استاد دانشگاه آلاباما آمریکا معتقد است ایران دو گزینه دارد: یا به خواسته‌های آژانس و تعهدات پادمانی عمل کند، یا از آژانس خارج شود و اعلام کند توافق پادمان بی‌اعتبار است. ایران نمی‌تواند در وضعیت «برزخ هسته‌ای» دائمی بماند.
به گزارش سرویس بین الملل تابناک، سه کشور اروپایی قصد دارند در نشست آینده شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پیش نویس قطعنامه‌ای را ارائه کنند که با محوریت نگرانی‌ها از فعالیت‌های هسته‌ای ایران تنظیم شده و خواستار محدودیت‌های تازه و گزارش‌دهی مستمر درباره وضعیت ذخایر اورانیوم ایران است.
«تروئیکای اروپایی» شامل فرانسه، آلمان و انگلیس، پیش‌نویس قطعنامه‌ای علیه ایران را آماده کرده‌اند که قرار است در نشست شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از ۱۹ تا ۲۱ نوامبر (۲۸ تا ۳۰ آبان) ارائه شود.
این پیش نویس قطعنامه بر پایه گزارش اخیر رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی تنظیم شده است که بر ضرورت دسترسی فوری آژانس به اطلاعات دقیق درباره ذخایر مواد هسته‌ای اعلام‌شده ایران تاکید دارد.
در متن پیش نویس این قطعنامه آمده است که ایران بر اساس تصمیمات بین‌المللی باز اعمال شده در سپتامبر ۲۰۲۵، موظف به تعلیق تمامی فعالیت‌های مرتبط با غنی‌سازی و بازفرآوری از جمله تحقیق و توسعه و پروژه‌های مربوط به آب سنگین است.
همچنین از ایران خواسته شده است تا مطابق پروتکل الحاقی عمل کند و اطلاعات کامل درباره وضعیت ذخایر اورانیوم غنی‌شده و تاسیسات تحت پادمان را در اختیار آژانس قرار دهد.
خبرنگار روزنامه آمریکایی وال استریت ژورنال لارنس نورمن در رشته پیامی در ایکس در پاسخ به این سوال که آیا احتمال ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت سازمان ملل بعد از نشست این هفته شورای حکام آژانس وجود دارد و چرا او آن را غیرمحتمل می‌داند، پاسخ داد «می‌دانم که این موضوع خیلی بعید است. در برنامه نیست».
وی افزود «همانطور که گزارش داده بودم، قبلاً در دست بررسی بود، اما حالا دیگر نیست. هفته آینده (این هفته در تقویم ایران) یک قطعنامه چهارجانبه (آمریکا و تروئیکای اروپایی) وجود خواهد داشت که برای گروسی در مورد الزامات گزارش‌دهی شفافیت بیشتری ایجاد می‌کند (باید چه نوع گزارش‌هایی درباره ایران ارائه شود) و ایران را به‌خاطر عدم همکاری با آژانس سرزنش خواهد کرد».
خبرنگار آمریکایی در ادامه گفت که «اما به نظر می‌رسد که جو حاکم این است که بیایید به کمی دیپلماسی زمان بدهیم. درگیری ژوئن (حمله اسرائیل و آمریکا به تاسیسات هسته‌ای ایران) هنوز تازه است، پس فعلاً تنش را بالا نبریم؛ بنابراین فعلاً نه ارجاعی به شورای امنیت در کار خواهد بود و نه قطعنامه‌ای درباره عدم پایبندی. با این حال این وضعیت برای همیشه ادامه نخواهد داشت».
نورمن همچنین با عنوان «یادآوری» گفت که در حال حاضر دو گزینه در شورای امنیت برای سه کشور اروپایی وجود دارد که می‌توان آنها را ترکیب هم کرد: ارجاع به شورای امنیت به‌دلیل «عدم پایبندی ایران در تحقیقات پادمانی درباره مواد هسته‌ای اعلام‌نشده و دیگری، عدم گزارش‌دهی ایران و ندادن دسترسی به آژانس از ماه ژوئن؛ هر دو گزینه قابلیت فشار و پیگیری دارند».
وی افزود «اما تصمیم این است که از هفته آینده (این هفته) روند تشدید فشار آغاز نشود. حدس می‌زنم اگر در چند ماه آینده تغییری در دسترسی آژانس به ایران و گزارش‌دهی ایران ایجاد نشود، این موضوع می‌تواند تغییر کند».
در خصوص این موضوع خبرنگار تابناک گفتگویی با پروفسور نادر انتصار رئیس دانشکده علوم سیاسی دانشگاه آلاباما آمریکا انجام داده که در ادامه آمده است.
