
منابع بینالمللی فاش کردهاند که امارات متحده عربی با استفاده از مسیرهای هوایی و زمینی مخفی از خاک لیبی و سومالی، به ارسال سلاح و اعزام مزدور برای نیروهای پشتیبانی سریع در سودان ادامه میدهد؛ عناصری که اخیرا شهر فاشر را به خاک و خون کشیدند.
به گزارش سرویس بین الملل تابناک، سازمان جهانی بهداشت علام کرده است که شبهنظامیان نیروهای واکنش سریع سودان ۴۶۰ نفر را در بیمارستان الفاشر کشتند.
رئیس آژانس بهداشت سازمان ملل میگوید: بر اساس گزارشها، شبهنظامیان نیروهای واکنش سریع، روزها پس از تصرف شهر الفاشر در سودان، صدها غیرنظامی را در بیمارستان اصلی این شهر کشتند.
«تدروس ادهانوم قبریسوس»، دبیر کل سازمان جهانی بهداشت گفت که آژانس بهداشت سازمان ملل از گزارش کشته شدن ۴۶۰ نفر در این بیمارستان «متعجب و عمیقاً شوکه شده است».
پیش از این، شبکه پزشکان سودان گفته بود که در روز سهشنبه، جنگجویان نیروهای واکنش سریع «همه کسانی را که در داخل بیمارستان سعودی پیدا کردند، از جمله بیماران، همراهان آنان و هر فرد حاضر دیگری را با خونسردی کشتند».
این شبکه آمار تلفاتی ارائه نداد، اما گفت که تأسیسات پزشکی در این شهر «به سلاخی انسانها تبدیل شدهاند».

شبکه پزشکان سودان همچنین نیروهای واکنش سریع را به ربودن شش پزشک - از جمله چهار دکتر، یک داروساز و یک پرستار - متهم کرده و گزارش داده که برای آزادی آنان بیش از ۱۵۰،۰۰۰ دلار (۱۱۴،۰۰۰ پوند) درخواست کردهاند.
حمله روز سهشنبه به بیمارستان سعودی همچنین توسط کمیته مقاومت الفاشر، یک گروه از فعالان محلی، گزارش شد که گفت پس از آن «سکوت هولناکی» حکمفرما بوده است.
این شهر آخرین پایگاه ارتش سودان (مورد حمایت عربستان) در منطقه دارفور بود و پس از یک محاصره ۱۸ ماهه که با قحطی و بمباران سنگین همراه بود، روز یکشنبه توسط نیروهای واکنش سریع تصرف شد.
از زمان آغاز درگیری در آوریل ۲۰۲۳، نیروهای واکنش سریع و شبهنظامیان عرب متحد آنان در دارفور متهم شدهاند که افراد متعلق به گروههای قومی غیرعرب را هدف قرار دادهاند - اتهاماتی که نیروهای واکنش سریع آنها را رد میکنند.
با سقوط الفاشر، سازمان ملل، فعالان و آژانسهای امدادی نگران سرنوشت حدود ۲۵۰،۰۰۰ نفر به دام افتاده در این شهر، که بسیاری از آنان از جوامع غیرعرب هستند، ابراز نگرانی کردهاند.
ویدئوهای جدیدی که در روزهای گذشته در شبکههای اجتماعی منتشر شدهاند، نشان میدهند جنگجویان نیروهای واکنش سریع تعدادی از افراد غیرمسلح را اعدام کردهاند.
تصاویر ماهوارهای جمعآوری شده توسط «آزمایشگاه تحقیقات بشردوستانه دانشگاه ییل» شواهدی از آنچه به نظر میرسد محلهای قتلعام باشد را نشان میدهد - از جمله تجمع اجساد و لکههای مایل به قرمز روی زمین که تحلیلگران معتقدند ممکن است لکه خون باشند.
محققان ییل در یک گزارش میگویند که به نظر میرسد الفاشر «در فرآیندی سیستماتیک و عمدی از پاکسازی قومی... جامعههای بومی غیرعرب از طریق جابجایی اجباری و اعدام فراسرکی قرار دارد».

