موج سواری در خزر ممنوع /چرا خطاکاران تا این اندازه گستاخ شده اند؟ /خوش رقصی العبادی برای ترامپ

آغاز فعالیت دادگاه‌های ویژه برخورد با فساد اقتصادی، رژیم حقوقی خزر در چنبره پوپولیسم، بازگشت ۴ میلیارد دلار و ۱۳ هزار میلیارد تومان به خزانه، بیانات رهبر انقلاب با اشاره به گرانی‌های اخیر و کاهش ارزش پول ملی، ظهور متحدان جدید، پشت پرده اعتراضات دی ماه، سقوط طبقاتی اجاره نشین ها، هندوانه متهم کم آبی، خون در ازای دلار، مطب‌ها کارتخوان داشته باشند و ایران و راهبرد‌های کوتاه مدت مسکو در سوریه و دلایل احتکار و انباشت کالا در شرایط اقتصادی فعلی از مواردی است که موضوع گزارش‌های خبری و تحلیلی روزنامه‌های امروز شده است.

به گزارش «تابناک»؛ روزنامه‌های امروز سه شنبه ۲۳ مرداد ماه در حالی چاپ و در پیشخوان مطبوعات کشور قرار گرفت که بخش‌هایی از بیانات روز گذشته رهبر معظم انقلاب اسلامی در جمع قشرهای مردم در رابطه با مذاکره با آمریکا، تحریم ها، گرانی‌ها و فشار‌های اقتصادی بر مردم با تیتر‌ها و عناوین مختلفی در صفحات اول آن‌ها برجسته شده است. ظهور اتحاد جدید بین روسیه و ترکیه از سویی و ادامه تحلیل‌ها درباره کنوانسیون رژیم حقوقی خزر از مواردی است که در روزنامه‌های امروز در صفحات نخست دیده می‌شود.

روزنامه رسالت تیتر یک خود جنگ نمی‌شود، با آمریکا مذاکره نمی‌کنیم را از بین سخنان روز گذشته رهبر انقلاب انتخاب کرده است. این روزنامه در سرمقاله امروز خود موضوع موج سواری بر روی خزر را مورد توجه قرار داده و درباره آن نوشته است.

روزنامه آرمان امروز عنوان هجوم به کسب و کار‌های اینترنتی را از گزارشی با همین موضوع به عنوان تیتر یک انتخاب کرده است. این روزنامه در گزارشی دیگر عنوان مهاجرت از نخبگان به سطح اقشار متوسط رسید را موضوع قرار داده و از لزوم توجه به مهاجرت ایرانیان به‌ خارج نوشته است.

روزنامه شرق در گزارشی از پشت پرده اعتراضات دی ماه نوشته و عنوان آن را تیتر یک صفحه نخست خود کرده است. این روزنامه مذاکره با آمریکا ممنوع را از بیانات مقام معظم رهبری در کنار تصویری از ایشان قرار داده است.

روزنامه وطن امروز نیز عنوان سیاست نظام برخورد قاطع و بدون ملاحظه با مفسدین را از سخنان روز گذشته رهبری برجسته کرده و در گزارشی دیگر درباره اظهارات عجیب مشاور وزیر صنعت در مورد آزادسازی قیمت خودرو با این عنوان که وزارت صنعت می‌خواهد خودرو گران شود خبر داده است.

