آمریکا و اروپا خواستار تغییرات اساسی در ایران هستند/ ایران باید مستقیم با آمریکا گفتگو کند

عضو شورای روابط خارجی آمریکا می‌گوید اروپا به دلیل حمایت تهران از روسیه در جنگ علیه اوکراین عصبانی است.

به گزارش سرویس بین الملل تابناک، شورای امنیت سازمان ملل متحد روز جمعه ۲۸ شهریور درباره ادامه لغو تحریم‌های بین المللی علیه ایران رأی گیری کرد.

۹ عضو شورای امنیت علیه فعال سازی مکانیسم ماشه با هدف بازگرداندن تحریم‌ها علیه ایران رأی دادند. تنها چهار عضو آن را تأیید کرده و ۲ عضو نیز رأی ممتنع دادند.

رد پیش نویس ارائه شده از سوی کره جنوبی در شورای امنیت به معنی آن است که مکانیسم ماشه در راستای عدم لغو تحریم‌ها علیه ایران، باقی می‌ماند.

با توجه به سازوکار و روند مکانیسم ماشه با این حساب قطعنامه تداوم لعو تحریم‌های ایران تصویب نشد.

این رأی‌گیری به معنی آن است که در صورت عدم حل‌وفصل اختلافات میان طرف‌ها تحریم‌های شورای امنیت علیه ایران از ۲۸ سپتامبر فعال خواهند شد. 

رأی اعضای شورای امنیت به این قطعنامه به شرح زیر است:

آرای مخالف: آمریکا، انگلیس، فرانسه، یونان، دانمارک، اسلونی، پاناما، سیرالئون و سومالی
آرای موافق: چین، روسیه، پاکستان و الجزایر
آرای ممتنع: کره‌جنوبی و گویان

 در همین حال، سه کشور اروپایی شامل فرانسه، آلمان و بریتانیا در تاریخ ۲۸ اوت، شورای امنیت را از آغاز روند «مکانیسم ماشه» برای بازگرداندن تحریم‌ها علیه ایران مطلع کردند. این اقدام، یک دوره ۳۰ روزه برای دستیابی به راه‌حل دیپلماتیک را فعال کرده که اکنون رو به پایان است.

در صورت عدم توافق دیپلماتیک تا پایان این دوره، تحریم‌های سازمان ملل متحد به‌طور خودکار و بدون نیاز به رأی‌گیری مجدد بازخواهد گشت.

پیش از این «امانوئل ماکرون» رئیس‌جمهور فرانسه شامگاه پنج‌شنبه در گفت‌وگویی با شبکه اسرائیلی گفت: «بازگشت تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران در قالب مکانیزم ماشه در پایان سپتامبر قطعی خواهد بود. چرا که آخرین اخباری که از طرف ایرانی‌ها داریم جدی نیست.»

در خصوص این موضوع خبرنگار تابناک گفتگویی با پروفسور شیرین هانتر عضو شورای روابط خارجی آمریکا انجام داده که در ادامه آمده است.

پروفسور «شیرین طهماسب هانتر» بیش از پنجاه سال تجربه در امور بین‌المللی دارد که شامل فعالیت‌های او به عنوان دیپلمات (خدمات خارجی ایران، ۱۳۴۴-۱۳۵۷)، تحلیلگر اندیشکده، و مدیر برنامه در مرکز مطالعات استراتژیک و بین‌المللی و مرکز مطالعات سیاست اروپا (۱۳۶۲-۱۳۸۴) می‌شود. او در سال ۱۳۸۴ به مرکز الولید در دانشگاه جورج‌تاون پیوست و به عنوان پژوهشگر ارشد مهمان، استاد مهمان و استاد پژوهشی فعالیت کرد. او اکنون به عنوان عضو افتخاری مرکز الولید شناخته می‌شود. هانتر به زبان‌های فارسی، انگلیسی، فرانسه و ترکی مسلط است. وی همچنین عضو شورای روابط خارجی امریکاست. 

اخیراً کتاب «قدرت‌های بزرگ و تحولات اجتماعی و سیاسی ایران» (The Great Powers, and Iran's Social and Political Evolution) نوشته وی از سوی انتشارات «پالگریو مک میلان» به زبان انگلیسی منتشر شده است. کتاب «قدرت‌های بزرگ و تحولات اجتماعی و سیاسی ایران» روایتی شخصی از زندگی و تجربیات شیرین هانتر، به عنوان یک زن ایرانی است که در دوران تحول‌آفرین تاریخ ایران بزرگ شد. این کتاب با بررسی پیامد‌های پس از جنگ جهانی دوم تا انقلاب سرنوشت‌ساز سال ۱۳۵۷ (۱۹۷۹) آغاز می‌شود و روایتی تأثیرگذار از تأثیر عمیق این رویداد‌های تاریخی بر زندگی نویسنده ارائه می‌دهد. کتاب به بررسی پیامد‌های چندوجهی دوره اصلاحات که از دهه ۱۳۴۰ (۱۹۶۰) آغاز شد، می‌پردازد. این اصلاحات به هانتر امکان ورود به خدمات دیپلماتیک را داد، اما در عین حال سایه‌ای از مصائب را بر خانواده او افکند.

