کلیات
تحریم یا Sanction اقدامی است که از سوی یک یا چند بازیگر بین المللی عیله یک یا چند بازیگر دیگر با هدف مجازات و محروم ساختن کشورهای هدف از فعالیتهای اقتصادی بین المللی صورت میگیرد؛ اقدامی که در دستور کار کشورهای مجری قرار میگیرد تا کشور یا کشورهای هدف نسبت به سیاستهای خود به ویژه در بعد اقتصادی تجدید نظر کنند.
انواع تحریم
به طور کلی تحریم را از سه جنبه طبقهبندی میکنند:
تقسیمبندی از لحاظ اندازه یا حدود تحریم
تقسیمبندی از لحاظ تعداد کشورهای فرستنده
تقسیمبندی از لحاظ اقتصادی یا غیراقتصادی
از لحاظ تعداد کشورهای فرستنده، تحریم را به دو نوع تقسیمبندی میکنند:
تحریم یکجانبه: تحریمی است که فقط از طرف یک کشور علیه کشور هدف وضع میگردد. از دیدگاه تاریخی، این نوع تحریم دارای پیشینهای ضعیف در دستیابی به اهداف امنیت ملی و دیگر خواستهای سیاست خارجی میباشد.
تحریم چندجانبه: تحریمی که در اعمال آن بیشتر از یک کشور سهیم است. در مقایسه با تحریم یکجانبه، تحریم چندجانبه، بار مالی و تجاری شدیدی را به کشور هدف برای تغییر سیاست مورد اعتراض وارد میسازد. چراکه کشور هدف امکان یافتن جانشین برای کمکردن زیان اقتصادی را ندارد. همچنین بخش بزرگی از تولید ناخالص ملی این کشور به واسطهٔ نیاز به مراودات تجاری و سرمایهگذاری بین المللی تحت تاثیر تحریم واقع خواهد شد.
تحریمهای علیه ایران
به مجموعه اقداماتی از سوی قدرتهای جهان اطلاق میشود که در جهت مجازات حکومت ایران یا وادار کردن این کشور به انجام یا عدم انجام عملی به کار گرفته شده است. عمده تحریمها علیه ایران پس از وقوع انقلاب اسلامی سال ۵۷، بعد از اشغال سفارت آمریکا در تهران شکل گرفت و در پی چالش بر سر برنامه هستهای ایران شدت بیشتری یافت.
برنامه هستهای ایران از سال ۸۵ و به دنبال ارجاع پرونده این کشور از آژانس بین المللی انرژی اتمی به شورای امنیت، با تحریمهای مختلفی مواجه شده است.
انواع تحریم علیه ایران
تحریمهای ایران را از نظر تحریم کنندگان میتوان به ۴ دسته کلی تقسیم بندی کرد: تحریمهای چندجانبه همچون تحریمهای شورای امنیت سازمان ملل، تحریمهای اتحادیهٔ اروپا، تحریمهای تکجانبه از سوی کشورهای مختلف مانند ایالات متحده و تحریمهای کنگره آمریکا.
نخستین تحریم جامع سراسری علیه ایران در دوران معاصر، تحریم بریتانیا علیه ایران به منظور واکنش در برابر انتخاب دکتر محمد مصدق به وزارت بود که هدف ملیسازی صنعت نفت را دنبال میکرد. اولین قطعنامه شورای امنیت علیه ایران در زمان نخست وزیری محمد مصدق و به منزله واکنش علیه ملی شدن صنعت نفت ایران صادر شد.
آمریکا نیز در سال ۱۹۸۰ تحریمات اقتصادی وسیعی را در واکنش به تصرف سفارت آمریکا در تهران علیه ایران وضع کرد. در سال ۱۹۹۵، بیل کلینتون رئیس جمهور وقت آمریکا اقدام به وضع تحریمهایی نمود که به موجب آن شرکتهای نفتی آمریکایی از سرمایه گذاری در طرحهای نفت و گاز ایران منع شده بودند. همچنین روابط بازرگانی با ایران نیز یک جانبه قطع گردید.
