انتقاد تند مسیح مهاجری از شگرد «خالص‌سازی انقلاب»! /سرنوشت مذاکرات وین در دست دولت آینده؟! /شگفتی‌های انتخابات ۱۴۰۰

به گزارش «تابناک»؛ روزنامه‌های امروز سه شنبه یازدهم خردادماه در حالی چاپ و منتشر شد که سخنرانی‌ها و تبلیغات تلویزیونی کاندیدا‌های ریاست جمهوری، نطق انتقادی مسعود پزشکیان در مجلس، اظهارات سید حسن خمینی درباره انتخابات، آخرین تحلیل‌ها درباره مذاکرات فشرده در وین و واکسیناسیون «تمام ایرانی» از هفته آینده در صفحات نخست روزنامه‌های امروز برجسته شده است.

در ادامه تعدادی از یادداشت‌ها و سرمقاله‌های منتشره در روزنامه‌های امروز را مرور می‌کنیم؛

انتقاد تند مسیح مهاجری از شگرد «خالص‌سازی انقلاب»!

مسیح مهاجری، مدیرمسئول روزنامه جمهوری اسلامی در سرمقاله امروز این روزنامه با عنوان شگرد «خالص‌سازی انقلاب»! نوشت: از روزی که نتایج بررسی‌های شورای نگهبان درباره صلاحیت داوطلبان ریاست جمهوری به اطلاع عموم رسید، تعدادی از «خودانقلابی‌پنداران» با شادمانی زایدالوصفی این عبارت را به زبان می‌آورند که «ما امروز به مرحله خالص‌سازی انقلاب رسیده‌ایم و یقیناً موفق می‌شویم».

این سخن عجیب، حداقل سه هفته قبل از انجام انتخابات ۲۸ خرداد که ظاهراً باید رئیس‌جمهور در آن روز انتخاب شود بر زبان این افراد جاری شده و به روشنی نشان می‌دهد آنان با مشاهده تصمیم شورای نگهبان در مورد احراز صلاحیت داوطلبان ریاست جمهوری، به این نتیجه رسیده‌اند که رئیس‌جمهور از هم‌اکنون مشخص شده و لازم نیست منتظر انتخابات ۲۸ خرداد بمانند.
خودانقلابی‌پنداران، به شادمانی درباره دستیابی به مطلوب خود اکتفا نکرده و در سخنانشان، تمام کسانی را که خواست و نظر این جماعت را قبول ندارند، آماج حملات قرار داده و به دشمنی با اسلام و انقلاب و نظام متهم می‌کنند. این حضرات، از اینهم جلوتر رفته و مخالفین خود را تهدید هم می‌کنند!

قبل از آنکه به ارزیابی محتوائی عنوان «خالص‌سازی انقلاب» بپردازیم، فرازی از سخنان امام خمینی رضوان‌الله‌علیه را از جلد ۱۴ صحیفه، صفحات ۳۷۱ و ۳۷۲ مرور می‌کنیم تا با توسل به دیدگاه آزاداندیشانه بنیانگذار نظام جمهوری اسلامی و معمار این انقلاب، معیار همراهی با اسلام و مردم و انقلاب را بشناسیم و بر آن مبنا ادعا‌های مدعیان انقلابی‌گری امروز را محک بزنیم. امام خمینی در خرداد سال ۱۳۶۰ در پاسخ به ادعا‌های خودمسلمان‌پنداران و خودمردمی‌پنداران آن روز فرمودند: «هی نگویید که "ملت با من است، ملت با من است". ملت با اسلام است. نه با من است و نه با شما و نه با دیگری. من اگر یک کلمه‌ای برخلاف اسلام بگویم، همین ملت می‌ریزند و من را از بین می‌برند. ملت، اسلام را می‌خواهد، شخص‌پرست نیست ملت. ملت می‌خواهد که قوانین اسلام در این مملکت پیاده بشود. ملت اینهمه زحمت کشیده است که دین اسلام را برقرار کند...»

