سیگنال غلط به بازار سرمایه در پی رشد قیمت غیر واقعی IPO ها /چیدمان مطلوب پرتفو در شرایط کنونی بازار / سهامداران معاملات خود را بر شاخص کل متمرکز نکنند

عضو هیات مدیره بورس انرژی گفت: سهامداران باید با توجه به رشد شارپی یک سال اخیر در بازار سرمایه و افزایش قیمتها در ترکیب پرتفو، حتماً تنوع ـ چه به لحاظ تعداد سهام چه به لحاظ تعداد صنایع مختلف ـ را اعمال کنند تا در صورت تغییر هر یک از متغیرها کمترین زیان را داشته باشند.

سید رضا علوی در گفتگو با خبرنگار بورس تابناک در پاسخ به این پرسش که در شرایط کنونی شاهد رشد چندصددرصدی برخی نمادها به بهانه ارزش جایگزینی با توجه به افزایش نرخ ارز هستیم و اینکه آیا این قیمتها با ارزش روز این شرکت‌ها مطابقت دارد، اظهار کرد: اکنون در شرایط تورمی قرار داریم و با توجه به تغییر روزانه قیمت ها، ارزش گذاری شرکت ها به فاصله کوتاهی تغییرات قابل توجهی پیدا می کند، عمدتاً شرکت‌های نامبرده دارایی های زیادی دارند و اقبال بازار به خاطر دارایی ها و شرایط تورمی است.

وی ادامه داد: نکته مهمتر ورود نقدینگی به بازار است که خیلی مواقع سنجیده عمل نمی‌کند و تنها می خواهد از شرایط تورمی عقب نماند، عمده نقدینگی وارد شده به بازار سرمایه در ماه های اخیر از بازار پول بوده و تابع شرایط تورمی چند صد درصد عقب مانده و برای اینکه حداقل این عقب ماندگی را جبران کنند، اکثراً خرید بدون تحلیل دارند و هدف اول این سرمایه گذاران تبدیل این نقدینگی به دارایی است، در حالی که نقدینگی در حال از دست دادن ارزش خود است.

علوی افزود: واقعیت این است که قیمت دارایی‌های دیگر به حدی افزایش داشته که با سرمایه متوسط نمی توان به طور مثال یک خودرو‌خارجی یا ملک خریداری کرد، به همین دلیل اکثر این نقدینگی سرازیر شده به بازار سرمایه بدون تحلیل در حال خرید سهام بوده و متاسفانه اطلاع رسانی کمی در حوزه هدایت این نقدینگی به سمت ابزارهای حرفه ای مثل صندوق‌های سرمایه‌گذاری و سبدگردان ها اتفاق افتاده که باعث شده سرمایه‌گذاران مستقیم در بازار خرید انجام دهند و اگر نگوییم اکثراً بسیاری از این خریدها بدون تحلیل است.

وی با بیان اینکه در بحث ارزش گذاری در کنار دارایی شرکت ها باید به بحث سود آوری نیز توجه شود، خاطرنشان کرد: اگر این شرایط تورمی متوقف شود، پیش‌بینی می شود قیمت ارز با رسیدن به سقف کانال، متوقف شده و شاید اصلاح نیز داشته باشد، بنابراین باید بررسی شود که آیا خرید یک سهام تناسبی با سودآوری آن دارد یا خیر و متاسفانه در بسیاری از نمادهای بورس این موازنه به هم خورده است.

عضو هیات مدیره بورس انرژی در خصوص خارج شدن بازار از تحلیل نیز گفت: بازار تحلیل خود را بر مبنای متغیر‌های استوار کرده که عمدتاً متغیر‌های تورمی هستند، لیکن در شرایط خاصی هستیم و در این تغییراتی که روزمره انجام می‌شود بزرگ نمایی شده و در برخی مسائل با افراط همراه بوده و سبب شده حتی تحلیل‌ها هم تحت تاثیر قرار بگیرند.

