آیا شاخص کل ملاک خوبی برای سنجش وضعیت بازار سرمایه است؟

به گزارش بورس تابناک، اوضاع در بازار سرمایه از یک سال و نیم گذشته تقریبا بحرانی شد و روز به روز سرمایه مردم در این بازار آب رفت و سبدهای سهام مردم کوچک و کوچک تر از قبل شد. وضعیت اسفناک بازار سرمایه اما آن گونه که باید در شاخص کل که به عنوان دماسنج بازار سرمایه شناخته می شود نمود پیدا نکرد!

ریزش ۳۹ درصدی شاخص کل در مقابل ریزش ۷۵ درصد بیش از ۵۰ درصد نمادها

برای روشن تر شدن موضوع می توانید آمارهای زیر را ملاحظه کنید:

آمار‌ها نشان می‌دهد که ۱۰۳ نماد بیش از ۸۰ درصد، ۱۲۳ نماد بین ۷۰ تا ۸۰ درصد، ۱۱۸ نماد بین ۶۰ تا ۷۰ درصد، ۹۲ نماد بین ۵۰ تا ۶۰ درصد، ۵۶ نماد بین ۴۰ تا ۵۰ درصد، ۴۹ نماد بین ۳۰ تا ۴۰ درصد و ۴۷ نماد زیر ۳۰ درصد ریزش داشته اند!

و این در حالی است که با وجود اینکه بیش از ۷۵ درصد نمادها بیش از ۵۰ درصد افت قیمت از سقف تاریخی را تجربه کردند، شاخص کل تنها ۳۹ درصد و شاخص هم وزن تنها ۴۰ درصد از سقف تاریخی خود فاصله گرفته‌اند!

متاسفانه جای دردناک این ماجرا آنجاست که مسئولین و اخبار سراسری کشور برای بیان وضعیت بازار سرمایه به افزایش یا کاهش شاخص کل اشاره می کنند و این در حالی است که همان گونه که از آمارهای بالا نمایان است، این شاخص اصلا ملاک خوبی برای سنجش وضعیت بازار سرمایه نیست. 

نیما میرزایی کارشناس بازار سرمایه: حذف شاخصی که شاخص نیست!

نیما میرزایی کارشناس و تحلیلگر بازار سرمایه در گفتگو با خبرنگار بورس تابناک در این باره گفت: شاخص نیاز به دستکاری ندارد. مکانیزم و فرمول شاخص به نحوی طراحی شده که ارزش معاملات در آن دخیل می شود. بازار یک طرفه بورس ایران نیز به طور خودکار در روزهای مثبت شاهد رشد ارزش معاملات می باشد یا به تعبیری یکی از نشانه های رشد بورس افزایش ارزش معاملات می باشد. بنابراین با شاخصی روبرو هستیم که در روزهای مثبت (به دلیل رشد ارزش معاملات) تغییرات بیشتری نسبت به روزهای منفی خود دارد و همین امر باعث می شود حتی با فرض ثابت ماندن قیمت ها شاخص به مرور رشد کند. انتظار به حق جامعه سهامداری باز طراحی یا حذف شاخصی است که شاخص نیست! البته مضاف بر موارد یاد شده امکان شاخص سازی در معاملات بزرگ درون گروهی بالاخص توسط حقوقی ها وجود دارد که موضوع را بحرانی تر می کند. بخشی از خروج نقدینگی این ماه ها منتج از وضعیت روحی سهامداران به دلیل ناترازی وضعیت پرتفو ها در مقایسه با شاخص کل است.

به هر حال اکنون مدتی است که صحبت درباره تغییر و بازنگری شاخص کل مطرح شده است. شاخصی که از فروردین ماه سال ۱۳۶۹ به عنوان یک سنجه پیرامون وضعیت بورس، در بازار سرمایه جا خوش کرده است. 

پیشنهاد تشکیل کمیته ای برای اصلاح شاخص بورس

شایان ذکر است که در دهم بهمن ماه سال جاری نیز اعضای اتاق بازرگانی ایران که میزبان رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار کشور بودند از ارائه پیشنهادی برای تشکیل یک کمیته مشترک برای اصلاح شاخص بورس سخن گفتند. در این نشست کمیته بورس کمیسیون بازار پول و سرمایه پیشنهادی را مبنی بر تشکیل کمیته‌ای مشترک به منظور انجام کارهای مطالعاتی برای تعریف شاخص کل و اصلاح آن به صورت دقیق و بر اساس معیارهای کارشناسی شده، مطرح کرد. 

به نظر می رسد که در راستای اصلاحات بنیادین بازار سرمایه مانند بازتر شدن دامنه نوسان، حذف حجم مبنا و ... باید شاخص کل نیز مورد بازنگری قرار گیرد تا شاخصی کاراتر برای بیان وضعیت بازار سرمایه بازطراحی گردد.