چرا مصر و عربستان به یکدیگر نزدیک شده‌اند؟/ تشکیل محور راهبردی دریایی جدید
پس از حمله در دوحه، عربستان سعودی همچنین پیمان دفاعی جدیدی با پاکستان امضا کرد که حمایت مستقیم نظامی اسلام‌آباد ــ احتمالاً شامل کلاهک‌های هسته‌ای ــ را در صورت تجاوز خارجی به پادشاهی تضمین می‌کند.
به گزارش سرویس بین الملل تابناک، اندیشکده آمریکایی استیمسون در مقاله‌ای به بررسی روابط عربستان و مصر بعد از حمله رژیم صهیونیستی به قطر پرداخته که در ادامه آمده است.
در ۳۱ اوت، رزمایش سالانه «ستاره درخشان» فرماندهی مرکزی ایالات متحده در مصر آغاز شد، با مشارکت نیرو‌های مسلح سلطنتی عربستان سعودی.
این رزمایش دوسالانه بر تقویت هماهنگی و آمادگی در حوزه‌های زمینی، هوایی و دریایی تمرکز داشت و شامل آموزش‌های ستادی، مانور‌های میدانی با یگان‌های زرهی و مکانیزه، سناریو‌های ضدتروریسم و جنگ نامنظم، مأموریت‌های شناسایی و تمرین‌های آتش واقعی بود.
رزمایش‌ها در شرایطی برگزار شد که بی‌ثباتی منطقه‌ای در حال تشدید بود؛ دو سال پس از حملات حماس به اسرائیل و پیش از امضای آتش‌بس شکننده در غزه. اسرائیل پس از حملات ۷ اکتبر ۲۰۲۳ واکنش سختی علیه حماس، حزب‌الله، حوثی‌ها و ایران نشان داد و همچنان در غزه، لبنان، سوریه و یمن به عملیات نظامی ادامه می‌دهد.
نگرانی از میزان اعتمادپذیری تضمین‌های امنیتی ایالات متحده، موجب نزدیکی راهبردی کنونی میان قاهره و ریاض شد و این روند پیش از تلاش اسرائیل در ۹ سپتامبر برای ترور مذاکره‌کنندگان حماس در قطر ــ میزبان بزرگ‌ترین پایگاه هوایی آمریکا در منطقه ــ آغاز شده بود.
پس از حمله در دوحه، عربستان سعودی همچنین پیمان دفاعی جدیدی با پاکستان امضا کرد که حمایت مستقیم نظامی اسلام‌آباد ــ احتمالاً شامل کلاهک‌های هسته‌ای ــ را در صورت تجاوز خارجی به پادشاهی تضمین می‌کند.
عربستان روابط خود با مصر را که در دوران کوتاه حکومت اخوان‌المسلمین پس از سرنگونی حسنی مبارک، رئیس‌جمهور دیرپای مصر در سال ۲۰۱۱، تیره شده بود، بهبود بخشیده است.
از سال ۲۰۱۳، زمانی که ارتش مصر دولت اخوان‌المسلمین را سرنگون کرد و ژنرال عبدالفتاح السیسی به ریاست‌جمهوری رسید، عربستان از مصر به‌طور اقتصادی و دیپلماتیک حمایت کرده است.
گسترش روابط دفاعی عربستان با مصر می‌تواند به محور ژئوپلیتیکی جدیدی تبدیل شود که بازتاب‌دهنده ضرورت گسترده‌تر هر دو کشور برای حفظ منافع منطقه‌ای‌شان است. مصر، به‌عنوان یکی از معدود کشور‌های عربی دارای ارتش بزرگ و مجهز، پیشنهاد تشکیل نیرویی مشابه ناتو در خاورمیانه را مطرح کرده است.
با این حال، این طرح که یادآور پیشنهاد سال ۲۰۱۵ برای ایجاد نیروی مشترکی مستقر در قاهره است، در نشست اخیر اتحادیه عرب در دوحه با استقبال سردی روبه‌رو شد.
مصر امیدوار است شراکت امنیتی غیررسمی میان ایالات متحده و کشور‌های ثروتمند عربی خلیج فارس را تقویت کند، شراکتی که نتوانست مانع هدف قرار گرفتن حماس در قطر توسط اسرائیل شود.