با توجه به مشکلات دریافت گزارش از منطقه، آژانسهای امدادی میگویند که ابعاد کامل ویرانی در داخل و اطراف الفاشر تازه در حال آشکار شدن است.
برخی از مردم توانستهاند سفر خطرناکی به شهر طاوله، در حدود ۶۰ کیلومتری غرب الفاشر، انجام دهند و از خشونت شدیدی که با آن مواجه شدهاند، سخن بگویند.
اتهامات فعلی بر اساس شواهد آشکاری از جنایت است که توسط خود جنگجویان نیروهای واکنش سریع ارائه شده است.
آنها ویدیوهای هولناکی را به اشتراک گذاشتهاند که به گزارشها، اعدامهای عمدتاً غیرنظامیان مرد و سربازان سابق، جشن گرفتن بر روی اجساد مردگان، و تحقیر و آزار مردم را نشان میدهد.
یک مرد به برنامه خط حیات سودان بیبیسی عربی گفت: «بمباران روز شنبه آنقدر شدید بود که چارهای جز فرار از الفاشر نداشتیم. در طول راه، نیروهای واکنش سریع از ما فیلم گرفتند و ما را کتک زدند و مورد اهانت قرار دادند - و آنچه در سفر داشتیم را دزدیدند. تعدادی از افراد دستگیر شدند و برای آزادی آنان درخواست باج کردند. برخی از کسانی که گرفته شدند بعداً اعدام شدند. در طول سفر، بسیاری از مردم دستگیر شدند و ما به شدت از گرسنگی و تشنگی رنج بردیم.»
یان اگلاند، یک مقام سابق ارشد بشردوستانه سازمان ملل، به بیبیسی گفت که وضعیت فاجعهبار است. او گفت: «ما در کنار همه آن ماههای محرومیت، قحطی و عدم مراقبت پزشکی، شاهد قتلعامها بودهایم. من فکر میکنم اینجا اکنون بدترین نقطه روی زمین است؛ بزرگترین وضعیت اضطراری بشردوستانه در جهان است و در تاریکی اتفاق میافتد - توجه بسیار کمی به آنچه در سودان میگذرد شده است.»
دکتر تدروس گفت پیش از حمله به بیمارستان سعودی، سازمان جهانی بهداشت ۱۸۵ حمله به تأسیسات مراقبتهای بهداشتی را از آغاز جنگ تأیید کرده بود که منجر به ۱۲۰۴ کشته شده است. او گفت: «تمام حملات به مراقبتهای بهداشتی باید فوراً و بدون قید و شرط متوقف شود. تمام بیماران، پرسنل بهداشتی و تأسیسات بهداشتی باید تحت حقوق بینالمللی بشردوستانه محافظت شوند. آتشبس!»
تصرف الفاشر به طور مؤثر کشور سودان را تقسیم میکند، به طوری که نیروهای واکنش سرین اکنون کنترل بیشتر دارفور و بخش زیادی از مناطق همجوار کوردوفان را در دست دارند و ارتش نیز پایتخت، خارطوم، مناطق مرکزی و شرقی در امتداد دریای سرخ را در کنترل خود دارد.
این دو رقیب جنگی پیش از این متحد بودند - و در سال ۲۰۲۱ با یک کودتا با هم به قدرت رسیدند -، اما بر سر یک طرح بینالمللی برای حرکت به سمت حکومت غیرنظامی با هم اختلاف پیدا کردند.
پیشینه کشتار در الفاشر
شواهد در حال ظهور از کشتارهای سیستماتیک در شهر الفاشر سودان، فعالان حقوق بشر و امدادرسانی را بر آن داشته تا جنگ داخلی بین شبهنظامیان نیروهای واکنش سریع و ارتش را به عنوان «ادامه نسلکشی دارفور» توصیف کنند.
