کلیات
مجلس خبرگان رهبری مجلسی متشکل از فقیههای «واجد شرایط» است که بر اساس اصل ۱۰۷ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مسئولیت تعیین، ولی فقیه (رهبر جمهوری اسلامی) را دارد. مدت هر دوره این مجلس که اعضای آن به وسیله انتخابات و توسط رأی مستقیم و مخفی مردم انتخاب میگردند، هشت سال میباشد.
تعیین آیت الله منتظری به عنوان قائم مقام رهبری در سال ۱۳۶۴ و انتخاب آیت الله خامنه ای به عنوان رهبر جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۶۸ مهمترین تصمیمات این مجلس در دوران فعالیت خود بودهاست.
دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری در شهر قم
مجلس خبرگان رهبری مطابق تعریف قانون اساسی یک مجلس انتخابی تمام عیار است نه انتصابی. این مجلس بعلت حساسیتی که در انتخاب رهبر دارد دارای استقلالی است که هیچ نهاد دیگر ندارد و طبق اصل ۱۰۸ قانون اساسی صلاحیت خود تنظیمی دارد تا هیچ نهادی نتواند این پارلمان کوچک، اما راهبردی را تحت نفوذ و تغییرات ناشایست قرار دهد. به نحوی که میتوان گفت: با نفوذترین نهاد جمهوری اسلامی ایران است.
جایگاه قانونی
در اصلهای ۹۹، ۱۰۷، ۱۰۸، ۱۱۱ و ۱۷۷ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، نام خبرگان رهبری ذکر شدهاست. اصل ۱۰۷ انتخاب رهبری را وظیفه خبرگان میداند و بر اساس اصل ۱۰۸ تعداد و شرایط خبرگان، کیفیت انتخاب آنها و آییننامه داخلی جلسات آنان در صلاحیت خود خبرگان قرار گرفتهاست.
اولین انتخابات خبرگان
اولین قانون انتخابات خبرگان شامل تعیین تعداد و شرایط انتخاب شوندگان و در اجرای اصل ۱۰۷ و ۱۰۸ قانون اساسی، در تاریخ دهم مهرماه ۱۳۵۹ توسط شورای نگهبان تدوین و تنظیم گردید و به تصویب امام خمینی (ره) رهبر وقت ایران رسید. برخی از مواد این قانون با اصلاحاتی همراه بودهاست، تغییراتی که در جلسات ۲۴ و ۲۵ تیرماه سال ۱۳۶۹ در مواد این قانون صورت گرفت از این جملهاند.
انتخابات خبرگان
برابر با ماده ۸ از فصل پنجم قانون انتخابات مجلس خبرگان رهبری، (اصلاحی تیر ۱۳۶۹)، خبرگان با اکثریت نسبی آرای شرکتکنندگان (رأی بیشتر) انتخاب میشوند و در اینصورت انتخابات خبرگان رهبری یک مرحلهای است.
شرایط نامزدان
طبق ماده ۳ مصوب شورای نگهبان، نامزدان خبرگان مردم باید دارای شرایط زیر باشند:
اشتهار به دیانت و وثوق و شایستگی اخلاقی
اجتهاد در حدی که قدرت استنباط بعض مسائل فقهی را داشته باشد و بتواند ولیّ فقیه واجد شرایط رهبری، را تشخیص دهد.
بینش سیاسی و اجتماعی و آشنایی با مسائل روز.
معتقد بودن به نظام جمهوری اسلامی ایران.
نداشتن سوابق سوء سیاسی و اجتماعی
تبصره ۱ – مرجع تشخیص دارا بودن شرایط فوق، فقهای شورای نگهبان قانون اساسی میباشند.
تبصره ۲ – کسانی که رهبر معظم انقلاب – صریحاً یا ضمناً – اجتهاد آنان را تأیید کرده باشد، از نظر علمی نیاز به تشخیص فقهای شورای نگهبان نخواهند داشت.
تبصره ۳ – ضرورت ندارد که نامزدان، ساکن یا متولد حوزه انتخابیه خود باشند. شورای نگهبان برای احراز اجتهاد نامزدان، تأیید اجتهاد آنها در دورههای قبل یا شرکت در آزمون علمی اجتهاد و کسب حد نصاب نمره علمی را منظور میدارد. همچنین تأیید اجتهاد توسط شخص رهبر ملاک تأیید اجتهاد علمی است.
