کلیات
معاهده پاریس در دوازدهم اسفند ۱۲۳۵ش/مارس ۱۸۵۷م پس از دومین نبرد انگلیس با ایران برسر مسئله هرات جهت صلح بین دو کشور در پاریس منعقد شد.
انگلیس با تصرف بخشهایی از جنوب ایران (بنادر خرمشهر و بوشهر و جزایر جنوب در خلیج فارس) ناصرالدین شاه قاجار را مجبور به قبول قرارداد پاریس (۱۸۵۶) کرد. بر طبق این پیمان، ایران از ادعای خود بر هرات چشم پوشی کرد و هرات در ۱۸۶۳ به افغانستان ملحق گشت و ایران استقلال افغانستان را به رسمیت شناخت. در سال ۱۸۸۷ بلوچستان توسط انگلیسها به هند (تحت حکومت بریتانیا) ملحق شد.
معاهده پاریس درباره هرات
در قرن ۱۶ م. هرات تحت کنترل صفویان ایران قرار گرفت. در دوران صفوی هرات مهمترین شهر و مرکز خراسان محسوب میشد. شاه عباس در این شهر به دنیا آمد و تا پیش از به سلطنت رسیدن در این شهر زندگی میکرد.
هرات همواره مورد طمع ازبکان بود حتی چندبار این شهر به دست ازبکان افتاد. اما سلطه ازبکان بر این شهر به صورت کوتاه مدت بود و آنها از دورههای فترت در اوایل سلطنت شاه طهماسب اول و اوایل سلطنت سلطان محمد خدابنده و شاه عباس اول استفاده کردند و هر بار برای مدت کمی این شهر را در تسلط داشتند. گفتنی است پس از سقوط صفویان هرات مدتی در تسلط طایفه ابدالی بود و به دست نادر شاه افشار افتاد. پس از مرگ نادر افغانها بر هرات مسلط شدند. در دوران معروف به بازی بزرگ ماموران بریتانیایی در هرات فعال بودند و از جدایی هرات از حکومت ایران پشتیبانی میکردند.
در ۱۲۴۹ ه. ق. عباس میرزا از سوی فتحعلی شاه قاجار مامور تصرف هرات شد. مرگ عباس میرزا در راه مشهد این کار را ناتمام گذاشت. محمد شاه قاجار نیز کوششی برای فتح هرات کرد که ناکام ماند. در زمان ناصرالدین شاه قاجار، دوست محمدخان، حاکم کابل و قندهار هرات را گرفت. نیروهای ناصرالدین شاه تحت فرمان حسامالسلطنه هرات را محاصره کردند و در سال ۱۲۷۳ ه. ق. این شهر را گرفتند.
با مداخلات بریتانیا در جنوب ایران و بحرانی شدن روابط ایران و بریتانیا طی عهدنامهای که در ۱۲۷۳ ه. ق. (۱۸۵۷ میلادی) در پاریس بین نماینده ایران و سفیر بریتانیا امضا شد، قرار شد نیروهای بریتانیا از بنادر و جزایر جنوب ایران خارج شوند و ایران نیز سپاهیان خود را از هرات فراخواند و استقلال کشور افغانستان را به رسمیت شناخت.
نبض خبر
ویدیویی از عزیز ستانکزی کارشناس افغانی در فضای مجازی وایرال شده که در یکی از تلویزیونهای افغانی نسبت به تعیین نماینده رئیس جمهور ایران در امور افغانستان اعتراض میکند و میگوید: «ایران سالهای سال، مستعمره ما بوده و بر آن حکومت کردیم چگونه میتواند برای ما نماینده تعیین کند!» این در حالی است که افغانستان هزاران سال تا زمان قاجار جزو خاک ایران و در نهایت پس از نبردهای ایران و بریتانیا بر سر مسئله هرات با معاهده پاریس در 4 مارس 1857 میلادی برابر با 13 اسفند 1235 خورشیدی بخشی از افغانستان ایران و بخشی دیگر از هند (سرزمین فعلی پاکستان) تجزیه شد و کشوری به نام افغانستان توسط انگلیسیها درست شد. تنها در مقاطعی نظیر شورش محمود افغان تحرکاتی در این حوزه انجام شد که با ظهور نادر شاه این شورشی در هم کوبیده شدند و حکومت ایران بر این مناطق تثبیت شد و حاکم هرات تا دوره قاجار توسط ایران منصوب میشد. بسیاری کارشناس جغرافیای سیاسی اعتقاد دارند به واسطه عدم برخورداری از ریشههای تاریخی و همبستگی ملی، افغانستان از زمان تشکیل توسط انگلیس تا امروز یک روز آرامش و ثبات به خود ندیده و این کشورسازی بریتانیا را اشتباه تاریخی میدانند که ساکنان این مناطق را به این روز انداخت. اظهارات این افغان را میبینید و میشنوید.
کد خبر: ۱۳۱۰۴۶۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۳/۱۸
ایالات متحده آمریکا بعنوان اولین کشور جهان به طور رسمی از معاهده تغییرات آب و هوایی پاریس خارج شده است.
کد خبر: ۱۰۱۳۰۳۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۸/۱۴
مرور روزنامههای یکشنبه ۲۷ آبان ماه؛
کاهش چشمگیر قیمت نفت نتیجه چیست؟، بانکداری یا بنگاهداری منفعتطلبانه؟، چرا یارانه ثروتمندان حذف نمیشود؟، افت فشار ارز، ورود قضایی به پتروشیمی، واردات ۲۵ هزار تن اسباب بازی طی یک سال، تیر خلاص به معامله بزرگ قرن، پیام به واشنگتن از تهران، سر خاشقجی در ریاض، «لیکود» در بحران، اروپا و دوراهی حرف و عمل، قالیباف به دنبال ریاست مجلس بعدی؟! و بیانات رهبر معظم انقلاب در دیدار رئیسجمهور عراق، از مواردی است که موضوع گزارشهای خبری و تحلیلی روزنامههای امروز شده است.
کد خبر: ۸۵۲۵۲۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۸/۲۷