حضور ۲۳ هزار تروریست بین‌المللی در افغانستان/ تولید مواد مخدر مصنوعی و متامفتامین افزایش پیدا کرد
با وجود آنکه مسکو در ژوئیه ۲۰۲۵ رسماً امارت اسلامی افغانستان را به رسمیت شناخت، اما «سرگئی شویگو» نگرانی خود را نسبت به امنیت و ثبات این کشور تحت حاکمیت طالبان ابراز کرده است.
به گزارش سرویس بین الملل تابناک، اتاق فکر «اسپشال اوراسیا» در مقاله‌ای نوشته است: در ۳۱ اوت ۲۰۲۱، خروج نیرو‌های ایالات متحده و ناتو به حضور نظامی بیست‌سالهٔ آنها در افغانستان پایان داد. خروج نیرو‌های آمریکایی زمینه را برای تسلط طالبان بر کابل و بازگرداندن امارت اسلامی فراهم کرد.
همزمان، با نبود نیرو‌های آمریکا و غرب در خاک افغانستان، اوت ۲۰۲۱ آغازی بر یک «بازی ژئوپلیتیک جدید» در افغانستان و اوراسیا بود که قدرت‌های منطقه‌ای و بین‌المللی را درگیر ساخت.
سرگئی شویگو، دبیر شورای امنیت فدراسیون روسیه، در مصاحبه‌ای تأکید کرد که تروریسم همچنان حادترین مشکل افغانستان است. او خاطرنشان کرد که حدود بیست سازمان بین‌المللی فعال‌اند و تقریباً ۲۳ هزار جنگجو در خاک افغانستان حضور دارند. نیرو‌های روسی و بازیگران بین‌المللی، داعش خراسان (ISKP) را تهدیدآمیزترین گروه می‌دانند؛ چرا که از پایگاه‌های مستقر در مناطق شرقی و شمالی فعالیت می‌کند.
شویگو همچنین اشاره کرد که تحریم‌های غرب علیه طالبان توانایی آنها برای مقابلهٔ مؤثر با تروریسم را تضعیف کرده است.
در ۳ ژوئیه ۲۰۲۵، روسیه به‌طور رسمی دولت طالبان را به رسمیت شناخت. این اقدام پس از تعاملات پیشین صورت گرفت؛ از جمله دعوت اعضای طالبان به مجامع روسی، خارج کردن نام آنها از فهرست گروه‌های تروریستی.
روسیه اعلام کرد که در زمینهٔ تجارت، مبارزه با تروریسم و جلوگیری از قاچاق مواد مخدر با افغانستان همکاری خواهد کرد.
شویگو همچنین مواد مخدر را تهدیدی ثانویه، اما مرتبط دانست. تحت اجرای قوانین طالبان، کشت خشخاش میان سال‌های ۲۰۲۲ تا ۲۰۲۳ به‌شدت کاهش یافت، اما تولید مواد مخدر مصنوعی و متامفتامین افزایش پیدا کرد که مبارزه با قاچاق مواد را پیچیده‌تر می‌سازد.
سناریوی ژئوپلیتیکی
تهدید مداوم تروریسم بزرگ‌ترین چالش برای بهبود وضعیت افغانستان و تعاملات آن با جهان محسوب می‌شود. بنا بر ارزیابی‌های روسیه، حدود ۲۳ هزار شبه‌نظامی همچنان در سراسر کشور فعال‌اند.
این افراد شامل اعضای داعش خراسان (ISKP)، عناصر مرتبط با القاعده و شبکه‌های جهادی منطقه‌ای می‌شوند. حضور مستمر آنها قدرت طالبان را تضعیف کرده و نشان می‌دهد که کابل خارج از شهر‌های بزرگ کنترل چندانی ندارد.
داعش خراسان (ISKP) مستقیم‌ترین تهدید را برای افغانستان و کشور‌های همسایه ایجاد می‌کند. این گروه که عمدتاً در ولایت‌های شرقی و شمالی فعالیت دارد، با استفاده از تبلیغات و حملات مستقیم، نیرو‌های امنیتی افغان، غیرنظامیان و همچنین کشور‌های همسایه را هدف قرار می‌دهد.
پایداری این گروه مانع از آن می‌شود که طالبان خود را به‌عنوان تضمین‌کنندهٔ ثبات معرفی کنند. حضور داعش خراسان نگرانی‌ها دربارهٔ تروریسم، جذب نیرو و فعالیت‌های قاچاق را که می‌تواند از مرز‌ها عبور کرده و امنیت روسیه و آسیای مرکزی را تحت تأثیر قرار دهد، تشدید می‌کند.
