گفتگوی ایران و اروپا درباره تمدید «مکانیسم ماشه»؛ دیدار هیأت ایران با نمایندگان آژانس

سه قدرت اروپایی در ۸ آگوست به شورای امنیت سازمان ملل نامه‌ای نوشتند و گام‌های مورد نظر خود را در خصوص «مکانیسم ماشه» تشریح کردند. آنها گفتند که به ایران پیشنهاد تمدید کوتاه‌مدت در این مورد را داده‌اند، اما هنوز پاسخی از ایران دریافت نکرده‌اند.

به گزارش سرویس بین الملل تابناک، «لورا روزن» خبرنگار آمریکایی به نقل از یک منبع دیپلماتیک گفته است: وزیران خارجه بریتانیا، فرانسه و آلمان روز جمعه در یک گفت‌وگوی تلفنی مشترک با عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران، در مورد تهدید خود برای «بازگرداندن» تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران در اواخر این ماه در صورت عدم اتخاذ اقداماتی توسط ایران برای رفع نگرانی‌های آنها در مورد برنامه هسته‌ای‌اش گفت‌و‌گو خواهند کرد.

به گفته این منبع، یک هیئت ایرانی نیز امروز جمعه برای دیدار با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به وین سفر خواهد کرد.

این فعالیت دیپلماتیک دو ماه پس از حمله موشکی اسرائیل و آمریکا به برنامه هسته‌ای ایران و متعاقباً کاهش همکاری ایران با آژانس نظارتی هسته‌ای سازمان ملل در پی آن انجام می‌شود.

سه قدرت اروپایی در ۸ آگوست به شورای امنیت سازمان ملل نامه‌ای نوشتند و گام‌های مورد نظر خود را در خصوص «مکانیسم ماشه» تشریح کردند. آنها گفتند که به ایران پیشنهاد تمدید کوتاه‌مدت در این مورد را داده‌اند، اما هنوز پاسخی از ایران دریافت نکرده‌اند. 

تروئیکای اروپایی اعلام کرده مذاکرات مستقیم بین ایران و آمریکا باید به فوریت از سر گرفته شود و سه کشور اروپایی آماده هستند تا از این روند حمایت کنند.

بدین منظور، سه کشور اروپایی به ایران تمدید محدود مفاد مرتبط قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت را در ازای ازسرگیری مذاکرات توسط ایران و رسیدگی به برخی از فوری‌ترین نگرانی‌های جامعه بین‌المللی در مورد شفافیت و گستردگی برنامه هسته‌ای‌اش پیشنهاد داده‌اند. تا به امروز، پیشنهاد سه کشور اروپایی توسط ایران بدون پاسخ مانده است.

چنین تمدیدی برای فراهم آوردن زمان اضافی برای مذاکرات با هدف تحقق یک توافق جدید اعطا خواهد شد، در حالی که امکان بازگردانی تحریم‌های مرتبط علیه ایران برای جلوگیری از گسترش هسته‌ای حفظ می‌شود.

مقامات آمریکایی پیش‌بینی کرده‌اند که در صورت عدم نشان دادن علاقه‌ای قوی‌تر از سوی ایران برای رفع نگرانی‌های غرب، مکانیسم ماشه فعال خواهد شد. آنها همچنین بر انجام مذاکرات مستقیم با ایران تأکید کرده‌اند.

پیش از نشست استانبول و گفت‌و‌گو میان ایران و سه کشور اروپایی، خبرگزاری رویترز به نقل از سه دیپلمات اروپایی، یک دیپلمات منطقه‌ای و یک دیپلمات ایرانی نوشته بود که محور اصلی نشست استانبول، مکانیسم ماشه خواهد بود.

آنها گفته بودند که کشور‌های اروپایی قصد دارند در این جلسه، پیشنهاد تمدید ۶ ماهه مهلت فعال‌سازی این مکانیسم را به ایران ارائه کنند.

در عوض، ایران باید در مورد مسائل مهم از جمله مذاکرات با واشنگتن، همکاری کامل با آژانس و پاسخگویی در مورد ذخایر اورانیوم غنی‌شده با خلوص بالا، تعهداتی را ارائه دهد.

عباس عراقچی وزیر خارجه ایران روز چهارشنبه ۲۹ مرداد گفت که ایران هنوز شرایط لازم برای مذاکرات «موثر» با آمریکا را نمی‌بیند.

عراقچی گفت: «به نظر من، هنوز به نقطه‌ای از بلوغ نرسیده‌ایم که بتوانیم مذاکرات موثری با آمریکا داشته باشیم.»

«سعید خطیب‌زاده» معاون وزیر و رئیس مرکز مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت امور خارجه ایران، نیز در گفت‌و‌گو با روزنامه «فرانکفورتر آلگماینه» هشدار داد که فشار بر تهران اشتباه است و می‌تواند ایران را به تصمیمات سخت وادارد.

او تأکید کرد که پس از حمله نظامی اخیر، اعتماد به مذاکرات هسته‌ای بسیار محدود شده و هرگونه بازگشت به گفت‌و‌گو تنها در صورتی امکان‌پذیر است که این مذاکرات نتیجه‌محور باشند و در طول آنها خصومت‌ها متوقف شود.

خطیب‌زاده با اشاره به تلاش اروپا برای فعال‌سازی مکانیسم «اسنپ‌بک» گفت اروپایی‌ها هیچ حقی در این زمینه ندارند و چنین اقدامی تنها آخرین کارت آنان را بی‌جا مصرف می‌کند. به گفته او، اروپا جایگاه میانجی خود را از دست داده و فشار بیشتر بر ایران صرفاً موجب افزایش تنش خواهد شد.

وی در بخش دیگری از این مصاحبه بر حق ایران برای غنی‌سازی اورانیوم بر اساس معاهده عدم اشاعه تأکید کرد و هشدار داد در صورت پافشاری آمریکا بر «غنی‌سازی صفر»، ایران مقاومت شدیدی نشان خواهد داد. او خاطرنشان کرد که تهران استثنای حقوق بین‌الملل نخواهد بود، اما درباره سطح و جزئیات غنی‌سازی آماده گفت‌و‌گو است؛ هرچند هرگونه مذاکره آینده از نگاه ایران یک «مذاکره مسلح» خواهد بود.