*قطعنامه تداوم لغو تحریم‌های بین المللی علیه ایران در شورای امنیت سازمان ملل رأی نیاورد و تحریم‌های شورای امنیت علیه ایران از روز ۲۸ سپتامبر علیه ایران باز می‌گردند. نماینده آمریکا در نشست شورای امنیت اعلام کرده است که هنوز شانس برای دیپلماسی واقعی وجود دارد و و خواستار بازگشت دیپلماسی شده بود. آیا امکان سازش میان طرفین تا ۲۷ سپتامبر وجود دارد؟

از نظر تئوری، راه‌حلی برای رفع اختلاف ایران و قدرت‌های غربی پرونده هسته‌ای وجود دارد. اما آنچه غرب در نظر دارد این است که ایران تمام شرایط آن از جمله توقف کامل غنی‌سازی، محدودیت در برنامه موشکی و تغییر در رفتار بین‌المللی و منطقه‌ای خود را بپذیرد. 

با این حال، در این مرحله، رهبری سیاسی ایران تمایل یا توانایی برآورده کردن شرایط غرب را ندارد. اما به عنوان یک شروع، ایران می‌تواند مستقیماً با آمریکا گفت‌و‌گو کند و نگرانی‌های خود را در اولین فرصت توضیح دهد و مشخص کند که در یک توافق بالقوه چه چیزی را می‌تواند و چه چیزی را نمی‌تواند بپذیرد. 

این مسئله اکنون ضروری‌تر شده، زیرا اروپا موضعی به‌طور غیرمعمول سخت و سازش‌ناپذیر در برابر تهران اتخاذ کرده است. صرف گفت‌و‌گو با آمریکا ممکن است مشکلات حل‌نشده را برطرف نکند، اما خودداری از گفت‌و‌گو با آمریکا در تمام این سال‌ها فقط وضعیت را بدتر کرده است. 

در مورد امکان سازشی که می‌تواند فعال‌سازی مکانیسم ماشه (snap back) را به تأخیر بیندازد، چشم‌انداز روشنی وجود ندارد، مگر اینکه ایران تصمیم بگیرد امتیازات واقعی بدهد.

*پیش از این، ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی به توافقی جدید برای همکاری دست یافته بودند و مطابق آن آژانس می‌توانست از سایت‌های آسیب دیده ایران در جنگ نیز تحت شرایطی بازدید کند. چرا این همکاری از سوی طرف‌های غربی قابل اعتنا نبود؟

بدون اطلاع از شرایطی که ایران برای همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی وضع کرده، قضاوت در مورد دلیل رد پیشنهادات ایران توسط اروپایی‌ها دشوار است. اما در حال حاضر، اروپا تمایلی به کمک به ایران ندارد. 

اروپا به دلیل حمایت تهران از روسیه در جنگ علیه اوکراین عصبانی است. در عوض، اروپا می‌خواهد ایران را تنبیه کند. مهم‌تر اینکه، هر دو طرف آمریکا و اروپا خواستار تغییرات اساسی در ایران هستند و از موضوع هسته‌ای برای ایجاد چنین تغییراتی استفاده می‌کنند.

*پیش از به رأی گذاشتن این قطعنامه، عباس عراقچی وزیر خارجه ایران به طرف‌های اروپایی پیشنهاد داده بود فعال سازی مکانیسم ماشه را لغو کنند و در مقابل ایران قول رقیق کردن اورانیوم غنی‌شده ۶۰ درصد را داده بود. این پیشنهاد ایران توسط آنها رد شد. دلیل آن از نظر شما چیست؟

بدون اطلاع از جزئیات پیشنهاد ایران به کشور‌های اروپایی، سخت می‌توان دلیل رد این پیشنهاد را ارزیابی کرد. بر اساس برخی گزارش‌ها، اروپا خواسته ایران برای لغو تمام تحریم‌ها را افراطی و غیرواقعی دانست. 

با این حال، به نظر من، هر دو طرف آمریکا و اروپا خواهان راه‌حلی دائمی‌تر برای مسائل مربوط به ایران هستند و به دنبال راه‌حل‌های موقت و نیمه‌کاره نیستند.

*ایران اعلام کرده در صورت فعال شدن مکانیسم ماشه همکاری با آژانس بین المللی انرژی اتمی را قطع خواهد کرد. در صورت قطع همکاری ایران و آژانس چه سناریو‌هایی برای برنامه هسته‌ای ایران و واکنش طرف مقابل به ویژه آمریکا و اسرائیل قابل پیش بینی است؟

تهدید ایران برای توقف همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بعید است اروپایی‌ها و آمریکا را به سازش بیشتر وادارد. در عوض، این امر می‌تواند خطر افزایش فشار بر ایران و حتی خطر حملات نظامی توسط اسرائیل یا آمریکا یا هر دو را افزایش دهد. 

در این شرایط، ایران گزینه‌های خوب زیادی ندارد. یا باید یک سازش جسورانه انجام دهد یا برای جنگی ویرانگرتر با پیامد‌های غیرقابل پیش‌بینی و بالقوه فاجعه‌بار آماده شود.