کلیات
مجلس خبرگان رهبری مجلسی متشکل از فقیههای «واجد شرایط» است که بر اساس اصل ۱۰۷ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مسئولیت تعیین، ولی فقیه (رهبر جمهوری اسلامی) را دارد. مدت هر دوره این مجلس که اعضای آن به وسیله انتخابات و توسط رأی مستقیم و مخفی مردم انتخاب میگردند، هشت سال میباشد.
تعیین آیت الله منتظری به عنوان قائم مقام رهبری در سال ۱۳۶۴ و انتخاب آیت الله خامنه ای به عنوان رهبر جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۶۸ مهمترین تصمیمات این مجلس در دوران فعالیت خود بودهاست.
دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری در شهر قم
مجلس خبرگان رهبری مطابق تعریف قانون اساسی یک مجلس انتخابی تمام عیار است نه انتصابی. این مجلس بعلت حساسیتی که در انتخاب رهبر دارد دارای استقلالی است که هیچ نهاد دیگر ندارد و طبق اصل ۱۰۸ قانون اساسی صلاحیت خود تنظیمی دارد تا هیچ نهادی نتواند این پارلمان کوچک، اما راهبردی را تحت نفوذ و تغییرات ناشایست قرار دهد. به نحوی که میتوان گفت: با نفوذترین نهاد جمهوری اسلامی ایران است.
جایگاه قانونی
در اصلهای ۹۹، ۱۰۷، ۱۰۸، ۱۱۱ و ۱۷۷ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، نام خبرگان رهبری ذکر شدهاست. اصل ۱۰۷ انتخاب رهبری را وظیفه خبرگان میداند و بر اساس اصل ۱۰۸ تعداد و شرایط خبرگان، کیفیت انتخاب آنها و آییننامه داخلی جلسات آنان در صلاحیت خود خبرگان قرار گرفتهاست.
اولین انتخابات خبرگان
اولین قانون انتخابات خبرگان شامل تعیین تعداد و شرایط انتخاب شوندگان و در اجرای اصل ۱۰۷ و ۱۰۸ قانون اساسی، در تاریخ دهم مهرماه ۱۳۵۹ توسط شورای نگهبان تدوین و تنظیم گردید و به تصویب امام خمینی (ره) رهبر وقت ایران رسید. برخی از مواد این قانون با اصلاحاتی همراه بودهاست، تغییراتی که در جلسات ۲۴ و ۲۵ تیرماه سال ۱۳۶۹ در مواد این قانون صورت گرفت از این جملهاند.
انتخابات خبرگان
برابر با ماده ۸ از فصل پنجم قانون انتخابات مجلس خبرگان رهبری، (اصلاحی تیر ۱۳۶۹)، خبرگان با اکثریت نسبی آرای شرکتکنندگان (رأی بیشتر) انتخاب میشوند و در اینصورت انتخابات خبرگان رهبری یک مرحلهای است.
شرایط نامزدان
طبق ماده ۳ مصوب شورای نگهبان، نامزدان خبرگان مردم باید دارای شرایط زیر باشند:
اشتهار به دیانت و وثوق و شایستگی اخلاقی
اجتهاد در حدی که قدرت استنباط بعض مسائل فقهی را داشته باشد و بتواند ولیّ فقیه واجد شرایط رهبری، را تشخیص دهد.
بینش سیاسی و اجتماعی و آشنایی با مسائل روز.
معتقد بودن به نظام جمهوری اسلامی ایران.
نداشتن سوابق سوء سیاسی و اجتماعی
تبصره ۱ – مرجع تشخیص دارا بودن شرایط فوق، فقهای شورای نگهبان قانون اساسی میباشند.
تبصره ۲ – کسانی که رهبر معظم انقلاب – صریحاً یا ضمناً – اجتهاد آنان را تأیید کرده باشد، از نظر علمی نیاز به تشخیص فقهای شورای نگهبان نخواهند داشت.
تبصره ۳ – ضرورت ندارد که نامزدان، ساکن یا متولد حوزه انتخابیه خود باشند. شورای نگهبان برای احراز اجتهاد نامزدان، تأیید اجتهاد آنها در دورههای قبل یا شرکت در آزمون علمی اجتهاد و کسب حد نصاب نمره علمی را منظور میدارد. همچنین تأیید اجتهاد توسط شخص رهبر ملاک تأیید اجتهاد علمی است.
