از فکر راحت زندگی کردن و ماشین لوکس سوار شدن باید بیرون بیاییم/ ده‌ها میلیارد دلار ارز فعال خارج از کشور داریم/ واردات بدون انتقال ارز به کنترل بازار ارز لطمه می‌زند/ مرداد و شهریور خواب نداشتم/ ترامپ از سقوط پول ملی خوشحال بود/ رانت خوار و فساد در کشور زیاد شده/ به SPV خوش‌بین هستم/ بند ناف درآمد ناشی از نفت در بودجه بریده شود

دکتر همتی رئیس کل بانک مرکزی با حضور در گفتگوی تیتر امشب شبکه خبر، به تحلیل روند سیاست های ارزی و پولی بانک مرکزی، پرداخت. وی درباره سیاست‌های پولی و بانکی اظهار داشت: اگر در این زمینه تصمیمی بگیریم باید کارشناسی باشد چند صد ساعت کار و طراحی برای سیستم بانکی انجام شده، سیستم بانکی ما وضعیت ویژه‌ای دارد که از قبل انباشته شده و تراز بانکی ما به سرعت اصلاح نمی‌شود.

به گزارش تابناک اقتصادی؛ همتی در بخشی از این گفتگو اظهار داشت: ده ها میلیارد دلار ارز فعال در خارج از کشور داریم که می توانیم در داخل و خارج از کشور از آن استفاده کنیم. به تدریج در این زمینه برنامه های خود را اجرا می کنیم. به نظرم خیلی از افراد از وضعیت اطلاع ندارند و ما برنامه‌های وسیعی داشته و کارهای خوبی انجام شده است، به مردم خلاف واقع نگفتم. اکنون وضعیت ارزی خوب بوده و حجم ذخایر اسکناس خوب است.

9.2 میلیارد دلار ارز صادراتی به نیما آمده است

وی در خصوص بازگشت ارز حاصل از صادرات به کشور تاکید کرد: صادرکننده ها در گذشته عادت کرده بودند و روال این گونه نبود که ارز را به نیما بیاورند. در حال حاضر تعاملات خوبی با صادرکننده ها داریم و امیدواریم که جریان ورود ارز به چرخه اقتصاد تشدید شود. البته با همه این احوال نزدیک به 9.2 میلیارد دلار ارز صادراتی را از سمت صادرکنندگان در این مدت به سامانه نیما عرضه شده است که این رقم به نظر من کم است و می تواند بهتر شود اما با توافقاتی که با صادرکنندگان داریم روند ورود ارز بیشتر خواهد شد.

همتی همچنین در خصوص واردات بدون انتقال ارز به کشور اظهار داشت: عده ای می گویند ما ارز در خارج از کشور داریم. خب سوال اینجاست که این ارز کجاست؟ اگر ارز برای صادرکننده هاست، باید به کشور برگردد. واردات بدون انتقال ارز، روش بدی است و مدیریت بانک مرکزی بر بازار ارز را مختل می کند. در مقطعی که خبر واردات خودروهای دپو شده به کشور رسانه ای شد، بلافاصله بازار ارز داخل کشور، دچار نوسانات زیادی شد. وی تصریح کرد: اخیرا در مناطق آزاد نیز برای واردات محدود مواد اولیه به صورت بدون انتقال ارز موافقت کردیم که البته با مدیریت وزیر صمت باید دنبال شود. 

صادرات ریالی معنا ندارد

وی در خصوص صادرات ریالی نیز گفت: وقتی به بانک مرکزی آمدم، با موضوع صادرات ریالی تازه آشنا شدم. صادرات ریالی معنا ندارد. من در بانک مرکزی یاد گرفتم که صادرات ریالی هم داریم. هیچ دولتی اجازه نمی دهد کالاهای کشور به خارج از کشور بر و چیزی وارد کشور نشود. در حال حاضر تفاهم شده است که ارز این مدل صادرات به چرخه اقتصاد بازگردد. صادرات ریالی، تولید را بالا می برد، ولی مثل نشت خون از بدن است و این روند آسیب جدی به اقتصاد می زند. چراکه این نوع ارز در نهایت با صادرات ریالی به ترکیه و کانادا می رود. 

