تعریف کلی
منظور از بورس یا بهابازار بازاری است که وظیفه قیمت گذاری و خرید و فروش کالا و اوراق بهادار را بر عهده دارد.
بورس به دو نوع بورس کالا و بورس اوراق بهادار طبقهبندی میشود که در بورس کالا کالا و در بورس اوراق بهادار سهام و اوراق قرضه مورد معامله قرار میگیرد. هرچند کلمه بورس عموماً در معنی بورس اوراق بهادار به کار گرفته میشود.
واژه بورس برگرفته از نام خانوادگی شخصی به نام فندر بورس است که در اوایل قرن پانزدهم میلادی در شهر بروژ بلژیک زندگی میکرد و صرافان شهر در مقابل خانه او گرد هم میآمدند و به داد و ستد کالا، پول و اوراق بهادار میپرداختند. این رویه سبب شد تا این نام بعدها به کلیه اماکنی اطلاق شد که محل دادوستد پول، کالا و اسناد مالی و تجاری بودهاست.
تاریخچه بورس
هر چند اولین بازار بورس جهان در سال ۱۴۶۰ میلادی در شهر «انورس» بلژیک تأسیس شد، اما رسمیت بورس اوراق بهادار با انتشار سهام کمپانی هند شرقی هلند در سال ۱۶۰۲ میلادی در بورس آمستردام شکل گرفت.
در همین چارچوب بورس اوراق بهادار تهران در سال ۱۳۴۶ و فرابورس ایران نیز در ۱۹ آبان ۱۳۸۷ افتتاح شد.
از آنجا که بورس اوراق بهادار یک بازار متشکل سرمایه است که در آن سهام شرکتهای خصوصی و دولتی طبق قانون خاصی خرید وفروش میشود و از سویی محلی برای جمعآوری پسانداز ونقدینگی بخش خصوصی به منظور انجام پروژههای سرمایهگذاری بلند مدت است، این بازار مرجعی است برای مردم که وجوه مازاد خود را برای سرمایه گذاری در شرکتها به کار انداخته و از سود آن برخوردار شوند.
بورس این وظیفه را بر عهده دارد که بین عرضهکنندگان و تقاضاکنندگان سرمایه ارتباط برقرار و معاملات بازار سرمایه را تنظیم کند. هم چنین با قیمتگذاری سهام و اوراق بهادار تا حدودی از نوسان شدید قیمتها جلوگیری میکند.
کارکردهای بورس
از جمله کارکردهای بورس میتوان به این مهم اشاره کرد که بورس مردم را به پسانداز تشویق و بدین وسیله باعث به کارگیری پسانداز مردم در فعالیتهای اقتصادی میشود. بورس همچنین سرمایه لازم برای اجرای پروژههای دولتی و خصوصی را فراهم میآورد.
طبق آمار شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه (سمات) تعداد افرادی که در ایران کدسهامداری (کدمعاملاتی) دریافت کردهاند از ۹٫۶ میلیون نفر فراتر رفته است.
نحوه معامله در بورس
برای معامله در بازار بورس، هرشخصی حقیقی یا حقوقی نیاز به یک کارگزار رسمی و کد معاملاتی دارد. کارگزار در واقع واسط بین معاملهگر و بازار بورس میباشد. افراد عادی جامعه نیز میتوانند با دریافت کد معاملاتی از کارگزاریهای رسمی، خرید و فروش سهام و اوراقبهادار را در بورس انجام دهند.
باید توجه داشت که علاوه بر خرید مستقیم میتوان با روشهای غیر مستقیم نظیر صندوقهای مشترک سرمایه گذاری یا صندوقهای قابل معامله در بورس یا قراردادهای سبدگردانی نیز در بازار سرمایه ایران اقدام به خرید و فروش سهام نمود.
عدم قطعیت بازار، اصل مهمی است که می بایست در هر شرایطی مدنظر سهامداران قرار گیرد. دیده شده که افراد تنها به صرف بازدهی گذشته یک شرکت و یا شاخصهای بورس اوراق بهادار به این بازار روی آورده اند و با ذهنیت تداوم روند گذشته انتظار کسب سود داشته اند.