شرایط انتخاب کنندگان
انتخاب کنندگان باید دارای شرایط زیر باشند:
تابعیت جمهوری اسلامی ایران.
داشتن هجده سال تمام در روز اخذ رأی.
همچنین طبق یک ماده قانونی اشخاص زیر از حق انتخاب کردن، محرومند:
صغار و مجانین و محرومین از حقوق اجتماعی
اهميّت مجلس خبرگان
اين مجلس از نهادهاى ابتكارى در نظام سياسى جمهوری اسلامی ایران است كه براى اوّلين بار، با تدوين قانوناساسىِ جمهورى اسلامى، در حقوق اساسى مطرح شد.
* چون در باره بالاترين مقام كشور، تصميم گيرى مى كند، فراتر از نهادهاى ديگر است؛
* از آن رو كه در لحظات حسّاس فقدانِ رهبرى، ايفاى نقش مىكند، در حساسترين موقعيت براى حفظ نظام است؛
* بدان جهت كه تعيين رهبر را بر عهده دارد، جايگاه ويژهاى در مشروعيّت حكومت دارد؛
* بالاخره چون به منزله برگزيدگان ملّت از سراسر كشور، بايد از دانش عميقِ دينى (فقهى) و بينش قوى سياسى و اجتماعى برخوردار باشند، نهادى از فرزانگان امّت است.
نقش مجلسِ خبرگان هر چند در فعاليتهاى خُرد كشور، محسوس نيست، ولى حضور فعّال آن، پشتوانه اطمينان بخشى در جهت صيانتِ نظام است. اين مجلس، از بحران خلأ رهبرى در نظام پيشگيرى مىكند و نگاه هوشمندانهاش بر شيوه اداره كشور، سلامت نظام را تأمين مىكند. از يك سو بر عدالت، فقاهت، شجاعت و تدبيرِ «رهبرى امروز»، اِشراف دارد و از طرف ديگر هوشيارانه، در انديشه رهبرى فردا است.
ساختار مجلس خبرگان
مجلس خبرگان، از دو بخش هیئت رئیسه و کمیسیونها تشکیل مىشود:
الف) هیأت رئیسه؛ مجلس خبرگان، داراى دو گونه هیأت رئیسه است: هیأت رئیسه سِنّى که در اوّلین جلسه مجلس خبرگان، بر اساس سنّ نمایندگان، تعیین مىشود که مسنترین فرد از خبرگان حاضر، به عنوان رئیس سِنّى و فرد بعدى به منزله نایبرئیس و دو نفر از جوانترین خبرگان حاضر، به سِمَت منشى، معیَّن مىشوند و در جایگاه مخصوص قرار مىگیرند.
هیأت رئیسه سنّى، وظایف زیر را بر عهده دارد:
- اداره جلسه افتتاحیه؛ انجام دادن مراسم تحلیف؛ اجراى انتخابات هیئترئیسه دائم.
هیأت رئیسه سِنّى، با انتخاب اعضاى هیأت رئیسه دائم، به کار خود پایان مىدهد. مدّت زمان هیأت رئیسه سِنّى، فقط در اوّلین جلسه هر دوره از مجلس خبرگان است. هیأت رئیسه دوم، هیأت رئیسه دائم است. این هیأت، مرکَّب از رئیس، دو نایبرئیس، دو منشى و دو کارپرداز است که از میان اعضاء، براى مدّت دو سال و با رأى مخفى، انتخاب مىشوند.
