کلیات
عراق یکی از کشور‌های جنوب غرب آسیا است که با کشورهایی، چون ایران، کویت، سوریه، ترکیه، اردن و عربستان سعودی مرز مشترک دارد. در این کشور جمعیتی بالغ بر ۳۷ میلیون نفر زندگی میکنند که ۷۵-۸۰ درصد آنها عرب، ۱۵-۲۰ درصد کرد، ترکمن و آشوری و ۵ درصد را سایر قومیت‌ها تشکیل میدهند.
جغرافیا
مساحت تقریبی کشور عراق ۴۳۸٬۳۱۷ کیلومتر مربع است که این مساحت تقریباً یک چهارم مساحت ایران است و کشور عراق را از این لحاظ در رده پنجاه و هشتمین کشور پهناور جهان قرار داده است. به لحاظ جغرافیایی بیشتر سرزمین عراق پست و هموار و گرمسیری است. غرب عراق کویر است و شرق آن جلگه‌های حاصلخیز؛ ولی بخشی از کردستان عراق (شمال شرق) کوهستانی و سردسیر میباشد. همچنین عراق یکی از بزرگترین کشور‌های دارای منابع نفت میباشد. این کشور دارای ۱۴۳ میلیارد بشکه ذخایر تاییدشده نفتی میباشد.
کرد‌ها در نواحی شمال و شمال شرقی عراق که به کردستان عراق مشهور است زندگی میکنند و از لحاظ فرهنگی، زبانی و طرز پوشش با عرب‌ها متفاوت هستند. کشور عراق از نظر ساختار اجتماعی-فرهنگی به سه حوزه کاملاً متفاوت تقسیم میشود، در حوزه مرکزی عراق اعراب سنی، در شمال کرد‌ها و در جنوب شیعیان سکونت دارند و هر کدام از این گروه‌ها دارای شاخصه‌های فرهنگی و اجتماعی خاص خود هستند. البته در کنار این سه گروه اصلی، هویت‌های فرهنگی اجتماعی کوچکتری نظیر ترکمنها، آشوری‌ها و یزیدی‌ها نیز وجود دارند که دارای فرهنگ و عقاید متمایزی هستند. با ما همراه باشید تا با آداب و رسوم مردم عراق بیشتر آشنا شوید.
مردم
شهروندان عراقی را از نظر مذهبی باید به دو گروه بزرگ اسلامی شیعه و سنی تقسیم کرد که به لحاظ ترکیبی حدود ۶۰ درصد مردم عراق شیعه، ۳۷ درصد سنی و ۳ درصد پیروان سایر ادیان (مسیحیان، یهودیان، آشوریان و...) هستند.
شیعیان که اکثریت جمعیت عراق را تشکیل میدهند، بیشتر در مناطق جنوبی و مرکزی عراق سکونت دارند. وجود مقبره امامان شیعی در شهرهای مقدس عراق همچون کربلا و نجف، و همچنین وجود حوزه علمیه نجف و در نتیجه حضور دایمی علمای شیعی در این شهر‌ها باعث تقویت فرهنگ شیعی شده و این امر شیعیان عراق را از نظر فرهنگی به ایرانیان شیعیمذهب نزدیک کرده است. بعد از سرنگونی حکومت صدام، شیعه قدرت و نفوذ بیشتری پیدا کرده است و میتوانند خیلی آزادانهتر راجع به هویت مذهبی خود صحبت کنند.
در کنار مسلمانان شیعی مذهب، اعراب سنی بخش دیگری از ساختار فرهنگی اجتماعی عراق را تشکیل میدهند که براساس قومیت عربی و مذهب سنی ایجاد شده و به دلیل حاکمیت اقلیت اعراب سنی در طول دهه‌های گذشته در عراق تقویت شده است.
عربی و کردی زبان‌های رسمی مردم عراق است. البته زبان‌های دیگری نظیر ترکی آذربایجانی (ترکمن‌های عراق)، فارسی، لری فیلی، کلدانی نو (از زبان‌های آرامی)، ارمنی، آشوری، دوماری (زبان کولیها)، گورانی (از شاخه شمال غربی زبان‌های کردی) و ... نیز در این کشور صحبت میشود.
