مخالفان ایرانی «محمد»، سد راه رسیدن به اسکار؟

پس از انتشار خبرهایی در خصوص نامه‌نگاری برخی سینماگران ایران به نهاد و رسانه‌های بین‌المللی سینمایی علیه فیلم «محمد (ص)»، پیگرد سختی برای شناسایی اشخاصی که علیه این فیلم ملی در سطوح بین‌المللی لابی کرده‌اند، به راه افتاده است؛ اما این لابی تا چه میزان بر سرنوشت آخرین ساخته مجید مجیدی تأثیر می‌گذارد؟

به گزارش «تابناک»، فیلم «محمد (ص)» در شرایطی چهارمین ماه اکران عمومی‌اش را پشت سر می‌گذارد که حضور موفقی در جشنواره‌های بین‌المللی نداشته و انتظارها در این بخش برآورده نشده است؛ اتفاقی که عمدتاً به واسطه ساختار فیلمنامه و همچنین کستینگ ارزیابی می‌شد؛ اما در روزهای اخیر درز خبری پیرامون نامه نگاری علیه این فیلم به نهادها و رسانه‌های بین‌المللی سینمایی، پای یک عامل دیگر را نیز به میان کشید.

مطابق با خبری که منتشر شده بود، چندی پیش، نامه‌ای با امضای فیلم‌سازان و سینماگران مستقل ایران به مؤسسات و نهادهای رسانه‌ای و برگزارکنندگان جشنواره‌های سینمایی در سطح جهان ارسال شده است که در آن فیلم سینمایی محمد رسول الله(ص)-نماینده معرفی شده ایران به آکادمی اسکار -فیلمی غیرمرتبط با بدنه سینمای ایران و فیلمی حاکمیتی خوانده شده است.

یک منبع آگاه در این زمینه بدون اشاره به جزئیات این نامه گفته بود، در این نامه، فیلم سینمایی محمد رسول الله به عنوان یک فیلم حاکمیتی معرفی و درخواست شده که رسانه‌های بزرگ خبری جهان و همچنین برگزارکنندگان جشنواره‌ها و جوایز سینمایی به عظیم‌ترین پروژه سینمایی جهان اسلام  نپردازند. در این نامه به صراحت درخواست شده است که این محصول سینمایی بایکوت شود.

همچنین ادعا شده بود، در پی ارسال این نامه، دو رسانه بزرگ از انتشار و پخش مصاحبه با مجید مجیدی کارگردان این فیلم خودداری کرده و برخی دیگر از رسانه‌ها که درخواست گفت وگو با این چهره سینمایی را داشته اند، دعوت خود را پس گرفته اند و پس از این اتفاقات بوده که باپیگیری‌های انجام شده از سوی چند کارگردان ـ که به لابی با افراد و چهره‌های سرشناس سینمایی جهانی پرداخته‌اند ـ هویت برخی از نویسندگان این نامه مشخص شده است.


پس از انتشار این خبر، محمدمهدی حیدریان، تهیه‌کننده فیلم «محمد(ص)»، در گفت‌وگو با شرق ارسال چنین نامه‌ای را بعید دانست و افزود: «من هم مدتی است چنین خبری را شنیده‌ام اما راستش را بخواهید اساسا نتوانستم باور کنم که چنین مطلبی موثق باشد و توسط هنرمندان ایران چنین چیزی اتفاق بیفتد و به نظر می‌رسد انتشار چنین اخباری همراه با سوءنیت است. چون این دست کینه توزی‌ها و اتفاقات، مغایر با روحیه ایرانی و به ‌خصوص سینماگر ایرانی است».

وی تأکید کرده بود: «ما در سینمای ایران هر سال شاهد موفقیت و درخشش سینماگرانی در عرصه بین‌المللی هستیم و همیشه از توفیق حضور کارگردان‌های مختلف در عرصه‌های بین‌المللی به‌عنوان دستاورد عمومی سینما یاد شده و با کسب افتخارات، فضای عمومی خوشحال شده. ما در پیشینه سینما، هیچ اقدام مشابه این را نمی‌بینیم چون جامعه فرهنگی - هنری ایران چنین سابقه‌ای ندارد. فیلم «محمد(ص)» اتفاقا در فضای ناجوانمردانه‌ای که امروز علیه اسلام در جهان هست، هرکسی با هر عقیده‌ای حتی غیرمسلمان را به استقبال از این فیلم وادار می‌کند. ارسال چنین نامه‌ای محال به نظر می‌رسد، مگر از سوی گروه‌های ضداسلامی خارجی، چون من در فضای داخلی ایران چنین افرادی را سراغ ندارم».

هرچند در این میان، متن مکتوب هیچ‌ نامه‌ای منتشر نشده که بتوان قاطعانه از ارسال چنین نامه‌ای به نهادهای بین‌المللی سخن به میان آورد، در عین حال مدعیان چنین نامه‌ای که همچنان بر ارسال آن اصرار می‌ورزند، تأکید کرده‌اند که این نامه فاقد نام و صرفاً با امضاهایی بود که طبیعتاً اعتماد به آن برای نهادهای بین المللی نظیر اسکار را دشوار می‌سازد.

به ‌رغم نگاه خوشبینانه حیدریان تهیه کننده فیلم «محمد» این اثر در قریب به اتفاق جشنواره‌های بین‌المللی به هیچ بخشی راه نیافت و در جشنواره‌های مهم نظیر برلین، کن و ونیز نیز پذیرفته نشد که البته این موضوع در ابتدا دلایل فنی ذکر شد؛ اما در نهایت مشخص شد لابی‌هایی در این زمینه فعال شده‌اند که اجازه وقوع این اتفاق را نداده‌اند؛ لابی‌هایی که نیاز به نامه‌نگاری دست جمعی ندارد و آنچنان مورد اعتماد برگزارکنندگان جشنواره‌های بین‌المللی هستند که با تأییدشان یک فیلم در کن پذیرفته می‌شود یا به این جشنواره راه نمی‌یابد.

هرچند فیلم «محمد (ص)» در شرایط طبیعی نیز شانس بالایی برای حضور در آکادمی اسکار نداشت و متأسفانه اساساً طیف وسیعی از اعضای آکادمی این فیلم را مشاهده نکرده و کمپانی بزرگی نیز پخش کننده این فیلم در اروپا و آمریکای شمالی نیست، در عین حال، اگر این لابی‌ها اثرگذار بوده باشد، بدون تردید «محمد» حتی شانس حضور در لیست اولیه نامزدهای بهترین فیلم غیرانگلیسی زبان اسکار 2016 را نیز نخواهد داشت؛ اتفاقی تلخ که می‌توان برای آن تدبیر کرد.

با توجه به اینکه شواهد از برنامه‌ریزی برای تولید قسمت‌های دوم و سوم «محمد (ص)» حکایت دارد، می‌توان اشتباه بزرگ قسمت نخست را انجام نداد و با به کارگیری بازیگران مطرح بین‌المللی در قسمت‌های دوم و سوم و در قامت نقش‌هایی که در قسمت اول حضور نداشته‌اند، جشنواره‌ها را وادار کرد تا قسمت‌های بعدی این فیلم ارزشمند را مشاهده کنند و البته با تمرکز جدی‌تر برای نگارش فیلمنامه‌ای خوش‌ریتم‌تر، می‌توان توقیف قسمت‌های بعدی این فیلم را تضمین نمود؛ رویکردی که امیدواریم مجیدی و تیمش بدان گرایش نشان دهند.