توزیع قرون وسطایی ارز میان زائرین کربلای حسینی توسط بانک مرکزی

به گزارش «تابناک»؛ همزمان با نزدیک شدن اربعین حسینی و تصمیم بسیاری از شهروندان ایرانی برای شرکت در پیاده روی مسیر نجف تا کربلا، بانک مرکزی تصمیم گرفت تا همسو با دیگر نهاد‌های دولتی و غیر دولتی فعال در رابطه با خدمات رسانی به زائرین، با سبکی جدید به توزیع دینار میان متقاضیان ارز اقدام کند؛ تصمیمی که نه تنها سابق بر این معمول نبود بلکه در روز‌های پایانی اطلاع رسانی شد تا صد‌ها هزار متقاضی دریافت ارز را با مشکلات فراوانی رو به رو کند.

بر اساس تصمیمی که بانک مرکزی در اوایل هفته جاری رسانه‌ای کرد، مقرر شد هر زائر ایرانی از طریق یکی از پیام رسان‌های مجازی تقاضای خود مبنی بر نیاز به دینار عراقی را تا سقف ۱۰۰ هزار دینار اعلام کند و پس از آن هر دینار را با نرخ ۹۶ ریال خریداری کرده و در گذرگاه‌های سه گانه غرب کشور و یا شهر‌های بغداد، نجف و کربلا از طریق شعب بانک ملی و ۵۴ باجه فعال در کشور عراق دریافت کنند.

نظر به حجم بالای متقاضی از همان ابتدای توزیع دینار در مرز‌های سه گانه و باجه‌های اعلامی عراق مشکلات فراوانی در فرایند توزیع دینار به وجود آمد که گویا مسئولان دولتی و بانک مرکزی انتظار پیش آمدن آن را نداشتند.

زائرانی که با انتظار دریافت ارز با جیب خالی رهسپار گذرگاه‌های مرزی و خاک عراق شده بودند، با صف‌های طولانی و نابسامانی غیر قابل قبولی رو به رو شدند که تحمل آن سخت بود.

این اشکال پیش آمده سبب شد تا مسئولان دولتی و به ویژه بانک مرکزی تصمیم بگیرند در جهت حل مشکل، باجه‌هایی را برای توزیع ارز به صورت فوق العاده فعال کنند که بیش از آنکه به باجه و یا شعبه بانکی شبیه باشند به خرابه و بافت‌های فرسوده شهری شبیه بودند.

داستان توزیع ارز از این مسیر آنجایی عجیب‌تر شد که مسئولان بانک عامل برای توزیع دینار میان زائران اقدام به ایجاد سوراخ‌هایی در دیوار‌های ساختمان‌های فرسوده کردند و با این اقدام حاشیه‌های پیش آمده در مورد نحوه توزیع ارز به زائران حسینی را به اوج رساندند.

هرچند اخبار رسیده حکایت از آن دارد که در شرایط کنونی مشکلات به وجود آمده به پایان رسیده و فرایند توزیع ارز روان شده است، انتقاد‌هایی به این روند پیش آمده در کشور به وجود آمده که چرایی بروز چنین اتفاقی را نشانه گرفته است.

احمد امیرآبادی فراهانی، عضو هیأت رئیسه مجلس شورای اسلامی و نماینده مردم قم در صفحه شخصی خود در فضای مجازی ضمن انتقاد از روند توزیع دینار به زائرین حسینی نوشت: پیگیری‌هایی که از صبح با مدیرعامل بانک ملی و ستاد بازسازی عتبات داشتیم، مقرر شد مکان‌هایی در نجف از طرف ستاد بازسازی عتبات در اختیار بانک ملی قرار بگیرد تا پرداخت ارز اربعین تسهیل شود. دلیل اصلی این مشکلات، فقط تأخیر در تصمیم گیری دولت و بانک مرکزی بود.

عزت الله ضرغامی، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام هم در این باره در صفحه شخصی خود نوشت: همه می‌دانستند که نقد کردن صد هزار دینار ناقابل در عراق چه مشکلاتی برای زائران میلیونی ایرانی ایجاد خواهد کرد. من شرمند مراجعه مکرر زائرانی شدم که با جیب خالی به سمت کربلا می‌رفتند. چرا مردم ایران را در کشور همسایه تحقیر می‌کنید؟

فارغ از نقد‌هایی که برخی مسئولان به آن اشاره می‌کنند، دو پرسش مهمی که اینجا مطرح می‌شود، این است که چرا مسئولان تصمیم گرفتند دینار‌های توزیعی را در خاک عراق میان زائران توزیع کنند و دیگر آنکه چرا برای این اقدام به مکان‌هایی متوسل شدند که از استاندارد‌های مناسب برای کار‌های بانکی برخوردار نبود؟

محمود واعظی، رئیس دفتر رئیس جمهور امروز، چهارم آبان در حاشیه سفر خود به خوزستان در خصوص بحث‌های مطرح پیرامون مشکل توزیع ارز با بیان اینکه دولت به دنبال کاسبی کردن از مراسم اربعین نیست، توضیح داد: در حال حاضر بانک مرکزی، دینار را با قیمت ۹۶ ریال به زائران می‌دهد.

وی بیان کرد: حدود ۵۳ شعبه برای ارائه دینار به زائران در شهر‌ها و مرز‌های مختلف وجود داشت و مردم به این شعبه‌ها هجوم آوردند.

واعظی ادامه داد: از دو روز گذشته تعداد شعبه‌های عرضه دینار به زائران در شهر‌ها و مرز‌های مختلف به ۲۵۳ شعبه افزایش پیدا کرده است.

وی خاطرنشان کرد: در دو مرز شلمچه و چذابه افرادی که می‌خواستند دینار دریافت کنند، در دو تا سه دقیقه دینار مورد نیاز خود را دریافت می‌کردند و مشکلی در این زمینه وجود نداشت.

در همین باره یکی از مسئولان بانک ملی به عنوان بانک عامل توزیع ارز در رابطه با انتقاداتی که به جریان ایجاد شده برای تحویل ارز زائران مطرح شده است، گفت: باید تمامی شرایط را در نظر گرفت. به هر حال ما در دوره حساسی به سر می‌بریم و پاسخگویی به حدود یک میلیون و ۷۰۰ هزار زائر در چند روز کار آسانی نیست. بانک مرکزی با توجه به تدابیری که برای کنترل حوزه ارزی داشت، به این نتیجه رسید که بهتر است با توجه به منابعی که در عراق دارد، دینار زائران را تأمین کند، چون نمی‌توانستیم این حجم دینار را به کشور وارد کرده و تحویل ارز را در ایران انجام دهیم؛ بنابراین، با مذاکراتی که انجام دادیم، بانک ملی برای همکاری پیشقدم شد، در حالی که وقتی جلسه برای این منظور برگزار شد، بانک‌ها میز را ترک کرده و حاضر به همکاری نبودند و در مجموع ما این کار را تقبل کردیم که کار بسیار سختی بود.

به هر حال آنچنان که آمد شاید بتوان مهم‌ترین دلیل بروز این اشکال را تأخیر دولت در تصمیم گیری برای خدمات دهی پولی و بانکی به زائران کربلای حسینی دانست که سبب شد، مشکلاتی برای شرکت کنندگان پیاده روی اربعین پیش بیاید.

با توجه به روان شدن صف‌های توزیع ارز در شرایط کنونی، آنچه می‌توان از این رخداد برداشت کرد این است که مسئولان و متولیان خدمت رسانی به زائرین شایسته بود از مدت‌ها قبل در این رابطه تصمیم گیری می‌کردند تا با آمادگی کامل و بدون هیچ اشکالی، روند خدمات رسانی پولی خود را عملیاتی کنند.