شاهد عرضه‌های قطره چکانی در بازار سرمایه هستیم

علوی در پاسخ به این که شاهد عرضه‌های قطره چکانی در بازار سرمایه هستیم، چرا تصمیم به چنین عرضه‌ها گرفته می‌شود و اصلاً این به اصطلاح عرضه‌های اولیه می‌تواند نقشی در افزایش عمق بازار داشته باشد، نیز گفت: با توجه به حجم نقدینگی و بزرگ شدن بازار برای جذب این مقدار سرمایه عرضه‌های بزرگ باید انجام شود، عرضه‌های کوچک در این شرایط محل سوال است، این شرکت‌ها باید وارد بازار SME شوند و چند سرمایه گذار وارد شرکت شوند که هر یک در راستای افزایش کارآیی شرکت بتوانند کمک کنند، نه اینکه یکباره با عرضه در بورس و فرابورس بر چند میلیون نفر تخصیص داده شود و محدودیت سهام موجب افزایش قیمت غیرواقعی شده و افزایش قیمت منجر به مارکت غیر واقعی شرکت می‌شود که مبنای تحلیل‌های دیگر قرار می‌گیرد، وقتی شرکت ۲۰ میلیارد تومانی مارکت ۲۰۰ میلیارد تومانی می‌یابد، این انتظار وجود دارد که شرکت ۲۰۰ میلیارد مارکت ۲۰۰۰ میلیارد تومانی داشته باشد.

وی تاکید کرد: یکسری اطلاعات غلط به بازار ارائه کرده‌ایم که موجب گمراهی سرمایه‌گذاران می‌شود؛ یعنی قیمت غیرواقعی عرضه‌های اولیه سیگنال غلط به بازار می‌دهد.

علوی در ادامه به سهامداران توصیه کرد: تحلیل‌ها و معاملات خود را بر اساس شاخص کل نچینند، چون بسیاری از افرادی که بر اساس شاخص کل معامله می‌کنند و در مقاطعی که شاخص به مقاومت برخورده، اقدام به نقد کردن پرتفو کردند و شاخص اصلاح نکرده و از بازار جامانده، پس شیوه درست این است که معامله گران بر سهم و روند بازار تحلیل‌های خود را متمرکز کنند، چون در چند ماه اخیر، شاخص ریزش قابل توجهی نکرده و تکیه بر شاخص موجب گمراهی می‌شود.

اکثر سهام بزرگ که روی شاخص کل تاثیر بیشتری می‌گذارند، ارزمحور و صادراتی هستند

وی در خصوص تفاوت و فاصله معنادار شاخص کل و شاخص هم وزن نیز گفت: اکثر سهام بزرگ که روی شاخص کل تاثیر بیشتری می‌گذارند، ارزمحور و صادراتی هستند و نرخ این شرکت‌ها با نرخ‌های جهانی هماهنگی داشته و صادراتی هستند، متعاقب افزایش نرخ ارز تاثیر ویژه‌ای بر این نماد‌ها داشته باشد و منجر به آن شده که شاخص کل از هم وزن سبقت بگیرد و تفاوت معناداری بین این دو شاخص ایجاد شود.

علوی با بیان اینکه ادامه این روند به نرخ ارز بستگی دارد، افزود: چنانچه دولت موفق شود تورم و افزایش نرخ ارز را کنترل کند و حتی اصلاح در نرخ ارز اتفاق بیفتد، تصور می‌شود در آن مقطع زمانی یک استراحت روی سهام ارز محور داشته باشیم و بخشی از سرمایه‌ها به سمت سهام کوچک حرکت کند و روند شاخص هم وزن نسبت به شاخص کل وضعیت بهتری خواهد داشت.

علوی در خصوص اینکه استارت آپ‌ها و شرکت‌های دانش بنیان باید چگونه و با چه مکانیسمی وارد بازار سرمایه شوند که هم فرایند ورود تسریع شود و هم در آینده بتوان از حقوق سهامداران این شرکت‌ها محافظت کرد، نیز تصریح کرد: استارتاپ‌ها و شرکت‌های دانش بنیان در حوزه VC‌ها تعریف می‌شوند، به همین دلیل سرمایه‌گذاران این شرکت‌ها از جنس سهامداران عام بازار نیستند، این سرمایه گذاران مخاطرات را قبول کردند با قبول ریسک بالاتر، در پی بازدهی بیشتر هستند، به نظر این اتفاق و ورود این شرکت‌ها به بازار سرمایه بسیار خوشایند است، ولی عمدتاً باید در خصوص این شرکت‌ها فرهنگ سازی و اطلاع‌رسانی فوق العاده قوی انجام شود و افرادی که درجه ریسک پذیری بالایی ندارند، به اشتباه وارد این سهام نشوند، چون تبعات آن می‌تواند کل بازار را درگیر کند. اگر این گونه شرکت‌ها از طریق گسترش صندوق‌های VC وارد بازار می‌شدند شاید مدل بهتری بود، ولی پذیرش مستقیم نیز برای گسترش بازار مطلوب است و باید بر بحث فرهنگ سازی در این خصوص تمرکز ویژه‌ای شود.

وی در خصوص تغییر فرمول شاخص کل و همچنین راه اندازی بازاری با دامنه نوسان بیشتر برای برخی شرکت‌ها نیز گفت: در کل موافق تشکیل بازار برتر هستیم و کاهش محدودیت‌های معاملاتی هستیم، ولی بنا به دلایلی تجربه‌های خوبی نداشتیم؛ مثلاً در بازار پایه فرابورس اتفاقات و سفته بازی‌هایی که پیش آمد منجر به آن شد، در حالی که به طرف آزادسازی می‌رفتیم، یک گام به عقب برداریم و معاملات در این بازار‌ها محدود‌تر نیز شود.

عضو هیات مدیره بورس انرژی ادامه داد: آزاد‌سازی دامنه نوسان می‌تواند از ۵۰ شرکت برتر شروع شود، چون با توجه به حجم بزرگ این شرکت‌ها، امکان سفته‌بازی در این گونه نماد‌ها کمتر است و با توجه به عملکرد و ارزندگی آن‌ها نگرانی نهاد ناظر در این گونه نماد‌ها کمتر است و این شرکت‌ها و نماد‌ها می‌تواند پرچمدار کاهش محدودیت‌های معاملاتی باشند؛ یعنی دامنه نوسان در این نماد‌ها افزایش و حجم مبنا کاهش پیدا کند و به تدریج در سایر سهام بورسی این موضوع اعمال شود، ولی برای شروع کار بهترین گزینه ۵۰ شرکت برتر هستند.

علوی افزود: تا زمانی که بازار کامل دو طرف نشود، نمی‌توان از سفته بازی‌ها ممانعت کرد، با تمام پیگیری‌ها همچون توقف و بازگشایی، ابطال معاملات نمی‌توان جلوی سفته بازی‌های ناعادلانه را در معاملات گرفت زمانی می‌توانیم این اتفاق رخ خواهد داد که بازار دو طرفه باشد و اگر سهامی از روند خارج شد، سرمایه گذار بتواند فروش استقراضی انجام دهد و خود به خود بازار را به سمت تعادل ببرد.

رئیس هیات مدیره سبدگردان داریک در پایان به سهامداران توصیه کرد با توجه به رشد شارپی یک سال اخیر در بازار سرمایه و افزایش قیمت‌ها در ترکیب پرتفو حتماً تنوع چه به لحاظ تعداد سهام چه به لحاظ تعداد صنایع مختلف را اعمال کنند تا در صورت تغییر هر یک از متغیر‌ها کمترین زیان را داشته باشند.