روش درست استفاده از نیکوتین چیست؟

 به گزارش تابناک، نیکوتین یک آلکالوئید طبیعی است که عمدتاً در گیاه تنباکو یافت می‌شود و ساختار شیمیایی آن شامل یک حلقه پیریدین و یک حلقه پیرولیدین است (تصویر ساختار مولکولی نیکوتین در بالا نمایش داده شده است). این ماده به دلیل اثرات محرکی که بر سیستم عصبی مرکزی دارد، شناخته شده است. اما استفاده نادرست از آن، به‌ویژه از طریق مصرف سیگار، باعث شده که ۹۹.۹٪ افراد به جای بهره‌مندی از فواید آن، با عوارض جدی مواجه شوند.  نیکوتین به خودی خود یک "داروی شگفت‌انگیز" است، اما نحوه استفاده از آن تعیین‌کننده تأثیرات مثبت یا منفی آن است.

فواید نیکوتین: از تمرکز ذهنی تا چربی‌سوزی
 
نیکوتین می‌تواند به‌عنوان یک ابزار مؤثر برای بهبود تمرکز و عملکرد ذهنی عمل کند.   هنگام نیاز به تمرکز عمیق برای کار‌های سنگین، از ۳ میلی‌گرم نیکوتین استفاده قابل استفاده است. این ادعا با پژوهش‌های علمی نیز هم‌خوانی دارد. برای مثال، یک متاآنالیز منتشرشده توسط Heishman و همکارانش در سال ۲۰۱۰، که شامل ۴۱ مطالعه placebo-controlled بود، نشان داد که نیکوتین اثرات مثبت قابل‌توجهی بر مهارت‌های حرکتی ظریف، حافظه کوتاه‌مدت اپیزودیک و حافظه کاری دارد. همچنین، این ماده توانایی "توجه هشداردهنده" (حفظ حالت هوشیاری) و "توجه جهت‌دار" (تمرکز بر رویداد‌های حسی) را بهبود می‌بخشد.

  فرض کنید یک برنامه‌نویس در حال کار بر روی یک پروژه پیچیده است و نیاز به تمرکز عمیق دارد. مصرف یک آدامس نیکوتین ۲ میلی‌گرمی همراه با یک فنجان قهوه (حاوی ۱۰۰ میلی‌گرم کافئین) می‌تواند به او کمک کند تا برای چند ساعت بهره‌وری بالایی داشته باشد، بدون اینکه دچار استرس ناشی از کافئین زیاد شود.

 
یکی از فواید کمتر شناخته‌شده نیکوتین، نقش آن در چربی‌سوزی است. نیکوتین با فعال کردن سیستم عصبی سمپاتیک (حالت "جنگ یا گریز")، ترشح دوپامین، اپی‌نفرین و نوراپی‌نفرین را تحریک می‌کند. این هورمون‌ها متابولیسم پایه را افزایش داده و اکسیداسیون اسید‌های چرب را تقویت می‌کنند.  نیکوتین پروتئین‌های جداکننده (UCPs) را فعال می‌کند، که باعث می‌شود بدن چربی بیشتری به‌عنوان سوخت مصرف کند.

پژوهش دانشگاه میشیگان و دانشگاه آمریکایی در سال ۲۰۱۸ نشان داد که نیکوتین می‌تواند با فعال کردن مسیر سیگنالینگ CHRNA۲، چربی سفید را به چربی بژ (beige fat) تبدیل کند که مشابه چربی قهوه‌ای عمل کرده و انرژی را می‌سوزاند. این کشف توضیح می‌دهد چرا برخی سیگاری‌ها معتقدند سیگار به کاهش وزنشان کمک کرده است. با این حال، این پژوهش تأکید دارد که هدف، یافتن ترکیباتی است که این مسیر را بدون نیاز به سیگار فعال کنند.