دو ماه خواب نداشتم/ ترامپ از سقوط پول ملی خوشحال بود

همتی در بخش دیگری این گفتگو به دوران ورود به بانک مرکزی اشاره کرد و اظهار داشت: در مرداد و شهریورماه امسال شرایط سختی داشتیم و حمله سنگینی به اقتصاد و معیشت مردم شده بود. در آن دو ماه خواب نداشتم و مدام در حال برنامه ریزی جدی برای مدیریت شرایط بودیم. معتقد بودم که باید ترمز سقوط پول ملی کشده شود. در آن مقطع ترامپ از سقوط پول ملی خوشحال شده بود. ما باور داشتیم که در آن شرایط، بازار را فقط با ارز نمی توان کنترل کرد و مشکل در ریال بوده است. سفته بازی از مسیر ریال انجام می شد. در این مسر، تشخیص ما کنترل شبکه شتاب از طریق دستگاه های پوز بود و همچنین مدیریت چک های تضمینی. همتی اظهار داشت: هیچ کجای دنیا چک های تضمینی ۱۰ میلیارد دلاری وجود ندارد در حالی که ۸ هزار میلیارد تومان ارزش چک های تضمینی کشور بود که ما آنها را ساماندهی کردیم و باید از شورای هماهنگی سران قوا نیز تشکر کنیم که قوت قلب دادند این کار ها را انجام دهیم.

به SPV خوش‌بین هستم/ FATF و SPV ارتباطی به هم ندارند

رئیس کل بانک مرکزی همچنین نسبت به کانال ارتباط مالی ایران و اروپا یعنی SPV اشاره کرد و گفت: احساس بنده، خوش بینی نسبت به اجرای این راهکار از سوی اروپای هاست. فکر می کنم اروپایی ها این کار را به سرانجام برسانند تا برجام را حذف کنند. به گفته همتی: مشکل اروپا این است که نگرانی هایی از آمریکایی‌ها دارند که مبادا فشارهای زیادی به آنها وارد کند. یکی از مسئولان اروپایی حتی این سوال را از ما مطرح می کرد که چطور این مکانیزم را راه اندازی کند. اولا اینکه ما برنامه ریزی‌های خود را بدون توجه به این کانال مالی تدارک دیده‌ایم و تمام فضاهایی که با ما مبادلات ارزی داشته اند را باز کرده ایم که شامل عراق، افغانستان، چین، کره و هند است که به خوبی می‌دانیم چه میزان ارز وارد کشور می‌شود و ما کانال های مالی خود را داریم. همچنین همتی با رد ارتباط کانال مالی ایران و اروپا و FATF، گفت: این دو موضوع ارتباطی به هم ندارند و FATF لوایح ۴ گانه ای است که اکنون در مجلس در حال پیش روی است و از جمله ضروریات سیستم بانکی است و اکنون نیز با توجه به طرح این موضوع در مجلس، نگرانی از این جهت وجود ندارد و امیدوارم این لوایح تصویب شود. همتی با رد ارتباط کانال مالی ایران و اروپا و FATF، گفت: این دو موضوع ارتباطی به هم ندارند و FATF لوایح ۴ گانه ای است که اکنون در مجلس در حال پیش روی است و از جمله ضروریات سیستم بانکی است و اکنون نیز با توجه به طرح این موضوع در مجلس، نگرانی از این جهت وجود ندارد و امیدوارم این لوایح تصویب شود.

