بر پایه برآورد کارشناسان و تحلیلگران، رقابت میان ایران و عربستان سعودی بر سر رسیدن به دبیر کلی اوپک، راه را برای یک کشور سوم درباره انتصاب به این سمت باز میکند. روز گذشته، غلامحسین نوذری، وزیر اسبق نفت کشور به عنوان کاندیدای تهران برای سمت دبیر کلی اوپک، رسما از سوی رستم قاسمی معرفی شد. این در حالی است که عربستان سعودی نیز پیشتر کاندیدای خود را، مجید مونیف ـ که یک شخصیت شناخته شده در این کشور است ـ معرفی کرده بود. به گزارش «تابناک»، در همین حال عراق و اکوادور نیز کاندیداهای خود را برای
نامزدی دبیر کلی اوپک معرفی کردهاند، اما رقابت میان ایران و عربستان در این میان،
میتواند منجر به آن شود که اعضای اوپک، یکی از گزینههای خنثی (عراق یا اکوادور) را
برای دبیر کلی آینده اوپک برگزینند، زیرا هماکنون اوپک در میانه رویدادهای
اقتصادی بزرگ قرار گرفته و آینده نامطمئن اقتصاد جهانی را در پیش روی دارد.
هفته آینده، نشست وین تکلیف آینده دبیر کلی اوپک را مشخص خواهد کرد؛ هرچند پیش از این نیز سابقه داشته است که در صورت عدم توافق بر سر دبیر کل آینده، اوپک
موقتا دبیر کل قبلی را در سمت خویش ابقا کرده است. مسئولیت دبیر کلی کنونی، سالم
البدری از کشور لیبی در پایان سال 2012 به پایان خواهد رسید.
ویلسون پاستو و ثامر غضبان، کاندیداهای کشور اکوادور و عراق هستند؛ یعنی
نامزدهایی که به باور کارشناسان و تحلیلگران، شانس بیشتری برای رسیدن به مقام دبیر
کلی دارند.
در این باره، آتکینسون، تحلیلگر مسائل حوزه انرژی در انگلستان، بر این باور است که دبیر
کل آینده اوپک از کشور ایران یا عربستان نخواهد بود، زیرا این سمت باید با رأیگیری همه اعضا و توافق کلی انتصاب یابد.
وی همچنین میگوید، سابقه اوپک نشان داده است که معمولا گزینههای خنثی را برای
دبیر کلی برمیگزیند و از این جهت، عراق شانس بیشتری برای رسیدن به این مقام دارد.
یکی از نمایندگان آفریقایی در اوپک نیز میگوید، رقابت میان ایران و
عربستان، میتواند منجر به دامن زدن به اختلافات در این سازمان شود. وی اشاره کرده
است که: ما ترجیح میدهیم به یک کاندیدای خنثی رأی دهیم و از این جهت، گمان میکنم
که دبیر کل آینده از کشورعراق یا اکوادور باشد.
در حالی قرار است، هفته آینده تکلیف دبیر کل جدید اوپک مشخص شود، تاکنون نظریات و تحلیلها، حاکی از آن است که نماینده عراق، شانس بیشتری برای به دست گرفتن این سمت دارد.
بنا بر این گزارش، تعیین دبیر کل اوپک در حالی قرار است، هفته آینده و در نشست اعضا در وین
صورت گیرد که از چندی پیش، رقابت و اختلافات ایران و عربستان به اوج خود رسیده است.
ایران همواره از عربستان به دلیل رعایت نکردن نظام سهمیهبندی تولید انتقاد کرده
است. به رغم آن که بنا بر سهمیههای تعیین شده قرار بوده است، اوپک روزانه سی میلیون
بشکه تولید داشته باشد، اکنون نزدیک دو میلیون بشکه بیش از سهمیه توافق شده در این
سازمان تولید میشود که بخش اعظم آن به دلیل افزایش تولید کشورهای عرب حاشیه خلیج
فارس و به ویژه عربستان سعودی برای افسار زدن به افزایش قیمتها در بازار جهانی
است.
از سویی، اختلاف نظر میان ایران و عربستان، در حالی است که کشور عراق، به تازگی به توسعه صنعت نفت خود روی آورده و توانسته است از جایگاه خوبی در میان اعضای اوپک برخوردار شود.
هماکنون عراق از سیستم سهمیهبندی اوپک جداست و تثبیت این کشور در اوپک، بیش از پیش، محتمل به نظر میرسد.
مقامات کشور عراق گفتهاند، قرار است تا سال ۲۰۲۰ این کشور، میزان تولیدات خود را به هشت میلیون بشکه در روز برساند؛ هرچند تحلیلگران به این رقم به دیده تردید نگاه میکنند، همگی در این امر متفق القول هستند که به تازگی تولیدات نفت عراق افزایش چشمگیری داشته است.
مقامات عراقی همچنین ضمنی گفتهاند که به نظام کنترل تولید پایبندند و با توجه به اینکه تاکنون هیچ مقام عراقی در رأس اوپک قرار نگرفته؛ تحلیلها نشان میدهد که به احتمال بسیار زیاد، این کشور میتواند آینده دبیر کلی اوپک را در دست بگیرد. این در حالی است که مسائل اخیر در منطقه، تقابل رویکرد ایران و عربستان را به اوج رسانیده و از سویی کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس در چند ماهه اخیر، همراهی خود را با سیاست و رویکرد عربستان نشان دادهاند.
در نتیجه، باید گفت بنا بر تحلیلها و دیدگاهها، تاکنون کاندیدای عراق برای ریاست اوپک از شانس بیشتری در این میان برخوردار است.
از سوی دیگر و از آنجا که عربستان خود در نشست هفته آتی کاندیدایی برای دبیرکلی اوپک معرفی کرده، گویا در صورتی که نامزد این کشور نتواند به این سمت دست یابد، چرا که رویکرد عربستان همچنان رویکرد سابق و زیر پای گذاشتن نظام سهمیه بندی خواهد بود.
هماکنون عربستان، گزینه مناسبی برای دبیر کلی اوپک از میان ایران و عراق نمیبیند و همه تلاش این کشور آن است که نامزد خود را در این سمت ببیند.
در نتیجه و بر پایه تحلیلها، میتوان گفت، در صورت شکست عربستان از رسیدن به این مقام، مسیر عربستان برای اوپک، همان راه گذشته، یعنی افزایش تولید تا جایی که میشود و رعایت نکردن نظام سهمیه بندی خواهد بود. سیاست نفتی عربستان، همواره در راستای کسب سود از راه افزایش تولید بوده است، بر خلاف ایران و دیگر اعضای اوپک که همواره کنترل قیمت و کسب سود از راه افزایش قیمت را مد نظر داشتهاند.