سقوط الفاشر در منطقه دارفور، پس از یک محاصره ۱۸ ماهه توسط نیروهای واکنش سریع، لایههای مختلف درگیری در این کشور را - با بازتابی از گذشته تاریک آن و خشونت جنگ حاضر - در کنار هم قرار میدهد.

نیروهای واکنش سریع از «جنجاوید»، شبهنظامیان عربی که در اوایل دهه ۲۰۰۰ صدها هزار نفر از غیرعربهای دارفوری را قتلعام کردند، سربرآوردند.
این نیروی شبهنظامی از زمان اوجگیری درگیری قدرتاش با ارتش در آوریل ۲۰۲۳، متهم به کشتارهای قومی شده است. رهبری نیروهای واکنش سریع به طور مداوم این اتهامات را رد کرده - اگرچه رهبر آن، ژنرال محمد حمدان دقلو (حمیدتی) روز چهارشنبه به «تخلفاتی» در الفاشر اعتراف کرد.
یک عنصر قومی آشکار در نبرد برای الفاشر وجود دارد، زیرا گروههای مسلح محلی از قبیله مسلط زغاوه، معروف به «نیروی مشترک»، در کنار ارتش میجنگند.
جنگجویان نیروهای واکنش سریع، غیرنظامیان قبیله زغاوه را اهداف مشروع میبینند.
این چیزی است که به گزارش بسیاری از بازماندگان تصرف اردوگاه آوارگان زمزم در مجاورت الفاشر توسط این نیروهای شبهنظامی در اوایل امسال، بر اساس تحقیقات سازمان خیریه پزشکی «پزشکان بدون مرز»، گزارش شده است.
ارتش نیز متهم شده است که گروههای قومی را که به عنوان پایگاههای حمایتی نیروهای واکنش سریع میبیند، در مناطقی که بازپس گرفته است، از جمله ایالات سنار، جزیره و بخشهایی از کوردوفان شمالی، هدف قرار داده است.
امی محمود، مدیر استراتژیک «شبکه بشردوستانه آوارگان داخلی» که به هماهنگی تحویل کمکها در دارفور کمک میکند، میگوید: «چه شما یک غیرنظامی باشید، هر کجا که هستید، اکنون حتی در خارطوم نیز امن نیست. زیرا در یک لحظه، افراد در قدرت که اسلحه دارند، میتوانند و ادامه خواهند داد تا همه را به طور نادرست زندانی کنند، ناپدید کنند، بکشند، شکنجه کنند.»
هر دو طرف متهم به جنایات جنگی شدهاند - حملات تلافیجویانه با انگیزه قومی بخشی از آن است.
این دولت نظامی سودان بود که در سال ۲۰۰۳ قومیت را مسلح کرد - و با استخدام جنجاوید، شورشهای گروههای آفریقایی-سیاهپوست در دارفور را که خارطوم را به حاشیهرانی سیاسی و اقتصادی متهم میکردند، سرکوب کرد.
کیت فرگوسن، بنیانگذار مشترک سازمان غیردولتی «پروتکشن اپروچز» میگوید الگوی خشونت تثبیت شده در آن زمان، اکنون در دارفور تکرار شده است.
این مسئله در قتلعام اعضای قوم مسالیت در القنیطه در دارفور غربی در سال ۲۰۲۳ که به گفته سازمان ملل تا ۱۵۰۰۰ نفر کشته شد، بیشترین نمود را داشت.
خانم فرگوسن در یک جلسه توجیهی مطبوعاتی گفت: «بیش از دو سال است که نیروهای واکنش سریع یک الگوی بسیار واضح، تمرین شده و قابل پیشبینی را دنبال کردهاند. آنها ابتدا شهر یا شهر هدف را محاصره میکنند، با قطع دسترسی به غذا، دارو، منابع برق و اینترنت آن را تضعیف میکنند. سپس وقتی تضعیف شد، جمعیت را با آتشزدن سیستماتیک، خشونت جنسی، قتلعام و تخریب زیرساختهای حیاتی میکنند. این یک استراتژی عمدی برای تخریب و جابجایی است، و به همین دلیل احساس میکنم کلمه مناسب «نسلکشی» است.»