کتاب «ماراتن مذاکرات هسته‌ای، از سعدآباد تا کوبروگ» به قلم نادر انتصار رئیس دانشکده علوم سیاسی دانشگاه بوستون و کاوه افراسیابی، استاد دانشگاه بوستون آمریکا از جمله آثار انتصار به شمار می‌رود. همچنین کتاب «سیاست کرد‌ها در خاورمیانه» از جمله آثار شناخته شده انتصار است که ابعاد سیاسی و اجتماعی ادغام کرد‌ها در جریان اصلی زندگی سیاسی-اجتماعی در ایران، عراق و ترکیه را تحلیل می‌کند.
*آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در پی تصویب قطعنامه‌ای است که از ایران می‌خواهد گزارشی درباره وضعیت ذخایر اورانیوم ۶۰ درصد خود ارائه دهد و اجازه دسترسی بازرسان آژانس به سایت‌های آسیب‌دیده را بدهد. دلایل پیشنهاد این قطعنامه چیست؟
توافقنامه پادمان آژانس، ایران را ملزم می‌کند که گزارشی درباره وضعیت تمامی فعالیت‌های هسته‌ای و ذخایر اورانیوم غنی‌شده خود ارائه دهد. اگرچه آژانس این درخواست را از منظر فنی و حقوقی مطرح می‌کند، اما تردیدی نیست که هدف آژانس سیاسی است و در راستای فشار غرب بر ایران عمل می‌کند. غرب می‌خواهد از میزان دقیق آسیب به سایت‌های هسته‌ای بمباران‌شده ایران مطلع شود تا بتواند حملات احتمالی آینده خود به سایت‌های ایرانی را تنظیم کند.
*وال‌استریت ژورنال گزارش داده که بعید است پرونده ایران در این نشست شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی به شورای امنیت سازمان ملل ارجاع شود. آیا این موضوع به معنای فشار برای همکاری ایران با آژانس است و اگر همکاری حاصل نشود، در جلسات آینده پرونده به شورای امنیت خواهد رفت؟
این بازی پایانی ندارد. هدف این است که ایران را برای همیشه در وضعیتی دشوار نگه دارند تا در نهایت به تمامی خواسته‌های غرب تن دهد.
*وزیر خارجه ایران، عباس عراقچی، اعلام کرده که تمام ۴۰۰ کیلوگرم اورانیوم ۶۰ درصد زیر آوار است و ایران قصد خارج کردن آن را فعلا ندارد. با توجه به فشار آژانس، آیا ایران می‌تواند به این رویکرد ادامه دهد؟
خیر. تا زمانی که ایران عضو آژانس باقی بماند، باید به تعهدات پادمانی خود پایبند باشد. واقع‌بینانه، ایران دو گزینه دارد: یا به خواسته‌های آژانس و تعهدات پادمانی عمل کند، یا از آژانس خارج شود و اعلام کند توافق پادمان بی‌اعتبار است. ایران نمی‌تواند در وضعیت «برزخ هسته‌ای» دائمی بماند.
*ایران اعلام کرده که درخواست‌هایی برای مذاکره با آمریکا دریافت کرده است. این موضوع پیش از احتمال صدور قطعنامه آژانس مطرح شد. آیا این دو موضوع مرتبط هستند؟ به عبارت دیگر، آیا ایران برای کاهش فشار آژانس به مذاکره روی می‌آورد؟
مذاکره با آمریکا—حتی اگر آغاز شود—به کاهش فشار آژانس منجر نخواهد شد. برعکس، آمریکا ممکن است با قدرت خود رویکرد سخت‌گیرانه‌تر آژانس را تقویت کند. پس از تجربه برجام، ایران باید درس گرفته باشد، اما ظاهراً هنوز در دنیای رؤیایی زندگی می‌کند.
*یک روز پیش از اعلام ایران درباره دریافت پیام برای مذاکره، دونالد ترامپ نیز گفت که ایران درخواست مذاکره داده است. آیا باید انتظار آغاز مذاکرات را داشت؟
ممکن است مذاکرات از سر گرفته شود یا نشود. اما همانطور که اشاره کردم، اگر مذاکرات همان مسیر یک دهه گذشته را طی کند، به نتیجه‌ای نخواهد رسید و همان نتایجی را خواهد داشت که سال‌ها شاهد آن بوده‌ایم. ما می‌دانیم آمریکا به‌دنبال یک هدف نهایی مشخص است، اما هدف نهایی ایران چیست؟ ادامه دادن با صدا‌های متعدد و متناقض.