شرایط انتخاب کنندگان
انتخاب کنندگان باید دارای شرایط زیر باشند:
تابعیت جمهوری اسلامی ایران.
داشتن هجده سال تمام در روز اخذ رأی.
همچنین طبق یک ماده قانونی اشخاص زیر از حق انتخاب کردن، محرومند:
صغار و مجانین و محرومین از حقوق اجتماعی
اهميّت مجلس خبرگان
اين مجلس از نهادهاى ابتكارى در نظام سياسى جمهوری اسلامی ایران است كه براى اوّلين بار، با تدوين قانوناساسىِ جمهورى اسلامى، در حقوق اساسى مطرح شد.
* چون در باره بالاترين مقام كشور، تصميم گيرى مى كند، فراتر از نهادهاى ديگر است؛
* از آن رو كه در لحظات حسّاس فقدانِ رهبرى، ايفاى نقش مىكند، در حساسترين موقعيت براى حفظ نظام است؛
* بدان جهت كه تعيين رهبر را بر عهده دارد، جايگاه ويژهاى در مشروعيّت حكومت دارد؛
* بالاخره چون به منزله برگزيدگان ملّت از سراسر كشور، بايد از دانش عميقِ دينى (فقهى) و بينش قوى سياسى و اجتماعى برخوردار باشند، نهادى از فرزانگان امّت است.
نقش مجلسِ خبرگان هر چند در فعاليتهاى خُرد كشور، محسوس نيست، ولى حضور فعّال آن، پشتوانه اطمينان بخشى در جهت صيانتِ نظام است. اين مجلس، از بحران خلأ رهبرى در نظام پيشگيرى مىكند و نگاه هوشمندانهاش بر شيوه اداره كشور، سلامت نظام را تأمين مىكند. از يك سو بر عدالت، فقاهت، شجاعت و تدبيرِ «رهبرى امروز»، اِشراف دارد و از طرف ديگر هوشيارانه، در انديشه رهبرى فردا است.
ساختار مجلس خبرگان
مجلس خبرگان، از دو بخش هیئت رئیسه و کمیسیونها تشکیل مىشود:
الف) هیأت رئیسه؛ مجلس خبرگان، داراى دو گونه هیأت رئیسه است: هیأت رئیسه سِنّى که در اوّلین جلسه مجلس خبرگان، بر اساس سنّ نمایندگان، تعیین مىشود که مسنترین فرد از خبرگان حاضر، به عنوان رئیس سِنّى و فرد بعدى به منزله نایبرئیس و دو نفر از جوانترین خبرگان حاضر، به سِمَت منشى، معیَّن مىشوند و در جایگاه مخصوص قرار مىگیرند.
هیأت رئیسه سنّى، وظایف زیر را بر عهده دارد:
- اداره جلسه افتتاحیه؛ انجام دادن مراسم تحلیف؛ اجراى انتخابات هیئترئیسه دائم.
هیأت رئیسه سِنّى، با انتخاب اعضاى هیأت رئیسه دائم، به کار خود پایان مىدهد. مدّت زمان هیأت رئیسه سِنّى، فقط در اوّلین جلسه هر دوره از مجلس خبرگان است. هیأت رئیسه دوم، هیأت رئیسه دائم است. این هیأت، مرکَّب از رئیس، دو نایبرئیس، دو منشى و دو کارپرداز است که از میان اعضاء، براى مدّت دو سال و با رأى مخفى، انتخاب مىشوند.
انتخاب رئیس، با رأى اکثریّت مطلق حاضران و انتخاب نوّاب رئیس و منشیان و کارپردازان، هر کدام جداگانه و با اکثریّت نسبى و به صورت مخفى خواهد بود. در صورتى که در انتخاب رئیس، در مرحله اوّل، اکثریّت مطلق حاصل نشود، از بین دو نفرى که بیشترین رأى را کسب کردهاند، با رأىگیرى مجدّد و اکثریّت نسبى، رئیس، انتخاب مىشود. ریاست مجلس خبرگان، علاوه بر اداره جلسات مجلس خبرگان، بر کلّیّه امور ادارى، مالى، استخدامى و سازمانى مجلس خبرگان، نظارت دارد و باید با ارتباط منظَّم با رهبرى، شرایط را براى انجام دادن وظایف مجلس خبرگان آسان کند. وى، مصوَّبات قانونى مجلس خبرگان را امضا و به مراجع ذىربط ابلاغ مىکند. رئیس مجلس خبرگان، موظَّف است گزارشى سالانه از عملکرد و اقدامات هیأت رئیسه را به مجلس خبرگان ارائه کند.
