کلیات
خاورمیانه منطقه‌ای استراتژیک و حیاتی در جنوب غرب آسیا است که به لحاظ موقعیت جغرافیایی و نیز حجم انبوه انرژی دارای شرایط فوق العاده‌ای است. این منطقه که کشور‌های بسیاری را در خود جای داده، یکی از ملتهب‌ترین مناطق جهان است و طی روز و ماه‌ها حوادث فراوانی در آن رخ می‌دهد.
جغرافیای منطقه
این ناحیه گروه‌های فرهنگی و نژادی گوناگونی مانند ایرانیان، آشوری‌ها، آذربایجانی‌ها، ترک‌های آناتولی، کردها، اسرائیلی‌ها، عرب‌ها و بربر‌ها را در خود جای داده‌است. زبان‌های اصلی این منطقه عبارت است از فارسی، ترکی آذربایجانی، کردی، لری، بلوچی، آشوری، ترکی استانبولی، عربی وعبری. در برخی زمینه‌ها واژه بسط یافته خاورمیانه به تازگی شامل کشور‌های افغانستان، پاکستان، قفقاز، آسیای مرکزی و آفریقای شمالیشده‌است که علاوه بر آنچه یاد شد زبان اردو و پشتو را نیز در بر می‌گیرد.
خاورمیانه منطقه‌ای است که قسمت اعظم آن از بیابان و علفزار تشکیل می‌شود. در مورد وسعت این منطقه بین متخصصان اختلاف فاحشی وجود دارد به‌طوری‌که برخی از آنان حتی اصطلاح «خاورمیانه» را اصولاً قبول ندارند، چون آن را خیلی مبهم و اشتباه می‌دانند. این اصطلاح از طرف اروپاییان به این منطقه داده شده‌است، زیرا اروپاییان سرزمین‌هایی که در شرق اروپا بودند رو به ترتیب به سه قسمت خاوردور (آسیای شرقی)، خاورمیانه (جنوب غرب آسیا) و خاور نزدیک تقسیم‌بندی کرده‌اند.
تاریخچه
خاورمیانه از نخستین خاستگاه‌های تمدن جهان بوده‌است. بسیاری از باور‌ها و آیین‌های جهان از اینجا برخاسته‌اند. خاورمیانه از میانه قرن بیستم، مرکز توجه جهانی و شاید حساسترین منطقه جهان از نظر استراتژیکی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی بوده‌است و مکان کشمکش‌های دراز مدت اعراب و اسرائیل است. خاورمیانه زادگاه ادیان مهمی، چون یهودیت، مسیحیت، اسلام، و ادیان غیر ابراهیمی مثل دین زرتشتی، آیین مهر و مانوی است.
برخی افراد از واژه خاورمیانه به دلیل اروپامحوری بودن آن انتقاد می‌کنند. این منطقه تنها از دید اروپای غربی، در مشرق واقع شده در حالیکه همین منطقه برای یک هندی منطقه‌ای غربی و برای یکروسی در جنوب واقع شده‌است.
با نابودی امپراتوری عثمانی در سال ۱۲۹۷ خورشیدی، دیگر اصطلاح خاور نزدیک کاربرد زیادی نداشت و این در حالی بود که اصطلاح خاورمیانه به کشور‌های تازه بنیاد جهان اسلام اطلاق شد.
خاورمیانه از مناطقی است که به دلیل برخورداری از ذخایر عظیم نفت، یک منبع انرژی برای جهان به‌شمار می‌رود. عربستان، ایران، عراق، کویت، امارات متحده عربی از کشورهایی هستند که دارای بزرگترین منابع نفت در جهان هستند. خاورمیانه همچنین دارای ذخایر عظیم گاز طبیعی است. ایران و قطر به ترتیب اولین و دومین ذخایر گاز طبیعی در جهان را دارند. اقتصاد کشور‌های نفت خیز خاورمیانه بیشتر تک محصولی و به صادرات نفت وابسته است و کمتر از منابع نفت در بخش صنعتی این کشور‌ها استفاده می‌شود. یمن یکی از کشور‌های فقیر این منطقه به‌شمار می‌رود.
