کلیات
مجلس خبرگان رهبری مجلسی متشکل از فقیههای «واجد شرایط» است که بر اساس اصل ۱۰۷ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مسئولیت تعیین، ولی فقیه (رهبر جمهوری اسلامی) را دارد. مدت هر دوره این مجلس که اعضای آن به وسیله انتخابات و توسط رأی مستقیم و مخفی مردم انتخاب میگردند، هشت سال میباشد.
تعیین آیت الله منتظری به عنوان قائم مقام رهبری در سال ۱۳۶۴ و انتخاب آیت الله خامنه ای به عنوان رهبر جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۶۸ مهمترین تصمیمات این مجلس در دوران فعالیت خود بودهاست.
دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری در شهر قم
مجلس خبرگان رهبری مطابق تعریف قانون اساسی یک مجلس انتخابی تمام عیار است نه انتصابی. این مجلس بعلت حساسیتی که در انتخاب رهبر دارد دارای استقلالی است که هیچ نهاد دیگر ندارد و طبق اصل ۱۰۸ قانون اساسی صلاحیت خود تنظیمی دارد تا هیچ نهادی نتواند این پارلمان کوچک، اما راهبردی را تحت نفوذ و تغییرات ناشایست قرار دهد. به نحوی که میتوان گفت: با نفوذترین نهاد جمهوری اسلامی ایران است.
جایگاه قانونی
در اصلهای ۹۹، ۱۰۷، ۱۰۸، ۱۱۱ و ۱۷۷ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، نام خبرگان رهبری ذکر شدهاست. اصل ۱۰۷ انتخاب رهبری را وظیفه خبرگان میداند و بر اساس اصل ۱۰۸ تعداد و شرایط خبرگان، کیفیت انتخاب آنها و آییننامه داخلی جلسات آنان در صلاحیت خود خبرگان قرار گرفتهاست.
اولین انتخابات خبرگان
اولین قانون انتخابات خبرگان شامل تعیین تعداد و شرایط انتخاب شوندگان و در اجرای اصل ۱۰۷ و ۱۰۸ قانون اساسی، در تاریخ دهم مهرماه ۱۳۵۹ توسط شورای نگهبان تدوین و تنظیم گردید و به تصویب امام خمینی (ره) رهبر وقت ایران رسید. برخی از مواد این قانون با اصلاحاتی همراه بودهاست، تغییراتی که در جلسات ۲۴ و ۲۵ تیرماه سال ۱۳۶۹ در مواد این قانون صورت گرفت از این جملهاند.
انتخابات خبرگان
برابر با ماده ۸ از فصل پنجم قانون انتخابات مجلس خبرگان رهبری، (اصلاحی تیر ۱۳۶۹)، خبرگان با اکثریت نسبی آرای شرکتکنندگان (رأی بیشتر) انتخاب میشوند و در اینصورت انتخابات خبرگان رهبری یک مرحلهای است.
شرایط نامزدان
طبق ماده ۳ مصوب شورای نگهبان، نامزدان خبرگان مردم باید دارای شرایط زیر باشند:
اشتهار به دیانت و وثوق و شایستگی اخلاقی
اجتهاد در حدی که قدرت استنباط بعض مسائل فقهی را داشته باشد و بتواند ولیّ فقیه واجد شرایط رهبری، را تشخیص دهد.
بینش سیاسی و اجتماعی و آشنایی با مسائل روز.
معتقد بودن به نظام جمهوری اسلامی ایران.
نداشتن سوابق سوء سیاسی و اجتماعی
تبصره ۱ – مرجع تشخیص دارا بودن شرایط فوق، فقهای شورای نگهبان قانون اساسی میباشند.
تبصره ۲ – کسانی که رهبر معظم انقلاب – صریحاً یا ضمناً – اجتهاد آنان را تأیید کرده باشد، از نظر علمی نیاز به تشخیص فقهای شورای نگهبان نخواهند داشت.