مثال: یک ورزشکار می‌تواند قبل از تمرین کاردیوی ناشتا، از ۱ میلی‌گرم نیکوتین همراه با ۱۰۰ میلی‌گرم کافئین استفاده کند تا چربی‌سوزی را به حداکثر برساند. ترکیب این روش با مکمل ال-کارنیتین می‌تواند چربی را به میتوکندری‌ها منتقل کرده و انرژی بیشتری تولید کند.
 بهبود گوارش و حرکت روده
نیکوتین همچنین می‌تواند حرکت روده‌ها را تسریع کند، که برای افرادی که با یبوست یا گوارش کند مواجه هستند، مفید است. این اثر به دلیل تحریک سیستم عصبی پاراسمپاتیک است که مسئول فعالیت‌های گوارشی است. با این حال، البته  مصرف نیکوتین نزدیک به وعده‌های غذایی می‌تواند گوارش را مختل کند، زیرا سیستم عصبی سمپاتیک را فعال کرده و بدن را از حالت استراحت (پاراسمپاتیک) خارج می‌کند.
مثال: فردی که پس از وعده‌های غذایی سنگین احساس نفخ می‌کند، می‌تواند چند ساعت بعد از غذا از یک دوز پایین نیکوتین (مثلاً ۱ میلی‌گرم) استفاده کند تا حرکت روده‌ها را بهبود بخشد.

 خطرات نیکوتین: چرا باید محتاط باشیم؟
با وجود فواید ذکرشده، نیکوتین بی‌خطر نیست. مصرف نادرست آن می‌تواند به اعتیاد، مشکلات قلبی و افزایش خطر سرطان منجر شود. نیکوتین با تنگ کردن رگ‌ها (وازوکانستریکشن) فشار خون را افزایش می‌دهد، که می‌تواند برای افراد مبتلا به بیماری‌های قلبی خطرناک باشد. مطالعات نشان داده‌اند که نیکوتین می‌تواند به رویداد‌های قلبی حاد در افراد مبتلا به بیماری‌های قلبی‌عروقی (CVD) کمک کند و در طولانی‌مدت، آترواسکلروز (سخت شدن شریان‌ها) را تسریع کند.

همچنین، نیکوتین و متابولیت‌های آن خاصیت جهش‌زایی دارند و می‌توانند از طریق گیرنده‌های خاص، تکثیر سلولی، آپوپتوز و آنژیوژنز را در فرآیند توموری‌زایی تحت تأثیر قرار دهند. این موضوع نیاز به تحقیقات بیشتری در سطح مولکولی دارد.

چگونه نیکوتین را ایمن مصرف کنیم؟

 ترکیب ۱ میلی‌گرم نیکوتین با ۱۰۰ میلی‌گرم کافئین (مثلاً نصف یک آدامس نیکوتین ۲ میلی‌گرمی و یک فنجان قهوه) می‌تواند اثرات مثبت را به حداکثر برساند. افرادی که مستعد اضطراب هستند، باید دوز کمتری مصرف کنند، زیرا نیکوتین کاتکولامین‌ها را افزایش داده و ممکن است اضطراب را تشدید کند.

  برای کاهش اثرات منفی نیکوتین بر فشار خون، مصرف مکمل‌هایی مانند زالزالک (۱۲۰۰ میلی‌گرم)، سیترولین (۱۰۰۰ میلی‌گرم) و آرژنین (۱۰۰۰ میلی‌گرم) توصیه می‌شود. این مکمل‌ها با گشاد کردن رگ‌ها (وازودیلاسیون) جریان خون را بهبود می‌دهند.

