بازدید 46838
یک اتفاق ارزشمند و یک اتفاق ارزشمندتر

آمریکا، لوح‌های تاریخی 3 میلیارد دلاری ایران را پس خواهد داد؟

بخش اعظمی از تاریخ ایران از زبان رومی‌ها و یونانی‌ها نقل شده و هنوز بسیاری از نوشته‌های تاریخی مشرق زمین و به خصوص چین که در بر دارنده بخش از تاریخ ایران نیز بوده، به انگلیسی نیز ترجمه نشده، چه رسد به فارسی و بنابراین، محتوای این الواح بخش مهمی از تاریخ تمدن ایران را نمایان خواهد نمود.
کد خبر: ۳۴۷۸۳۴
تاریخ انتشار: ۰۶ مهر ۱۳۹۲ - ۲۲:۲۷ 28 September 2013
در اتفاقی غیرمنتظره، یکی از اشیای تاریخی منحصر به فرد متعلق تمدن ایران باستان همراه با رئیس جمهور کشورمان از آمریکا به ایران بازگشت تا امیدها برای وقوع یک اتفاق بسیار مهم‌تر افزایش یابد؛ اتفاقی که بخش وسیعی از تاریخ ایران زمین را برای مورخان روشن‌تر خواهد ساخت و البته گنجینه‌ای با ارزش مادی حداقل سه میلیارد دلار و ارزش معنوی غیرقابل ارزش‌گذاری خواهد بود.

به گزارش «تابناک»، بدن شیر و سر عقاب با بال‌های نگشوده و سه جام در سه طرف، مشخصات شی‌ای است که به نام شیردال یا ریتون، پس از 10 سال به ایران بازگشته‌ و صبح امروز توسط محمد علی نجفی رییس سازمان میراث فرهنگی در فرودگاه مهرآباد رونمایی شد. شی‌ای نقره‌ای که از بدو ورود، بحث‌های فراوانی درباره واقعی بودن یا نبودن خود به راه انداخته‌ اما در عین حال بعید به نظر می‌رسد هدیه حسن نیت و احترام آمریکایی‌ها به مردم ایران، بدلی باشد.

این شی تاریخی که گفته می‌شود متعلق به دوره مادها است، در سال 2003 در گمرک نیویورک از یک قاچاقچی عتیقه کشف و توقیف شد و پیش از آنکه به ایران اهدا شود در خزانه وزارت امور خارجه نگهداری می‌شده و حال قرار است در صورت تایید اصالت تاریخی این شی، راهی موزه ملی ایران شود. این اتفاق بسیار پراهمیت از آن جهت ارزشمند بود که نشان داد زمینه لازم حداقل برای تعامل فرهنگی و بازگرداندن میراث تاریخی در حبس ایران از ایالات متحده به ایران فراهم است؛ میراثی که بسیاری‌شان حتی به صورت امانت در آمریکا مانده‌اند و هیچ گاه بازنگشته‌اند.

مهم ترین آنها که پیش از وقوع سفر نیز مورد تاکید دوباره اهالی میراث فرهنگی قرار گرفت، 30 هزار لوح گلی است که از 76 سال پیش به شکل امانت در دانشگاه شیکاگو باقی مانده و متعلق به دوره هخامنشیان است. ماجرای این الواح به سال 1316 (1937) باز می‌گردد که در حفاری مشترکی بین دولت وقت ایران و موسسه شرق‌شناسی دانشگاه شیکاگو در تخت جمشید، از محل دو اتاق در شمال شرقی تخت جمشید تعداد قابل توجهی لوح گلی کشف شد که بررسی‌ها نشان داد این اتاق‌ها مرکز اسناد و بایگانی آن زمان بوده و این الواح متعلق به سال‌های 13 تا 28 پادشاهی داریوش در ایران است.

آمریکا، لوح‌های تاریخی 3 میلیارد دلاری ایران را پس خواهد داد؟
ریتونی که به نشانه حسن نیت به ایران بازگردانده شد

بنابر ارزیابی‌ها سی هزار لوح از این اتاق‌ها کشف شد که 12 هزار لوح آن قابلیت خوانده شدن نوشته‌های منقوش بر آنها را داشت و بر همین اساس در آن دوران که باستان شناسی ایران سطح بالایی نداشت، این الواح به موسسه‌ شرق‌شناسی دانشگاه شیکاگو به ‌مدت سه سال امانت داده شده تا آن موسسه پژوهش‌های گسترده‌ای درباره‌ آنها انجام دهد و پس از مستندسازی و انتشار نتیجه‌ پژوهش‌های خود، الواح را به ایران بازپس دهد اما از 1327 تاکنون، تعداد الواح باز پس داده شده به چند هزار لوح نیز نمی‌رسد.

در این سال‌ها تلاش‌های فراوانی برای بازپس گیری این الواح صورت پذیرفته و حتی در سال 2004 گیل استاین، مدیر موسسه خاورشناسی گفته بود: «من بازگرداندن این الواح را به عنوان بخشی از یک مشارکت می بینم ما قصد داریم که بقیه الواح را نیز پس از اتمام کارمان بر روی آنها بازگردانیم.» اما این اتفاق رخ نداد و ظاهراً دانشگلاه شیکاگو دریافته اند در فضای کنونی ارتباط ایران و آمریکا می‌تواند همچنان خیالش برای حفظ این اموال راحت باشد!

نامه اعتراض آمیز 500 نفر از اساتید دانشگاه‌های بزرگ دنیا، دانشمندان ایران‌شناس و باستان شناس از سراسر جهان نامه خطاب به رئیس جمهور آمریکا درباره اقدام غیرقانونی دانشگاه شیکاگو نسبت به عدم بازگرداندن الواح هخامنشی به ایران در سال 1387، نامه نگاری فعالان میراث فرهنگی ایران به سفیر سوئیس در تهران به عنوان حافظ منافع آمریکا و طرح درخواست استرداد این الواح و حتی تشکیل ظاهری کمیته استرداد نتوانست منجر به بازگشت این الواح شود و چنین تصور شد که  راه حل این ماجرا را باید در راهکارهای دیپلماتیک جست و جو کرد.

حتی چند سال پیش، برخی صهیونیست‌هایی که در جریان یک انفجار کشته شده بودند، با طرح این اتهام که این انفجار توسط فلسطینی‌ها و با حمایت ایران صورت پذیرفته، قصد حراج این الواح را برای دریافت غرامت داشتند که هرچند تحرکات حقوقی انجام دادند اما خوشبختانه این تلاش‌شان به جایی نرسیده و الواح همچنان به عنوان بخشی از امانت ایران در اختیار دانشگاه شیکاگو است و در واقع هیچ تضمینی وجود ندارد که این امانت‌ها تا ابد در اختیار دانشگاه شیکاگو نیز باقی بماند و شاید چشم طمع دشمنان ایران، سراغ این اشیای منحصر به فرد نیز بروند.

اگر 30 هزار لوح مذکور را به طور متوسط 100 هزار دلار (کف قیمت ممکن برای یک لوح تاریخی چندهزار ساله) در نظر گرفت، صرفاً ارزش مادی این الواح بیش از سه میلیارد دلار خواهد بود و این گنجینه را اگر در کفه تاریخ گذاشت، قابل قیمت گذاری نیست، چرا که بخش اعظمی از تاریخ ایران از زبان رومی‌ها و یونانی‌ها نقل شده و هنوز بسیاری از نوشته‌های تاریخی مشرق زمین و به خصوص چین که در بر دارنده بخش از تاریخ ایران نیز بوده، به انگلیسی نیز ترجمه نشده، چه رسد به فارسی و بنابراین، محتوای این الواح بخش مهمی از تاریخ تمدن ایران را نمایان خواهد نمود.

حال باید دید پس از این اتفاق ارزشمند، اتفاق ارزشمندتری نیز رخ خواهد داد و با تعاملات سطح بالا، بازگشت سایر این الواح که ظاهراً 12 هزار لوح آن خوانا است، را نیز به نظاره خواهیم نشست و در همین مسیر برخی دیگر از آثار باستانی ایران که به امانت در آمریکا است یا سرقت شده و سپس با قاچاق در این کشور فروخته شده، به کشور بازگردانده خواهد شد یا این ریتون اولین و آخرین اثری است که به همین سادگی به میراث فرهنگی تحت حفاظت در خاک ایران می پیوندد؟

تور تابستان ۱۴۰۳
آموزشگاه آرایشگری مردانه
خرید چیلر
فریت بار
اشتراک گذاری
مطالب مرتبط
نظرات بینندگان
غیر قابل انتشار: ۲
در انتظار بررسی: ۱۹۰
انتشار یافته: ۵۸
اهدا ؟
مال خودمون رو به خودمون اهدا کردن ؟
پاسخ ها
ناشناس
| Iran, Islamic Republic of |
۰۰:۴۳ - ۱۳۹۲/۰۷/۰۷
میتونست نده
ناشناس
| Iran, Islamic Republic of |
۰۰:۴۸ - ۱۳۹۲/۰۷/۰۷
آقا یه بابایی مالتو دزدیده برده بفروش یکی‌ از دستش گرفته بهت پس داده حالا جای تشکرته؟ شما افراطیها از همه چی‌ ناراحتید
علی
| Iran, Islamic Republic of |
۰۰:۵۰ - ۱۳۹۲/۰۷/۰۷
حالا بیا و خوبی کن
ناشناس
| Iran, Islamic Republic of |
۰۰:۵۴ - ۱۳۹۲/۰۷/۰۷
عزیزم یکی از خائنین قاچاقچی رفته فروخته به یکی دیگه همینطور دست به دست شده تا رسیده تو فرودگاه گرفتنش،
آشنا
| Australia |
۰۳:۵۸ - ۱۳۹۲/۰۷/۰۷
خوب بنده خدا راست میگه. اهدا یعنی هدیه دادن!!! باید میگفت بازپس فرستادن یا پس دادن یا هر چیز دیگه. بیا و خوبی کن چیه علی آقا؟ اصلا کسی به کار خوب اونا کار نداره! نویسنده محترم مقاله بار معنایی کلمه اهدا را نادیده گرفته و انتقاد به متنشون وارده.
ناشناس
| Iran, Islamic Republic of |
۰۶:۳۸ - ۱۳۹۲/۰۷/۰۷
هموطنت برده آن را بفروشد امريكايي آنرا حفظ كرده است .
ناشناس
| Iran, Islamic Republic of |
۰۷:۲۸ - ۱۳۹۲/۰۷/۰۷
آگه مال خودتون بود مثل چشمات ازش مواظبت می کردی نه که از اونور دنیا سر در بیاره
ناشناس
| Iran, Islamic Republic of |
۰۸:۲۰ - ۱۳۹۲/۰۷/۰۷
لطفا الواح گلی 5400 ساله تپه های چغامیش دزفول رو که موسسه شرق شناسی شیکاگو در سال 1354 از ایران خارج کرد رو فراموش نکنید
قدیمی ترین سند موسیقی دنیا حک شده روی لوح گلی اونجاست
ناشناس
| Iran, Islamic Republic of |
۰۸:۳۲ - ۱۳۹۲/۰۷/۰۷
به نظر من ارزش داره هرکاری کرد و اینارو بدست آورد. کم نیستا. فک کن 12000 هزار صفحه یا حالا خط از اون موقع. خیلی باحاله ها
ناشناس
| Iran, Islamic Republic of |
۱۰:۲۳ - ۱۳۹۲/۰۷/۰۷
مال خودمون بود بردن پس ديگه مال ما نبود
جاشون اونجا امن تره
پاسخ ها
سارا
| Iran, Islamic Republic of |
۰۸:۱۹ - ۱۳۹۲/۰۷/۰۷
نظر من هم همینه. ما اینجا از میراث فرهنگیمون نگهداری نمیکنیم. حداقل وقتی اونجاست سالم میمونه و چهار نفر میبیننش!
بهبودی
| Iran, Islamic Republic of |
۱۳:۲۱ - ۱۳۹۲/۰۷/۰۷
متاسفانه بحث فقط بر سر امن بودن جا نیست بلکه محتوای این لوح ها از اهمیت بسیار بالایی برخوردارند. محتوای لوح ها هنوز توسط دانشگاه شیکاگو منتشر نشده اند و این بدین معنی است که بخش بسیار مهمی از تاریخ ما (عامدانه و یا به هر دلیل دیگری) بازخوانی و هویدا نشده است و اگر این روند ادامه داشته باشد معنای صریح آن تاریخ دزدی است.
به هر حال اینم یه قدم که امریکایی ها برداشتند ان شاء الله که همین طوری پیش برن
movafegham
خود تخت جمشید رو که ارزشی فراتر از این الواح داره رو تو فضای باز و بدون مراقبت رها کردن
پاسخ ها
محمد جعفر
| Iran, Islamic Republic of |
۰۸:۱۸ - ۱۳۹۲/۰۷/۰۷
نه که مثل کلوسه اوم Colosseum در ایتالیا (رم) رو بالاش سقف کشیدن؟!! تا حالا فکر نکردی چرا روی محل به اون مهمی سقف نکشدین؟
ناشناس
| Iran, Islamic Republic of |
۰۸:۴۹ - ۱۳۹۲/۰۷/۰۷
سالیانه بالغ بر یک میلیون نفر با بلیتهای فوق العاده ارزان می آیند تخت جمشید، پله هاش بدجور فرسوده شده
ناشناس
| Iran, Islamic Republic of |
۰۸:۵۴ - ۱۳۹۲/۰۷/۰۷
خوب اگه بیان هزینه کنن که فردا می گید ؛ آی ایها الناس مردم دارن از گشنگی می میرن ، این مرده پرست ها دارن هزینه می کنن برای چند تا خرابه .
ناشناس
| Iran, Islamic Republic of |
۱۵:۱۴ - ۱۳۹۲/۰۷/۰۷
اقای محمد جعفر colosseum تو ایتالیا ازش نگهداری میشه یه عالمه مامورو مراقب داره ، همین چیزی که ازش مونده رو حسابی حفاظت میکنن وروردیش 15 یورو که تقریبا جزو گرانترین ورودی هاست در حالی که وقتی وارد لوور میشی با اون همه شی باستانی از جمله طاق های همین تخت جمشید 10 یورو میدی و اینها همه یعنی حفاظت از میراث باستانی
با یک تعامل درست و منطقی میشه الواح رو برگردوند. مطمئناً با تاکید بر خصومت نمیشه از امریکا حق خودمون رو بگیریم. تجربه سالهای قبل هم نشون داده که اونها در نگه داشتن الواح پیش خودشون خیلی اصرار ندارند و در یک جو دوستانه میشه مواریث فرهنگی مون رو ازشون بازپس گرفت.
هویّت و ناریخ این مرز و بوم باعث مباهات کل بشریّته ، ایران و ایرانی لایق بهترین ها هستند به امید بازگشت کلیه تمام تاریخ و فرهنگ این سرزمین به مام وطن .
یکدفعه ای که نمیشه ،با روی خوش و کم کم
نکته ظریفی این وسط وجود داره. و اون هم اینه که حتی اگه این اثر اصل هم نباشه از ابتدای ورودش به آمریکا اصل نبوده و باید برای عموم روشن شود که اینگونه نیست که آمریکا نسخه جعلی از شیئی را به ما غالب کرده باشد. نه اشیائ منتسب به مجوعه کلماکره غالبا جعلی هستند.
"این شی تاریخی که گفته می‌شود متعلق احتمالاً به دوره مادها است".... این کلمه‌ی احتمالاً بعدا به این جمله اضافه شده است....نگارشش با عجله بوده...چون متعلق به دوره‌ی مادها است .....اگر متعلق به هخامنشیان (پارسها) بود حاضرم قسم بخورم این کلمه رو اضافه نمیکردید. همیشه تاریخ ایران رو از هخامنشیان شروع میکنند....چون مربوط به پارسهاس...مادها را به حساب نمی‌آرید چون مربوط به کردها هستند. مدیونی اگه نظرم رو نذاری تابناک
پاسخ ها
ناشناس
| Iran, Islamic Republic of |
۰۸:۰۲ - ۱۳۹۲/۰۷/۰۷
از كي تا حالا مادها مال كرد ها شده!
ایرانی
| Iran, Islamic Republic of |
۰۸:۳۱ - ۱۳۹۲/۰۷/۰۷
توهم دشمن داری عمو!!!!!!!!
ناشناس
| Iran, Islamic Republic of |
۰۸:۵۲ - ۱۳۹۲/۰۷/۰۷
من یک فارس هستم
ما همیشه به شما و هر آنچه داریم احترام میذاریم، پارس و ماد یک ریشه داشتند
اینقدر بد حرف نزن، خدا رو خوش نمیاد
بهبودی
| Iran, Islamic Republic of |
۱۳:۲۶ - ۱۳۹۲/۰۷/۰۷
البته این تنها یک نظریه است که کردها از نژاد مادها هسند اگرچه که تئوری قوی و قابل دفاعی است. مادها و پارس ها هم تفاوتی نمی کند. هر دو از اقوام ساکن ایران زمین بوده اند. این مادها بودند که به حکومت آشوریان برای همیشه پایان دادند و مادها مقدمات حکومت پارس ها را به شکل غیر مستقیم فراهم کردند. اگر این شیء متعلق به مادها باشد مطمئنا ارزشمند تر هم خواهد بود.
ناشناس
| United States |
۱۳:۴۵ - ۱۳۹۲/۰۷/۰۷
تا اونجایی که من شنیدم مادها مربوط به لرها هستش نه کردها :-|
ناشناس
| Japan |
۱۷:۲۵ - ۱۳۹۲/۰۷/۰۷
مگه هگمتانه همدان پایتخت مادها نبوده؟!
انشاا... با ایجاد رابطه این مشکل هم حل میشه
پاسخ ها
ناشناس
| Iran, Islamic Republic of |
۰۷:۵۹ - ۱۳۹۲/۰۷/۰۷
از كي تا حالا مادها مربوط به كردهاست
ناشناس
| Iran, Islamic Republic of |
۱۶:۲۰ - ۱۳۹۲/۰۷/۰۷
این که مال لرستانه چه ربطی به کردستان داره!
مگر جرات داره نده!!
پاسخ ها
ناشناس
| United States |
۰۷:۴۳ - ۱۳۹۲/۰۷/۰۷
تکبیر...
آشنا
| Iran, Islamic Republic of |
۰۸:۲۲ - ۱۳۹۲/۰۷/۰۷
خیلی ساله که جرات داشته نده انگار شما متن رو نخوندی ...........
گفتی یه نظر هم داده باشی
ناشناس
| Iran, Islamic Republic of |
۰۸:۴۸ - ۱۳۹۲/۰۷/۰۷
میبینی که تاحالا جرات داشته نداده!
اين يعني فرهنگ درست يعني با مذاكره ميشه پول هاي ايران رو برگردوند _آقايان افراطي اجازه بدن ساكت باشن همه چي درست ميشه
کاش ترجمه بشن. این از همه چیز مهمتر حتی از ارزش ریالی انها . چونکه تاریخ کهن ممکلت مظلوممان از ورای غبار تاریخ نویسان یونانی و ... اشکار میگردد ای کاش زودتر بفهیم که اجدادمان چه کاره بودند
مواظب مافیای سرقت آثار باستانی باشید ...
ایجاد ارتباط در همه زمینه ها می تواند به این گونه اتفاق ها منجر شود که بسیار پسندیده است ما از غرب پیشرفت و تکنولوژی اش را می خواهیم و ایدئولوژی خودمان را حفظ می کنیم.
این الواح عیلامی اند نه هخامنشی
پاسخ ها
بهبودی
| Iran, Islamic Republic of |
۱۳:۲۹ - ۱۳۹۲/۰۷/۰۷
این الواح مربوط به دوره پادشاهی هخامنشیان هستند اگرچه که به احتمال زیاد دبیران و منشیان عیلامی آن ها را مشق کرده اند. این الواح حاوی تمام اطلاعات مربوط به تراکنش ها و مکاتبات اداری دستگاه بزرگ بروکراتیک هخامنشیان هستند.
ریتون مذکور یکی از هزاران شی است که از غار کلماکره لرستان توسط قاچاقچیان اشیاء عتیقه در سال 1368 از کشور خارج شده است . مابقی اشیاء در موزه ملی ایران،موزه قلعه فلک الافلاک ،متروپولیتن،میهو ژاپن و ... نگهداری میشود ضمنا مربوبط به دوره عیلام نو هستند نه دوره ماد
لازمه به اطلاع دوستان برسونم که این الواح به زبان ایلامی و آرامی هستن و اگر کمکهای دانشگاه شیکاگو نبودن الان هیچکدوم از اینها رمز گشایی نشده بود و شاید هم تا حالا نابود شده بودن
خدا را شکر
ولی یکی بیاد یه نگاهی به تخت جمشید عزیز بکنه که شده محل استراحت گله های حواشی شهرک زرقان فارس !
وقتی نمیدونین نظر ندین لطفا تاریخ ایران به اندازه کافی جعلیات و تحریفات داره که همه رو گمراه کنه . این الواح متعلق به هخامنشیان نیستند . هخامنشیان اصلا تو کار لوح و نوشته نبودند . این الواح که قیمتی برای آن نمیتوان گذاشت مال تمدن ایلام باستانه که به خط میخی و زبان ایلامی و کمی هم آرامی نوشته شده است
پاسخ ها
ناشناس
| Iran, Islamic Republic of |
۰۹:۰۱ - ۱۳۹۲/۰۷/۰۷
عمو جان کتاب از زبان داریوش نوشته پروفسور هاید ماری کخ و ترجمه دکتر داریوش رجبی را بخوان بعد نظر بده
عبدالله انتظاری
| Iran, Islamic Republic of |
۱۰:۱۹ - ۱۳۹۲/۰۷/۰۷
الواح تخت جمشید شامل 2 مجموعه مهم از اسناد لوحه های بارو (fortification tablets) و همچنین لوحه های خزانه (treasury tablets) هستند که دربر دارنده بخشی مهم از اطلاعات و آگاهی های مربوط به نظام اداری تاریخ هخامنشیان می شوند. بخش اعظمی از این الواح به زبان ایلامی نوشته شده و شامل دستمزدها و پرداخت ها به کارگران و کارگزارانی که در تخت جمشید به کار مشغول بودند می باشند. آنچه که اهمیت دارد ثبت جیره های این افراد و ثبت سمت اداری این شاغلان و همچنین رتبه اداری آنها در دستگاه اداری هخامنشی بوده و نکته ارزشمند در آنها وجود نام های بسیار سرشاری است که بخش اعظم آنها ایرانی است. ثبت این الواح متعلق به زمان داریوش اول تا اردشیر اول بوده و در بسیاری از آنها سال ها و نام ماه های ایرانی و روزها ثبت شده است. در این الواح می توان به مسیر و نقشه شهرها و روستاهای کهن در حوزه فرهنگی فارس (که شامل استان فارس امروزی و استانهای همجوار امروزی تا خوزستان هست) پی برد. در اینکه این الواح متعلق به زمان هخامنشیان است هیچ شکی نیست. همانطور که عرض شد بخش بزرگی از این الواح به زبان ایلامی نوشته شده که زبان دیوانی و اداری دستگاه هخامنشیان بوده (همانطور که ما مثلا در برهه هایی از تاریخ می بینیم که زبان اداری و دیوانی امپراتوری هند فارسی بوده) است. تعداد کمی از این الواح به زبان بابلی نو و تعدادی هم به زبان آرامی است که زبان رایج و گسترده در شرق نزدیک در آن زمان بود. یک لوح هم در میان الواح کشف شده که به زبان پارسی باستان (زبان ایرانی و مادری خود هخامنشیان) بود. پس در اصالت و هویت این الواح و اینکه آنها حقانیت تاریخ ایران و درستی کلیات آن را نمایش می دهند نمی توان شک کرد .
ناشناس
| Iran, Islamic Republic of |
۱۱:۱۷ - ۱۳۹۲/۰۷/۰۷
دوست عزیز ایلامی نه.عیلامی.
Not Rhyton. It is Griffin
پاسخ ها
ناشناس
| Iran, Islamic Republic of |
۱۴:۱۷ - ۱۳۹۲/۰۷/۰۷
پیتر جان عزیزم
شما که این همه متن فارسی رو خوندی نظرت رو هم فارسی میذاشتی
آمريكا خيلي خيلي بدهكاره به ايران. بايد تمام بدهيش را بده تا حسن نيت خود را ثابت كنه
بله، برای شروع روابط قدم خوبی بوده، امیدوارم مسئولین ایرانی و امریکایی در آینده همین طوری قدم بزنن تا بلکه روابط حسنه بشه
اون دوست عزیز راست می گن , این لوح ها رمزگشائی شده اند. خانم هاید ماری کخ آلمانی تحقیقی در خصوص این لوح ها انجام داده و در قالب رساله دکتری خود با عنوان نظام اداری ایران در دوره هخامنشی چاپ شده است.
اين خيلي ساده لوحانه است كه ما فكر كنيم يه شبه همه چي خوب شده و امريكا با ما خوب شده و اسراييل رو گذاشته كنار ديپلماسي يعني نه كاملا سياه ببين نه كاملا سفيد بايد خيلي مواظب اون وري ها بود نه بدبين نه خيلي خوش بين
2700 سال پیش چی ساختن ایرانیا!
برچسب منتخب
# توماج صالحی # نمایشگاه کتاب # موسسه مصاف # صادق زیباکلام # سیل
وب گردی