تبصره ۳ – ضرورت ندارد که نامزدان، ساکن یا متولد حوزه انتخابیه خود باشند. شورای نگهبان برای احراز اجتهاد نامزدان، تأیید اجتهاد آنها در دورههای قبل یا شرکت در آزمون علمی اجتهاد و کسب حد نصاب نمره علمی را منظور میدارد. همچنین تأیید اجتهاد توسط شخص رهبر ملاک تأیید اجتهاد علمی است.
شرایط انتخاب کنندگان
انتخاب کنندگان باید دارای شرایط زیر باشند:
تابعیت جمهوری اسلامی ایران.
داشتن هجده سال تمام در روز اخذ رأی.
همچنین طبق یک ماده قانونی اشخاص زیر از حق انتخاب کردن، محرومند:
صغار و مجانین و محرومین از حقوق اجتماعی
اهميّت مجلس خبرگان
اين مجلس از نهادهاى ابتكارى در نظام سياسى جمهوری اسلامی ایران است كه براى اوّلين بار، با تدوين قانوناساسىِ جمهورى اسلامى، در حقوق اساسى مطرح شد.
* چون در باره بالاترين مقام كشور، تصميم گيرى مى كند، فراتر از نهادهاى ديگر است؛
* از آن رو كه در لحظات حسّاس فقدانِ رهبرى، ايفاى نقش مىكند، در حساسترين موقعيت براى حفظ نظام است؛
* بدان جهت كه تعيين رهبر را بر عهده دارد، جايگاه ويژهاى در مشروعيّت حكومت دارد؛
* بالاخره چون به منزله برگزيدگان ملّت از سراسر كشور، بايد از دانش عميقِ دينى (فقهى) و بينش قوى سياسى و اجتماعى برخوردار باشند، نهادى از فرزانگان امّت است.
نقش مجلسِ خبرگان هر چند در فعاليتهاى خُرد كشور، محسوس نيست، ولى حضور فعّال آن، پشتوانه اطمينان بخشى در جهت صيانتِ نظام است. اين مجلس، از بحران خلأ رهبرى در نظام پيشگيرى مىكند و نگاه هوشمندانهاش بر شيوه اداره كشور، سلامت نظام را تأمين مىكند. از يك سو بر عدالت، فقاهت، شجاعت و تدبيرِ «رهبرى امروز»، اِشراف دارد و از طرف ديگر هوشيارانه، در انديشه رهبرى فردا است.
ساختار مجلس خبرگان
مجلس خبرگان، از دو بخش هیئت رئیسه و کمیسیونها تشکیل مىشود:
الف) هیأت رئیسه؛ مجلس خبرگان، داراى دو گونه هیأت رئیسه است: هیأت رئیسه سِنّى که در اوّلین جلسه مجلس خبرگان، بر اساس سنّ نمایندگان، تعیین مىشود که مسنترین فرد از خبرگان حاضر، به عنوان رئیس سِنّى و فرد بعدى به منزله نایبرئیس و دو نفر از جوانترین خبرگان حاضر، به سِمَت منشى، معیَّن مىشوند و در جایگاه مخصوص قرار مىگیرند.
هیأت رئیسه سنّى، وظایف زیر را بر عهده دارد:
- اداره جلسه افتتاحیه؛ انجام دادن مراسم تحلیف؛ اجراى انتخابات هیئترئیسه دائم.
هیأت رئیسه سِنّى، با انتخاب اعضاى هیأت رئیسه دائم، به کار خود پایان مىدهد. مدّت زمان هیأت رئیسه سِنّى، فقط در اوّلین جلسه هر دوره از مجلس خبرگان است. هیأت رئیسه دوم، هیأت رئیسه دائم است. این هیأت، مرکَّب از رئیس، دو نایبرئیس، دو منشى و دو کارپرداز است که از میان اعضاء، براى مدّت دو سال و با رأى مخفى، انتخاب مىشوند.
