کلیات
مجلس خبرگان رهبری مجلسی متشکل از فقیههای «واجد شرایط» است که بر اساس اصل ۱۰۷ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مسئولیت تعیین، ولی فقیه (رهبر جمهوری اسلامی) را دارد. مدت هر دوره این مجلس که اعضای آن به وسیله انتخابات و توسط رأی مستقیم و مخفی مردم انتخاب میگردند، هشت سال میباشد.
تعیین آیت الله منتظری به عنوان قائم مقام رهبری در سال ۱۳۶۴ و انتخاب آیت الله خامنه ای به عنوان رهبر جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۶۸ مهمترین تصمیمات این مجلس در دوران فعالیت خود بودهاست.
دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری در شهر قم
مجلس خبرگان رهبری مطابق تعریف قانون اساسی یک مجلس انتخابی تمام عیار است نه انتصابی. این مجلس بعلت حساسیتی که در انتخاب رهبر دارد دارای استقلالی است که هیچ نهاد دیگر ندارد و طبق اصل ۱۰۸ قانون اساسی صلاحیت خود تنظیمی دارد تا هیچ نهادی نتواند این پارلمان کوچک، اما راهبردی را تحت نفوذ و تغییرات ناشایست قرار دهد. به نحوی که میتوان گفت: با نفوذترین نهاد جمهوری اسلامی ایران است.
جایگاه قانونی
در اصلهای ۹۹، ۱۰۷، ۱۰۸، ۱۱۱ و ۱۷۷ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، نام خبرگان رهبری ذکر شدهاست. اصل ۱۰۷ انتخاب رهبری را وظیفه خبرگان میداند و بر اساس اصل ۱۰۸ تعداد و شرایط خبرگان، کیفیت انتخاب آنها و آییننامه داخلی جلسات آنان در صلاحیت خود خبرگان قرار گرفتهاست.
اولین انتخابات خبرگان
اولین قانون انتخابات خبرگان شامل تعیین تعداد و شرایط انتخاب شوندگان و در اجرای اصل ۱۰۷ و ۱۰۸ قانون اساسی، در تاریخ دهم مهرماه ۱۳۵۹ توسط شورای نگهبان تدوین و تنظیم گردید و به تصویب امام خمینی (ره) رهبر وقت ایران رسید. برخی از مواد این قانون با اصلاحاتی همراه بودهاست، تغییراتی که در جلسات ۲۴ و ۲۵ تیرماه سال ۱۳۶۹ در مواد این قانون صورت گرفت از این جملهاند.
انتخابات خبرگان
برابر با ماده ۸ از فصل پنجم قانون انتخابات مجلس خبرگان رهبری، (اصلاحی تیر ۱۳۶۹)، خبرگان با اکثریت نسبی آرای شرکتکنندگان (رأی بیشتر) انتخاب میشوند و در اینصورت انتخابات خبرگان رهبری یک مرحلهای است.
شرایط نامزدان
طبق ماده ۳ مصوب شورای نگهبان، نامزدان خبرگان مردم باید دارای شرایط زیر باشند:
اشتهار به دیانت و وثوق و شایستگی اخلاقی
اجتهاد در حدی که قدرت استنباط بعض مسائل فقهی را داشته باشد و بتواند ولیّ فقیه واجد شرایط رهبری، را تشخیص دهد.
بینش سیاسی و اجتماعی و آشنایی با مسائل روز.
معتقد بودن به نظام جمهوری اسلامی ایران.
نداشتن سوابق سوء سیاسی و اجتماعی
تبصره ۱ – مرجع تشخیص دارا بودن شرایط فوق، فقهای شورای نگهبان قانون اساسی میباشند.
تبصره ۲ – کسانی که رهبر معظم انقلاب – صریحاً یا ضمناً – اجتهاد آنان را تأیید کرده باشد، از نظر علمی نیاز به تشخیص فقهای شورای نگهبان نخواهند داشت.
تبصره ۳ – ضرورت ندارد که نامزدان، ساکن یا متولد حوزه انتخابیه خود باشند. شورای نگهبان برای احراز اجتهاد نامزدان، تأیید اجتهاد آنها در دورههای قبل یا شرکت در آزمون علمی اجتهاد و کسب حد نصاب نمره علمی را منظور میدارد. همچنین تأیید اجتهاد توسط شخص رهبر ملاک تأیید اجتهاد علمی است.