تالار شیشه ای
در حالی که بورس اوراق بهادار به «تالار شیشه ای» معروف است و با هر تلنگری فرو میریزد و ترک بر میدارد پس همواره باید در نظر داشت که وضعیت (مثبت و منفی) یک دوره بورس اوراق بهادار را نمیتوان به زمانهای آینده تعمیم داد. به عبارت دیگر، در این بازار اصل «یگانه عنصر» ثابت جهان تغییر است مصداق کاملی دارد.
در مورد بورس در ویکی تابناک بیشتر بخوانید
معاون پارلمانی دولت سیزدهم خطاب به رئیس بورس تاکید کرد که پرداخت وام میلیاردی، مصداق تبعیض ناروا و خلاف قانون اساسی است.
کد خبر: ۱۲۵۸۲۷۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۶/۱۷
عضو جدید ناظر شورای عالی بورس با بیان اینکه اخذ این وام از سوی رییس سازمان بورس دولت سیزدهم در شرایطی که دولت به پایان رسیده و در دوره جابجایی دولتها قرار دارند و ناظران جدید بورس در شورای عالی حضور پیدا نکردهاند بدسلیقگی است و از این فاصله دو دولت استفاده شده، گفت: اگر رییس سازمان بورس و اعضای هیات مدیره سابقه بیمه داشتند و حقوق بگیر دولت بودهاند، این وام با سود ۴ درصد دیگر شامل وام اشتغالزایی نیست و قطعا تخلف است مگر اینکه این وام را برای مورد اشتغالزایی دریافت کرده باشند.
کد خبر: ۱۲۵۸۲۶۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۶/۱۷
انتشار نامهای درباره اعطای وام 7/2 میلیارد تومانی قرضالحسنه به رئیس سازمان بورس ، واکنشهای متعددی را در فضای مجازی و محافل سیاسی به همراه داشت. در حالی که اصولگرایان این وام را قانونی و رایج در دولتهای قبلی عنوان کردند، برخی از منتقدان این موضوع را فرصتی برای نقد عملکرد دولت قبلی دانستند.
کد خبر: ۱۲۵۸۲۰۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۶/۱۷
اختصاصی تابناک؛
یک منبع آگاه در شورای عالی بورس با اشاره به استعفای عشقی به تابناک گفت: قرار بود جلسه شورای عالی بورس سهشنبه هفته جاری برگزار شود، اما به دلیل استعفای کتبی رئیس سازمان بورس ، امروز جلسه اضطراری برگزار میشود.
کد خبر: ۱۲۵۸۱۸۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۶/۱۷
مجید عشقی رئیس سازمان بورس امروز استعفای کتبی خود را به همتی رییس شورای عالی بورس تقدیم کرد. این در حالی است که به تازگی سندی مبنی بر دریافت وام ۲ میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومانی با نرخ ۴ درصد توسط وی منتشر شده بود.
کد خبر: ۱۲۵۸۰۸۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۶/۱۷
این روزها هشتگ بورس در توئیتر و دیگر شبکه های اجتماعی داغ و ترند شده است.
کد خبر: ۱۲۵۸۰۷۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۶/۱۷
طبق آخرین تصمیمات اتخاذ شده، دامنه نوسان از امروز(شنبه)، به مثبت و منفی ۳ درصد تغییر میکند.
کد خبر: ۱۲۵۸۰۶۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۶/۱۷
تابناک بررسی کرد
اهالی بازار سرمایه معتقدند در این سالها، پافشاری دولتها بر قیمتگذاری دستوری در صنایع مختلف بورس ی و همچنین سیاست تثبیت ارزی در بانک مرکزی و چند نرخی بودن ارز، باعث شده تا بازدهی بازار سهام دور از انتظار باشد.
کد خبر: ۱۲۵۷۹۳۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۶/۱۷
در ابتدای هفته اخیر ورود سرمایه حقیقی به بازار سهام تداوم داشت اما در 2 روز معاملاتی بعدی هفته شاهد خروج پول از بازار بودیم.