انتخاب رئیس، با رأى اکثریّت مطلق حاضران و انتخاب نوّاب رئیس و منشیان و کارپردازان، هر کدام جداگانه و با اکثریّت نسبى و به صورت مخفى خواهد بود. در صورتى که در انتخاب رئیس، در مرحله اوّل، اکثریّت مطلق حاصل نشود، از بین دو نفرى که بیشترین رأى را کسب کردهاند، با رأىگیرى مجدّد و اکثریّت نسبى، رئیس، انتخاب مىشود. ریاست مجلس خبرگان، علاوه بر اداره جلسات مجلس خبرگان، بر کلّیّه امور ادارى، مالى، استخدامى و سازمانى مجلس خبرگان، نظارت دارد و باید با ارتباط منظَّم با رهبرى، شرایط را براى انجام دادن وظایف مجلس خبرگان آسان کند. وى، مصوَّبات قانونى مجلس خبرگان را امضا و به مراجع ذىربط ابلاغ مىکند. رئیس مجلس خبرگان، موظَّف است گزارشى سالانه از عملکرد و اقدامات هیأت رئیسه را به مجلس خبرگان ارائه کند.
اعضای کنونی
احمد جنتی، محمد علی موحدی کرمانی، سید ابراهیم رئیسی، سید هاشم حسینی بوشهری، مرتضی مقتدایی، محسن مجتهد شیستری، سید احمد خاتمی، محسن قمی، عباس کعبی و عبدالنبی نمازی اعضای اصلی مجلس خبرگان در حال حاضر هستند. همچنین سید محمد علی موسوی جزایری، محمد علی تسخیری، علیرضا اسلامیان، ابوالقاسم وافی و سید علی شفیعی اعضای علی البدل هستند.
حجت الاسلام و المسلمین ابوئی رئیس شورای ائتلاف نیروهای انقلاب اسلامی استان یزد دار فانی را وداع گفت.
کد خبر: ۱۲۱۲۴۲۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۰۶
اعضای خبرگان رهبری در جلسه کمیسیون سیاسی، اجتماعی و فرهنگی این نهاد بر ساماندهی و توجه به الزامات حکمرانی فضای مجازی تاکید کردند.
کد خبر: ۱۲۰۸۸۶۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۹/۱۶
عضو هیأترئیسه مجلس خبرگان رهبری درباره معیار انتخاب رهبر برای یک جامعه توسط مجلس خبرگان یادآور شد: باید سوابق آن شخص اثبات کند که فرد مورد نظر در مسائل مدیریتی، سیاسی و... کشور نقش اساسی و مهمی داشته و توانایی مدیریت و مقابله با این موضوعات را دارد و سپس براساس این سوابق امتیاز لازم به فرد داده میشود؛ در قانون اساسی به غیر ایرانی بودن نامزدهای انتخاباتی برای انتخاب رهبر مطلبی ذکر نشده، بنابراین نمیتوان گفت که یک غیرایرانی نیز میتواند به عنوان رهبر توسط مجلس خبرگان انتخاب شود و این امر تقریبا غیرممکن است.
کد خبر: ۱۲۰۷۷۷۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۹/۱۱
روحانی گفت: ما نزد خداوند و مردم و انقلاب و این نظام مسئولیم. چه پاسخی داریم اگر ما هم رها کنیم و برویم کنار؟ ما که در یک انتخابات امکان شرکت داریم، از ترس اینکه صلاحیت ما را رد کنند یا مردم پای صندوق نروند و رأی ندهند برویم خانه بنشینیم، آیا درست است؟ این کار چه خاصیتی دارد؟
کد خبر: ۱۲۰۶۱۴۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۹/۰۱
حجت الاسلام حسن روحانی در نامهای به مجلس خبرگان به ادعاها و اتهامات مطرح شده علیه خود پاسخ داد.
کد خبر: ۱۲۰۵۲۸۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۲۷
دفتر حسن روحانی، رئیس جمهور پیشین کشورمان به درخواست مجری صدا و سیما از شورای نگهبان برای ردصلاحیت روحانی واکنش نشان داد.