شرایط انتخاب کنندگان
انتخاب کنندگان باید دارای شرایط زیر باشند:
تابعیت جمهوری اسلامی ایران.
داشتن هجده سال تمام در روز اخذ رأی.
همچنین طبق یک ماده قانونی اشخاص زیر از حق انتخاب کردن، محرومند:
صغار و مجانین و محرومین از حقوق اجتماعی
اهميّت مجلس خبرگان
اين مجلس از نهادهاى ابتكارى در نظام سياسى جمهوری اسلامی ایران است كه براى اوّلين بار، با تدوين قانوناساسىِ جمهورى اسلامى، در حقوق اساسى مطرح شد.
* چون در باره بالاترين مقام كشور، تصميم گيرى مى كند، فراتر از نهادهاى ديگر است؛
* از آن رو كه در لحظات حسّاس فقدانِ رهبرى، ايفاى نقش مىكند، در حساسترين موقعيت براى حفظ نظام است؛
* بدان جهت كه تعيين رهبر را بر عهده دارد، جايگاه ويژهاى در مشروعيّت حكومت دارد؛
* بالاخره چون به منزله برگزيدگان ملّت از سراسر كشور، بايد از دانش عميقِ دينى (فقهى) و بينش قوى سياسى و اجتماعى برخوردار باشند، نهادى از فرزانگان امّت است.
نقش مجلسِ خبرگان هر چند در فعاليتهاى خُرد كشور، محسوس نيست، ولى حضور فعّال آن، پشتوانه اطمينان بخشى در جهت صيانتِ نظام است. اين مجلس، از بحران خلأ رهبرى در نظام پيشگيرى مىكند و نگاه هوشمندانهاش بر شيوه اداره كشور، سلامت نظام را تأمين مىكند. از يك سو بر عدالت، فقاهت، شجاعت و تدبيرِ «رهبرى امروز»، اِشراف دارد و از طرف ديگر هوشيارانه، در انديشه رهبرى فردا است.
ساختار مجلس خبرگان
مجلس خبرگان، از دو بخش هیئت رئیسه و کمیسیونها تشکیل مىشود:
الف) هیأت رئیسه؛ مجلس خبرگان، داراى دو گونه هیأت رئیسه است: هیأت رئیسه سِنّى که در اوّلین جلسه مجلس خبرگان، بر اساس سنّ نمایندگان، تعیین مىشود که مسنترین فرد از خبرگان حاضر، به عنوان رئیس سِنّى و فرد بعدى به منزله نایبرئیس و دو نفر از جوانترین خبرگان حاضر، به سِمَت منشى، معیَّن مىشوند و در جایگاه مخصوص قرار مىگیرند.
هیأت رئیسه سنّى، وظایف زیر را بر عهده دارد:
- اداره جلسه افتتاحیه؛ انجام دادن مراسم تحلیف؛ اجراى انتخابات هیئترئیسه دائم.
هیأت رئیسه سِنّى، با انتخاب اعضاى هیأت رئیسه دائم، به کار خود پایان مىدهد. مدّت زمان هیأت رئیسه سِنّى، فقط در اوّلین جلسه هر دوره از مجلس خبرگان است. هیأت رئیسه دوم، هیأت رئیسه دائم است. این هیأت، مرکَّب از رئیس، دو نایبرئیس، دو منشى و دو کارپرداز است که از میان اعضاء، براى مدّت دو سال و با رأى مخفى، انتخاب مىشوند.
انتخاب رئیس، با رأى اکثریّت مطلق حاضران و انتخاب نوّاب رئیس و منشیان و کارپردازان، هر کدام جداگانه و با اکثریّت نسبى و به صورت مخفى خواهد بود. در صورتى که در انتخاب رئیس، در مرحله اوّل، اکثریّت مطلق حاصل نشود، از بین دو نفرى که بیشترین رأى را کسب کردهاند، با رأىگیرى مجدّد و اکثریّت نسبى، رئیس، انتخاب مىشود. ریاست مجلس خبرگان، علاوه بر اداره جلسات مجلس خبرگان، بر کلّیّه امور ادارى، مالى، استخدامى و سازمانى مجلس خبرگان، نظارت دارد و باید با ارتباط منظَّم با رهبرى، شرایط را براى انجام دادن وظایف مجلس خبرگان آسان کند. وى، مصوَّبات قانونى مجلس خبرگان را امضا و به مراجع ذىربط ابلاغ مىکند. رئیس مجلس خبرگان، موظَّف است گزارشى سالانه از عملکرد و اقدامات هیأت رئیسه را به مجلس خبرگان ارائه کند.