کد خبر: ۱۲۵۷۹۱۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۶/۱۶
نبض خبر
پس از انتشار نامه سازمان بازرسی کل کشور به عبدالناصر همتی وزیر امور اقتصادی و دارایی در خصوص تصویب پرداخت وام 1.9 تا 2.7 میلیارد تومانی با سود 4 درصد و بازپرداخت ده ساله به اعضای هیات مدیره سازمان بورس اوراق بهادار مشتمل بر مجید عشقی (2.7 میلیارد) و علیرضا ناصرپور، رضا عیوضلو، مهرداد مسعودی فر و حسن فرج زاده دهکردی (هرکدام 1.9 میلیارد) در آخرین روزهای دولت رئیسی، وزیر اقتصاد خواستار ارائه توضیحات و روشنگری لازم از سوی مدیران سازمان بورس شده است. همزمان با انتشار این سند تکان دهنده، بخشی از سخنان علی بهادری جهرمی سخنگوی دولت رئیسی در فضای مجازی مورد توجه قرار گرفت که گفته بود با تدابیر دولت متبوعش این موارد در دولت مهار شده بود و دیگر خبری از نجومی بگیری نبود! هر دو را در کنار هم در تابناک میبینید.
کد خبر: ۱۲۵۷۸۴۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۶/۱۵
محمدعلی ابطحی در توئیتی نوشت: معاونان وزرای سابق طبعا دل و دماغ کار و تصمیم گیری ندارند. مواردی مثل آن چه در بورس اتفاق افتاد هم میتواند محتمل باشد.
کد خبر: ۱۲۵۷۸۱۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۶/۱۵
همتی نوشت: در دولت چهاردهم برای حذف رانتها آمدهایم و اجازه ویژهخواری به هیچکس نخواهیم داد.
کد خبر: ۱۲۵۷۷۹۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۶/۱۵
به تازگی نامهای در فضای مجازی از سازمان بازرسی به وزیر اقتصاد منتشر شده است که نشان میدهد اعضای هیات مدیره سازمان بورس در مجموع ۱۰.۵ میلیارد تومان وام با نرخ ۴ درصد و دوره بازپرداخت ۱۰ ساله دریافت کرده اند. ماجرا چیست؟
کد خبر: ۱۲۵۷۷۰۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۶/۱۴
جدایی عشقی به دولت چهاردهم رسید
همتی رئیس شورایعالی بورس که از منتقدان جدی سیاستهای عشقی و وزارت اقتصادِ دولت قبل در حوزه مدیریت بازار سهام بود، این روزها مشغول بررسی برنامه و کارنامه افراد مختلف برای ریاست سازمان بورس است.
کد خبر: ۱۲۵۷۴۸۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۶/۱۴
وزیر اقتصاد در روزهای اخیر قول داده با سیاست های ضد بورس مقابله می کند. به همین دلیل بورس به صف خرید رسید تا نشان دهند که منتظر اقدامات جدی و عملی وزیر اقتصاد است.
کد خبر: ۱۲۵۶۸۶۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۶/۱۰
با استقرار کامل کابینه جدید، بورس استقبال ویژهای از برنامه اقتصادی دولت داشته است.
کد خبر: ۱۲۵۶۸۰۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۶/۱۰
وزیر اقتصاد گفت: حتما ارز را با همکاری بانک مرکزی تک نرخی میکنیم. بخشی از کسری ارزی ما به دلیل همین اختلاف ارز ترجیحی و آزاد بوده است؛ وقتی نرخ نیما را به نرخ بازار نزدیک کنیم، دلار بازار آزاد ارزانتر میشود. کارهای شوک آور در اقتصاد نخواهیم کرد، چه در ارز ترجیحی و چه بنزین. هیچ تغییری در شرایط تسهیلات ازدواج ایجاد نشده است.
کد خبر: ۱۲۵۶۷۷۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۶/۱۰
در گفتگو با تابناک بررسی شد
تغییر دولت که به نظر می رسد تغییر رویه عملکردی در مقابل بازار سرمایه را نیز در پی داشته باشد، می تواند بر ورود یا خروج سرمایه به این بازار موثر باشد. بنابراین سیاست هایی که می تواند جذب سرمایه بیشتری برای این بازار به دنبال داشته باشد، باید مورد واکاوی و آسیب شناسی قرار گیرد.
کد خبر: ۱۲۵۶۶۸۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۶/۱۰
شاخص کل بورس در پایان معاملات امروز با رشد ۴۷۵۱ واحدی به ۲,۰۶۸,۰۲۳ واحد رسید.
کد خبر: ۱۲۵۶۱۳۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۶/۰۶
در دومین روز کاری هفته رقم خورد؛
شاخص کل بورس در سومین روز هفته بازدهی ۰.۵۴ درصدی را به ثبت رساند.
کد خبر: ۱۲۵۵۹۲۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۶/۰۵