به لحاظ فرهنگی باید گفت: عراقی‌ها ارزش زیادی برای خانواده قائل هستند و خانواده‌های بزرگ یا قبایل بزرگ از قدرت سیاسی و اجتماعی برخوردارند. اعضای خانواده باید مسئولیت رفتار و کردار خود را بپذیرند و هر گونه خطایی باعث بیآبروی کل خانواده میشود.
وفاداری به خانواده قبل از سایر روابط اجتماعی و حتی کسب و کار قرار میگیرد. خویشاوندسالاری در بین مردم عراق به چشم میخورد و از آنجا که دیدگاه منفی نسبت به این قضیه ندارند، طبیعتا پیشنهادات کاری را به خانواده خود میدهند، زیرا افراد مورد اعتمادشان هستند. اغلب خانواده‌های بزرگ در یک خانه، محله یا روستا زندگی میکنند. در مناطق شهری مردم لزوما در یک خانه در کنار هم زندگی نمیکنند، هر چند که عموما در یک خیابان یا نزدیک به هم هستند.
نظام سیاسی
دولت مرکزی عراق که پیش از انقلاب اسلامی ایران و به واسطه قرار داد الجزایر با ایران اختلافاتی داشت، در نهایت پس از انقلاب اسلامی و در شهریورماه ۱۳۵۹ به مرز‌های غربی ایران حمله کرد؛ اقدامی که مقدمه یک جنگ طولانی و تمام عیار دو کشور همسایه شد و صد‌ها هزار نفر در این جنگ هشت ساله جان خود را از دست دادند.
حضور صدام در رأس هرم قدرتی عراق که در دهه ۷۰ میلادی قدرت را از نخسین رئیس جمهور عراق یعنی احمد حسن البکر گرفت، مقدمه نا امنی‌های فراوانی در عراق شد که جنگ هشت ساله علیه ایران تنها یک مورد آن بود.
با پذیرش قطعنامه ۵۹۸ توسط ایران و عراق و بازگشت دو کشور به مرز‌های مندرج در قرارداد الجرایز، صدام به کویت حمله و مقدمه آغاز جنگ خلیج فارس را فراهم کرد.
نوع حکومت داری صدام در عراق در نهایت سبب شد تا دولت آمریکا در اواخر زمستان سال ۱۳۸۱ به این کشور حمله نظامی کند و مقدمه سقوط دولت صدام را فراهم کند. یک روز بیشتر به نوروز ۱۳۸۲ (۲۰ مارس ۲۰۰۳) نمانده بود که آمریکا با تشکیل یک ائتلاف به عراق حمله کرد. این کشور دست نکشیدن عراق از برنامهٔ سلاح‌های کشتار جمعی که خلاف قطعنامهٔ ۶۸۷ شورای امنیت بود را به عنوان دلیل این تهاجم اعلام کرد.
درگیری‌ها در سال ۲۰۰۸ در عراق ادامه پیدا کردند و نیروهای مسلح تازه آموزشدیدهٔ عراقی با شبه نظامیان درگیر شدند. دولت عراق توافقی را با آمریکا امضا کرد که نیروهای مسلح آمریکا را ملزم به خروج از شهرهای عراق تا ۹ تیرماه ۱۳۸۸ و خروج از کل خاک عراق تا ۱۰ دیماه ۱۳۹۰ میکرد.
جنگ داخلی
با خروج نیروهای آمریکایی در سال ۱۳۹۰ ناآرامی‌ها ادامه یافت و عراق دچار بیثباتی سیاسی شد. بهار عربی در بهمن ۱۳۸۹ به عراق رسید و مخالفت‌ها در شهر‌ها گسترش یافت، اما مخالفت‌های ابتدایی نتوانستند دولت را ساقط کنند. ائتلاف میهنی عراق که گفته میشود بزرگترین مجموعهٔ سنیان عراق است به دلیل آنکه دولت عراق را تحت سیطره شیعیانی میدانست که میخواهند سنی‌ها را کنار بزنند، مجلس عراق را به مدت چند هفته در ماه‌های پایانی ۱۳۹۰ تحریم کرد.
