سرویس بینالملل «تابناک» ـ رئیسجمهور ترکمنستان در اجلاس اخیر کشورهای حاشیه دریای خزر ـ البته بدون شرکت ایران ـ اعلام کرده که درصدد است تا گاز مصرفی افغانستان، پاکستان و هندوستان را نیز تأمین کند.
به گزارش سایت تخصصی «انرژی پا بلیشر»، قربان قلی بردی محمد اف، رئیسجمهور ترکمنستان در قزاقستان اعلام کرد، کشورش در صدد است تا راههای انتقال انرژی خویش را تنوع بخشیده و علاوه بر شرکت در پروژه نوباکو، انتقال گاز به پاکستان و هندوستان را نیز بر عهده بگیرد؛ پروژهای که ایران نیز در صدد است با انجام خط لوله صلح آن را تحقق بخشد که البته تا کنون در انجام آن ناموفق بوده است.
هرچند تاکنون هیچ خبر رسمی یا غیر رسمی از مباحث سیاسی طرح شده در اجلاس یاد شده منتشر نشده است و امید میرود که پیرامون تقسیم سهم کشورهای حاشیه خزر نیز صحبتی صورت نگرفته باشد، اما اهمیت جنبههای دیگر این نشست نیز برای کشورمان، کمتر از موضوع تقسیم سهم کشورهای ذینفع از منافع این دریا نیست.
بر پایه این گزارش، با توجه به اظهارات رئیسجمهور ترکمنستان و همکاری راهبردی این کشور و روسیه در حوزه انرژی، به نظر میرسد ایران به تدریج در حال از دست دادن بازارهای مهم متقاضی انرژی به ویژه گاز، چون اروپا و جنوب آسیاست. با کنار گذاشته شدن ایران از پروژه نوباکو، ما تقریباً بازار وسیع انرژی اروپا را از دست دادهایم و به نظر میرسد، در صورت عدم پیگیری یک دیپلماسی فعالانه و فنی، ایران به تدریج بازارهای انرژی خود را در دیگر مناطق از جمله شبه قاره از دست خواهد داد.
شواهد حاکی از این است که ترکمنستان به عنوان چهارمین کشور دارای منابع وسیع گاز، در حال عملیاتی کردن این دو پروژه است، در حالی که ایران به عنوان دومین کشور دارای منابع گازی وسیع در جهان، هنوز نتوانسته است جایگاه واقعی خود را در پروژههای بزرگ صدور گاز پیدا کند؛ موضوعی که با فعالیتهای گسترده قطر در جنوب و ترکمنستان و روسیه در شمال ایران در زمینه یافتن مشتریان جدید برای خرید گازشان کاملا مشهود است.
به نظر میرسد، بازنگری جدی در استراتژیهای وزارت نفت در زمینه بازاریابی و ارتقای بهرهوری از این نعمت سرشار خدادادی، امری اجتناب ناپذیر باشد؛ هرچند که در این میان نباید از پیشرفتهای چشمگیر صنعت نفت و گاز کشورمان، به ویژه در حوزه اکتشاف و استخراج غافل بود، اما آنچه میتواند این پیشرفتها را برای کشورمان به مثابه یک نقطه قوت متجلی سازد، سیاستهای اصولی و پیشرو در زمینه بازاریابی و ارتقای بهروری است که با نگاهی واقعبینانه، اکنون یکی از معضلات جدی صنعت نفت و گاز ما به شمار میرود.