انتخاب رئیس، با رأى اکثریّت مطلق حاضران و انتخاب نوّاب رئیس و منشیان و کارپردازان، هر کدام جداگانه و با اکثریّت نسبى و به صورت مخفى خواهد بود. در صورتى که در انتخاب رئیس، در مرحله اوّل، اکثریّت مطلق حاصل نشود، از بین دو نفرى که بیشترین رأى را کسب کردهاند، با رأىگیرى مجدّد و اکثریّت نسبى، رئیس، انتخاب مىشود. ریاست مجلس خبرگان، علاوه بر اداره جلسات مجلس خبرگان، بر کلّیّه امور ادارى، مالى، استخدامى و سازمانى مجلس خبرگان، نظارت دارد و باید با ارتباط منظَّم با رهبرى، شرایط را براى انجام دادن وظایف مجلس خبرگان آسان کند. وى، مصوَّبات قانونى مجلس خبرگان را امضا و به مراجع ذىربط ابلاغ مىکند. رئیس مجلس خبرگان، موظَّف است گزارشى سالانه از عملکرد و اقدامات هیأت رئیسه را به مجلس خبرگان ارائه کند.
اعضای کنونی
احمد جنتی، محمد علی موحدی کرمانی، سید ابراهیم رئیسی، سید هاشم حسینی بوشهری، مرتضی مقتدایی، محسن مجتهد شیستری، سید احمد خاتمی، محسن قمی، عباس کعبی و عبدالنبی نمازی اعضای اصلی مجلس خبرگان در حال حاضر هستند. همچنین سید محمد علی موسوی جزایری، محمد علی تسخیری، علیرضا اسلامیان، ابوالقاسم وافی و سید علی شفیعی اعضای علی البدل هستند.
نهمین اجلاسیه رسمی مجلس خبرگان رهبری در محل مجلس قدیم و به ریاست آیتالله احمد جنتی آغاز به کار کرد ./جماران
کد خبر: ۱۱۰۸۵۲۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۲/۱۷
نهمین اجلاس پنجمین دوره مجلس خبرگان رهبری صبح سه شنبه ۱۷ اسفند ۱۴۰۰ به ریاست آیت الله احمد جنتی در ساختمان مجلس قدیم برگزار شد.
کد خبر: ۱۱۰۸۴۸۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۲/۱۷
رییس مجلس خبرگان رهبری گفت: حالا که در روزهای پایانی سال قرار داریم باید هرکاری میتوانیم برای افراد فقیر و کسانی که وضعیت مالی خوبی ندارند انجام دهیم.
کد خبر: ۱۱۰۸۴۷۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۲/۱۷
بهمناسبت درگذشت حضرت آیتالله مجتهد شبستری، فردا پنجشنبه در استان آذربایجان شرقی عزای عمومی اعلام شد
کد خبر: ۱۰۸۸۴۳۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۸/۲۷
آیتالله میرفخرالدین موسوی ننه کران، نماینده مردم اردبیل در مجلس خبرگان رهبری و شخصیت مذهبی برجسته کشور به لقاءالله پیوست.
کد خبر: ۱۰۷۶۹۵۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۶/۲۷
آیت الله میرفخرالدین موسوی ننهکران نماینده مردم اردبیل مجلس خبرگان رهبری درگذشت.
کد خبر: ۱۰۷۶۸۸۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۶/۲۷
در هشتمین جلسه مشترک هیئت رئیسه و کمیسیونهای مجلس خبرگان
رییسجمهوری گفت: در گفتوگوهایی که با کشورهای مختلف صورت گرفته، روند واکسیناسیون سرعت خواهد گرفت و امیدواریم با این اقدام شاهد بازگشایی مدارس و دانشگاهها در سال تحصیلی جدید باشیم.
کد خبر: ۱۰۷۳۷۰۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۶/۱۱
آیتالله اعرافی در نشست خبری مطرح کرد؛
نامزد انتخابات میاندورهای مجلس خبرگان گفت: موضوع ریاست بنده بر قوه قضائیه را تکذیب میکنم. من در هرجایی که رفتم اعلام کرده ام که هیچ اتفاقی قرار نیست رخ دهد.
کد خبر: ۱۰۵۸۱۰۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۳/۲۵
در میان اعضاء مجلس خبرگان رهبری افرادی وجود دارند که برای مردم نقشی قائل نیستند و آشکارا مطالبی شبیه تفکر داعشی را به زبان میآورند و ترویج میکنند.
کد خبر: ۱۰۵۶۹۶۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۳/۱۹
ستاد انتخابات کشور در اطلاعیه شماره ۱۶ خود، اسامی نامزدهای دومین میاندوره انتخابات پنجمین دوره مجلس خبرگان رهبری به تفکیک استان را که صلاحیت آنان مورد تائید شورای نگهبان قرارگرفته است اعلام کرد.