تحولات خاورمیانه
همانطور که اشاره شد، منطقه ژئوپلیتیکی جنوب غرب آسیا یا همان خاورمیانه به واسطه برخی دلایل و زمینه‌های ژئوپلیتیکی موجود در دهه‌های اخیر آبستن رقابت و درگیری‌های فراوانی بوده است؛ مجموعه حوادثی که این منطقه از جهان را به یکی از نا امن‌ترین مناطق تبدیل کرده است و جنگ و خون ریزی بخش جدایی ناپذیر آن شده است.
حضور رژیم صهیونیستی در این منطقه که به نوعی تأمین کننده منافع آمریکا است، شکل گیری گروه‌های تروریستی در کشور‌های عراق و سوریه، اختلافات ارضی و مرزی کشور‌های حاشیه خلیج فارس با یکدیگر و با ایران، وجود میادین غنی نفت و گاز در منطقه، مرز‌های تحمیلی و جدا شدن اجباری ملت‌ها از یک دیگر، نقش آفرینی قدرت‌های فرامنطقه‌ای و... از جمله دلایلی است که به نا امن و پر آشوب شدن منطقه منجر شده است.
در شرایط کنونی درگیری‌های نظامی و سیاسی داخلی و بین المللی میان در کشورهایی، چون سوریه، یمن، بحرین، عراق و نیز اختلافات عمیق میان ایران و عربستان در کنار برخی بحران‌های سیاسی میان قطر و عربستان و نیز ترکیه و عربستان از جمله مشکلاتی است که در منطقه وجود دارد.
با این تفاسیر منطقه خاورمیانه به صورت مستمر در گیر تحولاتی است که به صورت به روز در حال رخ دادن است و نتیجه اکثر این تحولات تشدید بحران در منطقه بوده است.
در مورد تحولات خاورمیانه در ویکی تابناک بیشتر بخوانید
جدیدترین نظرسنجی «بلومبرگ پالس» نشان می‌دهد تحولات اخیر خاورمیانه احتمالا به دلار کمک می‌کند موقعیتش را به عنوان دارایی امن حفظ کند اما قادر به رشد نخواهد بود.
کد خبر: ۱۳۱۲۹۶۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۴/۰۱
تنش بی‌سابقه؛
از ابتدای دومین دوره ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ، روابط او با بنیامین نتانیاهو که زمانی به‌عنوان یکی از نزدیک‌ترین متحدان منطقه‌ای آمریکا شناخته می‌شد، دچار تنش‌های قابل‌توجهی شده است. دلایل این تنش چیست؟
کد خبر: ۱۳۰۹۱۸۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۳/۱۲
با تحولات منطقه و جهان
رهگیری و شناسایی ۴۵ هواپیمای چینی توسط ارتش تایوان، واکنش شدیداللحن وزارت خارجه به تحریم‌های استرالیا علیه مقامات ایرانی، حمله آمریکا و انگلیس به فرودگاه الحدیده در غرب یمن، دیدار وزرای خارجه سوریه و عربستان در منامه و افزایش تولید بمب‌های سنگرشکن توسط آمریکا، از مهم‌ترین خبرها و رویدادهای منطقه‌ای و بین المللی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۲۳۷۴۳۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۲۶
با تحولات منطقه و جهان
واکنش آمریکا به توافق ایران و هند درباره چابهار، درگیری شدید نیروهای مرزی پاکستان و طالبان، واکنش آمریکا به احتمال تغییر دکترین هسته‌ای ایران، آغاز رزمایش نظامی مشترک هند و فرانسه و اعلام کاهش حملات در دریای سرخ توسط سازمان ملل از مهم‌ترین خبرها و رویدادهای منطقه‌ای و بین المللی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۲۳۷۲۴۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۲۵
با تحولات منطقه و جهان
آغاز رزمایش بزرگ اردن با آمریکا، فرانسه، انگلیس و ۳۰ کشور دیگر، گزارش امیرعبداللهیان از نشست گفت وگوی ایرانی - عربی، دیدار امیر قطر و اعضای هیأت کنگره آمریکا، فرمان امیر کویت برای تشکیل کابینه جدید و امضای تفاهم‌نامه همکاری امنیتی مشترک میان سوریه و عراق از مهم‌ترین خبرها و رویدادهای منطقه‌ای و بین المللی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۲۳۷۰۷۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۲۴
با تحولات منطقه و جهان