نیروهای واکنش سریع دخالت در آنچه «درگیریهای قبیلهای» نامیده را رد کردهاند، اما به نظر میرسید ژنرال دقلو (حمیدتی) در حال شنیدن ابراز خشم فزاینده بینالمللی، از جمله از سوی سازمان ملل، اتحادیه آفریقا، اتحادیه اروپا و بریتانیا است.
افشای مسیرهای مخفی امارات برای ارسال سلاح و مزدور به سودان
منابع بینالمللی فاش کردهاند که امارات متحده عربی با استفاده از مسیرهای هوایی و زمینی مخفی از خاک لیبی و سومالی، به ارسال سلاح و اعزام مزدور برای نیروهای پشتیبانی سریع در سودان ادامه میدهد؛ عناصری که اخیرا شهر فاشر را به خاک و خون کشیدند.
امارات متحده عربی چند مسیر هوایی و زمینی پنهانی را برای رساندن پشتیبانی نظامی مستقیم به شبهتظامیان «پشتیبانی سریع» در سودان به کار گرفته است؛ نیروهایی که از آغاز درگیری در آوریل ۲۰۲۳ مرتکب جنایتها و کشتارهای گستردهای شدهاند که تازهترین آنها در شهر فاشر، مرکز ایالت شمال دارفور رخ داد.
براساس گزارشها، ارسال محمولههای سلاح از دو مسیر اصلی صورت میگیرد؛ مسیرهایی که امارات در آنها نفوذ گسترده دارد تا از رسیدن تسلیحات و پشتیبانی به عناصر «پشتیبانی سریع» اطمینان حاصل شود.

استفاده از مناطق تحت کنترل حفتر در لیبیمنطقههای شرقی و جنوبی لیبی که تحت سلطه ژنرال بازنشسته خلیفه حفتر است، یکی از مهمترین مسیرهایی به شمار میآیند که امارات از آن برای قاچاق سلاح به مناطق تحت کنترل نیروهای پشتیبانی سریع استفاده میکند.
روزنامه آمریکایی «وال استریت ژورنال» در گزارشی فاش کرده که امارات از خاک لیبی بهعنوان پایگاهی لجستیکی برای انتقال فزاینده محمولههای تسلیحاتی به سودان بهره میبرد. بر اساس این گزارش، که به نقل از مقامهای آمریکایی، اروپایی و عرب تنظیم شده، امارات در ماههای اخیر پروازهای حامل تسلیحات از طریق لیبی را بهطور چشمگیری افزایش داده است.
این تسلیحات شامل پهپادهای پیشرفته ساخت چین از نوع «CH-۹۵»، سلاحهای سبک، تیربارهای سنگین، توپخانه و مهمات است. طبق گزارش وال استریت ژورنال، این پشتیبانی نظامی باعث شده نیروهای پشتیبانی سریع پس از شکستهای اخیر، دوباره حملات خود را از سر بگیرند.
استفاده امارات از لیبی تنها به انتقال سلاح محدود نیست، بلکه شامل اعزام مزدوران کلمبیایی نیز میشود.
روزنامه انگلیسی «تلگراف» در گزارشی پیشتر افشا کرده بود که شرکتهای امنیتی اماراتی مانند GSSG و A۴SI در استخدام مزدوران برای جنگ در سودان نقش داشتهاند و این کار را تحت پوشش «خدمات حفاظتی» انجام میدهند.
همچنین مرکز «المرونة المعلوماتیة» در لندن اعلام کرده بود که یک اردوگاه نظامی متعلق به نیروهای پشتیبانی سریع در داخل خاک لیبی فعال است؛ نشانهای از تداوم استفاده از این کشور به عنوان مسیر اصلی تأمین نیرو و تجهیزات.