اعضای کنونی
احمد جنتی، محمد علی موحدی کرمانی، سید ابراهیم رئیسی، سید هاشم حسینی بوشهری، مرتضی مقتدایی، محسن مجتهد شیستری، سید احمد خاتمی، محسن قمی، عباس کعبی و عبدالنبی نمازی اعضای اصلی مجلس خبرگان در حال حاضر هستند. همچنین سید محمد علی موسوی جزایری، محمد علی تسخیری، علیرضا اسلامیان، ابوالقاسم وافی و سید علی شفیعی اعضای علی البدل هستند.
مجلس خبرگان رهبری با تغییر قانون انتخابات از مهرماه۱۴۰۲ شرایط داوطلبان را با صراحت بیشتری اعلام کرده و بهطور مشخص سطح تحصیلی مورد نیاز نامزدی خبرگان در میان شرایط معین شده است. این شرایط ثبتنامها را با کیفیت متفاوتی رقم میزنند.
کد خبر: ۱۲۰۲۹۲۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۱۵
رئیس ستاد انتخابات کشور، گفت: ۳۷ نفر برای انتخابات مجلس خبرگان تا این لحظه ثبتنام کردهاند که نسبت به دوره قبل در روز نخست ۱۰ نفر اضافه شدهاند.
کد خبر: ۱۲۰۲۹۲۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۱۵
ثبت نام ششمین دوره انتخابات مجلس خبرگان رهبری از ۸ صبح امروز یکشنبه (۱۴ آبان ۱۴۰۲) و به مدت یک هفته آغاز شد.
کد خبر: ۱۲۰۲۶۷۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۱۴
جلسه کمیسیون سیاسی، اجتماعی و فرهنگی مجلس خبرگان رهبری با حضور وزیر بهداشت، در قم برگزار شد.
کد خبر: ۱۲۰۰۸۷۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۰۵
آیت الله فاضل گلپایگانی (زالی) نماینده مردم تهران در مجلس خبرگان رهبری دار فانی را وداع گفت.
کد خبر: ۱۱۹۹۷۴۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۲۹
از سوی رئیس جمهور انجام شد
« قانون انتخابات مجلس خبرگان رهبری » در دوازدهمین اجلاس رسمی خبرگان رهبری (دوره پنجم) در روز چهارشنبه ۵ مهر ۱۴۰۲ تصویب شد.
رئیس جمهور قانون انتخابات مجلس خبرگان رهبری را برای اجرا به وزارت کشور ابلاغ کرد.
کد خبر: ۱۱۹۸۶۹۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۲۳
اصلاحات قانون انتخابات مجلس خبرگان رهبری که در دوازدهمین اجلاسی رسمی این مجلس (دوره پنجم) به تصویب رسید، ابلاغ شد.
کد خبر: ۱۱۹۸۰۳۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۱۹
معاون اول رئیسجمهوری با اشاره به اینکه در ابتدای دولت، وضعیت ذخایر کشور بسیار بد بود و در برخی استانها برای دوازده روز ذخیره گندم داشتیم، گفت: وضعیت فروش نفت دچار مشکل بود، تورم کشور ۹.۳۶ درصد بود، تقریباً تمام تنخواه کشور مصرف شده و رشد نقدینگی بیش از ۴۲ درصد بود و با این وضعیت کار را آغاز کردیم.
کد خبر: ۱۱۹۵۳۴۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۰۵
دوازدهمین اجلاس رسمی دوره پنجم مجلس خبرگان رهبری صبح امروز سهشنبه ۴ مهرماه ۱۴۰۲ به ریاست آیتالله احمد جنتی برگزار شد./ مسعود شهرستانی
کد خبر: ۱۱۹۵۱۰۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۰۴
دوازدهمین اجلاس رسمی مجلس خبرگان رهبری (دوره پنجم) در محل ساختمان قدیم مجلس شورای اسلامی در تهران آغاز شد.این اجلاس با سخنرانی افتتاحیه آیتالله احمد جنتی رئیس مجلس خبرگان رهبری برگزار و در ادامه جمعی از اعضای این مجلس در نطقهای پیش از دستور دیدگاههای خود درباره مسائل روز کشور را بیان کردند.این اجلاس به مدت دو روز - چهارم و پنجم مهر - و در نوبتهای صبح و عصر ادامه مییابد.