کد خبر: ۱۲۰۴۳۷۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۲۲
خبرگزاری تسنیم اعلام کرد: محسنی اژهای، رئیس قوه قضائیه برای انتخابات مجلس خبرگان رهبری ثبتنام نکرده است.
کد خبر: ۱۲۰۴۲۷۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۲۱
ثبت نام ششمین دوره انتخابات خبرگان رهبری با نام نویسی ۵۱۰ داوطلب به کار خود پایان داد.
کد خبر: ۱۲۰۴۲۱۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۲۱
مصطفی پورمحمدی دبیر عالی جامعه روحانیت مبارز در انتخابات خبرگان رهبری ثبت نام کرد.
کد خبر: ۱۲۰۴۱۴۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۲۱
ششمین آخرین روز نام نویسی داوطلبان ششمین دوره انتخابات مجلس خبرگان رهبری و دوازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی، صبح روز شنبه ۲۰ آبان ۱۴۰۲ در ستاد انتخاباتی وزارت کشور برگزار شد.
کد خبر: ۱۲۰۴۰۴۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۲۰
هفتمین و آخرین روز نام نویسی انتخابات مجلس خبرگان رهبری، روز شنبه ۲۰ آبان با ثبت نام چهرههای مشهوری همراه بود. ششمین دوره انتخابات مجلس خبرگان رهبری همزمان با انتخابات دوازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی در روز ۱۱ اسفند سال جاری برگزار میشود.
کد خبر: ۱۲۰۴۰۴۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۲۰
رئیسجمهور سابق گفت: فعلا بنای لیست خاصی ندارم ولی در انتخابات خبرگان معمولا حوزویان لیستهایی میدهند.
کد خبر: ۱۲۰۳۹۹۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۲۰
رئیس دولتهای یازدهم و دوازدهم امروز در انتخابات خبرگان رهبری ثبتنام میکند.
کد خبر: ۱۲۰۳۹۳۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۲۰
نماینده رئیس جمهور امروز با حضور در ستاد انتخابات وزارت کشور از طرف و به نمایندگی از حجت الاسلام سید ابراهیم رئیسی در ششمین دوره انتخابات مجلس خبرگان رهبری ثبت نام به عمل آورد.
کد خبر: ۱۲۰۳۹۰۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۲۰
سخنگوی ستاد انتخابات کشور از ثبتنام ۲۵۶ داوطلب در سراسر کشور برای حضور در انتخابات دوره ششم مجلس خبرگان رهبری تا ظهر امروز جمعه خبر داد.
کد خبر: ۱۲۰۳۸۳۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۱۹
بر اساس قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی که مردادماه امسال ابلاغ شد، بررسی صلاحیتها بعد از پایان ثبت نام نهایی در سوم آبان ماه به مراجع پنجگانه ارسال و وزارت کشور و این پنج دستگاه صلاحیتهای داوطلبان را تا ۱۳ آبان بررسی کردند که با انجام استعلامها این فرایند به اتمام رسید.
کد خبر: ۱۲۰۳۷۰۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۱۹
رئیس ستاد انتخابات استان تهران گفت: ۲۴ نفر متقاضی برای انتخابات مجلس خبرگان رهبری در تهران ثبت نام کردند.
کد خبر: ۱۲۰۳۵۶۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۱۸
نماینده آیتالله صادق آملی لاریجانی با حضور در ستاد انتخابات وزارت کشور، از طرف وی در انتخابات مجلس خبرگان ثبتنام کرد.
کد خبر: ۱۲۰۳۳۳۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۱۷
نامنویسی داوطلبان انتخابات ششمین دوره مجلس خبرگان رهبری با نام نویسی ۳۳ نفر در حالی روز سوم را پشت سر گذاشت که در مجموع ۸۸ نفر متقاضی حضور در این انتخابات شدند.
کد خبر: ۱۲۰۳۳۳۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۱۷
انتخابات مجلس خبرگان رهبری که هر هشت سال یکبار و همراه با انتخابات مجلس شورای اسلامی برگزار میشود.
کد خبر: ۱۲۰۳۱۶۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۱۶