طالبان علاوه بر این با بقایای مقاومت مسلحانه «جبهه مقاومت ملی افغانستان» روبه‌رو هستند. هرچند این جناح‌ها کوچک‌تر و کم‌سازمان‌یافته‌تر از «ائتلاف شمال» در دهه ۱۹۹۰ هستند، اما همچنان در برخی مناطق تهدیدی علیه حاکمیت طالبان محسوب می‌شوند. بقای آنها نشان‌دهندهٔ ناکامل بودن تثبیت قدرت کابل است.
تروریسم، روابط خارجی افغانستان را پیچیده می‌سازد. کشور‌ها ممکن است به دلایل عملگرایانه با کابل تعامل داشته باشند، اما به رسمیت شناختن رسمی افغانستان می‌تواند مشکل‌ساز باشد اگر گروه‌های افراطی بتوانند آزادانه فعالیت کنند.
جایگاه طالبان در عرصهٔ جهانی به توانایی آنها در قانع‌کردن کشور‌های همسایه بستگی دارد که می‌توانند نفوذ گروه‌هایی، چون داعش خراسان را مدیریت، حذف یا حداقل محدود کنند. روسیه در حالی که کابل را به رسمیت شناخته، همچنان تروریسم را بزرگ‌ترین مانع بر سر راه بهبود افغانستان معرفی می‌کند.
از نظر اقتصادی، ناامنی موجب دلسردی سرمایه‌گذاری و مانع تجارت می‌شود. کسب‌وکار‌ها احتمالاً تا زمانی که از امنیت خود در برابر حملات تروریستی مطمئن نباشند، تمایلی به فعالیت در افغانستان نشان نخواهند داد.
این مسئله، همراه با مشکلات حکمرانی طالبان، محدودیت منابع مالی و تحریم‌ها، وضعیتی را ایجاد کرده است که در آن به رسمیت شناخته شدن در کوتاه‌مدت کمک چندانی ندارد.
برای روسیه، تروریسم هم توجیهی برای مداخلهٔ بیشتر در افغانستان است و هم محدودیتی برای جاه‌طلبی‌هایش. مسکو استدلال می‌کند که تحریم‌های غرب مانع از آن می‌شود که کابل بتواند مؤثر با شبه‌نظامیان مقابله کند، در حالی که همزمان با برجسته‌کردن تهدید تروریسم، همکاری امنیتی نزدیک‌تر را توجیه می‌نماید.
کشور‌های آسیای مرکزی همچنان دچار اختلاف‌اند: برخی نگران‌اند که تعامل روسیه با طالبان موجب افزایش جسارت شبه‌نظامیان در مرزهایشان شود، در حالی که برخی دیگر از این فرصت برای گسترش همکاری‌های لجستیکی و تجاری با طالبان بهره می‌برند.
نتیجه‌گیری
تروریسم همچنان اصلی‌ترین مانع بر سر راه ثبات افغانستان است. بر اساس گزارش‌های روسیه، حدود ۲۳ هزار شبه‌نظامی وابسته به گروه‌های بین‌المللی به‌طور فعال در سراسر کشور حضور دارند که کنترل طالبان را تضعیف کرده و ثبات منطقه را به خطر می‌اندازد.
در حالی که فعالیت‌های ولایت خراسان داعش (ISKP) رو به گسترش است، گروه‌های مقاومت در شمال نیز کنترل کابل را بیش از پیش تضعیف می‌کنند.
به رسمیت شناختن طالبان از سوی روسیه نمادی سیاسی و راه‌های جدیدی برای همکاری فراهم می‌سازد، اما این دستاورد‌ها به دلیل ناتوانی افغانستان در تأمین امنیت قلمرو خود محدود می‌مانند.
توسعهٔ اقتصادی و تداوم تعامل بین‌المللی تا زمانی که تروریسم به‌طور مؤثر کاهش نیابد امکان‌پذیر نخواهد بود.
تهدید تروریستی برای مسکو، زمینه‌ساز مداخلهٔ بیشتر در امور افغانستان است؛ با این حال، نشان می‌دهد که صرفِ به رسمیت شناختن، دستاورد‌های محدودی به همراه دارد.
تابناک را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید
