عراق میانجی جدید مذاکرات ایران و آمریکا؛ توافق صورت می‌گیرد؟

سخنان نخست وزیر عراق مبنی بر آمادگی ایران و آمریکا برای مذاکره می‌تواند این فرض را در خود داشته باشد که طرفین ترجیح می‌دهند مطالبات را در یک بستر مذاکراتی پیش ببرند.

به گزارش سرویس بین الملل تابناک، محمد شیاع السودانی، نخست‌وزیر عراق در گفتگویی با المیادین گفته است: عراق در چندین مقطع، یکی از طرف‌های تلاش برای کاهش تنش میان ایران و ایالات متحده آمریکا بوده است.

وی افزود: این روابط با ایران و آمریکا باعث شده است که بغداد قدرت این را داشته باشد که میان این دو کشور نقش ایفا کند، با توجه به روابط متشنج میان ایران و آمریکا، عراق تلاش کرد که میان آن‌ها نزدیکی ایجاد کند، ما تلاش‌هایی در این زمینه کردیم و این تلاش‌ها همچنان ادامه دارد.

محمد شیاع السودانی در پاسخ به این سوال که شخصا و در دوره شما این تلاش‌ها انجام شده است، خاطرنشان کرد: بله، در این مرحله در بسیاری از موارد یکی از طرف‌های کاهش تنش میان این دو کشور بودیم. اکنون تلاش‌های مهمی درحال انجام است تا دیدار دوجانبه‌ای میان دو طرف در بغداد تدارک ببینیم تا گفت‌و‌گو‌ها از سر گرفته شود.

وی در پاسخ به این سوال که یعنی شخص شما درحال حاضر میان تهران و واشنگتن وساطت می‌کنید، گفت: بله بله، ما تلاش‌هایی داریم و در بالاترین سطوح درحال انجام است، اما این مساله به تضمین‌هایی نیاز دارد، زیرا گفت‌و‌گو‌هایی در کشور‌های دیگر انجام شد، اما با زبان تهدید و وعده و وعید بود که طرف ایرانی این مساله را نمی‌پذیرد و خواستار شفافیت در گفت‌و‌گو‌ها و دیدار‌ها است. عراق درحال انجام تلاش‌هایی است و چه بسا برای اولین بار است که این مساله را اعلام می‌کنیم.

السودانی در پاسخ به این سوال که آیا دولت آمریکا اصل گفت‌و‌گو به واسطه شما در بغداد را می‌پذیرد، خاطرنشان کرد: بله، این را از مسئولانی در داخل دولت آمریکا شنیدیم.

نخست وزیر عراق در ادامه و در پاسخ به این سوال که آیا ممکن است این افراد را بشناسیم تاکید کرد: در سفر اخیر تام باراک، فرستاده آمریکا در امور سوریه در خصوص این موضوع با وی صحبت کردیم. ما در تمام دیدارهایمان با مسئولان آمریکایی در این خصوص صحبت می‌کنیم، به آن‌ها می‌گوییم که شما می‌توانید از روابط متمایز ما با جمهوری اسلامی ایران استفاده کنید و دیدگاه‌های خود را شرح دهید.

وی در پاسخ به این سوال که آیا خود تام باراک این موضوع را مطرح کرد، تاکید کرد: ما این موضوع را مطرح کردیم؛ او پرسید چگونه با این مساله تعامل کنیم و من به او گفتم که اولین راه تعامل این است که با احترام باشد، شما می‌خواهید با کشوری تعامل کنید که تسلیم تهدید‌ها و این زبان نمی‌شود. مساله دوم اعتماد سازی است؛ درست نیست که مذاکره انجام شود و چند روز بعد و یا چند ساعت بعد تجاوز نظامی انجام شود. مساله بعدی مساله تحریم‌های اقتصادی و تاثیر آن بر ملت است، باید ابتکار عملی صورت گیرد تا حسن نیت ثابت شود و مذاکرات از سرگرفته شود و این نقش عراق است.

السودانی در پاسخ به این سوال که شما این نقش را به تام باراک پیشنهاد دادید و او آن را به دولتش انتقال داد، گفت: این جزئیات دیگر است که ما برای آن تلاش می‌کنیم.

نخست وزیر عراق در پاسخ به این سوال که از این اظهارات شما می‌فهمیم که بعد از این دیدار موافقت اولیه دولت ترامپ برای گفت‌و‌گو با ایران در عراق را دریافت کردید، خاطرنشان کرد: ما این اظهارات را از چندین مسول ایرانی و آمریکایی شنیدیم مبنی بر اینکه آن‌ها به طور کلی تمایل دارند یعنی دو طرف مخالف از سرگیری مذاکرات نیستند، اما محدودیت‌هایی دارند؛ آیا این گفت‌و‌گو‌ها نتایجی به همراه خواهد داشت؟ آیا زبان تهدید متوقف می‌شود؟

محمد شیاع السودانی در پاسخ به این سوال که آیا ایرانی‌ها با این مساله موافقت کردند گفت: بله، دیدگاه ایران که من به آن اشاره کردم این است که باید مذاکرات جدی بدون دیکته و بدون تهدید و معتبر باشد و این یک دیدگاه منطقی است.

وی در پاسخ به این سوال که می‌توانیم به این نتیجه برسیم که طرف آمریکایی و طرف ایرانی از شخص محمد شیاع السودانی و دولت و عملکرد آن رضایت دارد، گفت: این مساله بیشتر از اینکه شخصی باشد، خط مشی کشور است. این مساله، مساله روابط شخصی نخست وزیر با این یا آن کشور نیست، بلکه رویکرد و سیاست دولت در قبال روابط خارجی عراق با این دو کشور است. مسلماً آنها از هر تلاشی برای حفظ این ثبات و این رویکرد، چه با نخست وزیر فعلی و چه با نخست وزیر بعدی، استقبال می‌کنند.

به گزارش تابناک، عراق جزو واسطه‌ها و میانجی‌های سنتی ایران و آمریکا به شمار نمی‌رود با وجود این عراق در کنار عمان میان ایران و عربستان میانجیگری کرد و نهایتا توافقی با میانجیگری نهایی چین میان تهران و ریاض منعقد شد.

وزیر خارجهٔ ایران، عباس عراقچی، در ماه نوامبر گفت که نامهٔ رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، به رهبر معظم انقلاب، که کمی پیش از جنگ ارسال شده بود، صراحتاً دو گزینه را مطرح کرده بود: ادامهٔ جنگ و خون‌ریزی، یا مذاکرات مستقیم با هدف حذف کامل برنامه‌های غنی‌سازی هسته‌ای و موشکی ایران.

تهران خواسته‌های آمریکا را رد کرده و گفته است که غنی‌سازی اورانیوم حق مسلم ایران است و هیچ کشور دیگری حق دخالت در برنامهٔ موشکی ایران را ندارد.

اوایل این هفته، ایالات متحده و ایران در شورای امنیت سازمان ملل به تبادل اتهامات تند پرداختند؛ واشنگتن پیشنهاد گفت‌وگوی مشروط را مطرح کرد و تهران بن‌بست موجود را ناشی از خروج آمریکا از توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ و حملات به سایت‌های هسته‌ای ایران دانست.

مورگان اورتگاس، نماینده ایالات متحده در سازمان ملل، در این نشست گفت که واشنگتن همچنان برای مذاکرات رسمی باز است، اما تنها در صورتی که ایران با گفت‌وگوی مستقیم موافقت کند و از غنی‌سازی اورانیوم دست بکشد.

او گفت: «در هر دو دولت، رئیس‌جمهور ترامپ دست دیپلماسی را به سوی ایران دراز کرد. اما به جای گرفتن این دستِ دیپلماسی، شما همچنان دست خود را در آتش می‌گذارید. از آتش دور شوید، جناب آقا، و دست دیپلماسی رئیس‌جمهور ترامپ را بگیرید.»

در پاسخ به ادعا‌های اورتگاس، امیر سعید ایروانی، نمایندهٔ ایران در سازمان ملل، گفت: «ما از هر مذاکرهٔ منصفانه و معنادار استقبال می‌کنیم، اما اصرار بر سیاست غنی‌سازی صفر، خلاف حقوق ما به عنوان یک عضو ان‌پی‌تی است. ایران در برابر هیچ فشار و ارعابی سر خم نخواهد کرد.»

چند روز پیش نیز سید عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران در سفر به مسکو در گفت‌و‌گو با شبکه «راشاتودی» درباره ادامه مذاکرات با آمریکا گفت: این بستگی دارد به اینکه آیا آنها به این نتیجه برسند که مذاکره با دیکته کردن تفاوت دارد یا نه. ما برای یک توافق عادلانه و متوازن که از طریق مذاکره حاصل شود آماده‌ایم، اما برای پذیرش دیکته آماده نیستیم.

وی گفته بود: اگر آنها با یک ایده عادلانه و متوازن برای یک راه‌حل مذاکره‌شده، مبتنی بر منافع متقابل هر دو طرف، سراغ ما بیایند، آن‌گاه ما آن را بررسی خواهیم کرد، در واقع، همان‌طور که می‌دانید، حتی در همین سال ۲۰۲۵ نیز تجربه‌های تلخی داشته‌ایم، چه برسد به سال‌های قبل. ما مذاکره کردیم، اما در همان زمان به ما حمله شد. بار دیگر، در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل وارد مذاکره شدیم تا برای مسئله موسوم به «اسنپ‌بک» راه‌حلی پیدا کنیم. ما ایده‌های خوبی ارائه دادیم، اما همه آنها رد شد، پس از آن به این نتیجه رسیدیم که دیگر کافی است. آنها آمادگی یک توافق عادلانه را ندارند، بنابراین باید صبر کنیم تا زمانی که به آن نقطه برسند و آن‌گاه بتوانیم گفت‌و‌گو کنیم.

به گزارش تابناک، سخنان نخست وزیر عراق مبنی بر آمادگی ایران و آمریکا برای مذاکره می‌تواند این فرض را در خود داشته باشد که طرفین ترجیح می‌دهند مطالبات را در یک بستر مذاکراتی پیش ببرند.

مشخص نیست آیا آمریکا از پیش شرط «غنی سازی صفر» عقب نشینی کرده باشد و یا طرح و پلنی جدید وجود دارد که قابل مذاکره باشد. اگر تاکید واشنگتن بر پیش شرط‌های قبلی خود باشد که پاسخ آن از سوی ایران داده شده است.