این تحریمها از لحاظ فنی به ۴ گروه تقسیم می شود که تصویب و لغو هرکدام سازوکار جداگانهای دارد. بخشی از دشواری مذاکرات ایران و گروه ۱+۵ هم درباره چگونگی لغو همین تحریم هاست. ایران در برخی از موارد با شکایت از تحریمهای صورت گرفته موفق شده حکم لغو آنها را از دادگاه اتحادیه اروپا بگیرد. لغو تحریم از طریق شکایت در دادگاه گرچه میتواند آرام آرام رویهای در این زمینه ایجاد کند، اما روند لغو تحریمها از این روش بسیار زمان بر و هزینه ساز و با نتیجهای غیرقابل تضمین است.
تحریمهایی که از آن سخن به میان است در ابعاد مختلف از جمله پزشکی، فناوری، دارو، غذا، هسته ای، فضایی و... علیه ایران وضع شده است و کشورهای مجری به ویژه آمریکا در صدد هستند تا با اجبار دیگر کشورهای همکار با ایران را نیز با این رویه همراه کنند؛ مجموعه تصمیمهایی که در طول دهههای اخیر با فراز و نشیب استمرار داشته و تا کنون ایران را واردار به عقب نشینی از اهداف و برنامههای خود در چارچوب ارزشها و برنامههای انقلاب اسلامی نکرده است.
وزارت خارجه کانادا اعلام کرد که دولت این کشور ۴۲ فرد و ۲۱ نهاد دیگر روسیه را به فهرست تحریم های خود اضافه کرده است.
کد خبر: ۱۱۹۴۵۱۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۰۱
رییس جمهوری اسبق ایران که در سالهای ریاست جمهوری مدام آمریکا و اسراییل را به همآوردی میطلبید و جورج بوش را نصیحت میکرد حالا به صراحت از برقراری رابطه دفاع و تنها شخص جو بایدن را سرزنش کرده است. بیاشاره به سیاستهای ایالات متحده یا پیشینه رفتار دونالد ترامپ و مهمتر این که مدعی توافقات پشت پرده سیاستبازان در ایران و آمریکا میشود. در بیانیه دفتر او نه بازگشت آمریکا به برجام آرزو شده و نه خروج از آن تقبیح. او امر دیگری را مطلوب میداند. هر چند روشن نمیکند چگونه قابل تحقق است و چرا طی ۸ سال ریاست جمهوری آن ایده را دنبال نکرد؟
کد خبر: ۱۱۹۴۲۶۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۳۰
بنابر اعلام وزارت خارجه دولت کانادا، مجتبی ذوالنور نایبرئیس مجلس شورای اسلامی در لیست جدید تحریم های این کشور قرار گرفت.
کد خبر: ۱۱۹۳۷۲۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۲۸
نبض خبر
علیرضا زاکانی، شهردار تهران در پاسخ به هممیهن به تحریم شدنش توسط دولت بریتانیا واکنش نشان داد
کد خبر: ۱۱۹۳۴۸۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۲۶
در تازهترین دور تحریم روسیه از سوی آمریکا خودروسازان روسیه هم تحریم شدند.
کد خبر: ۱۱۹۳۴۲۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۲۶
دولت انگلیس شهردار تهران و چهار مقام ایرانی را تحریم کرد.
کد خبر: ۱۱۹۳۱۸۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۲۵
آلمان همسو با شرکای اروپایی و آمریکا اعلام کرده است که تحریم های جمهوری اسلامی ایران را لغو نمیکنیم.
کد خبر: ۱۱۹۳۱۸۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۲۵
اتحادیه اروپا در تداوم مواضع خصمانه و مداخلهجویانه در امور داخلی کشورمان، روز جمعه با صدور بیانیهای از وضع دهمین بسته تحریم ی علیه ایران خبر داد که بر اساس آن ۴ شخصیت و ۶ نهاد ایرانی به بهانه مسائل حقوق بشری در سالگرد اغتشاشات سال گذشته به فهرست تحریم ها اضافه شدهاند.
کد خبر: ۱۱۹۳۱۸۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۲۵
دولت استرالیا تحریم های جدیدی را با اتهامات حقوق بشری، علیه چند فرد ایرانی اعمال کرد.
کد خبر: ۱۱۹۲۸۱۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۲۲
مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا با هشدار به فرماندهان نظامی شورای حاکم بر نیجر از تصمیم این اتحادیه برای اعمال تحریم علیه شورای نظامی حاکم در نیجر خبر داد.