رانت خوار و فساد در کشور زیاد شده

همتی اطهار داشت: من الان نسبت به قبل از ورود به بانک مرکزی، بیشتر مطلع شدم که فساد و رانت خوار در کشور خیلی زیاد است و باید سیستم دولتی و قضایی کشور با هم متحد شوند تا این معضل را که مثل خوره به جان اقتصاد افتاده است حل کنیم. وی تاکید کرد: رفع فساد باید دغدغه همه باشد. این در حالی است که هم اکنون رقم های فساد ارزی کم نیست. همتی با بیان اینکه باید بپذیریم رانت‌خواری در کشور زیاد شده و باید فکر اساسی برای این موضوع کنیم، تاکید کرد: یکی از برنامه‌های جدی بانک مرکزی این است که فساد را در حوزه ارز ریشه‌کن کنیم.

از فکر راحت زندگی کردن و ماشین لوکس سوار شدن باید بیرون بیاییم

همتی گفت: همه باید بهمند که در جنگ اقتصادی هستیم. بعضی ها هنوز راحت فکر می کنند، هنوز فکر می کنند باید ماشین های مدل بالای خارجی وارد کنند و در خیابان ها سوار شوند، در حالی که خیلی از مردم مشکلات جدی دارند، ما باید از این فکر بیاییم بیرون و راحت زندگی کردن و برندهای خارجی صبح تا شب در کشور فراوان باشد دیگر نمی شود. در حالی که اکنون باید این روند را متوقف کنیم. همانطور که کشورهایی مثل آلمان و چنین تجربه هایی را داشته اند؛ تا کی باید وابسته به صادرات نفت باشیم تا زندگی خود را بگذرانیم و لوکس زندگی کنیم. ما واقعا در جنگ اقتصادی قرار داریم، الان آمریکا با تمام متحدان خود تمام تلاش خود را می کند که ایران را تحت فشار قرار دهد، با این حال هنوز بعضی ها فکر می کنند که شرایط عادی است و داریم عادی زندگی می کنیم، هرچند ما هم دوست داریم همه عادی زندگی کنند، ولی باید عادی فکر نکنیم و جدی فکر بکنیم. 

مردم نشان خواهند داد که پای نظام و کشورشان ایستاده اند

همتی در ادامه اظهار داشت: مدت کمی مانده تا چهلمین سالگرد انقلاب اسلامی، هرچند دشمنان تمام تلاشان این بود که این اتفاق نیفتد، اما الحمدلله این اتفاق خواهد افتاد و همه دنیا هم خواهند دید که روز 22 بهمن دوباره یک حماسه بزرگ اتفاق می افتد و مردم نشان خواهند داد که پای نظام و کشورشان ایستاده اند.

حذف چهار صفر از پول ملی داستان نبود، واقعی بود/ مردم اسکناس را تومان می‌گویند نه ریال

همتی با بیان این که حذف چهار صفر از پول ملی در دستور کار بانک مرکزی قرار دارد، اظهار داشت: به ما اعلام کردند که اولویت بانک مرکزی حذف چهار صفر از پول ملی نیست، ما نیز اعلام نکردیم اولویت اصلی بانک مرکزی انجام این موضوع است چرا که بانک مرکزی موضوعات مختلفی را در دستور کار قرار داده و طرح حذف چهار صفر از پول ملی نیز یکی از مسائل است. همتی افزود: پول‌های مسکوک فلزی ما ارزش فلزشان بیشتر از ارزش اسمی پول است و همین مسئله باعث شده تا گونی گونی می‌برند و نیکل آن را می‌فروشند و باید این مسئله را بپذیریم که رخ داده است و برای آن راهکار داشته باشیم. وی با تاکید بر تاثیر حذف چهار صفر بر سرانه اسکناس گفت: میانگین سرانه اسکناس کشور به ۱۰۳ عدد رسیده در حالیکه با حذف چهار صفر به ۲۵ عدد کاهش پیدا می‌کند.