کد خبر: ۱۰۵۵۹۹۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۳/۱۳
حسن بیگی خبر داد
رئیس ستاد انتخابات استان تهران از تایید صلاحیت ۱۴ داوطلب انتخابات میاندوره ای پنجمین دوره مجلس خبرگان در استان تهران بر اساس اعلام شورای نگهبان خبر داد.
کد خبر: ۱۰۵۳۲۸۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۳۰
فرماندار مشهد با بیان اینکه مهلت ثبت نام انتخابات میان دورهای مجلس خبرگان تا بیستم فروردین ماه است، گفت: تاکنون ثبت نام یک نفر برای کاندیداتوری قطعی شده است.
کد خبر: ۱۰۴۴۰۳۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۱/۱۵
نامنویسی از داوطلبان انتخابات دومین میاندورهای پنجمین دوره مجلس خبرگان رهبری در چهار استان کشور از ساعت هشت صبح امروز(جمعه) آغاز شد تا سرنوشت ۶ کرسی خالی این مجلس در ۲۸ خردادماه ۱۴۰۰ مشخص شود.
کد خبر: ۱۰۴۳۵۴۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۱/۱۳
اعضای هیئت رئیسه مجلس خبرگان رهبری در انتخابات این هیأت در پنجمین دوره این مجلس ابقاء شدند.
کد خبر: ۱۰۳۶۲۴۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۲/۰۴
هشتمین اجلاس مجلس خبرگان رهبری از دوره پنجم، یکشنبه ۴ اسفندماه ۱۳۹۹ به ریاست آیتالله احمد جنتی و با رعایت دستورالعملهای بهداشتی آغاز شد. این اجلاس که قرار بود اسفند سال گذشته برگزار شود به دلیل شیوع کرونا تا کنون چندین بار به تعویق افتاده بود. انتخابات هیئت رئیسه و کمیسیونهای تخصصی مجلس خبرگان و اصلاح آئین نامه انتخابات این مجلس در دستور کار هشتمین اجلاس مجلس خبرگان است و در ادامه نیز انتخابات هیئت رئیسه مجلس خبرگان برگزار میشود. اعضای خبرگان که به دلیل شیوع کرونا اجلاس هشتم خود را برخلاف دورههای قبل، یک روزه برگزار میکنند، عصر امروز و در پایان اجلاس به دیدار رهبر معظم انقلاب خواهند رفت.
کد خبر: ۱۰۳۶۱۵۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۲/۰۴
رئیس مجلس خبرگان رهبری به مشکلات اداره کشور و مشکلات اقتصادی و سیاسی اشاره کرد و گفت: بسیاری از مردم نمیتوانند کسب و کار خود را ادامه دهند که باید چارهای برای آن اندیشید.
کد خبر: ۱۰۳۶۱۴۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۲/۰۴
هشتمین اجلاس رسمی پنجمین دوره مجلس خبرگان رهبری آغاز شد.
کد خبر: ۱۰۳۶۱۴۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۲/۰۴
عضو مجلس خبرگان رهبری گفت: در زمان محمود احمدی نژاد خرافه و خرافات بیشتر بود و موضوع هاله نور هم جزو این دسته مسائل شناخته می شود.
کد خبر: ۱۰۳۰۵۷۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۱/۰۸
در پی توطئه اخیر دشمنان انقلاب اسلامی و دامن زدن به شایعه کاملا کذب و بی اساس بیماری رهبر معظم انقلاب اسلامی، این بار این شایعه را به نقل از یکی از اعضای مجلس خبرگان رهبری مطرح کردند که تکذیبیه آیت الله عبدالکریم فرحانی نماینده مردم استان خوزستان در مجلس خبرگان رهبری را در پی داشت.
کد خبر: ۱۰۲۰۱۹۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۹/۱۹
آیت الله هاشم زاده هریسی، عضو مجلس خبرگان رهبری تاکید کرد که رهبری در سلامت کامل هستند.
کد خبر: ۱۰۲۰۱۶۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۹/۱۹