دولت ترامپ از آن زمان وعده داده است در برابر هرگونه حمله آتی به قطر از آن کشور حمایت کند، اما این تعهد هنوز در عمل آزمایش نشده است. گزارش‌ها حاکی است عربستان سعودی نیز به‌دنبال توافقی مشابه با واشنگتن است، اما این امر ممکن است منوط به عادی‌سازی روابط با اسرائیل باشد، موضوعی که ریاض تا پیشرفت در مسیر تشکیل کشور فلسطین از آن خودداری کرده است.
علاقه کشور‌های حوزه خلیج فارس به تنوع‌بخشی به مشارکت‌های امنیتی نیز بازتاب‌دهنده نگرانی آنها از تهدید‌های موجود در دریای سرخ است؛ به‌ویژه در پرتو تشدید حملات هوایی و موشکی اسرائیل به یمن و حملات تلافی‌جویانه حوثی‌ها به بنادر و مناطق شهری اسرائیل.
همکاری‌های دریایی و رزمایش‌های نظامی با هدف بازدارندگی در برابر تجاوزات حوثی‌ها در دریای سرخ انجام می‌شود؛ گذرگاهی حیاتی که حدود ۱۲ درصد از تجارت جهانی و ۳۰ درصد از حمل‌ونقل کانتینری جهان از آن عبور می‌کند و کانال سوئز را از طریق تنگه باب‌المندب به خلیج عدن متصل می‌سازد.
مصر، که اقتصادش به‌شدت به درآمد‌های عبور از کانال سوئز متکی است، و عربستان سعودی، که صادرات نفت خود را از طریق دریای سرخ انجام می‌دهد، هر دو از حملات حوثی‌ها به کشتی‌های تجاری در حمایت از فلسطینیان در غزه آسیب دیده‌اند.
این حملات با دلسرد کردن کشتی‌های تجاری از عبور از کانال سوئز، تأثیر منفی بر اقتصاد مصر گذاشته، نارضایتی داخلی را افزایش داده و تلاش‌ها برای مقابله با منشأ تهدید را تشدید کرده است. حتی اگر آتش‌بس در غزه پابرجا بماند، احتمال تداوم درگیری میان اسرائیل و حوثی‌ها و تأثیر آن بر فعالیت‌های تجاری در دریای سرخ زیاد است.
عربستان سعودی دارای خط ساحلی طولانی در دریای سرخ است که علاوه بر تأسیسات نفتی، محل اجرای پروژه‌های عظیمی در چارچوب برنامه جاه‌طلبانه «چشم‌انداز ۲۰۳۰» ریاض است. موفقیت این برنامه به‌شدت به ثبات در حوزه دریای سرخ وابسته است و همین امر توجیه بیشتری برای تقویت اتحاد نظامی عربستان و مصر فراهم می‌کند.
فراتر از تعهد مشترک عربستان و مصر، هر دو کشور همکاری خود با ترکیه ــ قدرتمندترین بازیگر منطقه‌ای پس از اسرائیل از نظر توان نظامی ــ را نیز تقویت کرده‌اند.
اندکی پس از رزمایش‌های مشترک با ریاض، مصر در ۲۲ سپتامبر برای نخستین بار در ۱۳ سال گذشته رزمایش دریایی مشترکی با ترکیه در دریای مدیترانه برگزار کرد که نشان‌دهنده گرمایش روابط دیپلماتیک در بحبوحه افزایش تهدید‌ها بود. عربستان سعودی نیز رزمایش‌های دریایی مشترکی با چین برگزار کرده است.
مصر، پرجمعیت‌ترین کشور عربی، همواره از اهمیت ویژه‌ای برای عربستان برخوردار بوده است. افزون بر ایجاد عمق راهبردی برای پادشاهی در امتداد دریای سرخ، مصر یک پل زمینی حیاتی به شمال آفریقا فراهم می‌کند.
مشارکت با ریاض برای قاهره منبعی از حمایت مالی، همکاری‌های انرژی و جایگاهی در ساختار امنیتی خلیج فارس فراهم می‌آورد. از این رو، انتظار می‌رود ریاض و قاهره برای مهار پیامد‌های جنگ غزه ــ از جمله احتمال جابه‌جایی گسترده فلسطینیان ــ علی‌رغم طرح صلح جدید ایالات متحده که مدعی جلوگیری از این سناریو است، همکاری دوجانبه خود در حوزه دفاعی را گسترش دهند.
چرا همه از ما دور شدند