رییس کل بانک مرکزی با اشاره بررسی لایحه حذف چهار صفر توسط دولت، گفت: لایحه حذف چهار صفر از پول ملی به دولت رفته و در حال بررسی است و در صورتی که دولت نپذیرد نیز  پیشنهادی از سوی بانک مرکزی بوده اما در صورتی که پذیرفته شده، مجلس بررسی آن را برای اعلام قانون در دستور کار قرار می‌دهد و پس از آن اجرای طرح حذف چهار صفر از پول ملی به زمانی بالغ بر دو سال زمان نیاز دارد تا اسکناس‌های جدید وارد و اسکناس‌های قدیمی خارج شوند.

وی در پاسخ به ادعای برخی کارشناسان مبنی بر هزینه‌زایی چاپ پول‌های جدید توسط بانک مرکزی با حذف چهار صفر از پول ملی، خاطر نشان کرد: برخی گفتند حذف چهار صفر از پول ملی هزینه زیادی به منظور چاپ اسکناس جدید ایجاد می‌کند در حالی که هزینه جدیدی را ایجاد نمی‌کند و اسکناس‌های جدید به جای اسکناس‌های فعلی در چرخه چاپ قرار می‌گیرد و اسکناس‌های قدیمی به تدریج کنار می‌روند.

هزینه 400 تومانی برای تولید اسکناس ۵۰۰ تومانی

همتی افزود: اسکناس ۵۰۰ تومانی ضرب می‌شود که هزینه ساخت آن ۴۰۰ تومان است در حالی که ارزش این اسکناس صرفا ۱۰۰ تومان بیشتر از هزینه تولید آن است و باعث شده تا دیگر نتوان چاپ و ضرب این دسته از مسکوکات را ادامه داد. رییس کل بانک مرکزی تاکید کرد: روند تورم به سمت ثبات است و ما نیز در صورت در دستور کار قرار گرفتن حذف چهار صفر از پول ملی برای چاپ اسکناس‌های جدید تا زمان ثبات تورم منتظر می‌مانیم تا مشکلی ایجاد نشود. همتی با بیان این که تومان در جامعه فراگیر شده است، گفت: الان همه می‌گویند تومان، هیچ کسی نمی‌گوید ریال جز افرادی که در بانک مشغول فعالیت هستند، وقتی همه می‌گویند تومان و اسکناس را تومان می‌گویند پس چهار صفر اضافه به شمار می‌رود و سوری است که نه در تورم و نه در بحث رشد اقتصادی تاثیر گذار است.

پاسخ همتی به انتقادها از تخصیص ارز ۴۲۰۰ تومانی

همتی درباره انتقادها از تخصیص ارز ۴۲۰۰ تومانی توضیح داد: اقتصاد ما دچار شوک از سوی سمت عرضه شد و برای اینکه تورم ناشی از این شوک  به حداقل برسانیم، بررسی آماری در بانک مرکزی انجام شد زیرا در صورت تصمیم غلط، فاصله تورمی کالاهای مشمول ۴۲۰۰ تومانی و کالاهای غیر مشمول بسیار زیاد می شد. وی افزود: اگر این ارز ۴۲۰۰ تومانی به دست مصرف کننده نهایی نرسید، ضعف بزرگی است که باید اصلاح شود و امیدواریم به تصمیم درستی برسیم و دغدغه دولت این است که ارز ۴۲۰۰ تومانی به دست مصرف کننده نهایی برسید و در صورت عدم تحقق این موضوع، باید در جهت اصلاح این سیستم اقدام شود. 