گروه‌های شبه نظامی سنی در سال ۲۰۱۳ حملات زیادی را علیه اکثریت شیعهٔ عراق انجام دادند تا اعتماد عمومی نسبت به دولت نوری المالکی را زیر سؤال ببرند. جنگ طلبان سنیمذهب عضو دولت اسلامی عراق و شام در سال ۱۳۹۳ کنترل بخش‌های وسیعی از عراق از جمله شهرهای بزرگی، چون تکریت، فلوجه و موصل را به دست آوردند و باعث شدند صد‌ها هزار نفر از خانه و کاشانهٔ خود فرار کنند و در ادامه این گروه‌ها که اقدامات تروریستی خود را گسترش دادند به شکل گیری گروه تروریستی داعش کمک کرد؛ گروهی تروریستی که زمینه جنگ‌های داخلی طولانی در عراق را فراهم کرد و در نهایت با کمک‌های ایران و دیگر کشور‌های متحد از پای درآمد.
مدیریت سیاسی عراق به شکل فدرالی است و دولت فدرال عراق تحت قانون اساسی فعلی به شکل یک جمهوری فدرالی دموکراتیک پارلمانی اسلامی تعریف میشود. دولت فدرال مشتمل بر قوای مجریه، مقننه و قضاییه و کمیسیون‌های مستقل متعدد دیگر است. جدای از دولت فدرال مناطق (مشتمل بر چند استان)، استان‌ها و بخش‌هایی وجود دارند که طبق قانون دارای اختیاراتی هستند.
عراق دارای هجده استان است که هر استان به چند شهرستان تقسیم شده است. کردستان عراق تنها ناحیه تعریفشده در قانون عراق است که برای خود دولت و ارتش نیمه رسمی به نام پیشمرگه دارد.
بغداد، صلاحالدین، دیاله، واسط، میسان، بصره، ذیقار، مثنی، قادسیه، بابل، کربلا، نجف، انبار، نینوا، دهوک، اربیل، کرکوک، سلیمانیه و حلبچه استان‌های عراق هستند.
اقتصاد
صادرات نفت از گذشته نقش اصلی را در اقتصاد عراق بر عهده داشته بهطوری که ۹۵٪ از درآمد خارجی این کشور را تشکیل می دهد. عدم توسعه در سایر زمینه‌ها باعث بروز بیکاری ۱۸ تا ۳۰ درصدی و درآمد سرانه ۴۰۰۰ دلاری شدهاست. در سال ۲۰۱۱ استخدام تمام وقت در بخش عمومی نزدیک به ۶۰ درصد از کل استخدام‌ها را شامل میشد. بخش صادرات نفت شغل‌های بسیار کمی برای عراقی‌ها ایجاد کرده است.
در مورد عراق در ویکی تابناک بیشتر بخوانید
حکیم در بازدید از مقر حشد الشعبی در الانبار:
رهبر جریان حکمت ملی عراق در بازدید از مقر ستاد عملیات حشد الشعبی در استان الانبار گفت که این سازمان نقشی محوری در حفاظت از عراق دارد و اگر خون های پاکی که ریخت شد، نبود، عراق آزاد نمی‌شد.
کد خبر: ۱۳۰۲۸۳۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۲/۱۱
منابع عراق ی از بازداشت سرکرده ارشد داعشی و نیز کشف تونل تروریست‌های داعشی در غرب این کشور به دست نیروهای بسیج مردمی عراق خبر دادند.
کد خبر: ۱۳۰۲۷۵۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۲/۱۱
نخست وزیر عراق در تماس تلفنی با رئیس جمهور ضمن ابراز تأسف عمیق از حادثه بندر شهید رجایی، با دولت و ملت ایران همدردی کرد و جان باختن شماری از هموطنانمان را در این حادثه تسلیت گفت.
کد خبر: ۱۳۰۲۴۶۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۲/۱۰
شی جین‌پینگ در پیامی خطاب به مسعود پزشکیان، مراتب همدردی و تسلیت خود را به خاطر حادثه رخ داده در بندر شهد رجایی ابراز کرد.
کد خبر: ۱۳۰۲۳۸۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۲/۰۹
گفتگو با امیر خلبان جهانگیر قاسمی/۳
زمان جنگ با چه‌ذلتی می‌گشتیم کشتی‌های دشمن را پیدا می‌کردیم. کلی هم ملاحظه داشتیم که فلان‌جایش آبی است یا عرشه‌اش قرمز است و چه و چه! همان‌موشک ماوریک که شما گفتی، خیلی‌راحت می‌رود و به هدف میخورد. اما ما همه سعی را می‌کردیم به عرشه نزنیم که کشتی قابلیت بازسازی داشته باشد.