اعضای کنونی
احمد جنتی، محمد علی موحدی کرمانی، سید ابراهیم رئیسی، سید هاشم حسینی بوشهری، مرتضی مقتدایی، محسن مجتهد شیستری، سید احمد خاتمی، محسن قمی، عباس کعبی و عبدالنبی نمازی اعضای اصلی مجلس خبرگان در حال حاضر هستند. همچنین سید محمد علی موسوی جزایری، محمد علی تسخیری، علیرضا اسلامیان، ابوالقاسم وافی و سید علی شفیعی اعضای علی البدل هستند.
سخنگوی ستاد انتخابات کشور عصر امروز با حضور در محل وزارت کشور در جمع خبرنگاران، نتایج مجلس خبرگان رهبری در استان تهران را اعلام کرد.
کد خبر: ۱۲۲۴۹۸۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۲/۱۳
امام جمعه موقت تهران شب گذشته در منزل به علت ایست قلبی دار فانی را وداع گفت.
کد خبر: ۱۲۲۴۹۷۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۲/۱۳
رئیس جمهور گفت: بدخواهان ایران عزیز، همه توان خود را بسیج کرده بودند، تا انتخابات 11 اسفند بیرونق برگزار شود. حضور پر از ایمان و امید شما مردم فهیم و موقعشناس، «نه بزرگ» به جبهه ضدبشری استکبار و پنبه کردن رشته میلیاردها دلار هزینهکرد آنها برای طراحی و اجرای این سناریوی مزورانه بود.
کد خبر: ۱۲۲۴۸۱۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۲/۱۲
۱۱ اسفندماه موعد برگزاری انتخابات دوازدهم مجلس شورای اسلامی و ششم مجلس خبرگان بود و از صبح امروز این رقابت انتخاباتی آغاز شد.
کد خبر: ۱۲۲۴۷۱۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۲/۱۱
دوازدهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی و ششمین دوره انتخابات مجلس خبرگان رهبری روز جمعه یازدهم اسفندماه برگزار میشود و از هم اکنون شایعاتی در خصوص احتمال تعطیلی سراسری یا تعطیلی مدارس در فردای روز انتخابات شنیده میشود.
کد خبر: ۱۲۲۴۶۷۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۲/۱۱
اگرچه ممانعت رهبری از گزینهای که شائبه انتقال موروثی را ایجاد کند به روح جمهوریت نزدیکتر است ولی دشواریهای تعیین رهبری آینده کماکان به قوت خود باقی است؛ دشواریهایی که نشان میدهد هرچند نهاد خبرگان عملاً در صحنۀ سیاسی غایب است اما نقشی سنگین بر عهدۀ آن است که با وجود دشواریهای بالا در بزنگاه باید ایفا کند.
کد خبر: ۱۲۲۴۵۲۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۲/۱۰
کاندیدای دوره ششم مجلس خبرگان گفت: شورای نگهبان میتواند و بلکه باید یکی از مهمترین نقشها را در زمینه افزایش مشارکت در انتخابات ایفا کند. اما همهاش دست شورای نگهبان نیست بخش عمدهتر آن دست مردم است که عبارت باشد از نوع گزینش مردم و آرایی که به صندوقها میریزند.
کد خبر: ۱۲۲۴۴۲۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۲/۰۹
۱۱ اسفند در انتخابات مجلس خبرگان استان تهران، نامزدهای تایید صلاحیت شده برای ۱۶ کرسی رقابت خواهند کرد.
کد خبر: ۱۲۲۴۴۲۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۲/۰۹
۱۱ اسفند سال جاری انتخابات دوازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی و ششمین دوره مجلس خبرگان رهبری در سراسر کشور برگزار خواهد شد، احزاب و گروههای سیاسی در تهران با اعلام لیستهای انتخاباتی، خود را آماده انتخابات کردهاند. در انتخابات مجلس خبرگان استان تهران نیز نامزدهای تایید صلاحیت شده برای ۱۶ کرسی رقابت خواهند کرد. ۸ صبح روز ۱۰ اسفند، فرصت تبلیغات انتخاباتی به پایان می رسد.
کد خبر: ۱۲۲۴۴۲۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۲/۱۰
عضو سابق شورای نگهبان و نماینده فعلی مجلس خبرگان رهبری، تنها نماینده غیرروحانی این مجلس طی ادوار پنج گانه بوده است.