در ادامه تعدادی از یاددشت‌ها و سرمقاله‌های امروز روزنامه‌ها را مرور می‌کنیم؛

خوش رقصی العبادی برای ترامپ
کورش شجاعی در سرمقاله امروز روزنامه خراسان با عنوان خوش رقصی العبادی برای ترامپ نوشت: اعلام همراهی با تحریم‌های آمریکا علیه کشورمان توسط العبادی نخست وزیر عراق از ابعاد گوناگون قابل نقد و تامل است، اما درد زخم این نیشتر به جان مردم قهرمان، نجیب و ایثارگر ایران قطعا از دشمنی ها، گزافه گویی‌ها و فشار‌های آمریکا و ترامپ بیشتر است چرا که تکلیف این یکی که با عملکرد خود، دشمنی با مردم و کشور ایران را بار‌ها و بار‌ها اثبات کرده است، کاملا روشن است؛ از کودتا علیه دولت دکتر محمد مصدق گرفته تا کمک به صدام در جریان جنگ هشت ساله، سرنگونی و قتل عام ۲۹۰ مسافر هواپیمای مسافربری برفراز آب‌های نیلگون خلیج فارس، وضع تحریم‌های به قول خودشان فلج کننده، کمک به ایجاد اغتشاش، پشت پا زدن و خروج یک جانبه از «برجام» به عنوان یک سند بین المللی مورد تایید سازمان ملل و شورای امنیت و ... از جمله دشمنی‌های ثبت شده در سیاهه و کارنامه آمریکا علیه کشورمان است، اما موضع و اقدام العبادی به عنوان نخست وزیر کشور دوست، برادر و همسایه ایران در قالب هیچ اصل برادری، مسلمانی، حسن همجواری، جوانمردی و انسانی نمی‌گنجد و درست به همین دلیل است که قلب مردم ایران از دشنه ناجوانمردی العبادی جریحه دار است و در خوش بینانه‌ترین حالت انسان را به یاد «گِل» پرتاب شده توسط «شبلی»، به سوی منصور حلاج می‌اندازد و «آوخ» آن مرد خدا که از سنگ‌های پرتاب شده دیگران به سویش آه و ناله و فغان نکرد، اما «آه» از جان برآمده او را مردم وقتی شنیدند که «شبلی دوست» «گِلی نرم» به سویش پرتاب کرد، شبلی که هم دوست هم آشنا با مرام و هم آگاه از سر «اناالحق» گفتن منصور بود! 

اگر ایران شجاع، مقتدر و مومن در آن شرایط بسیار سخت و سرنوشت ساز که چند روزی بیش به سقوط بغداد باقی نمانده بود، به داد عراق و مردم این کشور نمی‌رسید بی گمان امروز نه تنها اثری از حاکمیت و دولت عراق و امثال العبادی نبود بلکه داعش به عنوان جنایتکارترین و خونریزترین گروه تروریستی به عراق و حتی سوریه حاکم شده بود.
حالا با یادآوری این واقعیت‌ها و حقایق آشکار و غیرقابل کتمان که زمان چندانی هم از آن نمی‌گذرد آیا مردم ایران حق ندارند از آقای العبادی سوال کنند که خودشیرینی و خوش رقصی برای ترامپ دشمن اسلام و مسلمین با چه «نیت» و به چه «قیمت»؟!
جالب است که حتی امضاکنندگان «برجام» و اتحادیه اروپا لااقل در گفتار به صراحت و وقاحت العبادی از همراهی با آمریکا برای تحریم کشورمان سخن نمی‌گویند، کشور‌هایی که نه ما به آن‌ها برق دادیم نه به آبادانی و امنیت شهر‌های شان کمک کردیم و نه این که تمامیت ارضی، یکپارچگی و موجودیت کشور‌های شان به نوعی مدیون تدابیر، کمک ها، شجاعت و خون‌های پاک جوانان ماست.

آقای نخست وزیر در حالی حمایت از ملت عراق را بهانه پایبندی به تحریم‌های آمریکا علیه کشورمان اعلام می‌کند که گروه‌های مردمی و احزاب قابل توجهی از مردم و سیاسیون عراق از جمله رئیس جمهور کشور با نظر العبادی مخالفت می‌کنند. به هر صورت نخست وزیر عراق که پست او اکنون تا تشکیل دولت جدید «موقتی» است با این کار خود نه تنها حق همسایگی، برادری، مسلمانی و نمک شناسی را رعایت نکرد و به جای کمک به وحدت امت اسلام و تعمیق روابط کشور‌های اسلامی در زمین آمریکا و ترامپ بازی و خوش رقصی کرد و باعث خوشحالی بدخواهان و دشمنان ملت ایران شد بلکه یک قدرناشناسی، نمک نشناسی و ناسپاسی تاریخی علیه کشورمان را در کارنامه خود ثبت کرد.

هر چند العبادی دیروز در سخنانی با بیان این که پایبندی عراق به تحریم‌ها منحصر به تعامل دلاری است و ما بقیه تحریم‌ها را اجرا نخواهیم کرد، سعی کرد به نوعی سخنانش را تعدیل و اصلاح کند، اما انفعال دستگاه دیپلماسی و سیاست خارجی کشورمان در قبال اظهارات و اقدام نخست وزیر عراق نیز بسیار تامل برانگیز است.

چرا خطاکاران تا این اندازه گستاخ شده اند؟
روزنامه جمهوری اسلامی در بخشی از سرمقاله امروز خود با عنوان صف‌ها را مشخص کنید نوشت: اگر سوال شود چرا خطاکاران تا این اندازه گستاخ و بی‌پروا شده‌اند؟ پاسخ روشن است. چون خطاکاران قبلی هنوز در نوبت بررسی‌های چند ساله قرار دارند و هنوز هم از آن‌ها با نام مستعار ب. ز، س. ش. و... ش. ج. یاد می‌شود که با چهره‌های پوشیده شده در رسانه‌ها مطرحند، ولی از برخورد جدی و قاطع خبری نیست.
قطعاً تمامی قصور‌ها به گردن نظام قضا نیست بلکه به طور کلی بخش‌های نظارتی کشور انصافاً عموماً کوتاهی کرده‌اند و از حوادث، چندین قدم عقب ترند.

این روز‌ها بخش‌های نظارتی و ابزار‌های حاکمیتی از جمله ستاد تعزیرات فعال به نظر می‌رسند و مرتباً با کشف انبار‌ها و رسانه‌ای کردن تخلفات صنفی به مقابله با احتکار، گرانفروشی و... رفته‌اند. از این اقدامات باید استقبال کرد، ولی تجربه نشان داده که واکنش‌های دیرهنگام و نمایشی، فاقد تاثیرات ماندگار است و موج میرائی محسوب می‌شود که معمولاً خاطیان به آن جا خالی می‌دهند و باز هم به خطا‌های رایج خود مشغولند. نهاد‌های نظارتی در بخش اقتصاد و تجارت به ویژه آنجا که به مایحتاج عمومی از جمله غذا و دارو مربوط می‌شود، مسئولیت‌های سنگینی را برعهده دارند، ولی چرا تا به حال از صحنه غایب بوده‌اند، ولی امروز برای اثبات حضور و نقش آفرینی خود، گرد و خاک می‌کنند، ولی باز هم فقط به نمایش‌های رسانه‌ای اکتفا می‌شود؟

موضوع مهمتر به عدم انسجام و عدم هماهنگی عملکرد نهاد‌های نظارتی و نظام قضا باز می‌گردد. تجربه نشان داده که بعضی‌ها با اطمینان خاطر خطا می‌کنند، چون مطمئن هستند که در «حاشیه امن» قرار دارند.
لازم است مسئولین در هر رده از مسئولیت که هستند، به آسیب شناسی بپردازند تا دریابند مشکل در کجا بوده و چرا چنین موارد پرتعداد و چنین حجمی از رانت خواری و فساد مالی فرصتی برای شکل گیری و استمرار پیدا کرده است اگر در قانون و در ابزار‌های نظارتی و در یکپارچگی آن‌ها هرگونه نقص یا نارسائی وجود داشته، چرا تاکنون رفع نقص نشده و از ابزار‌های قدرت از جمله مجلس، به درستی استفاده صورت نگرفته است؟

بعلاوه رفتار نظام قضا و نهاد‌های نظارتی باید حتماً بدون تبعیض و اغماض باشد و قویاً لازم است از هرگونه برخورد سیاسی - جناحی و تبعیض آمیز پرهیز شود تا اعتماد جامعه به نظام قضا را شاهد باشیم.
با نگاهی به جوسازی و سیاه نمائی رسانه‌های معاند و دشمنان کشور بهتر می‌توان دریافت که آن‌ها بهترین خوراک تبلیغاتی دشمن پسند را به دست آورده‌اند و این روز‌ها با القای شبهه تلاش می‌کنند وانمود سازند گویا فساد در نظام و کشور نهادینه شده است. مسئولیت هر کس در رفع شبهه در این زمینه روشن است و همه باید با عمل به وظایف قانونی خود، افراد خاطی را از صف مسئولان پاک دست و زحمتکش جدا کنند تا منزه بودن دامن نظام جمهوری اسلامی از این مفاسد آشکار گردد.

موج سواری در خزر ممنوع
حنیف غفاری در سرمقاله امروز روزنامه رسالت با عنوان موج سواری در خزر ممنوع نوشت: نام "دریای خروشان خزر" طی روز‌های اخیر به شدت بر سر زبان‌ها افتاده است! طرح مسائلی مانند کاهش سهم ۵۰ درصدی! ایران در خزر و تبدیل آن به سهم ۱۱ درصدی! که اتفاقا برای نخستین بار از سوی محمود صادقی نماینده اصلاح طلب مجلس مطرح گردید، منجر به ایجاد نگرانی‌ها و ابهاماتی در بین شهروندان کشورمان شده است. در این خصوص لازم است نکاتی را مدنظر قرار داد؛
۱- طی ۲۱ سال اخیر نشست‌های متعددی در خصوص دریای خزر و نحوه بهره برداری از منابع آن برگزار شده است. در این نشست ها، مباحث حقوقی، امنیتی، اقتصادی و حتی همکاری‌های فرهنگی میان کشور‌های حاشیه دریای خزر مورد فحص و بررسی قرار گرفته و در این خصوص توافقات خوبی میان پنج کشور به دست آمده است. با این حال تا زمانی که همه اختلافات، خصوصا اختلافات حقوقی موجود میان کشور‌های شرکت کننده حل و فصل نشود، نمی‌توان از ایجاد و استمرار مناسبات پایدار و مطلوب در میان کشور‌های ساحلی دریای خزر سخن به میان آورد.

یکی از اصلی‌ترین وظایف وزارت امور خارجه طی دو دهه اخیر، هدایت و مدیریت پرونده خزر و تعیین رژیم حقوقی آن بوده است.
۲- طولانی شدن پروسه حل و فصل یک پرونده، اگر معلول بررسی نگاه حقوقی و فنی دقیق نسبت به آن پرونده باشد، نامطلوب نیست. این قاعده در خصوص تدوین کنوانسیون حقوقی دریای خزر نیز صادق است. پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، شاهد ایجاد نوعی دگردیسی در رژیم حقوقی خزر بودیم.

اتحاد جماهیر شوروی به چندین کشور تقسیم شد و با تجزیه و فروپاشی آن، کشور‌های روسیه، قزاقستان، آذربایجان و ترکمنستان هر یک به متغیر‌های دولتی و حقوقی مستقل در این معادله تبدیل شدند. بدون شک تبدیل یک معادله دو مجهولی حقوقی به یک معادله چند مجهولی «حقوقی- امنیتی» تحول ساده‌ای نیست. بنابراین باید پیچیدگی‌های موجود در خصوص پرونده خزر را درک کرد. کشور‌های ایران، آذربایجان، ترکمنستان، روسیه و قزاقستان هر یک دارای مطالبات خاصی در خصوص استفاده از منابع خزر دارند. تجمیع این مطالبات و متعاقبا تحقق آن‌ها بسیار دشوار و سخت به نظر می‌رسد. آنچه در این میان اصالت دارد، تقویت "اصل همکاری" میان کشور‌های ساحلی خزر و تعریف پروژه‌های مشترک دریایی و فراتر از آن، مسئولیت پذیری مشترک همه کشور‌های همسایه در صیانت از حریم خزر می‌باشد.

۳- طرح گزاره‌هایی مانند سهم ۵۰ درصدی ایران از خزر، که حتی در دوران شوروی سابق (به دلیل طولانی‌تر بودن مرز‌های آن با خزر) محقق نشد و ایجاد ذهنیت‌های کاذب در کشور، آن هم از سوی فرد یا افرادی که داعیه دار نمایندگی مردم هستند نتیجه‌ای به جز تضعیف امنیت ملی ندارد. موضوعی که قطعا آقای صادقی و همفکران ایشان متوجه آن بوده اند! همچنین مشخص نیست که آقای صادقی چگونه به این نتیجه رسیده است که سهم ایران از خزر و منابع آن هم اکنون به ۱۱ درصد رسیده است! این در حالی‌است که هنوز بر سر تعیین خط مبدا خزر و حدود و ثغور بستر و زیربستر دریا توافقی میان بازیگران ساحلی خزر حاصل نشده است. در هر حال، آقای صادقی باید بداند که دریای خزر جایی برای موج سواری ایشان نیست... .