 نیکوتین را قبل از کاردیوی ناشتا، پس از اولین وعده غذایی یا در بعدازظهر برای مقابله با خستگی استفاده کنید. از مصرف آن نزدیک به وعده‌های غذایی اجتناب کنید تا گوارش مختل نشود. برای کاهش اضطراب ناشی از نیکوتین، می‌توانید از ال-تیانین یا آشواگاندا استفاده کنید.
   نیکوتین، ابزاری قدرتمند، اما خطرناک
نیکوتین، اگر به‌درستی و مسئولانه استفاده شود، می‌تواند ابزاری برای بهبود عملکرد ذهنی، چربی‌سوزی و گوارش باشد. با این حال، خطرات آن، از جمله اعتیاد، مشکلات قلبی و خطر سرطان، نباید نادیده گرفته شود. پژوهش‌های دانشگاهی نشان می‌دهند که نیکوتین پتانسیل بالایی برای استفاده درمانی دارد، اما نیاز به تحقیقات بیشتری برای کاهش عوارض آن وجود دارد. همان‌طور که SubZero تأکید می‌کند، "بستگی به شما دارد که چگونه مسئولانه از آن استفاده کنید. " 

 پژوهش‌های جدید درباره نیکوتین و کاربرد‌های آن در سال‌های اخیر

 پژوهش ۲۰۲۳، دانشگاه ورمونت (Paul Newhouse و همکاران):Paul Newhouse، محقق برجسته در زمینه نیکوتین، در مطالعه‌ای که در سال ۲۰۲۳ در Nicotine & Tobacco Research منتشر شد، نشان داد که نیکوتین می‌تواند به بهبود عملکرد شناختی در افراد مبتلا به اختلال شناختی خفیف (MCI) کمک کند. این مطالعه که بر روی ۸۰ فرد مسن با MCI انجام شد، نشان داد که استفاده از پچ‌های نیکوتین (۷ میلی‌گرم در روز) به مدت ۶ ماه، حافظه کوتاه‌مدت و توانایی توجه را بهبود بخشید. مکانیسم این اثر به تحریک گیرنده‌های نیکوتینی استیل‌کولین (nAChRs) در مغز مرتبط است که نقش کلیدی در توجه و یادگیری دارند.

پژوهش ۲۰۲۴، دانشگاه کمبریج:

یک مطالعه جدیدتر در سال ۲۰۲۴، اثرات نیکوتین بر مغز افراد سالم را بررسی کرد. این پژوهش با استفاده از fMRI نشان داد که نیکوتین فعالیت قشر پیش‌پیشانی (prefrontal cortex) را افزایش می‌دهد، که مسئول کنترل تکانه‌ها و تصمیم‌گیری است. با این حال، این مطالعه هشدار داد که اثرات نیکوتین در افراد جوان (زیر ۲۵ سال) ممکن است به دلیل رشد ناکامل قشر پیش‌پیشانی، باعث تغییرات طولانی‌مدت در مدار‌های عصبی شود. نیکوتین معمولاً نیمه‌عمری حدود ۱-۲ ساعت دارد، در حالی که کافئین می‌تواند تا ۵ ساعت در بدن باقی بماند و باعث تحریک بیش از حد سیستم آدرنال شود.

 
 پژوهش ۲۰۲۳، دانشگاه میشیگان:
مطالعه‌ای که در سال ۲۰۲۳ در Nature Communications منتشر شد، نشان داد که نیکوتین می‌تواند چربی سفید را به چربی بژ تبدیل کند، که مشابه چربی قهوه‌ای عمل کرده و انرژی را به صورت گرما می‌سوزاند. این فرآیند از طریق فعال‌سازی مسیر سیگنالینگ CHRNA۲ صورت می‌گیرد. این پژوهش روی موش‌ها انجام شد، اما نتایج آن امیدواری‌هایی برای کاربرد‌های انسانی ایجاد کرده است. محققان تأکید کردند که هدف، توسعه ترکیباتی است که این مسیر را بدون نیاز به نیکوتین فعال کنند، زیرا نیکوتین همچنان خطرات خاص خود را دارد.
پژوهش ۲۰۲۴، دانشگاه کپنهاگ:
یک مطالعه دیگر در سال ۲۰۲۴، اثرات نیکوتین بر متابولیسم انسان را بررسی کرد. این پژوهش نشان داد که نیکوتین می‌تواند میزان اکسیداسیون چربی را تا ۱۵٪ افزایش دهد، به‌ویژه زمانی که با فعالیت بدنی ترکیب شود. با این حال، این مطالعه به اثرات جانبی مانند افزایش فشار خون و ضربان قلب اشاره کرد و توصیه کرد که افراد مبتلا به بیماری‌های قلبی از مصرف نیکوتین خودداری کنند.
 