کسانی که امروز وانمود می‌کنند متولیان انقلاب هستند و هرکس با تفکر و نظر آن‌ها موافق نباشد و عملکرد آن‌ها را نپذیرد، انقلابی نیست و حتی در برابر انقلاب و مردم قرار دارد، از مصادیق همین سخن امام خمینی هستند که ملت با اسلام است نه با اشخاص. مردم با کسی تعارف ندارند و هرکس برخلاف اسلام و مصالح مردم و منافع ملی اقدامی کند، او را طرد می‌کنند.
با معیار قرار دادن سخن امام خمینی به راحتی می‌توان به این نتیجه رسید که عنوان «خالص‌سازی انقلاب» یک شگرد برای طرد کردن بخش عظیمی از مردم و انحصارسازی قدرت توسط مدعیان انقلابی‌گری است. این اقدام، از دو طرف، انقلاب و نظام جمهوری اسلامی و مصالح مردم و منافع ملی کشور را تهدید و همچون دو لبه یک قیچی همه چیز را نابود می‌کند. یک لبه این قیچی، انحصارطلبی است که مدعیان خالص‌سازی انقلاب بشدت درصدد رسیدن به آن هستند و لبه دیگر، روی آوردن به سیاست تشدید تشنج با جهان است که در سخنان این روز‌های همین افراد «خودانقلابی‌پندار» تکرار می‌شود. سیاست تشدید تشنج با جهان، عوارض بشدت منفی زیادی خواهد داشت که نه‌تن‌ها به پیشبرد اهداف انقلاب اسلامی هیچ کمکی نخواهد کرد، بلکه موانع زیادی بر سر راه آن قرار خواهد داد. انحصارطلبی نیز پشتوانه مردمی انقلاب اسلامی و نظام را دچار ریزش شدید خواهد کرد. روشن است که سیاست «خالص‌سازی انقلاب» براساس نسخه «خودانقلابی‌پنداران» یک دام خطرناک است که نباید جمهوری اسلامی گرفتار آن شود. در آستانه سالگرد رحلت امام خمینی، علاقمندان به بنیانگذار نظام جمهوری اسلامی این خطر که تهدیدکننده افکار انقلابی آن فرزانه عصر حاضر است، را کوچک نشمرند.

سرنوشت مذاکرات وین در دست دولت آینده؟!

سید محمد صدر طی یادداشتی در شماره امروز اعتماد با عنوان مذاکرات وین و دولت آینده نوشت: در پی اعلام اسامی افراد تأیید صلاحیت شده برای حضور در رقابت‌های ریاست‌جمهوری، گمانه‌زنی‌های زیادی پیرامون مشخص شدن ترکیب تیم سیاست خارجی دولت آینده و احتمال ایجاد یک تغییر اساسی در مقایسه با سیاست خارجی دولت فعلی مطرح شد. هرچند که این اظهارات در مقطع زمانی فعلی بیشتر به پیش‌بینی می‌ماند، اما حتی در صورت تحقق این موضوع نیز همانطور که پیش‌تر مقامات ایالات متحده به آن اذعان کرده‌اند، در ایران سیاست خارجی خیلی تحت تأثیر آمد و رفت دولت‌ها نیست و در نتیجه بعید است این موضوع تأثیری جدی روی مذاکرات هسته‌ای که هم‌اکنون در وین در جریان است بگذارد. در کشور‌های غربی و به ویژه ایالات متحده این ذهنیت وجود دارد که تصمیم‌گیری در حوزه سیاست خارجی در جایگاهی بالاتر از دولت تصمیم‌گیری می‌شود. به همین دلیل در حالی که نقش مجریان در دیپلماسی و موفقیت سیاست خارجی تأثیر بسیار زیادی دارد، احتمال آنکه احساس خطر جدی کنند و بخواهند خدشه‌ای به مذاکرات وارد آورند اندک است. تغییر و تحولاتی که در حوزه سیاست خارجی ایران شاهد هستیم و نتایج متفاوتی که در دولت‌های مختلف حاصل می‌شود، نه حاصل تغییرات در سیاست کلان کشور که بیشتر محصول توانایی یا عدم توانایی مجریان است. در گذشته کسانی بودند که بدون تخصص وارد حیطه مذاکرات دیپلماتیک می‌شدند و واقعا تصوری نداشتند که چگونه باید مذاکره کرد یا کار را پیش برد. نتیجه این نوع مذاکره صدور تعداد زیادی قطعنامه علیه جمهوری اسلامی ایران بود و ضروری است هر دولتی که روی کار می‌آید مذاکره‌کنندگانی متخصص و کارآزموده را راهی میدان سخت دیپلماسی کند. با توجه به تحولات ماه‌های اخیر، جمهوری اسلامی ایران نشان داده که اراده کافی برای بازگشت به برنامه جامع اقدام مشترک را داراست.