کد خبر: ۱۳۰۱۸۴۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۲/۰۸
در حالی که گروه‌ها و شخصیت‌های عراق ی مخالفت خود را با حضور ابومحمد الجولانی در کشورشان جهت مشارکت در نشست سران عرب ابراز کرده بودند، یک وزیر عراق ی امروز دعوتنامه رسمی را به الجولانی برای شرکت در این نشست تقدیم کرد.
کد خبر: ۱۳۰۱۹۸۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۲/۰۷
فرماندار مهران اعلام کرد که صدای انفجارهای امروز (شنبه) که در این شهر مرزی شنیده شد، مربوط به عمق خاک عراق بوده و ربطی به مهران ندارد.
کد خبر: ۱۳۰۱۷۳۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۲/۰۶
نخست‌وزیر عراق ، دستور ارائه کمک‌های فوری به ایران در پی حادثه انفجار در بندر شهید رجایی را صادر کرد.
کد خبر: ۱۳۰۱۷۳۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۲/۰۶
پلیس کردستان عراق پیرمرد و دختری که با اختلاف سنی ۴۸ سال با هم ازدواج کردند دستگیر کرد.
کد خبر: ۱۳۰۰۸۵۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۲/۰۲
امواج مدیا بررسی کرد
دیدار نخست وزیر عراق با «محمد الشرع» بخشی از تلاش بغداد برای ایفای نقش موثر در نظم منطقه‌ای بعد از سقوط بشار اسد ارزیابی میشود.
کد خبر: ۱۳۰۰۴۲۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۱/۳۱
سردار سلیمانی در قاب خاطرات/
تمام اجزای ماشین به آن هیبت و بزرگی، قطعه قطعه شده و بزرگ‌ترینش قد یک کف دست میشد. تا این‌حد اثر تخریبی داشت. ماشین به صدوپنجاه‌متری حاج‌قاسم رسیده بود و شاید ده یا پانزده ثانیه دیگر به ما می‌رسید و بعد هم انفجار.
کد خبر: ۱۳۰۰۳۴۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۱/۳۱
دبیرکل عصائب اهل حق عراق اعلام کرد که حضور سرکرده شورشیان سوریه در بغداد می‌تواند به بازداشت وی منتهی شود.
کد خبر: ۱۳۰۰۳۰۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۱/۳۱
نبض خبر
ویدیویی از کورس گذاشتن یک پراید با دوج چلنجر در کشور عراق در فضای مجازی پربازدید شد
کد خبر: ۱۲۹۹۹۶۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۱/۲۹
همزمان با سفر وزیر نفت به اتفاق هیات همراه به عراق ، تفاهم‌نامه تامین خوراک NGL۳۱۰۰ پتروشیمی دهلران با عراق منعقد شد.
کد خبر: ۱۲۹۹۸۷۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۱/۲۸
سرمربی تیم ملی عراق به دلیل متعهد نبودن به مفاد قراردادش اخراج شد.
کد خبر: ۱۲۹۹۴۸۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۱/۲۶
در پی ورود طوفان گردوغبار از مرز عراق و عربستان و ایران هوای شهرهای غرب کشور در شرایط ناسالم قرار گرفت.
کد خبر: ۱۲۹۹۳۸۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۱/۲۶
فدراسیون فوتبال عراق در بیانیه‌ای رسمی از پایان همکاری با سرمربی اسپانیایی به خطر پایبندنبودن به مفاد قراردادش خبر داد.
کد خبر: ۱۲۹۹۳۷۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۱/۲۶
رئیس دستگاه دیپلماسی عراق تنها راه جلوگیری از جنگ فراگیر را مذاکرات میان ایران و آمریکا توصیف کرد.
کد خبر: ۱۲۹۹۱۰۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۱/۲۴
وزیر نفت با اعلام سفری به عراق خواهد داشت، گفت: روابط و تعاملات خوبی بویژه در صنعت نفت و اجرای پروژه‌های نفتی بین دو کشور وجود دارد.
کد خبر: ۱۲۹۸۸۲۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۱/۲۳
نبض خبر
شبکه العهد عراق در گزارشی اعلام کرد ارتش اشغالگر ترکیه در العمادیه در شمال عراق یک ایست بازرسی دایر کرده و نظامیان ترکیه ای از شهروندان عراق ی می خواهند که کارت ملی خود را نشان دهند تا به آنها اجازه تردد بدهند. تصاویر این ایست و بازرسی را در تابناک می‌بینید.
کد خبر: ۱۲۹۸۷۴۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۱/۲۳