سینما بود.

بنفشه صمدی بازیگر نقش «فرشته» در فیلم «پدر آن دیگری» که در نشست رسانه ای این فیلم حضور داشت عنوان کرد: از ۵ سالگی بازی کردم اما از آن بازیگرهایی بودم که صبورانه در انتظار رسیدن نقش می ماندم و به دنبال آن نمی رفتم به همین دلیل فواصل کاری برایم طولانی شد. دوست دارم از این پس جدی تر این کار را ادامه دهم.

و اینک در پایان هفتمین روز، به متن و حاشیه روز هفتم از سی و سومین جشنواره فیلم فجر نیم‌نگاهی داشته باشید