مشخصا اگر ایالات متحده بپذیرد تحریم‌هایی که پس از توافق هسته‌ای علیه ایران وضع یا اعمال شده را بردارد، توافق برجام احیا شدنی است و زمانی که سیاست نظام اینگونه تعریف شده، طرف مقابل با اتخاذ رویکردی عقلانی و منطقی می‌تواند زمینه را برای احیای توافق فراهم کند. در صورتی که برجام احیا شود، هرکسی که روی کار بیاید و مسوولیت دولت را بر عهده بگیرد، به مرور زمان با واقعیت‌های عرصه سیاست خارجی آشنا خواهد شد و درخواهد یافت که بهتر است همین شیوه و روش کنونی در سیاست خارجی ادامه پیدا کند. در گذشته افرادی بودند که از برجام با تعابیری نظیر «شکلات» یاد می‌کردند، اما بعدتر زمانی که مسوولیت پذیرفتند و آشنایی بیشتری با مسائل حوزه دیپلماسی پیدا کردند، در حمایت از برجام گام برداشتند. تجربه سال‌های ۱۳۸۴ تا ۱۳۹۲ یکی از فلاکت بار‌ترین تجارب ایران نه تنها در عرصه سیاست خارجی که در بسیاری از عرصه‌ها نظیر اقتصاد و فرهنگ بود و جمهوری اسلامی هزینه‌های زیادی را برای سیاست خارجی آن بازه زمانی متحمل شد. به همین دلیل بعید به نظر می‌رسد که کسی بخواهد راه بی‌نتیجه گذشته را یک بار دیگر تکرار کند و در مسیری گام بردارد که در نتیجه آن اجماع جهانی علیه کشور ایجاد شود. نظام جمهوری اسلامی ایران سیاستی اصولی را دنبال می‌کند که در سطوح بالادستی دولت تعیین شده و از همین رو بعید است با تغییر دولت در شرایط حساس کنونی، تغییر عمده‌ای در این سیاست ایجاد شود.

شگفتی‌های انتخابات ۱۴۰۰

جاوید قربان‌اوغلی در بخشی از سرمقاله امروز شرق با عنوان شگفتی‌های انتخابات ۱۴۰۰ نوشت: ورود مقامات قضائی به انتخابات با هشدار‌هایی که برای اولین‌بار در انتخابات ریاست‌جمهوری مطرح می‌شود، پدیده نادر و شگفتی‌ساز دیگر این دوره از انتخابات است. مناظره‌های انتخاباتی در سال‌های گذشته بیشترین جذابیت را در انتخاب احسن نزد رأی‌دهندگان داشت. از برخی موارد اتهامات (مانند آنچه در سال ۱۳۸۸ شاهد بودیم) بگذریم، مناظره‌ها فرصتی برای بیان واقعیت‌هایی است که با وجود انکار دست‌اندرکاران، نقل محافل مردم در کوچه و خیابان و مدرسه و دانشگاه و ادارات است.

از منظر امنیتی نیز با وجود ورود برخی کاندید‌ها به خطوط به‌اصطلاح قرمز برای کسب رأی بیشتر (که در انتخابات دیگر کشور‌ها هم مرسوم است) شنیدن واقعیت‌های کشور از زبان کسانی که به «ناگفته‌ها» دسترسی دارند، علاوه بر جذابیت، سوپاپ اطمینان تخلیه فشار‌هایی است که ممکن است در فقدان آن آفاتی را در پی داشته باشد؛ اما در پدیده‌ای کاملا بدیع دادستان عمومی و انقلاب تهران هشدار داده که «نامزد‌های انتخاباتی در تبلیغات و سخنرانی‌ها از خطوط قرمز نظام عبور نکنند... و در صورت عبور از خطوط قرمز نظام، وفق موازین قانونی قاطعانه و بدون درنظرگرفتن موقعیت و جایگاه، با آن‌ها برخورد خواهد شد».

جالب است که آقای دادستان در جایگاه شورای عالی امنیت ملی با وصل‌کردن اظهارات کاندیدا‌ها به «منافع ملی» تشخیص مغایرت آن را به خود و دستگاه تحت امرش ارجاع داده است. طرفه آنکه تاکنون کسی در برابر ساختارشکنی و اظهارات رئیس‌جمهور سابق که تمام ارکان کشور را زیر سؤال برده و تهدید به تحریم انتخابات کرده سخنی نگفته. شگفت‌انگیزتر از همه این موارد ورود نظامیان این بار نه در کسوت کاندیدای انتخابات بلکه در تحلیل مشکلات کشور است. رئیس پلیس کشور در اظهاراتی در جلسه ویژه مسئولان هیئت‌های مذهبی و مداحان با ورود به انتخابات ۱۴۰۰ علت مشکلات کشور را «انتخاب نادرست مردم» بیان کرد که باید آن را پدیده‌ای نادر و مغایر با حق مصرح در قوانین بالادستی کشور و نافی حقوق مردم در انتخاب آزادانه ارزیابی کرد.

سال پیش رهبران چین دریافتند که تعامل سازنده با جهان شرط لازم برای توسعه است. اصلاحات عمیق در اداره کشور، شفافیت در همه ارکان حکمرانی از طریق حاکمیت قانون، قرارگرفتن حاکمان در اتاق شیشه‌ای، جذب سرمایه‌گذاری و دستیابی به تکنولوژی پیشرفته برای توسعه کشور در گرو تغییر در رویکرد سیاست خارجی، تغییر رویکرد تقابل و اولویت منافع ملی بر مسائل دیگر است. امیدوارم دولت بعدی، فرصت مناسبی برای تغییر در رویکرد‌های سیاست خارجی کشور باشد.