کد خبر: ۱۲۲۴۴۰۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۲/۰۹
محسن اسماعیلی نوشت: حتی یک رای و رای به یک نفر ممکن است سرنوشت ساز باشد.
کد خبر: ۱۲۲۴۳۳۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۲/۰۹
محسن اسماعیلی، نماینده فعلی مجلس خبرگان و کاندیدای لیست جامعه روحانیت مبارز در انتخابات اسفند ماه می گوید: این غیرقابل انکار است که واگذار شدن تایید صلاحیت خبرگان و مجتهدان به شورای نگهبان باعث شده بعضیها شرکت نکنند.
کد خبر: ۱۲۲۳۹۲۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۲/۰۷
آیت الله علیرضا اعرافی در گفتگو با «تابناک» تشریح کرد:
متاسفانه در اسلام هم برخی از افراد و گروهها قرائتهای ناروایی از موضوع زنان دارند که هیچ نقش فرهنگی و اجتماعی و علمی برای زنان قائل نیستند و قرائتهای داعش مسلکی و مشابه آن داشته ایم. امام به عنوان یک مرجع و یک شخصیت عالی دینی بسیاری از این معادلات نظری و تئوری را در حوزه زن تغییر داد.
کد خبر: ۱۲۲۳۴۴۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۲/۰۴
۱۴۴ نامزد انتخابات مجلس خبگان برای تصاحب ۸۸ کرسی رقابت می کنند.
کد خبر: ۱۲۲۳۲۵۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۲/۰۳
نامزد ششمین دوره انتخابات مجلس خبرگان رهبری در خراسان جنوبی گفت: جمهوری اسلامی ایران این افتخار را دارد که تمامی نهادها و همه بخشهای آن مبتنی بر اراده و رای مردم بوده و در قانون اساسی توجه به رای، خواست و اراده مردم نهادینه شده است.
کد خبر: ۱۲۲۳۰۴۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۲/۰۲
متکی خبر داد؛
سخنگوی شورای وحدت گفت: موضوع انتخابات مجلس خبرگان مطرح و از جامعه روحانیت مبارز و جامعه مدرسین به دلیل برگزیدن نامزدهای خبرگان رهبری و تنظیم فهرست هایی که از ۸۵ درصد اشتراک برخوردار است تشکر وقدردانی گردید.
کد خبر: ۱۲۲۲۷۱۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۳۰
یک عضو مجلس خبرگان رهبری گفت: در جلسهای که پیرامون انتخاب ولی فقیه برگزار شد تنها نمایندهای در آن جلسه با ولایت فقیهی آیتالله خامنهای مخالفت کرد، خود ایشان بود. ایشان در نطقی که انجام دادند خود را سزاوار این جایگاه ندانستند که این سخنان البته موجب ناراحتی جمع زیادی از اعضای مجلس خبرگان بازنگری قانون اساسی شد. آقایان علما ایشان را دعوت به نشستن کردند که پس از نشستن آیتالله خامنهای، این مجلس با رای بالایی ایشان را ولی فقیه و جانشین امام خمینی تعیین کرد.
کد خبر: ۱۲۲۲۶۶۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۳۰
یک نامزد مجلس خبرگان رهبری به سؤالات کلیشهای پاسخهای جالبی ارائه کرد.
کد خبر: ۱۲۲۲۴۸۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۲۹
سید حسن روحبخش کاندیدای رقیب رئیسی در خراسان جنوبی گفت: انجام وظیفه بود؛ دیدم اگر نروم انتخابات آنجا برگزار نخواهد شد، پرشور نخواهد بود. جهت انجام وظیفه به آنجا رفتم. با اینکه تقریبا معلوم است که من رأی نمیآورم، ولی گفتم سهم کوچکی داشته باشم در قدردانی از نعمتی که انقلاب و نظام برای ما داشته و دنیا و آخرت ما را آباد کرد.
کد خبر: ۱۲۲۲۳۷۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۲۸
سرلیست جامعه روحانیت مبارز در انتخابات خبرگان رهبری گفت: نمایندگان خبرگان رهبری میتوانند علاوه بر رصد و پیگیری، مسائل مردم را گرهگشایی کنند و در رفع مشکلات مردم اعمال نظر میکنند.
کد خبر: ۱۲۲۲۲۱۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۲۸