برگزاری رزمایش آمریکا، ناتو، مراکش و ۲۰ کشور دیگر، حمله موشکی مقاومت عراق به پایگاه هوایی «رامون» اسرائیل، پیش بینی جالب ایلان ماسک از برگزاری آخرین انتخابات آمریکا در سال ۲۰۲۴، پایان مذاکرات صلح وزرای خارجه جمهوری آذربایجان و ارمنستان و عصبانیت نتانیاهو از اظهارات اخیر رئیس جمهوری کلمبیا، از مهم‌ترین خبرها و رویدادهای منطقه‌ای و بین المللی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۲۳۶۸۱۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۲۳
با تحولات منطقه و جهان
اخراج ناو جنگی آمریکا توسط ارتش چین، ادعا‌های تازه گروسی درباره برنامه هسته‌ای ایران، آغاز مذاکرات صلح آذربایجان و ارمنستان در آلماتی، اعلام انحلال پارلمان کویت توسط امیر این کشور و اعلام شکایت لیبی از اسرائیل در دادگاه لاهه، از مهم‌ترین خبرها و رویدادهای منطقه‌ای و بین المللی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۲۳۶۶۰۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۲۲
با تحولات منطقه و جهان
حمله گسترده موشکی و پهپادی مقاومت عراق به بنادر اسرائیل، برگزاری رزمایش نظامی مشترک ترکیه، جمهوری آذربایجان و گرجستان، هشدار اف بی‌آی درباره نفوذ روسیه و چین در انتخابات آمریکا، اضافه شدن 37 نهاد چینی به فهرست سیاه تجاری آمریکا و اعلام جزئیات جدید از عملیات انصارالله یمن در دریای سرخ از مهم ترین خبرها و رویدادهای منطقه ای و بین المللی در 24 ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۲۳۶۴۶۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۲۱
با تحولات منطقه و جهان
حمله موشکی و پهپادی انصارالله یمن به ۳ کشتی اسرائیلی، دو برابر شدن تجارت ایران و آمریکا در ۳ ماهه اول ۲۰۲۴، آماده شدن ۵ کشور اروپایی برای به رسمیت شناختن کشور فلسطین، حمله هوایی اسرائیل به حومه دمشق و نامه رهبر کره شمالی به پوتین، از مهم‌ترین خبرها و رویدادهای منطقه‌ای و بین المللی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۲۳۶۳۲۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۲۰
با تحولات منطقه و جهان
حمله پهپادی یمن به ناو جنگی ایتالیا در خلیج عدن، زخمی شدن ده‌ها سرباز ناتو در سوئد، قتل یک بازرگان مشهور اسرائیلی در اسکندریه مصر، آماده شدن مجلس نمایندگان آمریکا برای تحریم مقامات دیوان بین‌المللی کیفری و وقوع درگیری مرزی بین قرقیزستان و تاجیکستان، از مهم‌ترین خبرها و رویدادهای منطقه‌ای و بین المللی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۲۳۶۱۶۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۱۹
با تحولات منطقه و جهان
حمله موشکی مقاومت عراق به بندر عسقلان اسرائیل، اعلام آغاز مرحله چهارم نبرد انصارالله یمن علیه اسرائیل، بازداشت یک نظامی آمریکا توسط روسیه، تهدید دادگاه لاهه توسط ۱۲ سناتور آمریکایی و دیدار اسلامی با سفیر عربستان در تهران، از مهم ترین خبرها و رویدادهای منطقه ای و بین المللی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۲۳۵۹۷۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۱۸
با تحولات منطقه و جهان
هشدار رییس سیا درباره شراکت ایران و روسیه، افزایش مجروحان رزمایش دریایی آمریکا به ۳۵ تن، حمله پهپادی مقاومت اسلامی عراق به بندر ایلات، انهدام دو پایگاه تروریست‌ها در سوریه توسط جنگنده‌های روسیه و برنامه آمریکا برای فروش جنگنده‌های «اف-۱۵ ای. ایکس ۲» از مهم‌ترین خبرها و رویدادهای منطقه‌ای و بین المللی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۲۳۵۷۹۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۱۷
با تحولات منطقه و جهان
وعده مهم انصارالله یمن برای آغاز عملیات در دریای مدیترانه، هشدار مجارستان درباره وقوع جنگ جهانی سوم، وقوع حادثه امنیتی در نزدیکی کاخ سفید، افزایش سطح هشدار برای ۵ سفارتخانه کره جنوبی و اعلام حمایت تمام قد بشار اسد از فلسطین و مقاومت، از مهم‌ترین خبرها و رویدادهای منطقه‌ای و بین المللی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۲۳۵۵۸۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۱۶
