پایان یافتن موقتی یک جنگ تمام عیار با آتشبس، فرصتی برای ارزیابی پیامدهای عمیقتر آن، بهویژه در حوزه فرهنگ و گفتمان سازی محسوب می شود. جنگ اخیر غزه ، علیرغم ویرانیهای انسانی هولناک و شهادت دهها هزار فلسطینی بیگناه ، نتایج مهمی در سطح روایتسازی جهانی و تقویت گفتمان مقاومت در برابر اشغال و سیاستهای رژیم صهیونیستی به همراه داشته است. ده دستاورد بزرگ فرهنگی و گفتمانی در این راستا قابل احصاء و مشاهده است :
۱. شکستن هژمونی روایت
بزرگترین دستاورد جنگ غزه ، از بین رفتن تدریجی انحصار رسانههای جریان اصلی در تعریف «واقعیت» درگیری بود. شبکههای اجتماعی و خبرنگاران محلی (به خصوص در غزه) توانستند تصاویری بیواسطه و زنده از واقعیت میدانی ارائه دهند که در تضاد کامل با روایتهای رسمی طرف مقابل بود. این امر، شکاف اعتماد بین مردم غرب و رسانههای اصلی خود را عمیقتر کرد.
۲. جهانی شدن مسئله فلسطین و افزایش آگاهی نسل جوان
در نتیجه مقاومت و پایداری جبهه مقاومت، مسئله فلسطین از یک «مناقشه منطقهای» به یک «مسئله جهانی» تبدیل شد. نسل جوان در غرب و بسیاری از نقاط جهان، با استفاده از ابزارهای نوین و انسان رسانه ها، فلسطین را نه فقط یک موضوع سیاسی، بلکه یک چالش تمدنی و حقوق بشری دانستند. کمپینهای حمایت از فلسطین در دانشگاهها و در سطح شهر، نمود عینی این تغییر گفتمانی است.
۳. افشای ماهیت خشونت سیستماتیک
این جنگ، ماهیت متعارف بودن درگیری را به طور کامل مخدوش کرد. تمرکز بر آسیب به زیرساختهای حیاتی، بیمارستانها و مدارس، تصویری از یک «دولت نظامیگرای غیر متعارف» را به جای «قربانی تروریسم» به جهان مخابره کرد که فهم عمومی از توازن قدرت و مشروعیت را به چالش کشید.به عبارت بهتر، ماهیت سیستماتیک و پایدار خشونت صهیونیستها علیه فلسطینیان در این جنگ به صورت عیان و آشکار به تصویر کشیده شد و افکار عمومی دنیا آن را درک کرد.
۴. احیای گفتمان «مقاومت مشروع» در برابر «اشغال»
گفتمان مقاومت، پس از سالها تلاش غرب برای برچسب زدن به آن به عنوان «تروریسم»با کمک رسانه های محور اصلی ، مشروعیت یافت. این بار، مقاومت نه تنها به عنوان یک واکنش طبیعی، بلکه به عنوان یک حق ذاتی مردمی که تحت اشغال زندگی میکنند (مطابق حقوق بینالملل)، در مجامع عمومی مطرح شد.
۵. ایجاد پیوند فرهنگی میان جریان های عدالت خواه
جنگ غزه به عنوان یک نقطه کانونی برای «عدالت خواهی» عمل کرد و در نتیجه آن، پیوندهای فرهنگی و گفتمانی میان جریانهای مختلف ضداستکباری و گروههای آزادی خواه در سراسر جهان تقویت شد. این امر در شعارهایی نظیر “از غزه تا هر کجا، آزادی” تجلی یافت.مقاومت غزه تبدیل به نقطه پیوند جبهه ها و جنبشهای آزادی خواه در 5 قاره دنیا شده و این روند در دوران پساجنگ نیز ادامه خواهد یافت.
۶. افزایش مواجهه با رژیم با استفاده از ابزارهای تحریمی
جنبش بایکوت، سلب سرمایه و تحریم (BDS) به سطوح بیسابقهای از نفوذ در نهادهای دانشگاهی، فرهنگی و تجاری رسید. این دستاورد، نشان داد که «قدرت نرم مقاومت» میتواند از طریق فشار اجتماعی، نتایج ملموسی در سطح شرکتها و مؤسسات غربی برجا گذاشته و حامیان رژیم صهیونیستی را در دنیا با چالش های واقعی مواجه سازد.
۷. قضایی شدن پرونده رژیم و بهره مندی از ابزار حقوق بین الملل
پیگیری قضایی در نهادهایی مانند دیوان بینالمللی دادگستری (ICJ) و دیوان کیفری بینالمللی (ICC)، مسئله فلسطین را از یک موضوع سیاسی صرف به یک پرونده حقوقی بینالمللی تبدیل کرد. این امر، در بلندمدت، رژیم صهیونیستی را مجبور به پاسخگویی در چارچوبهایی میکند که علاقه ای نسبت به ورود به آنها نداشته و نخواهد داشت!
۸. شکلگیری «شرم اخلاقی» در میان نخبگان غربی
علیرغم حمایتهای سیاسی رسمی، شاهد ظهور یک «شرم اخلاقی» در میان بخشی از روشنفکران، هنرمندان، و کارمندان دولتی در کشورهای حامی رژیم صهیونیستی بودیم. این شکاف داخلی در جبهه غرب، یک دستاورد گفتمانی مهم محسوب میشود که تضعیفکننده انسجام بلوک حامی وضعیت موجود در آمریکا و اروپاست.
9ـ قوت گرفتن تقریب اسلامی حول محور فلسطین
درگیریهای اخیر، با وجود اختلافات منطقهای، موجب احیای نسبی و پررنگتر صدای جهان اسلام در حمایت از آرمان فلسطین به عنوان مسئله محوری جهان اسلام شد. این امر، به ویژه در سطح مردمی، روایتهای تفرقهافکنانه میان کشورهای منطقه را به چالش کشید.
۱۰. گسترش مقاومت مردمی در برابر سازش
یکی از اهداف بزرگ رژیم صهیونیستی در سالهای اخیر، عادیسازی روابط با کشورهای عربی بود. این جنگ، به طور قاطع نشان داد که تا زمانی که مسئله اساسی فلسطین حل نشود، هرگونه عادیسازی روابط با رژیم در سطح افکار عمومی ملت های مسلمان محکوم و مردود است.