منابع محلی نیز به وبگاه «عربی۲۱» گفتهاند که بخشی از سلاحها از لیبی به دارفور از طریق شهر الکفره در جنوبشرقی لیبی به صورت زمینی قاچاق میشود یا با هواپیماهای باری از فرودگاه بنغازی به فرودگاههای تحت کنترل نیروهای پشتیبانی سریع در سودان منتقل میگردد.
نقش ایالت بونتلند در سومالیوبگاه انگلیسی «میدلایستآی» نیز از مسیر مخفی دیگری پرده برداشته که امارات از آن برای ارسال مزدور و سلاح به سودان استفاده میکند.
در این مسیر، پروازهای باری منظم حامل مزدوران کلمبیایی و سلاح از طریق فرودگاه بوساسو در ایالت بونتلند سومالی انجام میشود.
به گفته این وبگاه، هواپیمایی باری سفیدرنگ از نوع IL-۷۶ در کنار هواپیمایی مشابه در این فرودگاه مشاهده شده که وظیفه آنها انتقال سلاح و مزدور بوده است.
دادههای پروازی نشان میدهد امارات در ماههای اخیر ارسال سلاح به بوساسو را افزایش داده و بر اساس گزارشهای اطلاعاتی آمریکا، این محمولهها شامل پهپادهای ساخت چین نیز هستند.
مدیر یکی از بخشهای بندر بوساسو برای نخستینبار به «میدلایستآی» گفته که امارات در دو سال گذشته بیش از ۵۰۰ هزار کانتینر «خطرناک» را از طریق این بندر قاچاق کرده است.

منابع محلی در بوساسو نیز گفتهاند که تدابیر امنیتی پیرامون این محمولهها بسیار شدید است؛ هنگام پهلو گرفتن کشتی، نیروهای ویژه حفاظت بندر مستقر میشوند، محوطه را محاصره میکنند و هرگونه فیلمبرداری یا ورود غیرمجاز را ممنوع میسازند. تنها کارکنان کشیک مجاز به حضور هستند و به آنان هشدار داده میشود که هیچ تصویری ثبت نکنند.
تصاویر اختصاصی بهدستآمده از «میدلایستآی» دهها مزدور کلمبیایی را نشان میدهد که با کولهپشتی از هواپیما در فرودگاه بوساسو پیاده شده و مستقیم به سمت اردوگاه نظامی میروند.
آنان به عنوان جنگجوی مزدور در کنار نیروهای پشتیبانی سریع فعالیت میکنند. این افراد روزانه از طریق پروازهای تجاری به بوساسو میرسند و از آنجا به سودان منتقل میشوند. نیروهای امنیتی سومالی مستقر در فرودگاه بهندرت اجازه دسترسی به این اردوگاه را دارند.
گزارش محرمانه سازمان مللهمچنین گزارش محرمانهای که به شورای امنیت ارائه شده نشان میدهد سلاحها و قطعات ساخت انگلیس – از جمله سامانههای هدفگیری سلاحهای سبک و موتورهای بهکاررفته در خودروهای زرهی «نمر عجبان» ساخت امارات – در مناطق تحت کنترل نیروهای پشتیبانی سریع در سودان کشف شدهاند.
کارشناسان سازمان ملل هشدار دادهاند که انتقال غیرقانونی این تجهیزات تهدیدی جدی برای ثبات منطقهای است و میتواند موجب گسترش درگیریها در کشورهایی شود که هنوز تحت محدودیتهای تسلیحاتی هستند.
تصاویر و اسناد ارائهشده به سازمان ملل نشان میدهد خودروهای زرهی نمر ساخت شرکت دولتی «اِج» (EDGE) امارات، مجهز به موتورهای آمریکایی «کامینز»، از نیروهای پشتیبانی سریع در خارطوم وامدرمان توقیف شدهاند.
گزارشهای پیشین نیز همین نوع خودروها را به شبهنظامیان در لیبی، سومالی و سایر مناطق بحرانی مرتبط دانستهاند که مورد بررسی بینالمللی درباره قاچاق سلاح قرار دارند.