با تحولات منطقه و جهان
واکنش وزیر دفاع انگلیس به تحریمش از سوی ایران، مخالفت امارات با استفاده آمریکا از پایگاه‌های نظامی در این کشور، حمله موشکی به پایگاه نظامیان آمریکایی در شرق سوریه، رایزنی محرمانه دولت بایدن و عربستان درباره یک توافق و تشکیل کمیته‌های مشترک ایران و عراق برای مقابله با اخبار دروغ، از مهم‌ترین خبرها و رویدادهای منطقه‌ای و بین المللی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۲۳۵۴۰۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۱۵
با تحولات منطقه و جهان
حمله بی سابقه از خاک عراق به تل آویو، نگرانی شدید آمریکایی‌ها درباره وقوع جنگ داخلی، اعلام تعلیق روابط اقتصادی ترکیه با اسرائیل، حمله پهپادی گروه مقاومت بحرینی به فلسطین اشغالی و حمله هوایی اسرائیل به حومه دمشق از مهم ترین خبرها و رویدادهای منطقه ای و بین المللی در 24 ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۲۳۵۲۷۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۱۴
با تحولات منطقه و جهان
اعلام تحریم های ایران علیه افراد و نهادهای آمریکایی و انگلیسی، نامه ایران به شورای امنیت در رد اتهامات اسرائیل، حمله آمریکا و انگلیس به شمال یمن، اعلام برگزاری رزمایش نظامی آمریکا و پاکستان و حمله پهپادی مقاومت اسلامی عراق به جولان اشغالی از مهم ترین خبرها و رویدادهای منطقه ای و بین المللی در 24 ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۲۳۵۱۲۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۱۳
با تحولات منطقه و جهان
لحظه اصابت پهپاد انتحاری ارتش یمن به کشتی اسرائیلی، مخالفت وزیرخارجه انگلیس به تروریستی اعلام کردن سپاه، هشدار مهم انصارالله به آمریکا درباره حمله به یمن، حمله جنگنده‌های آمریکایی و انگلیسی به یمن و آغاز آزمایش بزرگترین ناو هواپیمابر چین از مهم ترین خبرها و رویدادهای منطقه ای و بین المللی در 24 ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۲۳۴۹۵۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۱۲
با تحولات منطقه و جهان
آماده شدن آمریکا برای حمله گسترده به یمن، حمله یمن به دو ناوشکن آمریکایی و دو کشتی اسرائیلی، برگزاری رزمایش دریایی ۹ روزه ارتش چین، اعلام نقض حقوق بشر توسط پنج واحد ارتش اسرائیل از سوی آمریکا و اعزام نیروهای ارتش ترکیه به سوریه، از مهم‌ترین خبرها و رویدادهای منطقه‌ای و بین المللی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۲۳۴۷۶۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۱۱
با تحولات منطقه و جهان
هشدار اسرائیل به نمایندگان دیپلماتیک خود در سراسر جهان، آغاز سفر منطقه‌ای وزیر خارجه آمریکا از عربستان، دیدار وزیر امور خارجه بحرین با بشار اسد، انهدام تجهیزات زرهی تروریست‌ها در حومه حلب، ادلب و لاذقیه و ادامه حملات پهپادی در دریای سرخ، از مهم‌ترین خبرها و رویدادهای منطقه‌ای و بین المللی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۲۳۴۶۰۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۱۰
با تحولات منطقه و جهان
لحظه اصابت و سرنگونی جنگنده پیشرفته آمریکا توسط انصارالله یمن، اعلام سفر رئیس موساد به عربستان، طرح بلندپروازانه ترکیه برای ساخت ناو هواپیمابر، حمله عناصر «پ. ک. ک» به نیروهای ارتش ترکیه و سفر معاون وزیر خارجه به عربستان، از مهم‌ترین خبرها و رویدادهای منطقه‌ای و بین المللی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۲۳۴۴۳۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۰۹