  نیکوتین و بیماری‌های عصبی

 پژوهش ۲۰۲۴، دانشگاه جانز هاپکینز:
یک مطالعه در سال ۲۰۲۴ بررسی کرد که آیا نیکوتین می‌تواند در درمان بیماری پارکینسون مفید باشد. نتایج نشان داد که نیکوتین با تحریک گیرنده‌های استیل‌کولین نیکوتینی، آزادسازی دوپامین را در مغز افزایش می‌دهد، که می‌تواند علائم حرکتی پارکینسون را کاهش دهد. این مطالعه روی ۵۰ بیمار انجام شد و نشان داد که پچ‌های نیکوتین (۱۴ میلی‌گرم در روز) به مدت ۳ ماه، لرزش و سفتی عضلانی را تا ۲۰٪ کاهش داد. با این حال، محققان هشدار دادند که دوز‌های بالا ممکن است باعث وابستگی شود.
پژوهش ۲۰۲۳، دانشگاه کالیفرنیا، لس‌آنجلس (UCLA):

یک مطالعه دیگر نشان داد که نیکوتین می‌تواند در کاهش علائم افسردگی مرتبط با زوال عقل مؤثر باشد. این پژوهش، که روی موش‌ها انجام شد، نشان داد که نیکوتین با افزایش آزادسازی دوپامین، خلق‌وخوی افسرده را بهبود می‌بخشد. این یافته با اظهارات SubZero درباره نقش نیکوتین در فعال‌سازی سیستم عصبی سمپاتیک و ترشح دوپامین هم‌خوانی دارد.
 خطرات نیکوتین: یافته‌های جدید
با وجود فواید بالقوه، پژوهش‌های جدید همچنان بر خطرات نیکوتین تأکید دارند.مطالعه‌ای که در سال ۲۰۲۴ منتشر شد، اثرات نیکوتین بر مغز را بررسی کرد و نشان داد که نیکوتین می‌تواند مدار‌های پاداش مغز را تغییر دهد، به‌ویژه در افراد جوان. این تغییرات می‌تواند به رفتار‌های اعتیادی منجر شود. این پژوهش همچنین نشان داد که اثرات نیکوتین در سیگاری‌های سابق قابل بازگشت است، اما نیاز به ترک طولانی‌مدت دارد.
 

این مطالعه اثرات قلبی‌عروقی نیکوتین را بررسی کرد و نشان داد که نیکوتین با تنگ کردن رگ‌ها (وازوکانستریکشن)، خطر رویداد‌های قلبی حاد مانند سکته قلبی را افزایش می‌دهد.روش‌های ایمن مصرف نیکوتین؛ یک مطالعه در Nicotine & Tobacco Research نشان داد که استفاده از نیکوتین در دوز‌های پایین (۱-۲ میلی‌گرم) از طریق آدامس یا پچ، نسبت به سیگار کشیدن، خطرات قلبی‌عروقی بسیار کمتری دارد. این مطالعه همچنین توصیه کرد که افراد مبتلا به بیماری‌های قلبی قبل از مصرف نیکوتین با پزشک مشورت کنند.
 
 توصیه نهایی: اگر قصد استفاده از نیکوتین را دارید، با دوز‌های پایین شروع کنید، از مکمل‌های محافظتی استفاده کنید و حتماً با پزشک مشورت کنید، به‌ویژه اگر سابقه بیماری قلبی یا اضطراب دارید.