بند ناف درآمد ناشی از نفت در بودجه بریده شود

رییس شورای پول و اعتبار با اشاره به اضافه شدن ژاپن به جمع ۸ کشور خریدار نفت از ایران، گفت: میزان فروش اکنون بیش از یک میلیون بشکه است و باید به این نکته توجه داشت که راه های دیگری برای کسب درآمد از طریق صادرات فروش نفت وجود دارد و نگرانی از این بابت وجود ندارد و سیاست ما این است که بند ناف درآمد ناشی از نفت در بودجه بریده شود. همتی ادامه داد: به نظر من اکنون روند خوبی است و دشمن قصد به سختی انداختن مردم را داشت که تا حدودی موفق شد و دولت نیز در تلاش است تا فشار بر مردم کاهش یابد اما اگر این مقاومت ادامه یابد و همه بدانند که در جنگ اقتصادی هستیم به طور حتم شرایط روز به روز بهبود خواهد یافت.

چرا ابر تورم اقتصادی و سقوط ارزش پول ملی رخ نداد؟

رییس کل بانک مرکزی در پاسخ به این سوال اظهار داشت: اعتقاد دارم صحبت‌های مطرح شده درباره وجود ابر تورم یا سقوط ارزش پول ملی تئوریک بوده و به عمق توانایی کشور فکر نشده است؛ صحبت‌ها بر این بوده که ارزش پولی ملی به شدت سقوط خواهد کرد و نقدینگی به شدت افزایش پیدا خواهد کرد که بدین گونه نبوده است.

اضافه برداشت 50 هزار میلیارد تومانی بانکها از بانک مرکزی

وی درباره میزان نقدینگی ادامه داد: میزان نقدینگی در ۹ ماهه ابتدایی امسال در مقایسه با پایان سال ۱۵ درصد رشد داشته که در مقایسه با مدت مشابه در سال گذشته نیز ۱۵ درصد رشد وجود داشته است؛ این بدین معناست که  رشد نقدینگی هیچ تغییری نداشته و بانک مرکزی کنترل  کامل بر بازار پول دارد. همتی افزود: بنده زمانی که سکان بانک مرکزی را در دست گرفتم، اضافه برداشت سیستم بانکی ۵۵ هزار میلیارد تومان بود اما این در حالی است که امروز اضافه برداشت سیستم بانکی ۵۰ هزار میلیارد تومان است و با اجرای سیاست‌های پولی ۵ هزار ملیاراد تومان از اضافه برداشت سیستم بانکی کاهش پیدا کرده است.

تورم ناشی از شوک عرضه است 

رییس کل بانک مرکزی با اشاره به ادعای افزایش سود بانکی برای کنترل تورم گفت: برخی عنوان کردند که سود بانکی را بالا ببرید تا تورم را کنترل کنید این در حالی است که  تورمی که در کشور ما وجود دارد کشش تقاضا نیست و ناشی از شوک عرضه است و برای جلوگیری و کنترل آن نباید سود بانکی را افزایش داد، علاوه بر این زمانی که سود بالا ببرود با توجه به ناترازی سیستم بانکی مشکلات جدی در بخش بانکی به وجود خواهد آمد. وی خاطر نشان کرد: بنده با عقل جمعی و خرد جمعی کارها را پیش می‌بریم و بانک مرکزی با اقتصاددانان جلساتی را برگزار می‌‎کند و از نظرات استفاده می‌شود.

وی در رابطه با حواشی یکی از بانک‌ها گفت: شبکه ضد انقلاب به دنبال ایجاد اختلال در نظام بانکی با خبر سازی برای یکی از بانک‌ها بود که با تدابیر بانک مرکزی این افکار کنترل شد.

ثبات ارز ادامه خواهد داشت

رییس کل بانک مرکزی در پایان تاکید کرد: مردم کشور مطمئن باشند که تورم کنترل شده و این مسئله ادامه پیدا خواهد کرد، ثبات در اقتصاد حفظ می‌شود و ثبات ارز نیز ادامه خواهد داشت؛ به عنوان رییس کل بانک مرکزی حرفی را نمی‌زنم که نتوانم اجرا کنم یا واقعیت نداشته باشد، بانک مرکزی بر بازار ارز و پول مسلط است و این دوره خواهد گذشت و اطمینان دارم ملت بزرگ ایران از این آزمایش سربند خواهند بود.