کد خبر: ۱۱۹۰۶۳۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۱۰
نبض خبر
رهبر معظم انقلاب اسلامی صبح روز چهارشنبه در دیدار رئیسجمهور و اعضای هیئت دولت با تقدیر و تمجید از عملکرد خوب و قوی دولت در برخی بخشها از جمله «کارهای زیربنایی»، «رشد شاخصهای کلان اقتصادی» و «سیاست خارجی»، گفتند: «با وجود کارهای اساسی تحسینبرانگیز دولت، متأسفانه مسائل معیشتی مانند غبار مانع دیدن کارهای اساسی دولت است؛ لازم است تورم نامطلوب دو رقمی، هرچه ممکن است کاهش یابد و عدالت، کاهش فاصله طبقاتی، ثبات بازار، کاهش تورم، ثبات نرخ ارز ورشد تولید؛ به عنوان شاخص های مهم در همه تصمیمات و اقدامات دولت از جمله در برنامه هفتم توسعه، مورد توجه کامل قرار داشته باشد.» ایشان در بخشی از بیاناتشان هدف اصلی از تحریم ها را معیشت مردم و گروگان گرفتن آن دانستند و گفتند: «در زمینه رفع تحریم ها کارها و مذاکراتی در حال انجام است که در جای خود درست و محفوظ است اما به موازات آن باید خط خنثی کردن تحریم ها دنبال شود که مهمترین شاخص آن، کاهش تورم است.» بیانات کامل رهبر انقلاب را در تابناک میبینید و میشنوید.
کد خبر: ۱۱۹۰۴۶۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۰۹
وزارت امور خارجه روسیه ورود ۵۴ انگلیسی از جمله وزیر دفاع این کشور و "کریم خان" دادستان ارشد دیوان کیفری بین المللی را به خاک روسیه را ممنوع کرد.
کد خبر: ۱۱۸۸۵۱۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۵/۲۸
دبیر ستاد حقوق بشر گفت: تحریم هایی مثل دارو و غذا توسط آمریکا موجب میشود که سالانه دهها هزار نفر در دنیا کشته شوند که ایران هم جزو این کشورهاست.
کد خبر: ۱۱۸۸۲۳۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۵/۲۶
دفتر کنترل دارایی های خارجی وزارت خزانه داری آمریکا موسوم به اوفک سه شرکت را به اتهام ارتباط با شبکه فرار از تحریم های واشنگتن و حمایت از روابط نظامی روسیه و کره شمالی و نیز یک ایرانی را به بهانه قوانین ضد تروریسم تحریم کرد.
کد خبر: ۱۱۸۸۲۳۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۵/۲۶
به بهانه قطع دسترسی روسیه به تجهیزات نظامی خارجی؛
انگلیس به بهانه قطع دسترسی روسیه به تجهیزات نظامی خارجی افراد و نهادهایی را در ایران، ترکیه، اسلوواکی، سوئیس و دبی تحریم کرده است.
کد خبر: ۱۱۸۶۹۱۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۵/۱۷
ایالات متحده چهار مقام صرب بوسنی و هرزگوین را تحریم کرد.
کد خبر: ۱۱۸۵۸۴۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۵/۱۰
ژاپن جمعه فهرست گستردهای از تحریم ها علیه روسیه را اعلام کرد که شامل ممنوعیت صادرات خودروهای هیبریدی و الکتریکی نیز میشود.
کد خبر: ۱۱۸۵۳۳۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۵/۰۷
فروش خودرو در روسیه در ژوئن بیش از ۱۵۱ درصد جهش داشت.
کد خبر: ۱۱۸۴۱۵۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۴/۱۸
دبیر اتاق بازرگانی ایتالیا- روسیه اعلام کرد که به زودی مکانیزمی برای معامله شرکتهای ایتالیایی به روبل راهاندازی میشود.
کد خبر: ۱۱۸۳۵۸۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۴/۲۶
میرسلیم در گفتگو با تابناک مطرح کرد:
تحریم یکی آشناترین سیاستهایی است که ایرانیها با آن آشنا هستند و از آسیبهای آن متضرر شدند. مصطفی میرسلیم، نماینده مجلس در این باره به تابناک میگوید: فرصتسوزیهای در دهه ۹۰ باعث بروز چنین شرایط سخت اقتصادی شد. اما با صبر، استقامت ومدیریت صحیح میتوان از تحریم ها عبور کرد.
کد خبر: ۱۱۸۲۶۶۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۴/۲۰