کد خبر: ۱۱۹۵۱۰۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۰۴
دوازدهمین اجلاس مجلس خبرگان رهبری (دوره پنجم) صبح امروز سهشنبه ۴ مهر ۱۴۰۲ به ریاست آیت الله احمد جنتی در ساختمان مجلس قدیم در حال برگزاری است.
کد خبر: ۱۱۹۵۰۳۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۰۴
رئیس مجلس خبرگان رهبری گفت: همهچیز مردم باید در جامعه در امن و امان و سلامت باشد، جامعه اسلامی باید چنین باشد. باید هرچه میتوانیم اسلامیت این جامعه را حفظ کنیم.
کد خبر: ۱۱۹۵۰۱۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۰۴
چهره سیاسی اصلاحطلب میگوید: بنده در انتخابات مجلس خبرگان شرکت نکردم در حقیقت بنده تصمیم گرفتم برای هیچ مسئولیتی داوطلب نشوم.
کد خبر: ۱۱۹۴۰۴۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۲۹
آیتالله کعبی نماینده مردم خوزستان در مجلس خبرگان رهبری گفت که در مدل شورای قانون اساسی و دادگاه قانون اساسی ممکن است در تصویب قوانین عادی نقض قانون اساسی صورت بگیرد اما در مدل شورای نگهبان از نقض قانون اساسی و همچنین شرع جلوگیری میشود.
کد خبر: ۱۱۸۲۶۶۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۴/۱۹
آیت الله سلیمانی عضو مجلس خبرگان و نماینده سابق، ولی فقیه در سیستان و بلوچستان پیش از ظهر امروز هنگام حضور در یکی از بانکهای بابلسر در استان مازندران به شهادت رسید.
کد خبر: ۱۱۷۲۷۹۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۲/۰۶
رهبر انقلاب اسلامی در دیدار با اعضای مجلس خبرگان رهبری:
بعضی دشمنیها با جمهوری اسلامی مربوط به مسائل سیاسی و مواضع آن در قبال موضوعی مانند فلسطین است، اما بعضی دشمنیها با ذات نظام است، چون این نظام در مقابل افراد معتقد به نسخه غرب که با هر گونه دخالت دین در مسائل اجتماعی مخالفند.
کد خبر: ۱۱۶۵۱۵۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۲/۰۴
فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی گفت: مدل انحرافی داعش که یک کپیسازی جعلی از جبهه مقاومت بود این ظرفیت را داشت که شرایط منطقه را به شکل مطلوب آمریکاییها تغییر دهد، اما مجاهدت سردار سلیمانی این توطئه را ناکام گذاشت.
کد خبر: ۱۱۶۵۰۳۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۲/۰۳
در نخستین روز یازدهمین اجلاسیه مجلس خبرگان رهبری چه گذشت؟
صبح امروز (سهشنبه دوم اسفند) یازدهمین اجلاس رسمی مجلس خبرگان رهبری در دوره پنجم به ریاست آیتالله احمد جنتی، رئیس مجلس خبرنگان رهبری برگزار شد. یازدهمین اجلاسیه دوره پنجم مجلس خبرگان رهبری تا عصر فردا ادامه دارد و با صدور بیانیهای به کار خود پایان میدهد. حضور در حرم مطهر امام خمینی (ره) و دیدار با رهبر معظم انقلاب اسلامی، از دیگر برنامههای اعضای مجلس خبرگان در روز پنجشنبه (چهارم اسفند) است.
کد خبر: ۱۱۶۴۹۰۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۲/۰۲
یازدهمین اجلاسیه رسمی مجلس خبرگان رهبری دقایقی پیش با حضور اکثریت اعضا و با سخنرانی رییس مجلس خبرگان در تهران آغاز به کار کرد.
کد خبر: ۱۱۶۴۸۶۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۲/۰۲
یازدهمین اجلاس رسمی مجلس خبرگان رهبری روزهای دوم و سوم اسفندماه در ساختمان سابق مجلس شورای اسلامی برگزار می شود.
کد خبر: ۱۱۶۴۶۰۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۱/۳۰